Дидактикалық материалдар Қазақ тілі

1 слайд

2 слайд
Дидактикалық материалдар оқушылардың пән бойынша дайындық деңгейлерін жетілдіру және анықтау мақсатын көздейді. Дидактикалық материалдар оқулық жүйесіне негізделінеді және оқушылардың өз бетінше жұмыс жасауын ұйымдастыруға қызмет етеді. Пәне деген қызығушылықтарын арттырады.

3 слайд
Дидактикалық материалдар Оқу материалдарының мақсаттарын жүзеге асыруға бағытталады.

4 слайд
Талдау Алғашқы оқудан кейінгі қабылдау Оқырмандық әрекеттерді меңгерген кездегі қабылдау

5 слайд
бейнелік қабылдауға байланысты тапсырмалар рухани-сезімдік қабылдауға байланысты тапсырмалар логикалық-тілдік қабылдауға байланысты тапсырмалар

6 слайд

7 слайд
Дыбыс және әріп

8 слайд

9 слайд
Мына сөздерге назар аудартып, сөздердің қандай өзгеріске ұшырап тұрғанын айт. Бас, тас, жас, қас, нас Ескек, кек, ек Қал- лақ, түс- сүт, кел- лек

10 слайд
Адасқан әріптерді орнына қой. Кім жылдам? і, м, б, л, і ш, о, б, а, лқ, а к, р, е, м, т, е, е с, ұ, з, а, тк, т, е, м, е, т, е а, л, а, д

11 слайд
Адасқан әріптерді орнына қойып , сөз құра . 1. М,н,д,е,ә,и,е,т. 2. Т,л,е,д,и,р,е,д,а. 3. Ж,р,а,п,ы,қ,а. 4. Б,а,о,т,а,н,қ. 5. Г,б,а,ү,л,у,н.

12 слайд
Оқу-білім туралы мақалдың жүйесін тауып оқыңыз.

13 слайд
Метаграмманы мәнерлеп оқып, көшіріп жаз. Оңға қарай оқысаң да- бір халық. Солға қарай оқысаң да –бір халық. Бір буыным-құс, Бір буыным-түс

14 слайд
Көп нүктенің орнына тиісті әріптерді қойып,көшіріп жазыңдар. Ту ...ан жер таби...аты – хал... ымыздың ұлт..ық мақтанын...шы. Сонд...қтан оны а...лап қор... ауға үлес қ...су – бізд..ң азама...тық бор...шымыз.

15 слайд
Сурет бойынша әңгіме құрастыру

16 слайд
Тәуелсіздік Бостандық Азат Фонетикалық талдау:

17 слайд
Сөйлем және оның түрлері

18 слайд
1. Сөйлем дегеніміз не? 3. Сөйлем айтылу мақсаты мен сазына қарай қалай бөлінеді? 4. Сөйлем құрамы мен құрылысына қарай нешеге бөлінеді? 5. Сөйлем мүшелері дегеніміз не? 6. Сөйлем мүшесінің белгілерін ата. 7. Сөйлем мүшелері құрамына қарай нешеге бөлінеді? 8. Атқаратын қызметі жағынан неше топқа жіктеледі? 9. Бастауыш, баяндауыш дегеніміз не?

19 слайд
Ребусты дұрыс шешсең оқу туралы қанатты сөз шығады.

20 слайд
Сөйлемнің түрлері Алақай, жаңбыр жауып тұр! Жаңбыр жауып тұр ма?Жаңбыр жауып тұр.

21 слайд
Мына сөйлемдерге керекті тыныс белгілерін қой. • Бүгінгі ауа райы қандай жақсы • Қайдан келе жатырсың • Асан, тез барып кел • Маған хат келіпті

22 слайд
№ Мақал - мәтелдер Тақырыптары 1 Денсаулық – зор байлық ..... 2 ..... Өнер – білім 3 Досы көпті жау алмайды,... ... 4 .... Еңбек 5 Ата көрген оқ жонар,... ... 6 .... Ынтымақ, бірлік 7 Ерді намыс өлтіреді,.... ...

23 слайд
Берілген жай сөйлемдерді құрмалас сөйлемдерге айналдыру. 1.Сәуленің жолдастары қонаққа бара жатыр. 2. Мен мына кітапты кітапханаға апара жатырмын. 3. Менің шешем дүкенге бара жатыр. 4. Сен мына оқулықтарды мұғалімге беріп тұрсың. 6. Шолпан бізге сабақ беріп жүр. 7. Рабиға үстелге тәрелкелерді қойып жатыр. 8. Студенттер дәрісханаға кіріп жатыр. 9. Мұқтар жерге отырып жатыр. 10. Сәкен немересіне сурет беріп жатыр. 11. Мәтінді қазақ тіліне аударып жатыр.

24 слайд
Шығармашылық тапсырма Төрт сөзден құралған сөйлемді тауып, көшіріп жаз. а) Біз таза ауамен дем аламыз. ә) Қыста балалар шанамен сырғанап ойнайды. б) Үйрек суда жүзіп жүр. в) Ұшақ ұшты .

25 слайд
2 13 СөзжұмбақСөзжұмбақ 1.Өзім сөзден тұрамын, біткен ойды құрамын. 2. Тиянақтап жинақтап, бір ғана ойды түземін, қатынасын адамның бірден қорытып беремін. 3. Өзім сөзден тұрамын, ортаға алып үтірді, бірнеше сөйлем құрамын.

26 слайд
Сызбадағы үлгі бойынша сөйлем құрастыр • 1.Бастауыш + баяндауыш • 2.Бастауыш + анықтауыш + баяндауыш • 3.Анықтауыш + бастауыш + баяндауыш • 4.Бастауыш + толықтауыш + баяндауыш • 5.Пысықтауыш + толықтауыш + анықтауыш + баяндауыш

27 слайд
Сөйлем мүшелері

28 слайд
Сөйлем мүшесі Тұрлаулы мүшелер Тұрлаусыз мүшелер Бастауыш Баяндауыш Анықтауыш Толықтауыш Пысықтауыш

29 слайд
Баяндауыштарының жалғауларын қой, сөйлемді аяқта. Біз апайды алғашқы күннен бүкіл сыныбымызбен жақсы көріп кетті... Күләш апайымызды біз де мақтан тұтты... Оның айтқанын екі етпеуге тырысатын... Бізбен көбірек сырласып, көбіре бірге болуын қалайтын... Жатпай- тұрмай дайындық жұмыстарын кірісті... Бұған бәріміз ду күлді... Жанбай ата көрсеткен жерге шатырымызды тікті... Жан- жағымыздағы көз тоймас сұлулыққа бәрәмз де сүйсіне, қызыға қарады... Біз ол кісіге жан- жақтан сұрақтар жаудырды... Жанбай ата жалыұпй... бәріне жауап бере... (Ы. Кенебаев).

30 слайд
Берілген сөйлемдердегі тұрлаулы мүшелерді тап. Ертеде бір ғұлама ғалым болыпты. Ол бір адамдардың байлықты жақсы көретінін байқады. Ғұлама ғалым айтты: «Сен ешқашан байлыққа жете алмайсың. Себебі адамда төрт байлық бар. Олар: денсаулық, білім, өнер, бақыт. Сендерде денсаулық бар. Денің сау болса, білім аласың. Ал білімің болса, сенде ақыл да, өнер де болады. Осылардың барлығының жемісін көріп, бақытты боласыңдар», - дейді.

31 слайд

32 слайд
Бастауыш пен баяндауыштың астын сыз Әжем екеуміз көшеде келе жатырмыз. Жерде жатқан жарты күлше нанды көрдік. Әжем нанды алды. Оң қолының саусағын алдымен нанға бір тигізді, сонан соң маңдайына бір тигізді.

33 слайд
Берілген сөйлемдердегі тұрлаусыз мүшелерді алып тастап оқы.Мағынасы қалай өзгерді? Бір күні кедей адам қалаға дейін жалаң аяқ, жаяу барады. Оның аяқ киімі жоқ. Аяқ киім алайын десе, ақшасы да жоқ. Аяқтарын құм күйдіріп, тастар тіліп кетті. Аяғы жара болып кетті. Ормандағы хайуандардың аяқтары тастан, тікеннен ауырмайды. Олардың аяқтарын қорғайтын бір заттың болатыны белгілі. Ал өзіне сондай мүмкіндік бермеген кедей Алланың әділетсіздігін айтып, тағдырын ойлап қайғырады.

34 слайд
Берілген тұрлаулы мүшеден тұратын сөйлемдерге тұрлаусыз мүшелерді қосып көшіріп жаз. Мен келдім. Асан көрді. Анам қуанды. Оқушы оқыды. Сара естіді. Қуаныш ұйықтап қалды. Айдар келеді. Сәуле айқайлап айтты. Айман мен Маржан кетті.

35 слайд
Сөйлем мүшесіне талдаңдарСөйлем мүшесіне талдаңдар • Оқыған білімді болады. • Арман бағана кетіп қалған. • Көрген көзде жазық жоқ. • Сөзді тыңдайтынға айт. • Адасқанның айыбы жоқ. • Бітіргендер сыртқа шықты. • Мен үйге барғанға дейін кітап оқыдым. • Омар жазғандарын әкесіне көрсетті.

36 слайд
Ұйқастарға өлең шумақтарын құрау. ................ойладым, .............ай налам, ................бойладым. ................. қайнаған. ...............мен балаң .....................туған жер ..............ойнадым. ................ ...жайнаған.

37 слайд
Біріккен сөздердің сыңарын тап. Жез қорған қазған құмалақтеке соқыр тоғыз талды

38 слайд
Сөз құрамы

39 слайд
Берілген сөздердің түбірі мен қосымшасын тап Сапалы, көңілді, тәртіпті, әділдік, азаматтық, мейірім, сабырлы, тазалық

40 слайд
Көп нүктенің орнына тиісті қосымшаларды қой Әділ....,сөз..., өнер..., кес..., кәсіп..., саз..., сурет...,

41 слайд
Сөз мағынасы

42 слайд
Сөздерді мағыналарына қарай бөл. Туысқан, бәйге, сүйкімді, алыс, ағайын, тартымды, жақын, жүлде

43 слайд
INSERT әдісі бойынша БІЛЕМІН БІЛГІМ КЕЛЕДІ ҮЙРЕНДІМ

44 слайд
Берілген сөздерге мәндес сөздерді тауып жаз • Бағалы,..... • Күшті,..... • Оқушы,... • Сену,....

45 слайд
Зат есім

46 слайд
САН ЕСІМ СЫН ЕСІМ ЕСІМДІК ЗАТ ЕСІМ ОДАҒАЙ ЕЛІКТЕУ СӨЗ ШЫЛАУ ҮСТЕУ ЕТІСТІКСӨЗ ТАПТАРЫ

47 слайд
Сәйкестендір 1 асым 1 ұрттам 1 жайым 1 шымшым 1 үзім 1 елі тұз қамыр су ет қазы нан

48 слайд
Берілген зат есімдерді мағыналарына қарай топта. Айран, азамат, болат, жауын, темір, сандық, қар, тырна, күріш, ұлан, үйрек, шұбат, кебеже,

49 слайд
Жаңа сөз жаса • Еңбек Қайық Қой Қырман Балық .......

50 слайд
Мысалдар Негізгі Туынд ы Дара Күрделі Жалпы Жалқы Жазушы Саттар Алматы облысы Аудармашы Қолбасшы Сенат Семантикалық карта

51 слайд
Етістік

52 слайд
Етістік деген не? Етістік қандай сұраққ а жауап береді ? Құрамы на қарай нешеге бөлінеді ? Тұйық етістік нені білдіре ді? Туынды етістік қалай жасала ды? Тұйық етістік септел е ме?

53 слайд
К Етістік қандай сұраққ а жауап береді ? Құрамы на қарай нешеге бөлінеді ? Тұйық етістік нені білдіре ді? Туынды етістік қалай жасалад ы? Тұйық етістік септел е ме?

54 слайд
К Ө Құрамы на қарай нешеге бөлінед і? Тұйық етістік нені білдіре ді? Туынды етістік қалай жасала ды? Тұйық етістік септел е ме?

55 слайд
К Ө К Тұйық етістік нені білдіре ді? Туынды етістік қалай жасалад ы? Тұйық етістік септел е ме?

56 слайд
К Ө К Т Туынды етістік қалай жасала ды? Тұйық етістік септел е ме?

57 слайд
К Ө К Т Е Тұйық етістік септел е ме?

58 слайд
К Ө К Т Е М

59 слайд

60 слайд

61 слайд
Көктем. Көктем келді. Көктем айлары: наурыз, сәуір, мамыр. Көктемде жер күндіз жібиді, кешке қатады. Өзендерде сең жүре бастайды. Наурыз айында күн көбінесе бұлтты болады. Ағаш бұтақтарында бүршіктер пайда болады. Жыл құстары келе бастайды. Жер беті гүл- бәйшешекке бөленеді. Көктемде шаруа жұмыстары басталады. Бақшада егін егіледі, мал төлдейді. Көктем мезгілі сондай тамаша!

62 слайд
ЕТІСТІКТІҢ ШАҚТАРЫ Жазамын Келемін Ойнаймын Барып отыр Ойнап жүр Жазып жатыр Оқыды Жүгірді сыйлады

63 слайд

64 слайд
Қажетті сөздерНаурызда күн мен ___________теңеледі. Ағаш бұтақтарында _____________ пайда болады. Өзеңдерде _______ жүре бастайды. Наурыз айында күн көбінесе ________болады. Көктемде жер күндіз _________, кешке ________. түн бүршіктер сеңбұлтты жібиді қатадыНаурызда күн мен ___________теңеледі. Ағаш бұтақтарында _____________ пайда болады. Өзеңдерде _______ жүре бастайды. Наурыз айында күн көбінесе ________болады. Көктемде жер күндіз _________, кешке ________. түн бүршіктер сең бұлтты жібиді қатады

65 слайд
Тапсырма: мәтінді етістіктермен толықтырып оқып көшіріп жаз. 1. Қыстан кейін көптен күткен көктем ________. 2.Наурыздан бастап күн жылына__________. 3. Қар ______. 4. Ағаштар бүршік _________. 5. Жер беті гүл-бәйшешекке ___________.

66 слайд
1.Ағаш бұтақтарында не пайда болады? 2.Табиғатта қандай өзгерістер болады? 3.Жер беті неге бөленеді?

67 слайд
1.Көктемде қандай жұмыстар басталады? 2.Мамыр айында қандай мерекелерді атап өтеміз? 3.Көктемде күндіз ауа райы қандай болады?

68 слайд
Мысалдар осы шақ келер шақ өткен шақ 1. Ол жазды 2. Сіз жазып отырсыз 3. Сұрақ қиын болмады 4. Ол сонда оқымаған 5. Біз осында қаламыз 6. Кітапты оқыды 7. Қар жауып тұр 8. Қыс суық болды 9. Ол түсінген жоқ 10 . Ол келе жатыр КЕЛЕР ШАҚ

69 слайд
Ұқсастық пен даралық Осы шақ ұқсастығы келер шақ

70 слайд
Жаттығу орындау Абай мен Ербол енді жүрмек болып, киіне бастады. Әбіш айтқан сөзден шошынарын да, қуанарын да білмегендей.Құнанбай да тысқа шықты .Қыстауға қонғаннан бері, кеш сайын Абай ешкімге білдірмей, елеусіз ғана әжесімен оңаша қалады. Бірнеше жылдар өтер. Абай үшін бұл, еңбек мезгілі, өнер іздеу дәурені болмақ. (М.Әуезов “Абай жолы”) Тапсырма:Мәтінді көшіріп жаз, етістіктерге талдау жаса

71 слайд
Жолдастарыңды салауатты Жолдастарыңды салауатты өмір салтына шақырыңыздарөмір салтына шақырыңыздар ...............................................жатпаңдар,...............................................жатпаңдар, .................................................тастаңдар..................................................тастаңдар. ................................................жадырап,................................................жадырап, .................................................бастаңдар.................................................бастаңдар .. Тірек сөздер: Тірек сөздер: ұйқы, жалқау, күлу, шынығуұйқы, жалқау, күлу, шынығу

72 слайд
Мысалдар Болым -ды Болым -сыз Есім ше Көсем -ше Тұйық Қалау рай Шартты рай Туған Аударғалы Қатысқым келді Армандау Тәрбиелен ді Жазса Аударма Семантикалық карта

73 слайд
Берілген сөздерді пайдалана отырып, мәтін құрау Көмектесіп келдік, жиналған, келісіп, көргелі, ертіп әкелдік, айтады, сұраған жоқ,

74 слайд
Берілген тірек сөздерді қатыстырып, сан есімі бар сөйлемдерден мәтін құраңдар. Үлгі: Атам мен әжемнің екі – үш сиыры, он – он бестей қойы бар. Атам мен әжем. Жеке меншік мал. Бақташы. Ұжым малы. Кезектесіп бағу. Малдың күтімі. Ауыл өмірі. Еңбек адамдары. Көңілді сәттер. Балалардың бірлігі.

75 слайд
Есімшелерді табыңдар Құдасының ауылына Ұлжан отыз шақты кісімен келген. Қазыбектің өзінен тараған қырық шамалы ауыл осы жерге сіресе қонар еді. Құнанбайдың екі ауылы да Жидебайға жиылмақ еді. Әр үйде қара сабалар пісіліп жататын.

76 слайд
Есімшелерді түрлендір • Айтқан сөзін тәуелдеу • Баратын сөзін септеу • Жазар сөзін көптеу • Тапқан сөзін жіктеу

77 слайд
№ Есімшенің жұрнақтары Мысалдар 1. -ған,-ген,-қан,-кен ал-ған, кел-ген, айт- қан, кет-кен 2. -ар,-ер,-р Болымсыз етістіктің жұрнағынан кейін –с жұрнағы жалғанады бар-ар, жүр-ер оқы-ма-с 3. -атын,-етін,-йтын,-йтін жаз-атын, өр-етін, қара-йтын, кел-ме-йтін 4. -ма...