Дидактикалық ойын жоба.

1 слайд
Дидактикалық ойындар арқылы мектеп жасына дейінгі балада қарапайым математикалық түсініктердің қалыптасуы

2 слайд
Мектеп жасына дейінгі балаларға қарапайым математикалық ұғымды қалыптастыруда, дидактикалық ойындарды тиімді пайдалану. Жобаның мақсаты:

3 слайд
Дидактикалық ойындар арқылы мектеп жасына дейінгі балаларда қарапайым математикалық түсініктерді қалыптастыру. Балалар затты түсіне, түріне ,пішініне қарай айыра білуге және логикалық ойлау қабілетін дамыту. Түрлі көрнекіліктерді пайдалану арқылы қарапайым математикалық ұғымдарын қалыптастыру. Жобаның міндеттері:

4 слайд
Жобаның мерзімі: Қысқа мерзімді

5 слайд
Күтілетін нәтижелері: Балалардың дидактикалық ойын арқылы даму деңгейі көтеріледі. Дидактикалық ойындар арқылы балалар өз ойларын толық жеткізе алады және ойын ережесін меңгереді. Заттарды түріне, түсіне, пішініне қарай салыстыра отырып, талдай алады. Сурет бойынша, математикалық ұғымдардың арасындағы байланыстырып, сөйлеу дағдысы қалыптасады. Балалардың шығармашылық қабілеттері дамиды

6 слайд
Жобаның өзектілігі: Баланың жеке тұлға ретіндегі дамуы өзіндік көзқарасының қалыптасуы, ой-өрісінің кеңеюі балабақша қабырғасынан басталатыны сөзсіз. Мектеп жасына дейінгі балалардың математикалық түсініктерді оңай игере алмауы, балалардың компьютерлік ойындарға деген қызығышылығының басым болуы, логикалық ойлауы мен қиялдауына, зейінінің шоғырлануына кері әсерін беріп отыр. Мектепке дейінгі балалардың ой - өрісін дамыту үрдісінде дидактикалық ойындарды пайдалану бүгінгі күнгі білім беру саласындағы өзекті мәселе. Балаларды заман талабына сай коммуникативті қасиеттер мен эстетикалық талғамы - сезімі жоғары , ұшқыр ойлы , белсенді креативті кез – келген ортаға бейімделетін, өзін- өзі ұстай алатын тұлға қалыптастыру басты міндетіміз. Ұрпақ тәрбиесін жаңа құндылықтар негізінде жетілдіру қоғам алдында тұрған басты мәселе, сол себепті мектепке дейінгі мекемелерде балалардың ақыл – ойын дамытуды жаңа көзқараста қарау – кезек күттірмейтін мәселе.

7 слайд
Дидактика  бұл ежелгі грек сөзі, яғни didacticos – үйретуші, didascalos – мұғалім деген мағынаны білдіреді. Дидактика білім беру мен оқытудың теориялық негіздерін зерттейтін педагогика ғылымының саласы. Дидактика ойындар сонымен бірге кішкентай баларға мейілінше тән оқыту формасы болып табылады.  Дидактикалық ойындар  балалардың ойын әрекетіне тән құрылымы элементтерінің бірі: ой – ниет, мазмұн, ойын әрекеттері, ереже, нәтижә бар. Дидактикалық міндеттін болуы ойынның оқыту сипатын, оның мазмұны балалардың танымдылық әрекетін дамытуға бағытталғаның атап көрсетеді. Дидактикалық ойындардың зор маңызы балалардың дербестігін және ойлау мен сөйлеу белсендігін дамытатындай. Дидактикалық ойын элементтерінің бірі – ережелер. Ережелер оқыту міндеті мен ойын мазмұнына қарай белгіленеді және өз тарапынан, ойын әрекеттерінің сипатыф мен тәсіл белгілейді, балалардың міңез – құлқын, тәрбиеші мен балалардың өзара қарым – қатынасын ұйымдастырады және бағыттайды. Осының нәтижесінде өз қимылын басқара білу, оны басқа ойнаушылардың іс әрекетімен үйлестіру қабілеті дамиды. Ойын ережелерін үйретуші, ұйымдастырушы және тәртіптендіруші сипаты бар. Үйретуші ережелер баларға не істеу, қалай істеу керек екені ашып беруге көмектеседі, олар ойын әрекеттерімен үйлес болады, оның ролін күшейтеді, орындау тәсілін анықтайды. Ұйымдастырушы ережелер ойынның тәртібін, жүйелілігін және балалардың ойындағы қарым – қатынасын белгілейді. Тәрбиеші ережелер нені және неге істеуге болиайтының ескертеді. Тәрбиеші белгілейтін ойын ережелерін балалар бірте – бірте меңгереді. Соларды бағалай отырып, олар өзінің және жолдастардың ойын үстіндегі әрекеттерінің, қарым – қатынастардың дұрыстығын бағалайды. Дидактикалық ойындардың оқыту мазмұнына сәйкес түрлері: Ойын – саяхаттар. Олар ертегілерге ұқсас. Олар фактілер немесе оқиғаларды бейнелейді, бірақ олар ерекше түрде ашып көрсетіледі, қарапайым жұмбақ арқылы, қиындық – оңай жолымен, қажеттілер – қызық жолымен беріледі. Ойын – тапсырмалар. Бұл ойындардың негізін заттар мен әрекет, сөздік тапсырмалар құрайды. Ойын міндеттері мен әрекеттері бір нәрсені болжауға негізделеді. І Кіріспе:

8 слайд
* Дидактикалық о йын – оның аты айтып тұрғандай, баланың ақыл - ойын дамытып, таным түсініктерді ажыратудағы әдістердің бірі. Ойын ар қылы оқыту – мектеп жасына дейінгі кезеңнің, негізгі ерекшелігі. Білімді меңгеру және оны бекіту ү шін, дағды мен әдет қалыптастыруда балаға қайталау және жаттығу қажет. Егер баланың ойлауы образды, эмо циялық әсерде болса, ол соғұрлым жақсы нәтиже береді, сондай - ақ білім қызғылықты әрекетпен байланысты болса, баланың іс - әрекетімен іштей қабысып жатса, ондай білімді бала дұрыс меңгереді. Бала әрбір затты ұстап, дәмін татып, сан рет байқап көреді. Балабақшада бала психикасының дамуына ойын әрекеті шешу ші рөл атқаратындығы туралы белгілі ғалымдар (Ж. Аймауытұлы, М. Жұмабаев, Ш. Құдайбердіұлы, С. Торайғыров, Т. Тәжібаев т. б) өз еңбектерінде айтып кеткен. Педагогикалық ү рдісті жетілдіруде ойынның алар о рны жөнінде қазақстандық ғалым Н. Құлжанова да зерттеген. Ойын бала үшін еліктеу, инстинкт күнделікті негізгі іс - әрекет және өмірі деп дәлелдеген. Н. Құлжанованың айтуы бойынша о йынды әдептілік, тәрбиелік мақсатқа пайдалану – болашақ өміріне түзу жол салу, үлкендерге еліктеу және өмірдің талаптарына сай бейімдеу деп түсіндірген. Баланың тәрбиесіндегі мектепке дейінгі мекемелердің, әсіресе дидактикалық ойындар ар қылы баланың математикалық қабілеттерін оятудың әсерін Ресей ғалымдары Т. В. Лодкина, А. И. Захаров, В. С. Мухина, А. М. Леушина, Е. И. Щербакова, Е. О. Смирновалар атап кө рсеткен. Дидактикалық ойындардың ықпалын баланың сезініп, түйсінуі және сөз тү рінде бейнелеуінің маңызын А. В. Запорожец, А. Д. Кошелева және т. б. белгілеген. Бір нәрсе жасауға тырысу, бірге ойнау, бір нәрсемен шұғылдану, ортақ мақсат қою және оны жүзеге асыру ісіне өздері қатысуға талпыныс пайда болады. Мұның бәрі де баланың жеке басының қоғамдық бағытын анықтайды, о ның өмірге белсенді ұстанымын бірте - бірте қалыптастырады. Дидактикалық ойын баланың қор шаған дүние туралы түсінігін кеңейтіп және оны бекітіп нақтылай түседі.Ойын – болжамдар. Бұл ойындар “Не болар еді...?” , “Мен не істер едім, егер...” деген сұрақтарға негізделеді. Ойынның дидактикалық мазмұны балалардың алдына проблемалық міндет пен ситуацияны қоюда ерекшелінеді. Мұндай ойындар білімді нақты жағдайда ұштастыра байланыс есептерін тағайындауды талап етеді. Ойын – жұмбақтар. Жұмбактың негізгі ерекшеліктері логикалық астарының болуында. Олар баланың ой әрекетін белсендіреді. Жұмбақ салыстыру, теңеу және сипаттау арқылы ұғымның қасиеттерін ажыратуға тәрбиелейді, баланың қиялын дамытуына әсер етеді. Ойын - әңгімелер. Ол тәрбиешінің балалармен, балалардың тәрбиешімен және балалардың балалармен қарым – қатынасын негізделеді. Бұл қарым – қатынас ойын мазмұнында ерекше сипатқа ие болады. Ойынның құңдылығы – олар эмоциональдық түрде белсендіруге, бір сөздікке, өзара әрекет жасауға, бірлесіп ойнауға мүмкіндік туғызады.

9 слайд
“ Қарапайым математикалық түсініктерді қалыптастыруға” арналған дидактикалық ойындар балалардың танымдылық қабілетін дамытып, пәнге қызығушылығын арттырудың негізгі бір жолы әрбір ойынның мазмұны, шарты, дидактикалық мақсаты, керекті құралдары болуы , ойнау ережелері қарапайым, тапсырмалар балалардың өздері орындауға шамасы жететіндей етіп сұрыпталған болуы қажет. Ойындардың мазмұны математикалық білімдерді ұғыну, геометриялық пішіндерді айыра білу, қосу, санау, салыстыру, айырмашылығын көрсету, орналастыру, тағы басқа ұғымдарын ойын арқылы жетілдіру. Балабақшада осындай дидактикалық ойындарды жиелі түрде қолдану арқылы баланың: ақыл – ойын жүйелеу, ойлау қабілеттерін жетілдіру, дәлдікке үйрету, шындыққа тәрбиелеу, логикалық қабілеттерін дамытуға болады. Ойын барысында баланың көңіл – күйін, зейінін, әрекеттерін бақылау, белсенділігін арттыру, тапқырлыққа бауылу, ойлануға, талдау жасауға, үйренуің, танымдылық, шығармашалық қабілеттерін шыңдау тәрбиешіге байланысты. . ІІ Негізгі бөлім:

10 слайд
Ойын баланың алдынан өмір есігін ашып, оның шығармашылық қабілеттерін дамытады, ойынсыз ақыл – ойдың қалыптасуы мүмкін емес. В. А. Сухомлинский

11 слайд
Ойын түрлеріҚұрылымы бойынша дидактикалық ойындарды мынадай түрлерге бөлінеді: Сюжеттік –ролдік ойындар Жаттығу ойындары Драмалық ойындар Шағармашылық ойындар Әдеби-музыкалық ойындар

12 слайд
«Өз үйiңдi тап»   Ойын мақсаты:  Балаларды тапсырма бойынша өз үйлерін табуға үйрету. Жылдамдыққа, шапшаңдылыққа тәрбиелеу. Бұл ойын биiк-аласа, үлкен-кiшi, оң жақта, сол жақта - деген ұғымдарды жаттықтыру мақсатында өтiледi. Қажетті құралдар: «Ағаштардың бейнесі».Үйлердің суреттері. Ойын барысы: Тәрбиешi балаларды екi топқа бөлiп, әр топтың ойнайтын орнын немесе “үйiн” тағайындайды. Екi топқа да өсiп тұрған бiрi биiк, бiрi аласа ағашты көрсетедi де 1-топтағы балалардың үйi биiк ағаштың оң жағы, ал 2-топтағы балалардың үйi аласа ағаштың сол жағы - деп белгiлейдi. Қай топ өз үйлерiне тез барады. Ойын екi рет қайталанады. Ойынның соңында әр топтың балаларын мадақтап отырады.

13 слайд
“ Нүктелердi қос” Ойын мақсаты: Балаларды кеңістікті бағдарлай білуге үйрету.Нүктелерді қосу арқылы, бейнелерді шығара алуға дағдыландыру.Балаларды ұқыптылыққа тәрбиелеу. Қажетті құралдар: Нүктелермен бейнеленген жұлдызша, жалауша бейнелерi. Ойын барысы: Қағаз бетiндегi нүктелердi қосу арқылы бейнелердi анықтау, атын атату. Неше нүкте бар екен? Сұрағына жауаптарды тыңдау. Нүктелердi нөмiрлету, сандарды тура және керiсiнше атату. Ойын нәтижесiнде түзу, үшбұрыш, тiкбұрыш ұғымдарын қалыптастыру, сандарды тура және керiсiнше атату.

14 слайд
“ Айырмашылығы неде» Ойын мақсаты:  Балалардың геометриялық фигуралар туралы түсiнiктерiн тереңiрек қалыптастыру, олардың жай емес “сиқырлы” фигуралар екенiн, олардан түрлi ойыншықтар, есептер, ойындар құрастыруға болатынына балалардың көзiн жеткiзу, қызығушылығын арттыру, ұқсас заттарды бiр-бiрiмен көзбен көру арқылы салыстыра бiлуге үйрету. Қажеттi құралдар: Мейрампаз суреттерi, гүл салғыш ыдыс, гүлдер. Ойын барысы: Тек геометриялық фигуралардан құрастырылған екi мейрампаздың бiр-бiрiмен ұқсас және айырмашылығы бар жерлерiн табады. Ойында балаларды екi топқа бөлiп ойнатуға болады. Әр топқа әрбiр ұқсастығы мен айырмашылығын тапқан сайын, әр топ тақтада iлулi тұрған гүл салғышқа гүл салып отырады. Қай қатар гүлдi көп жинайды, сол қатар жеңедi.

15 слайд

16 слайд

17 слайд

18 слайд
ІІІ Қорытынды бөлім: Қорыта айтқанда ойын балалар үшін , оқу да , еңбек те. Ойын – айналасындағы дүниені танудың тәсілі. Ол балаларға өмірде кездескен қиыншылықтарды жеңу жолын үйретіп қана қоймай, ұйымдастырушылық қабілетін қалыптастырады. Ойын барысында баланың көңіл – күйі, зейіні, танымдық қабілеті, логикасы, шығамашылығы дамиды. Дидактикалық ойындардың бала өмірінде алатын орны ерекше.Сондықтан да мектепке дейінгі білім беру жүйесінде әр ұйымдастырылған оқу қызметінде дидактикалық ойындарды пайдалану өте тиімді.

19 слайд
Пайдаланылған әдебиеттер тізімі: 1. Ш.Х. Құрманалина, С.Ш. Сәрсенбаев Математикадан дидактикалық ойындар және қызықты тапсырмалар. 2. Л. Мартынова. Обучение математике младших дошкольников. 3. Т. Қаражанұлы, Ш. Хайралақызы. Математикадан дидактикалық материалдар. 4. Т.К. Жикалкина. Игровые и занимательные занятия по математике. 5. Р.Ф. Соболевский. Математические игры. 6. Ж. Мурадян. Дидактические игры, развивающие математические представления. 7. М.К. Сай, Е.И. Удальцов. Математика в детском саду. 8. Ғ. Дұкенбаева. Мектеп жасына дейінгі балаларды ойын арқылы адамгершілікке тәрбиелеу. 9. П. Есімбетова. Балабақшада оқыту және тәрбиелеу бағдарламасы бойынша әдістемелік нұсқау. 10. Б. Баймұратов. Мектеп деінгі дидактикалық ойындар, принциптер туралы түсінік. 11. М. Фидлер. Математика уже в детском саду. 12. Е. Водопьянов. Формирование начальных геометрических понятий у дошкольников.

20 слайд
Күтілетін нәтиже: Балалардың дидактикалық ойын арқылы даму деңгейі көтеріледі.Дидактикалық ойындар арқылы балалар өз ойларын толықжеткізе алады, және ойын ережесін меңгереді. Заттарды түріне, түсіне, пішініне қарай салыстыра отырып, талдай алады.Сурет бойынша, математикалық ұғымдардың арасындағы байланыстырып, сөйлеу дағдысы қалыптасады.Балалардың шығармашылық қабілеттері дамиды.    

21 слайд
Назарларыңызға рахмет!!!