Ғаламшардағы жаһандық мәселелер

1 слайд
Ғаламшардағы жаһандық мәселелер

2 слайд
Сабақ негізделген оқу мақсаттары: 10.2.4.1 әртүрлі стильдегі (ғылыми, ресми іс-қағаздар, публицистикалық, көркем әдебиет, ауызекі сөйлеу стилі) мәтіндердің тақырыбын, мақсатты аудиторияға сәйкес қызметін, құрылымын, тілдік ерекшелігін салыстыра талдау; 10.3.4.1 оқылым және тыңдалым материалдары бойынша түртіп жазудың (конспектілеудің) әртүрлі жолдарын меңгеру арқылы негізгі ақпаратты іріктеу; 10.4.4.1 сөзжасамдық және синтаксистік нормаларды сақтай білу;

3 слайд
Сабақтың мақсаты: • Әртүрлі стильдегі мәтіндердің тақырыбын, мақсатты аудиторияға сәйкес қызметін, құрылымын, тілдік ерекшелігін салыстыра талдау. • Оқылым материалдары бойынша түртіп жазудың (конспектілеудің) әртүрлі жолдарын меңгеру арқылы негізгі ақпаратты іріктеу.

4 слайд
Бағалау критерийлері:  мәтіндерді салыстырады, талдайды.  мәтіндерді конспектілейді; *негізгі ақпараттарды іріктейді.

5 слайд
Ой түрткі 1. Суреттегі табиғат көріністеріне қатысты халқымыздың тыйым сөздерін тауып жаз. 2.Олардың қазіргі замандағы қандай жаһандық мәселемен қатысы бар деп ойлайсың?

6 слайд
Күн күркіремей суға түспейді,к үн күркіреп, алғашқы жаңбыр жауып жер дүниенің тазаруын күтеді. -Суды ылайлама. -Суды босқа төкпе. - Түнде суға барма. -Су ішкен құдығыңа түкірме. -Кірдің суын өзенге төкпе. Суға байланысты мақал-мәтелдер: -Сулы жер – нулы жер. -Бұлақ көрсең, көзін аш. -Өзен бар жерде өмір бар. Суға арналған тыйым сөздер:

7 слайд
Ә лемдік мұхиттың ластануы; «СУДЫҢ ДА СҰРАУЫ БАР»

8 слайд
Дүниежүзілік су қорларының ластануы бүкіл адамзат қауымын алаңдатып отыр. Судың ластануы көп түрлі әрі ең соңында су экожүйесін бүлдірумен аяқталады. Су айдындарының ластануын былайша топтайды:  биологиялық  ластану:  өсімдік, жануар, микроорганизмдер және аш бейімді заттар  химиялық  ластану:  уытты және су ортасының табиғи құрамын бүлдіретіндер  физикалық  ластану:  жылу-қызу, электр-магнитті өріс, радиоактивті заттар Су және оның ластану себептері Су бассейнінің ластануының негізгі себептері — тазартылмаған ағын суларды өзен-көлдерге жіберу.

9 слайд
Аққуға байланысты мақал-мәтелдер: 1.Аққу – құстың сұлтаны. 2. Аққуды атпа, досыңды сатпа. 3. Аққуды атуға болмайды, махаббатты қорлауға болмайды. 4.Аққу – қазсыз көл жетім, Жерінен айырылған ер жетім . Құстарға байланысты тыйым сөздер: • Қарғалар тобымен шуылдасып ұшса, қыста күн суытады, ал жазда жамандық белгісін білдіреді. • Құстар өзендегі, арықтағы суға түссе, ауа – райы өзгеріп, жаңбыр жауады; жер бауырлап ұшса, күн бұзылады. • Көкектің дауысы сол жағынан естілсе, сәтсіздікке ұшырайсың; алдыңнан естілсе, көп жыл ауырмайсың , денсаулығың жақсы болады. • Тырналар дыбыс шығармай тым жоғары ұшса, күн жылы болады.

10 слайд
Өзен,көлдер,ағын сулармен келген пестицидтер,қорғасын,фосфор,радиоактивті қалдықтар өз залалын тигізуде.Т еңізге төгілген мұнай көптеген жануарлардың өмірін алып кетті. Осындай іс-әрекеттер адамның өзіне де зиян тигізуі мүмкін.

11 слайд
Халқымыз «Көкті жұлма» деген, «Көкті жұлсаң, көктей соларсың» деп жаман ырымға жорып, жұлғызбаған. «Көктей солғыр» деген қарғыс осындайдан шыққан. Сирек кездесетін және жойылып кету қауіпі  бар өсімдіктерді қорғау шараларын нығайту.

12 слайд
Халқымыз жыланды тура атамай «түйме» деп, үйге жылан кірсе, өлтірмей, ақ құйып шығарып салған.  Жылы – жылы сөйлесең, Жылан інінен шығады. Адам бір сөйлескенде жылан, Екінші сөйлескенде құлан, Үшінші сөйлескенде адам. Сырты – жылан, Іші – күл. Ажалды жылан, жол үстінде жатады. Ысқырған жылан шақпайды, Үреген ит қаппайды. Жыланның өзі өлсе де, Құйрығы өлмейді. Көп жорытқан жылан, аяғын көрсетер. Ордалы жыланмен ойнама. Түсіңе жылан кірсе, дәулет келеді дейді қазақ.

13 слайд
Кәс i би және улы бауырымен жорғалаушыларды жоюмен байланысты, олардың саны азайып, жоғалу қау i п i туды. Сирек кездесет i н және жоғалып бара жатқан бауырымен жорғалаушыларды сақтау үш i н, оларды қорғау керек. Су кеселд i, қиыршығыстық тасбақаны, ортаазиялық әбжыланды және басқада көптеген жануарларды жоюға тиым салынған.Қазақстанның Қызыл кітабына кесірткенің 6, жыланның 4түрі тіркелген. Маңызы: Бауырмен жорғалаушылар зиянды насекомдармен, омыртқасыздармен және ұсақ кеміргіштермен қоректеніп ауыл шаруашылығына пайда тигізеді. Көпшілік түрлерін баска елдер тағам ретінде пайдаланады және терісінен әсемдік бұйымдар жасалады. Жыландардың уынан қымбат бағалы дәрі- дәрмектер алынады. 

14 слайд
-Айды қолыңмен көрсетпе. -Жаңа айды көргенде «жаңа айда жарылқа, ескі айда есірке» деп бата жасап,ырымдайды. -Жаңа ай туғанда түскен келіншек көп балалы ана болады.

15 слайд
Жаһандық мәселелер – адамзаттың бұдан былайғы тағдыры және әлеуметтік дамуы шешілетін аса маңызды мәселелер жиынтығы. Қазіргі өркениетке тән құбылыс – ғаламдық қауіп-қатердің бастауы. Шешуін таппаған ғаламдық мәселелер өте көп және күн санап артып та келеді. Кіріспе

16 слайд
Рухани кризис Азық-түлік жетіспеушілігі Табиғи ресурстардың азаюы Елдер мен аумақтардың әлеуметтік- эконмикалық дамуының теңсіздігі Терроризмнің көбеюіДемографиялық мәселелерПланетаның геофизикалық сипатының өзгеруіСу қорының төмендеуі Жаһандық проблемалар

17 слайд
Оқылым тапсырмасы Мәтіндерді мұқият оқыңыз. Мәтіндердің тақырыбын, мақсатты аудиторияға сәйкес қызметін, құрылымын, тілдік ерекшелігін салыстыра талдаңыз . Тақырыбы Мақсаты Аудиториясы Құрылымы Тілдік ерекшеліктері

18 слайд

19 слайд

20 слайд

21 слайд
1- топ. Синтаксистік талдау жасаңыз. Фонетикалық талдау жасаңыз. 1 -топ. 1 .Жаһандық дағдарыстардан әрбір мемлекет зардап шегеді. 1 .Жаһандық 2 -топ. 2 . Әлемдік саясат көпқабатты және көпжақты құбылыс. 2 .Экологиялық 1 -топ. Морфологиялық талдау жасаңыз. 2 -топ. Лексикалық талдау жасаңыз. Көп ұзамай ауыл қонақтары да жиналып қалды. Жаюлы сөреден құрт алып үлгірген аяқ-қолы шидей, көзі қитар, алтылар шамасындағы ұл бала табалдырықты кесіп тұра қалды.

22 слайд
Мәтінді тыңда. Тыңдалым мәтіні бойынша маңызды ақпараттарды сызба түрінде жинақтап жаз. Астана самиті: Жаһандық мәселелер

23 слайд
Үйге тапсырма: 54- беттегі 2 , 3 , 4- тапсырмалар. Термин сөздердің мағынасын анықтау.

24 слайд
Бүгінгі сабақ маған ұнады (ұнамады)  C ебебі Ерекше қиын болды. Ең қызықты болғаныКері байланыс «Сұрақтар салоны» әдісі

25 слайд