Файлдарды басқару

1 слайд
Әртүрлі операциялық жүйелердегі файлдық жүйелер. Файлдарды басқару.

2 слайд
Зертханалық жұмыстың мақсаты :  1.Операциялық жүйелердегі файлдық жүйелерге түсініктеме беру. 2. Ф айлдық жүйелердің функцияларын анықтау  3. Ф айлдық жүйе командаларымен танысу ,  оларды зерттеу және қолданып үйрену . 2

3 слайд
ОЖ – бұл компьютерде жұмыс істеп тұрған ең маңызды бадарламалық жасақтама. Ол жадыны, процесстерді, барлық бағдарламалық және аппараттық жасақтамаларды басқарады. Файл   дегеніміз белгілі бір атаумен аталған дискідегі біртектес мәліметтер жиыны . Файл негізгі үш параметрі бойынша сипатталады : файл атауы , кеңейтпесі және көлемі . Файл атауы операциялық жүйенің талаптарына сәйкес жазылады . 3

4 слайд
Файлдық жүйе 4  Файлдық жүйе – ОЖ берілгендерді дискіге сақтап , оларға қатынасты қамтамасыз ететін ОЖ - нің функционалды бөлімі . Файлдық жүйені ұйымдастыру принципі – таблицалық . Диск беті өлшемдері беттің , цилиндрдің , сектордың нөмірлері болатын үшөлшемдік матрица сияқты пайдаланылады . Берілгендердің дисктің қай жерінде жазылғандығы туралы мәлімет дисктің жүйелік облысында , арнайы файлдар сақталатын таблицаларда (FAT- таблицалар ) орналасады .

5 слайд
Файлдық жүйенің ерекшеліктері Файлдық жүйе – спецификациялар жиыны және оларға сәйкес бағдарламалық қамтамасыздандыру, ол файлдық ақпараттардың жылжуы, модификациясы, оқу мен жазуды ұйымдастыр уы , құру мен жоюға жауап береді, сонымен қатар файлға қатынауды басқарады . Ақпаратты тасушылардың құрылыстары әр түрлі болған соң, оларға жазу мен оқу да әр түрлі ережелермен басқарылады, яғни, әр түрлі файлдық жүйелер қолданылады. Осы ретте Windows үшін осындай екі файлдық жүйеге тоқталамыз. 2

6 слайд
FAT файлдық жүйесі  FAT (File Allocation Table) –Windows және DOS- жүйелерінде қолданыл атын файлдық жүйе . Артықшылығы – аппараттық талаптары аз, сол үшін қазіргі кезде тұрмыстық техникада қолданылады. Файлдық жүйенің құрылысы жай болып келеді. Диск басында файлдардың орналасу кестесі бар, ол – арнайы аймақ, дискідегі қай файлдың физикалық жағынан қайда орналасқанын көрсетеді. Егер файл ұзындығы бірнеше сектор болса, онда әр сектордың соңында келесі секторға сілтеме орналасады. Ақпарат блоктары дискіде кез–келген тәртіппен орналасуы мүмкін. 4

7 слайд
NTFS (NT File System) – файлдарды сақтаудың мүлдем басқаша жүйесі. FAT– пен бір уақытта пайда болса да, ол кезде аппараттық талаптары үлкен еді. NTFS құрылысы жағынан дерекқорға ұқсас болып келеді. Файлдың қасиеттерінің саны шексіз болуы мүмкін. Осы қасиеттерді басқаша ағымдар ( streams) деп атайды. Ағымдар өзара байланыспаған да болады. Файлда пайдаланушы үшін көрінетін ақпарат жоқ болса да, ағымдарда ақпарат сақталады, сол үшін файл кез–келген өлшемге ие болуы мүмкін. 3

8 слайд
FAT16 ЖӘНЕ FAT32 ФАЙЛДЫҚ ЖҮЙЕЛЕРІНІҢ АЙЫРМАШЫЛЫҒЫ  MS DOS, Windows 95 жүйелерінде осы кестеде пайдаланатыны – 16 разрядтық өрістер. Өрістерге 2 16 =65536 жазбаларды сыйдыруға болатындықтан, мұндай файлдық жүйе FAT16 деп аталады. Ол көп дегенде 2 Гбайт көлемді винчестермен жұмыс істеуге мүмкіндік береді. Қазіргі кездің Windows 98, Windows 2000, XP сияқты операциялық жүйелері файлдарды орналастыратын 32 разрядтық өрістермен жұмыс істей алады. Мұндай файлдық жүйелерге FAT32 атауы берілген. 8

9 слайд
Linux-Linux- тың жұмысы үшін керек баптаулардың барлығын тың жұмысы үшін керек баптаулардың барлығын (файлдардың барлық керек түрлері мен атрибуттарды, (файлдардың барлық керек түрлері мен атрибуттарды, соның ішінде рұқсат құқықтарын сақтауды) қолдайтын соның ішінде рұқсат құқықтарын сақтауды) қолдайтын файлдық жүйелердің бірнеше түрі бар.файлдық жүйелердің бірнеше түрі бар.  Ext2/3  Файлдық жүйенің осы түрі Linux үшін арнайы жасалып, Linux- жүйелердің көбінде қолданылады. Ext3 пен Ext2 айырмашылығы, біріншісі кейін шығып, құрамында журналдау қолдауы бар. Қалған қасиеттері бойынша осы екі файлдық жүйе бірдей, және бір-бірне оңай айналдырылады. Сенімділігі жоғары болған соң әдетте журналдауы бар нұсқасы ( Ext3) таңдалады. Диск әрекеттер белсенділігі жоғары болған кезде Ext3 файлдық жүйенің өнімділігі төмендейді және жүйеге түсетін орташа жүктелу артады ( Load Average). 9

10 слайд
ReiserFS Бұл файлдық жүйе дерекқорға ұқсас: оның ішінде өзінің индексация мен жылдам іздеу жүйесі бар, ал оның файл мен бумалар ретінде көрінуі – жүйенің тек бір көрінісі ғана. Әдетте ReiserFS ұсақ файлдардың көп санын сақтауға жақсы деп саналады. Журналдауды қолдайды . • XFS • Бұл файлдық жүйе үздіксіз жазылатын не құрамасы өзгертілетін үлкен және өте үлкен файлдарды сақтауға арналған. Ext3 сияқты өнімділігі нашар емес, бірақ оны қолданған кезде электрқорегі кенет өшірілсе, файлдардың құрамасын жоғалту қаупі бар (қауіпсіздік салдарынан осындай кезде файлдың құрамасын нөлдеу қолданылады). Үздіксіз қорек көзіне ( UPS) қосылған компьютерлерде қолдануға ұсынылады. • SWAPFS (замена) • Файлдық жүйенің осы түрі ерекше болып келеді, және ол қатты дискте swap аймағын жасау үшін қолданылады. Ол аймақ көбінесе жеке бөлімге шығарылады, және Linux- та виртуалды жады ретінде қолданылады. Егер физикалық жады аз болса, мәліметтердің бір бөлігі осы аймаққа көшіріледі. 10

11 слайд
Кез келген ОЖ үшін файлдық  жүйенің орындайтын іс-әрекеттері: ▫ файл құру және оған ат беру; ▫ каталог (бума) құру және оған ат беру; ▫ файлдарды бір дискідегі каталогтардың бірінен екіншісіне не бір дискіден екіншісіне көшіру, іздеу; ▫ файлды не каталогты жою; ▫ автоматты түрде файлдың көшірмесін сақтап қою және т.б. 11