Е.И.Казакованың психологиялық – педагогикалық қолдау жүйесі
Дипломдар мен сертификаттарды алып үлгеріңіз!
1 слайд
Е.И.Казакованың психологиялық –
педагогикалық
қолдау жүйесі
Орындаған: Төлеубекова Ғазиза, 46 топ.
1 слайд
Е.И.Казакованың психологиялық – педагогикалық қолдау жүйесі Орындаған: Төлеубекова Ғазиза, 46 топ.
2 слайд
Психологиялық – педагогикалық сүйемелдеу әр түрлі
авторлармен анықталады:
*арнайы көмектің біртұтас және кешенді жүйесінің ажырамас
бөлігі (Е. И. Казакова, Л. М. Шипицын);
*әлеуметтік – психологиялық бағыттағы психологиялық-
педагогикалық қызметтің ерекше түрі (И. И. Мамайчук, Р. М.
Битянова және т. б.);
*баланың дамуының әлеуетті мүмкіндіктерін қалпына келтіру
және олардың негізгі функцияларын тиімді орындау
нәтижесінде отбасының өзін – өзі дамыту үшін жағдай
жасауды қарастыратын интегративтік технология;
*еріп жүрушілер мен көмекті қажет ететін адамдар арасындағы
тұрмыстық қарым – қатынастардың ерекше түрі процесі (И. И.
Мамайчук, Р. М. Битянова және т. б.)
2 слайд
Психологиялық – педагогикалық сүйемелдеу әр түрлі авторлармен анықталады: *арнайы көмектің біртұтас және кешенді жүйесінің ажырамас бөлігі (Е. И. Казакова, Л. М. Шипицын); *әлеуметтік – психологиялық бағыттағы психологиялық- педагогикалық қызметтің ерекше түрі (И. И. Мамайчук, Р. М. Битянова және т. б.); *баланың дамуының әлеуетті мүмкіндіктерін қалпына келтіру және олардың негізгі функцияларын тиімді орындау нәтижесінде отбасының өзін – өзі дамыту үшін жағдай жасауды қарастыратын интегративтік технология; *еріп жүрушілер мен көмекті қажет ететін адамдар арасындағы тұрмыстық қарым – қатынастардың ерекше түрі процесі (И. И. Мамайчук, Р. М. Битянова және т. б.)
3 слайд
Казакова Елена Ивановна Санкт – Петербург қаласында А. И. Герцен атындағы
Ресей мемлекеттік педагогикалық университетінде математика мұғалімі мамандығы
бойынша жоғары білім алды. Жоғары оқу орнын бітіргеннен кейін мектепте жұмыс
істеді. Онда математика мұғалімінен мектеп директорына дейін гі мамандықта
жұмыс істеді. Кейіннен «педагогика» мәселелері бойынша маман болды.
Педагогика ғылымдарының докторы ғылыми дәрежесін алу үшін 1995 жылы
«жалпы білім беру мектебін дамытудың теориялық негіздері» тақырыбында
диссертациясын қорғады.1998 жылдан бастап Санкт – Петербург мемлекеттік
университетінде сабақ береді. Елена Ивановна Санкт – Петербург мемлекеттік
университетінің профессоры. «Роснано мектеп
лигасы» жобасының ғылыми жетекшісі. Санкт –
Петербург мемлекеттік университетінің үздіксіз
филологиялық білім беру және білім беру
менеджменті кафедрасының меңгерушісі. 100-
ден астам жұмыстың авторы. Ресей білім беру
академиясының корреспондент – мүшесі. Елена
Казакова «Петербург мектебін
гуманизациялағаны үшін» құрмет белгісімен
марапатталды.
3 слайд
Казакова Елена Ивановна Санкт – Петербург қаласында А. И. Герцен атындағы Ресей мемлекеттік педагогикалық университетінде математика мұғалімі мамандығы бойынша жоғары білім алды. Жоғары оқу орнын бітіргеннен кейін мектепте жұмыс істеді. Онда математика мұғалімінен мектеп директорына дейін гі мамандықта жұмыс істеді. Кейіннен «педагогика» мәселелері бойынша маман болды. Педагогика ғылымдарының докторы ғылыми дәрежесін алу үшін 1995 жылы «жалпы білім беру мектебін дамытудың теориялық негіздері» тақырыбында диссертациясын қорғады.1998 жылдан бастап Санкт – Петербург мемлекеттік университетінде сабақ береді. Елена Ивановна Санкт – Петербург мемлекеттік университетінің профессоры. «Роснано мектеп лигасы» жобасының ғылыми жетекшісі. Санкт – Петербург мемлекеттік университетінің үздіксіз филологиялық білім беру және білім беру менеджменті кафедрасының меңгерушісі. 100- ден астам жұмыстың авторы. Ресей білім беру академиясының корреспондент – мүшесі. Елена Казакова «Петербург мектебін гуманизациялағаны үшін» құрмет белгісімен марапатталды.
4 слайд
Қазіргі уақытта заманауи білім беру технологиясы ретінде
психологиялық қолдау көрсетіледі. Қазіргі кездегі жаңа білім
беру технологиясын сүйемелдеу тұжырымдамасын Е. И.
Казакова (1995) әзірледі, ол отандық сүйемелдеу жүйесін құру
шарттарын айқындайтын бірнеше дереккөзді көрсетеді:
– арнайы білім беру жүйесінде балаларға кешенді көмек
көрсету және қолдау көрсету тәжірибесі;
– балалар мен олардың ата – аналарына әртүрлі бағыттағы
психологиялық – педагогикалық және медициналық –
әлеуметтік қолдауды қамтамасыз ететін мамандандырылған
қызметтердің жұмыс істеу тәжірибесі;
– ППҚ ғылыми орталықтарының инновациялық зерттеулері
және т.б.
4 слайд
Қазіргі уақытта заманауи білім беру технологиясы ретінде психологиялық қолдау көрсетіледі. Қазіргі кездегі жаңа білім беру технологиясын сүйемелдеу тұжырымдамасын Е. И. Казакова (1995) әзірледі, ол отандық сүйемелдеу жүйесін құру шарттарын айқындайтын бірнеше дереккөзді көрсетеді: – арнайы білім беру жүйесінде балаларға кешенді көмек көрсету және қолдау көрсету тәжірибесі; – балалар мен олардың ата – аналарына әртүрлі бағыттағы психологиялық – педагогикалық және медициналық – әлеуметтік қолдауды қамтамасыз ететін мамандандырылған қызметтердің жұмыс істеу тәжірибесі; – ППҚ ғылыми орталықтарының инновациялық зерттеулері және т.б.
5 слайд
Е. И. Казакова психологиялық-
педагогикалық қолдау «балаға, оның
отбасына және педагогтарға көмек
көрсету, оның негізінде өзекті
проблеманың шешу жолын таңдауда
дамыту субъктінің барынша
бостандығы мен жауапкершілігін
сақтау; педагогтар, психологтар,
әлеуметтік және медициналық
қызметкерлердің күшін біріктірумен
қамтамасыз етілетін мультипәндік әдіс;
проблеманың диагностикасы мен оны
шешудің субъектілік әлеуеті, мүмкін
болатын шешу жолдарын ақпараттық
іздеу, әрекеттер жоспарын құру мен оны
іске асырудағы алғашқы көмек
арасындағы үйлесімді бірлік; даму
субъектінің өзі әрекеттері үшін жауапты
болатын бағдарлық аумақты құруда
көмек көрсету» деп түсінеді. Негізгі қағидаттары:
- балаларға көмек
берушілердің дұрыс кеңестердің
беруі;
- оларға берілетін қолдаудың
үздіксіздігі;
- мультидисциплинарлық
қолдау;
-
баланың өзіне деген
жауапкершілігін арттыру.
-
Бұл қағидаттар баланың
психологиялық – педагогикалық
қолдауын жан – жақты етіп ( жеке
және жүйелі түрде ) , жүзеге
асыруға көмектеседі.
5 слайд
Е. И. Казакова психологиялық- педагогикалық қолдау «балаға, оның отбасына және педагогтарға көмек көрсету, оның негізінде өзекті проблеманың шешу жолын таңдауда дамыту субъктінің барынша бостандығы мен жауапкершілігін сақтау; педагогтар, психологтар, әлеуметтік және медициналық қызметкерлердің күшін біріктірумен қамтамасыз етілетін мультипәндік әдіс; проблеманың диагностикасы мен оны шешудің субъектілік әлеуеті, мүмкін болатын шешу жолдарын ақпараттық іздеу, әрекеттер жоспарын құру мен оны іске асырудағы алғашқы көмек арасындағы үйлесімді бірлік; даму субъектінің өзі әрекеттері үшін жауапты болатын бағдарлық аумақты құруда көмек көрсету» деп түсінеді. Негізгі қағидаттары: - балаларға көмек берушілердің дұрыс кеңестердің беруі; - оларға берілетін қолдаудың үздіксіздігі; - мультидисциплинарлық қолдау; - баланың өзіне деген жауапкершілігін арттыру. - Бұл қағидаттар баланың психологиялық – педагогикалық қолдауын жан – жақты етіп ( жеке және жүйелі түрде ) , жүзеге асыруға көмектеседі.
6 слайд
Психологиялық – педагогикалық қолдау қызметінің айрықша ерекшелігі
оның кешенділігі және арнайы педагогикалық көмекті қажет ететін балаларды
уақытында анықтауға бағдарлану болып табылады. Қызмет әрекетінің мазмұны
оқушылармен түзете-дамыту жұмысының жеке бағдарламаларын әзірлеу және
жүзеге асыру, балалардың мүмкіндіктері мен қабілеттеріне сәйкес білім беру
бағдарламаларын бейімдеу, білім беру процесінің барлық қатысушыларының
өзара түсіністік пен әрекеттестікті нығайтуға ықпал ету. Қолдау қызметінің
әрекеті бала дамуындағы кез келген проблеманы шешуде кешенді, пәнаралық
тәсілдеме, білім беру процесінде бала дамуын үздіксіз қолдау, қолдау әрекетін
әлеуметтік – педагогикалық және психологиялық жобалау, психологиялық –
педагогикалық қолдау бойынша ісшараларға ата – аналарды, педагогтар мен
балалар ұжымын белсенді қатыстыру қағидаларына негізделеді.
Инклюзивті тәжірибе жағдайындағы Қолдау қызметінің жұмысы келесі
бағыттарда жүргізіледі:
- психоәлеуметтік диагностика;
-
психотүзету жұмысы;
-
білім беру процесіне қатысушыларды психологиялық-педагогикалық
және медициналық-әлеуметтік ағарту жұмысы;
-
әлеуметтік-педагогикалық және психологиялық көмек беру;
- ұйымдастырушылық-әдістемелік әрекет.
6 слайд
Психологиялық – педагогикалық қолдау қызметінің айрықша ерекшелігі оның кешенділігі және арнайы педагогикалық көмекті қажет ететін балаларды уақытында анықтауға бағдарлану болып табылады. Қызмет әрекетінің мазмұны оқушылармен түзете-дамыту жұмысының жеке бағдарламаларын әзірлеу және жүзеге асыру, балалардың мүмкіндіктері мен қабілеттеріне сәйкес білім беру бағдарламаларын бейімдеу, білім беру процесінің барлық қатысушыларының өзара түсіністік пен әрекеттестікті нығайтуға ықпал ету. Қолдау қызметінің әрекеті бала дамуындағы кез келген проблеманы шешуде кешенді, пәнаралық тәсілдеме, білім беру процесінде бала дамуын үздіксіз қолдау, қолдау әрекетін әлеуметтік – педагогикалық және психологиялық жобалау, психологиялық – педагогикалық қолдау бойынша ісшараларға ата – аналарды, педагогтар мен балалар ұжымын белсенді қатыстыру қағидаларына негізделеді. Инклюзивті тәжірибе жағдайындағы Қолдау қызметінің жұмысы келесі бағыттарда жүргізіледі: - психоәлеуметтік диагностика; - психотүзету жұмысы; - білім беру процесіне қатысушыларды психологиялық-педагогикалық және медициналық-әлеуметтік ағарту жұмысы; - әлеуметтік-педагогикалық және психологиялық көмек беру; - ұйымдастырушылық-әдістемелік әрекет.
7 слайд
Е.И.Казакова ның сүйемелдеу (қолдау) теориясының маңызды жағдайы баланың даму
проблемасының субъектісі немесе иесі өзі ғана емес, сонымен қатар оның ата-
аналары мен педагогтары, сондай – ақ жақын маңдағы орта болып табылатыны
туралы тезис болып табылады.
7 слайд
Е.И.Казакова ның сүйемелдеу (қолдау) теориясының маңызды жағдайы баланың даму проблемасының субъектісі немесе иесі өзі ғана емес, сонымен қатар оның ата- аналары мен педагогтары, сондай – ақ жақын маңдағы орта болып табылатыны туралы тезис болып табылады.
8 слайд
Дамуында ауытқулары бар балаларды психологиялық сүйемелдеуді
сипаттай отырып, оны социумда (мектепте, отбасында, медициналық
мекемеде және т.б.) табысты бейімделуге, оңалтуға және жеке басының
өсуіне ықпал ететін клиникопсихологиялық, психологиялық –
педагогикалық және психотерапевтік жағдайлардың кешенді жүйесін
құруды болжайтын қызмет ретінде анықтайды.
Автордың сүйемелдеу теориясы – бұл әрдайым ұзартылған, динамикалық
процесс, ол өзара байланысты бес компонентті қамтиды:
1) баланың психикалық даму динамикасында клиникалық – психологиялық
және психологиялық – педагогикалық мәртебесін жүйелі түрде қадағалау;
2) социумда балалардың тиімді психикалық дамуы үшін әлеуметтік –
психологиялық жағдайлар жасау;
3) оларға консультация беру, психокоррекция, психологиялық қолдау
түрінде жүйелі психологиялық көмек;
4) ата – аналарға психологиялық көмек;
5) психикалық және физикалық мүмкіндіктерін ескере отырып, социумда
дамуында ауытқулары бар баланың тіршілік әрекетін ұйымдастыру.
8 слайд
Дамуында ауытқулары бар балаларды психологиялық сүйемелдеуді сипаттай отырып, оны социумда (мектепте, отбасында, медициналық мекемеде және т.б.) табысты бейімделуге, оңалтуға және жеке басының өсуіне ықпал ететін клиникопсихологиялық, психологиялық – педагогикалық және психотерапевтік жағдайлардың кешенді жүйесін құруды болжайтын қызмет ретінде анықтайды. Автордың сүйемелдеу теориясы – бұл әрдайым ұзартылған, динамикалық процесс, ол өзара байланысты бес компонентті қамтиды: 1) баланың психикалық даму динамикасында клиникалық – психологиялық және психологиялық – педагогикалық мәртебесін жүйелі түрде қадағалау; 2) социумда балалардың тиімді психикалық дамуы үшін әлеуметтік – психологиялық жағдайлар жасау; 3) оларға консультация беру, психокоррекция, психологиялық қолдау түрінде жүйелі психологиялық көмек; 4) ата – аналарға психологиялық көмек; 5) психикалық және физикалық мүмкіндіктерін ескере отырып, социумда дамуында ауытқулары бар баланың тіршілік әрекетін ұйымдастыру.
9 слайд
Психологиялық сүйемелдеуді бірнеше кезеңге бөлуге болады:
1. Дайындық кезеңінде сүйемелдеудің
барлық қатысушыларымен байланыс
орнату, жұмыс көлемін және сүйемелдеу
процесінің реттілігін анықтау, қажетті
құжаттарды дайындау, жұмыс кестесін
жасау сияқты міндеттер шешіледі.
2. Бағдарлы кезең келесі міндеттерді
шешуді қарастырады: мамандарды
психологиялық тексеру нәтижелерімен
таныстыру, педагогтармен және басқа да
мамандармен баланың психикалық даму
ерекшеліктерін талқылау.
3. Жоспарлау кезеңінде баланы
сүйемелдеудің жеке бағдарламасы
құрылады, оны онымен жұмыс істейтін
барлық мамандар бекітеді. Алайда, мұндай
бағдарламаны жасау баланы мұқият
клиникалық – психологиялық және
психологиялық – педагогикалық тексеруден
кейін ғана мүмкін болатынын атап өту керек. 5. Қорытынды кезең жүргізілген
жұмысты алқалық талқылаумен, оның
тиімділігін бағалаумен және одан әрі
қызмет бойынша ұсынымдармен
аяқталады (баламен қосымша түзету
сабақтары, оның оқуын түзету немесе
басқа сыныпта, кәсіптік бағдарлы
мектепте жалғастыру немесе кәсіби
білім алу және т.б.).Сонымен,
қорытынды жасай отырып, қазіргі
уақытта "психологиялық
сүйемелдеу"ұғымының бірнеше
түсіндірмесі бар екенін атап өтеміз.4. Іске асыру кезеңі жеке бағдарламаның
ережелерін іске асыруды көздейді. Бұл ретте
ата-аналар мен педагогтарға баланың
толыққанды өміріне жағдай жасауда және
оның психикалық және физикалық
мүмкіндіктерін ескере отырып, білім беру
бағдарламаларын табысты игеруде қажетті
көмек көрсетіледі.
9 слайд
Психологиялық сүйемелдеуді бірнеше кезеңге бөлуге болады: 1. Дайындық кезеңінде сүйемелдеудің барлық қатысушыларымен байланыс орнату, жұмыс көлемін және сүйемелдеу процесінің реттілігін анықтау, қажетті құжаттарды дайындау, жұмыс кестесін жасау сияқты міндеттер шешіледі. 2. Бағдарлы кезең келесі міндеттерді шешуді қарастырады: мамандарды психологиялық тексеру нәтижелерімен таныстыру, педагогтармен және басқа да мамандармен баланың психикалық даму ерекшеліктерін талқылау. 3. Жоспарлау кезеңінде баланы сүйемелдеудің жеке бағдарламасы құрылады, оны онымен жұмыс істейтін барлық мамандар бекітеді. Алайда, мұндай бағдарламаны жасау баланы мұқият клиникалық – психологиялық және психологиялық – педагогикалық тексеруден кейін ғана мүмкін болатынын атап өту керек. 5. Қорытынды кезең жүргізілген жұмысты алқалық талқылаумен, оның тиімділігін бағалаумен және одан әрі қызмет бойынша ұсынымдармен аяқталады (баламен қосымша түзету сабақтары, оның оқуын түзету немесе басқа сыныпта, кәсіптік бағдарлы мектепте жалғастыру немесе кәсіби білім алу және т.б.).Сонымен, қорытынды жасай отырып, қазіргі уақытта "психологиялық сүйемелдеу"ұғымының бірнеше түсіндірмесі бар екенін атап өтеміз.4. Іске асыру кезеңі жеке бағдарламаның ережелерін іске асыруды көздейді. Бұл ретте ата-аналар мен педагогтарға баланың толыққанды өміріне жағдай жасауда және оның психикалық және физикалық мүмкіндіктерін ескере отырып, білім беру бағдарламаларын табысты игеруде қажетті көмек көрсетіледі.
10 слайд
Қорытынды:
Қорытындылай келсек, психологиялық – педагогикалық
қолдау жүйесі ерекше білімді қажет ететін балаларға
берілетін білімнен бөлек, оларға ата – ана жағынан, жақын
адамдарынан, педагогтардан көмек алуы.
Балаларға бұл жағдайда қолдау көрсету үшін оның әртүрлі
ерекшеліктерін, өзіндік даму мүмкіндіктерін екере отырып
жұмыс жүргізілуі қажет. Осы бағытта зерттеушілік жасап,
өзіндік психологиялық – педагогикалық қолдау жүйесін
жасаған, және осы тұжырымдамада міндеттері мен
мақсаттарын, сонымен қатар әр түрлі әдістерді көрсеткен
Елена Казакова болды. Осы тұжырымдамалық теориясымен
таныса отырып, осы реттегі балаларға қолдау көрсету, яғни,
сүйемелдеу олардың дамуына, басқа балалармен қатарлас
өмір сүруіне үлкен септігін тигізетіне көз жеткізе аламыз.
10 слайд
Қорытынды: Қорытындылай келсек, психологиялық – педагогикалық қолдау жүйесі ерекше білімді қажет ететін балаларға берілетін білімнен бөлек, оларға ата – ана жағынан, жақын адамдарынан, педагогтардан көмек алуы. Балаларға бұл жағдайда қолдау көрсету үшін оның әртүрлі ерекшеліктерін, өзіндік даму мүмкіндіктерін екере отырып жұмыс жүргізілуі қажет. Осы бағытта зерттеушілік жасап, өзіндік психологиялық – педагогикалық қолдау жүйесін жасаған, және осы тұжырымдамада міндеттері мен мақсаттарын, сонымен қатар әр түрлі әдістерді көрсеткен Елена Казакова болды. Осы тұжырымдамалық теориясымен таныса отырып, осы реттегі балаларға қолдау көрсету, яғни, сүйемелдеу олардың дамуына, басқа балалармен қатарлас өмір сүруіне үлкен септігін тигізетіне көз жеткізе аламыз.