Эссе талаптар жазып үйрену

1 слайд
Эссе жазуға қойылатын бірыңғай талаптар

2 слайд
Жазу - біздің ойымызды тілге аударушы ( Byren)

3 слайд
ЭССЕ - бір нәрсенің әсерінен болатын толғаныстан туған шағын әдеби шығарма, француз тілінде талпыныс, байқау, очерк , латын тілінде салмақтау деген мағыналарды береді.  Сонымен қоса, эссе – білім алушының пәндік білімі мен білігін танытатын қорытынды жазба жұмыс түрі. Эссенің басқа ғылыми жұмыстардан өзгешелігі – берілген тақырыпты қысқа, әрі нақты жеткізе білуінде .  

4 слайд
Эссенің мақсаты: Өз ойын жазбаша түрде жеткізу және өз бетімен шығармашылық ойлау дағдыларын дамыту

5 слайд
Әдеби эссе тұрақталған, қалыптасқан тұжырымдарға жаңа қырынан қарап, өзінше толғап, әрі дағдыдан, көне соқпақтардан бөлек, тың болжамдар мен түйіндеуге құрылатын философияның, эстетиканың, әдеби сынның, публицистиканың, көркем әдебиеттің жанры. Эссе екіге бөлінеді: 1) субъективті; негізгі мақсаты – авторды жан-жақты ашу, таныту. 2) объективті; негізгі мақсаты – белгілі бір ғылыми тақырып бойынша автордың көзқарасын ашу, таныту.

6 слайд
Эссе жазу құрылымы: 1. Кіріспе. Тақырыптың негізгі мәні мен негіздемесі тезис түрінде көрсетіледі; 2. Тақырыпты дамыту: Тақырыпқа сәйкес бар біліміңізбен: теория, фактілер, идея, ақпараттар, паралелдеу, ассоцация, теңеу, сұрақтар қою, т.б. қолданып, дәлелдейсіз (аргумент келтіру). Мыс.1.Аргумент, түсіндіру, мысал, (факт) байланыстырушы сөйлемдер. 2. Аргумент, түсіндіру, мысал, (факт) байланыстырушы сөйлемдер; 3. Қорытынды. Жалпылау мен аргументтеріңіздің логикалық қорытындысы. Әдеби эссе басқа эссе түрлеріне ұқсамайды. Біріншіден, ол әдеби шығармаларға негізделеді. Екіншіден, автордың айтқысы келген идеяларын болжап түсінуге, яғни түсіндірмені қажет ететін пікірталас немесе жұмбақты табуды қажет етеді.

7 слайд
ЭССЕ ЖАЗУДЫҢ ЕРЕКШЕЛІГІ  Эссе – бірнеше абзацтан тұратын жазба жұмысы. Ол көп жағдайда бір тақырып аясындағы мәселені қозғайды. Бір тақырыпты бір абзацта жазу күрделі болғандықтан, бірнеше абзацқа бөлуге тура келеді. Әр абзац бір мәселеге ғана негізделеді. Кейін барлық абзацтар кіріспе және қорытынды бөлімдер арқылы біріктіріледі.  Эссе жазу бір абзацты жазуға қарағанда күрделірек, алайда ұйымдастыру талаптары бірдей. Егер оқушы жақсы абзац жаза алса, онда жақсы эссе де жазады.

8 слайд
ЭССЕ ҚҰРЫЛЫМЫ Эссе 3 бөлімнен тұрады. Кіріспе бөлім Негізгі бөлім Қорытынды бөлім

9 слайд
КІРІСПЕ БӨЛІМ  • Кіріспе бөлім 2 ойдан тұрады. Кіріспе бөлім • Оқырман көңілін аудару мақсатында жазылады және бірнеше сөйлемнен тұруы мүмкін. 1. Жалпы ой • Эсседегі талқыланатын негізгі ойлардан тұрады және ол тақырыптық сөйлемге ұқсайды. Яғни оқырманға эссе мазмұны туралы жалпы идеяны береді. 2.Тезистік ой

10 слайд
Кіріспе  Тақырып және эссенің мақсаты  Эссенің реттілігін көрсетеді  Оқырманды қызықтырады  Болжайды  Келіспеушілік – Қандай жолмен шешімге келесің?  Мәселе - Сенімін/стереотипті талқылайды Кіріспе эссенің қызықты әлде қызықсыз болатындығын көрсетеді. Бұл оқырманға эссе жайлы алғашқы пікір тудырады, сондықтан басынан бастап қызықтыруға тырыс!

11 слайд
1 абзац. Кіріспе сөз тіркестері / фразалар/. -Бұл халық арасында саналады... -Адамдар жиі бекітеді, не.. -Көп адамдар ойлайды, не.. -Бұл жиі ұсынылады.Саналады.. - Көптеген адамдар идея жағында болады, не...Көптеген адамдар сенімді... -Кейбір адамдар қарсы...

12 слайд
НЕГІЗГІ БӨЛІМ ІІ. Негізгі бөлім – бір немесе бірнеше абзацтан тұрады. Әр абзацта бөлімдерге бөлінген тақырыпшалар дамытылады, ойлар талқыланып ашылады. Олардың саны бөлінген тақырыпшаларға байланысты.  А. Тақырыптық сөйлем  Қолдаушы сөйлем  Қолдаушы сөйлем  Қолдаушы сөйлем  Қорытынды сөйлем  В. Тақырыптық сөйлем  Қолдаушы сөйлем  Қолдаушы сөйлем  Қолдаушы сөйлем  Қорытынды сөйлем  С. Тақырыптық сөйлем  Қолдаушы сөйлем  Қолдаушы сөйлем  Қолдаушы сөйлем  Қорытынды сөйлем

13 слайд
Негізгі бөлім  Мағыналы, логикалық, сендіретін дәлелдер мен тіл шеберлігінің сақталуы.  Тақырыптан ауытқымау және сөз, ой қайталамау.  Дәлелдер эссе жазушының пікірімен ұштасуы керек.  Дәлелдің түсіндірмесі аясында толық мағлұмат беру.  Мысалдар арқылы дәлелдеу және өз дәлелдерін негізгі идеямен байланыстыру.  Алынған мысалдардың тақырыпқа сай, орынды қолданылуы (неге?) Қысқаша қорытынды жазу.  Эссенің келесі бөлімімен байланыстыру.

14 слайд
2 абзац Өз көзқарасыңды білдіретін фразалар • Бұл жағдайда мен өз көзқарасымды түсіндірсем деп едім • Бұл мәселе бойынша мен өз ойымды білдірсем деп едім Талқыланған мәселенің артықшылығын білдіретін фразалар • Айтылғандай, мен соның пайдасына ... бірнеше себептерге • Соның пайдасына айтылатын көптеген заттар бар... • Ең жақсы. Ол..туралы..табылады... Көзқарасты санамалап шығу фразалары • Біріншіден, ең әуелі • Бірінші кезекте • Содан бастайық • Екіншіден,үшіншіден, ақырында • Соңғы кезекте емес  

15 слайд
Жаңа аргументтер қосатын фразалар • Бұдан басқа • Сондай ақ • Бұдан басқа,..сондай ақ • Тек қана емес • Бұдан өзгеше • Ол туралы сөйлемей ақ, ... 3 абзац • Кейбір адамдар ойлайды, ... • Алайда олар түсінбейді, ... • Олар есепке алмайды,... • Олар ұмытады,... • Кейбір адамдар сендіреді,... • Мен онымен келісе алмаймын, өйткені... • Мен бұл пікірмен келісе алмаймын,өйткені... • Қазір кейбір адамдар үшін бұлай түсіндіру сәнге айналды... • Көптеген адамдардың солай деп ойлауына қарамастан, мен ойлаймын,... • Жоғарыда келтірілген идеялардан өзгеше мен ойлаймын...

16 слайд
ҚОРЫТЫНДЫ БӨЛІМ  Қорытынды бөлім - негізгі бөлімде талқыланған мәселелерді қорытып, бір тұжырымға келген сөйлемдерден тұрады.  Негізгі ойларды қорытындылау және бір тұжырымға келу.  Сонымен қатар, эсседе ойдың бірізділігі сақталуы тиіс. Жалғаулық шылаулар мен есімдіктер (сілтеу, жалпылау, т.б.) де орынды қолданылуы қажет.

17 слайд
Қорытынды фразалар • Толықтай алғанда • Қорытындысында • Қорытындылай келе • Барлық жағдайларды ескере отыра • Соңында • Барлығын ескере отыра Өз көзқарасыңды білдіру • Менің ойымша бұл тақырып өте даулы... • Менің ойымша... • Менің қалыптасқан ойым бойынша, • Мен өзім мұны ... • Мен мұның ... • Маған бұл... көрінеді

18 слайд
Эссенің үздік шығуына әсер етеді:  Эссені жеңіл оқылатындай және оқырманға түсінікті болатындай құру керек.  Бірегей идеяларды қолдан, себебі басқалардан ерекшелену керек.  Оқырманды сендіру үшін идеяларыңды дәлелдермен бекіт.  Эссе керемет болғанға дейін қайталап бірнеше рет оқып, тексер.  Қызығушылықпен және құштарлықпен жаз.  

19 слайд
ЭССЕ жазу барысында қатаң сақталынуы тиіс талаптар: • Жеке көзқарастың көрінісі; • Фактілі дәлелдер (аргументтер); • Теоретикалық негіздеме; • Терминдерді қолдану; • Цитаталарды келтіру; • Әртүрлі көзқарастарды мысалға алу; • Логикалық заңдылықтың сақталынуы; • Салыстыру және қорытындылау әдістерін қолдану; • Сауаттылық (пунктуация, орфография); • Юмор, сарказм; • Қолданылатын ғылыми еңбектерге сілтеме жасау.

20 слайд
Эссе жазу барысында жиі кездесетін қателіктер: 1. проблема ашылмайды; 2. автордың жеке позициясы көрінбейді; 3. теоретикалық негіздемесі жоқ; 4. терминдерді орынсыз, сауатсыз қолдану; 5. тым қарапайым өмірдің мысалдары көп; 6. ауызекі сөздер, диалект, жаргон сөздер; 7. келтірілген мысалдар автор позициясына қайшы; 8. қорытындылау, түйін шығару деген жоқ; 9. логиканың болмауы.

21 слайд
Назарларыңызға рахмет!