Ашық сабақ, ҚМЖ, көрнекілік, презентация жариялап
2 млн. ₸ табыс табыңыз!
2024-2025 оқу жылына арналған
қысқа мерзімді сабақ жоспарларын
Жүктеп алғыңыз келеді ме?
ҚР Білім және Ғылым министірлігінің стандартымен жасалған
Ғылыми жоба "Қазақ халқының салт-дәстүрлері мен әдет-ғұрыптары"
Материал туралы қысқаша түсінік
оқушылардың ғылыми-зерттеу жұмыстарына арналған
Авторы:
Автор материалды ақылы түрде жариялады.
Сатылымнан түскен қаражат авторға автоматты түрде аударылады.
Толығырақ
22 Қаңтар 2020
1729
5 рет жүктелгенТегін турнир Мұғалімдер мен Тәрбиешілерге
Дипломдар мен сертификаттарды алып үлгеріңіз!
Дипломдар мен сертификаттарды алып үлгеріңіз!
Бұл бетте материалдың қысқаша нұсқасы ұсынылған. Материалдың толық нұсқасын жүктеп алып, көруге болады
1 / 9
Материалдың қысқаша түсінігі
1 слайд
«М. Мәметова атындағы №33 жалпы орта мектебі»
коммуналдық мемлекеттік мекемесі
Ғылыми жоба
Жетекші: Ж. Бейсебаева
Оқушы: А. Мырзатай
2019-2020 оқу жылы
1 слайд
«М. Мәметова атындағы №33 жалпы орта мектебі» коммуналдық мемлекеттік мекемесі Ғылыми жоба Жетекші: Ж. Бейсебаева Оқушы: А. Мырзатай 2019-2020 оқу жылы
2 слайд
ҚАЗАҚ ХАЛҚЫНЫҢ
САЛТ-ДӘСТҮРЛЕРІ МЕН
ӘДЕТ-ҒҰРЫПТАРЫ
2 слайд
ҚАЗАҚ ХАЛҚЫНЫҢ САЛТ-ДӘСТҮРЛЕРІ МЕН ӘДЕТ-ҒҰРЫПТАРЫ
3 слайд
Күйеу киімі
Күйеу киімі (салт). Күйеу
міндетті түрде «күйеу киімін»
киюге тиіс. Алдынан шыққан
жеңгелер мен жас қыз
келіншектер күйеуді киімінен
танып алады. Сондықтан күйеу
басқа жігіттерден салт бойынша
ерекше киінеді. Бөркіне үкі
тағып, қызыл шапан, биік өкше
етік киеді. Бөркін көзіне түсіріп
төмен қарап, кішілік көрсетіп
тұрмаса айып төлейді немесе
сөзге, күлкіге ұшырайды. Сол
бетімен қыз келіншектердің
ортасына түскен күйеу небір
азапты әзіл қалжыңға төзеді.
Оның мінген атын «күйеу атымен
күл тасы» дегендей ауыл
балалары мініп алып қызыққа
бөленеді. Бұл да ауыл салты.
3 слайд
Күйеу киімі Күйеу киімі (салт). Күйеу міндетті түрде «күйеу киімін» киюге тиіс. Алдынан шыққан жеңгелер мен жас қыз келіншектер күйеуді киімінен танып алады. Сондықтан күйеу басқа жігіттерден салт бойынша ерекше киінеді. Бөркіне үкі тағып, қызыл шапан, биік өкше етік киеді. Бөркін көзіне түсіріп төмен қарап, кішілік көрсетіп тұрмаса айып төлейді немесе сөзге, күлкіге ұшырайды. Сол бетімен қыз келіншектердің ортасына түскен күйеу небір азапты әзіл қалжыңға төзеді. Оның мінген атын «күйеу атымен күл тасы» дегендей ауыл балалары мініп алып қызыққа бөленеді. Бұл да ауыл салты.
4 слайд
Көгентүп,
жиенқұйрық
– Бұл салт тек қыздан туған жиендердің
құрметіне жасалатын. Ондағы мақсат құдалар
арасында жиен немеренің де қадірлі екенін
көрсету. Алыс жолға шыққан кезде ата-
анасымен бірге еріп келген кішкентай балаларға
бұзау, құлын, қозы-лақ атайды. Бұл – көгентүп
беру. Атаған көгентүбін кейін бермей кету –
өнегесіздік, дүниеқоңыздық саналған.
Ал жиенқұйрық сол отбасына жиен болып
келетін балаға жасалады. Яғни, нағашы
жұртына келген жиен-баланы құда күткендей
сыйлап, оның үш қалауын еш қарсылықсыз
орындаған. Кейбір өңірлерде "қырық серкеш"
деп атаған.
4 слайд
Көгентүп, жиенқұйрық – Бұл салт тек қыздан туған жиендердің құрметіне жасалатын. Ондағы мақсат құдалар арасында жиен немеренің де қадірлі екенін көрсету. Алыс жолға шыққан кезде ата- анасымен бірге еріп келген кішкентай балаларға бұзау, құлын, қозы-лақ атайды. Бұл – көгентүп беру. Атаған көгентүбін кейін бермей кету – өнегесіздік, дүниеқоңыздық саналған. Ал жиенқұйрық сол отбасына жиен болып келетін балаға жасалады. Яғни, нағашы жұртына келген жиен-баланы құда күткендей сыйлап, оның үш қалауын еш қарсылықсыз орындаған. Кейбір өңірлерде "қырық серкеш" деп атаған.
5 слайд
«Табақ тарту» дәстүрі
5 слайд
«Табақ тарту» дәстүрі
6 слайд
6 слайд
7 слайд
Ауыз тию (дәстүр, ырым)
Алыс сапарға, емделуге шыққан адам ауылдың үлкен үйінен дәм татып
аттанатын ырым бар. Бұл сол «Қара шаңырақтың киесі қолдасын» деген
сенімнен шыққан. Сондай-ақ дастарқан үстіне келген адам дәмнен ауыз тиюге
тиіс. Ал таңертеңгі астан міндетті түрде ауыз тиеді. Мұндайда әйел болса
«күйеуің тастап кетеді», еркек болса «әйелің тастап кетеді» деп әзіл айтады.
«Таңертеңгі асты тастама, кешкі асты бақпа» деген мәтел бар. Қазақтың
дәстүрі бойынша үйіне келген адамға дәм ауыз тигізбей шығармауы керек.
Халықта «үйге кірген жыланға да ақ құйып шығарады» деген сөз бар. Мұның
бәрі қонаққа да, асқа да ерекше ықыласты көзқарастың белгісі.
7 слайд
Ауыз тию (дәстүр, ырым) Алыс сапарға, емделуге шыққан адам ауылдың үлкен үйінен дәм татып аттанатын ырым бар. Бұл сол «Қара шаңырақтың киесі қолдасын» деген сенімнен шыққан. Сондай-ақ дастарқан үстіне келген адам дәмнен ауыз тиюге тиіс. Ал таңертеңгі астан міндетті түрде ауыз тиеді. Мұндайда әйел болса «күйеуің тастап кетеді», еркек болса «әйелің тастап кетеді» деп әзіл айтады. «Таңертеңгі асты тастама, кешкі асты бақпа» деген мәтел бар. Қазақтың дәстүрі бойынша үйіне келген адамға дәм ауыз тигізбей шығармауы керек. Халықта «үйге кірген жыланға да ақ құйып шығарады» деген сөз бар. Мұның бәрі қонаққа да, асқа да ерекше ықыласты көзқарастың белгісі.
8 слайд
НАЗАРЛАРЫҢЫЗҒА
РАХМЕТ!
8 слайд
НАЗАРЛАРЫҢЫЗҒА РАХМЕТ!
