генератордың құрылысы

1 слайд
Орындаған : Шулдақбаев Мұратәлі Миралыұлы* Генератордың құрылысы

1 слайд

2 слайд
* Бүгінгі ашық сабағымыз ойын түрінде 3 турдан тұрады. 1-тур Үй тапсырмасы эмблема қорғау 2-тур Фотобәйге 3-тур Қорытындылау өзін- өзі бағалау туры

2 слайд

3 слайд
* Тест тапсырмалары 1-нұсқа 1.Генератор қанша түрге бөлінеді? А.2 Б.3 В.5 2. Кернеуді жоғарлатуға және төмендетуге арналған құрылғыны  не деп атайды? А) генератор Б ) трансформатор В ) аккумулятор 3. Механикалық энергияны электр энергиясына айналдыратын  машина не деп аталады? А) генератор Б ) трансформатор В ) статор 4. 1876 жылы   неміс   өнертапқышы .................................  жетілдірілген 4 тактілі газдық Іштен жану қозғалтқышын жасады. А ) Николаус Аугуст Отто Б ) Кирхгорф В ) Уилбур Райтар 5.Аккумулятор банкасындағы 6СТ –ЭМ50 маркасындағы 6 саны нені білдіреді? А ) электролит Б ) банка В ) түтікше 6.Пневматикалық қондырғылардағы ауа шығыны мен қысымын реттеу мақсатында сығылған ауа энергиясын жинауға арналады. А ) пневматикалық Б ) электрлік В ) механикалық 7.  Автомобильдің барлық механизмдерін неше топқа бөлуге болады? А )қозғалтқыш, шасси, кузов Б ) статор,реле генератор В ) ток, амперметр, механика 8. Аккумуляторлар құрылысы бойынша: А ) ашық; жабық Б ) тұрақты,ток В ) тұрақсыз, айнымалы 9. Автомобильде қолданылатын аккумулятор батареяларының түрлері: А) қышқылды,сілтілі. Б) қышқылды,сілтісіз. В) қышқылды,қорғасынды 10. Іштен жанатын қозғалтқыштарды пайдалану мақсатына қарай қаншаға бөлңнеді? А)3 Б)5 В)7

3 слайд

4 слайд
* Тест тапсырмалары 2-нұсқа 1. Генератордың айналатын бөлігі қалай аталады? А) ротор  Б ) статор   В ) якорь 2 ) Генератордың қозғалмайтын бөлігі қалай аталады? А) ротор  Б ) статор   В ) якорь 3.Аккумлятор латын тілінен аударғандағы мағынасы А ) аккумулятор Б ) жинақтаушы В ) электр 4.Электролиттің тығыздығын қандай құрылғымен тексереміз? А)тестер Б)ареометр В)амперметр 5 . 1897 жылы  нем. инженері ............. сығылу нәтижесінде тұтанатын қозғалтқышты ұсынды. А ) Николаус Аугуст Отто   Б ) Уилбур Райтар В ) Уилбур Райтар 6. Э лектролит  ретінде сілті ерітіндісі қолданылатын аккумулятор А ) Бу Б ) қышқылды В ) сілтілі 7.Аккумулятор банкасындағы 6СТ –ЭМ50 маркасындағы 6 саны нені білдіреді? А ) электролит Б ) банка В ) түтікше 8.Б ұл аккумулятор батареясының қуат алу дәрежесі, қуат алу кезінде көбейеді, ал қуат беру кезінде кемиді-бұл . А)электролит тығыздығы Б)электролит ақауы В) электролит сенімділігі 9. бұл қуатталған аккумулятордың белгіленген шектеулікке дейін үздіксіз қуат берілетін ампер – сағаттық электр күшінің клемі-бұл . А ) АКБ сыйымдылығы Б) АКБ электролиті В) АКБ тығыздығы 10. өздігінен қуат беруді азайту мақсатында аккумулятор батареяларын өшіру үшін   …… өшіргіштер қолданылады А) масса Б) сыйымдылық В)амперметр  

4 слайд

5 слайд
* Дұрыс жауаптары 1-нұсқа 2-нұсқа 1 А 1А 2 Б 2Б 3 А 3Б 4 А 4Б 5 Б 5В 6 А 6В 7 А 7Б 8 А 8А 9 А 9А 10 А 10А

5 слайд

6 слайд

6 слайд

7 слайд

7 слайд

8 слайд

8 слайд

9 слайд

9 слайд

10 слайд

10 слайд

11 слайд
* Алдыңғы және артқы қақпақтары

11 слайд

12 слайд
* Генератордың құрлысы Генератор қондырғысы автомобильдегі негізгі электр энергиясының көзі болып табылады. Ол қозғалткыш жұмыс істеп тұрған кезде барлық электр тоғын тұтынушыларды электр тоғымен қоректендіруге және аккумулятор батареясын қуаттандыруга арналған. Қазіргі автомобильдерде айнымалы ток генераторлары орнатылған. Генератор қозғалтқышка бекітіледі және иінді білікпен жалғанган белбеу арқылы козғалыска түседі. Белгілі дәрежеде генератордын кернеуін тұрактандырып тұру үшін түйіспелі сақиналары жағындағы какпағында кернеу реттегіш бекітілген. Автомобиль әр 15 мын шак. жол жүргеннен кейін генератордың жағдайын тексеріп және керек болған жағдайда бекітілген жерлерін тартады. Со- нымен қатар генераторға кернеу реттеуішке және аккумулятор батареясына жалғанған жерлеріндегі сымдардың ұштыктарынын тазалығы мен бекітілісінің сенімділігін тексереміз.

12 слайд

13 слайд
* Қозғалтқыш жұмыс істеп тұрған кезде генератор қуаттандыру тоғының жок екенін аспаптар панелінде орналасқан бақылау шамы көмегімен аңықтай аламыз, ал бұл генератор жетеп белдігінін, генератордың өзінің іштен шығуына (түйіспелі сақиналарының ластануынан, шеткалы түйінінін істен шығуынан, генератор элементтерінің электр тізбегінің үзілуінен немесе түйыкталуынан), ал сонымен қатар аккумулятор батареясының қуатталу тізбегінің бұзылуынан болады. Автомобиль қозғалтқышы жұмыс істеп тұрған кезде оның электрлік жабдықтарын қажетті қуатпен қамтамасыз ететін — генератор. Ол негізгі қозғалтқыштан алынатын механикалық энергияны электр энергиясына айналдыратын машина. Ол үшін генератордың іске қосатын шкиві қозғалтқыштың иінді білігіне белдікті беріліс арқылы жалғасады. Генератор дегеніміз – автомобиль жұмыс істеп тұрған кезде оның электр жабдықтарын қажетті қуатпен қамтамасыз ететін құрал. Ол негізгі двигательден алынатын механикалық энергияны электр энергиясына айналдыратын машина.

13 слайд

14 слайд
* Генератор түрлері: Тұрақты ток генераторы Айнымалы ток генераторы Айнымалы ток генраторлары екіге бөлінеді: Контактілі және контактісіз. Тұрақты ток тудыратын генераторлардың тозатын бөлшектері көп болады. Себебі, ондағы пайда болған токты сақиналы коллектормен жанасып тұратын щеткалар арқылы алады, ал жұмыс кезінде коллектор айналып тұрады да, онымен жанасатын щеткалар қозғалмайды. Сөйтіп, олар үйкеліс әсерінен тез тозады. Оның үстіне оларды үнемі тазалап отыру қажет. Осындай кемшіліктерінің әсерінен кейінгі кездерде айнымалы ток генераторлары қолданылады. Мұндай генераторлардан алынған айнымалы ток арнаулы түзеткіштің күшімен тұрақты тоққа айналдырылып, электр жүйесіне тарайды.   Айнымалы ток генераторы екі түрлі болады: контактілі және контактісіз. Олай бөлінуінің себебі, олардың қоздыру орамына токты қалай жеткізілетіндігіне байланысты. Айнымалы ток генераторы негізгі екі бөліктен тұрады: айналмалы қозғалысқа келетін ротор жоне қозғалмайтын статор. Статорда магниттілігі күшті темірден жасалған бөліктерге өткізгіш сым оралған және олар өзара үш топқа біріктірілген. Роторда да магнитті өзекше сым оралып, олар да өзара біріктірілген. Осы ротордағы сым орамдары "қоздыру" орамдары деп аталады. Оларға сырттан ток келтіріледі де, оның айналасында магнит күші пайда болады. Осындай генераторды контактілі генератор деп атайды, өйткені сол ротордағы қоздыру орамына щетка мен айналатын сақина арқылы ток беріледі.

14 слайд

15 слайд
* Генератордың жалпы құрлысы: 1-алдыңғы қақпақ; 2-статор орамалары; 3- ротор пластиналары; 4-артқы қақпақ; 5- штекер; 6-түйіспелі сақиналар; 7-түзеткіш блок; 8- ротор; 9-желдеткіш; 10-шкив .

15 слайд

16 слайд
Ротордың тулкасына ток береді соның әсерінен ротор айналады. * Щетка

16 слайд

17 слайд
Үштілді орам орнатылған болат вал. Оның табақшалары болаттан жасалады .* Ротор

17 слайд