химия 8 сынып қышқылдар
Дипломдар мен сертификаттарды алып үлгеріңіз!
1 слайд
ОТЫРАРСабақтың тақырыбы:Сабақтың тақырыбы:
«Қышқылдар»«Қышқылдар»
8-сынып8-сынып
1 слайд
ОТЫРАРСабақтың тақырыбы:Сабақтың тақырыбы: «Қышқылдар»«Қышқылдар» 8-сынып8-сынып
2 слайд
Сабақтың мақсаты:Сабақтың мақсаты:
Білімділік мақсаты : Қышқылдар туралы ұғымды
қалыптастырып, олардың физикалық және химиялық
қасиеттері туралы білімді жүйеге келтіру,маңызды
табиғи қосылыстарының қолданылуымен таныстыру.
.
Міндеті:1.Қышқылдар туралы білімді толық
жетілдіруге дағдыландыру.
2.Сыни ойлаудың және коммуникативтік қабілеттерін
дамыту.
3.Оқушыларды топпен жұмыс кезінде ой
шапшаңдығына,нақтылыққа жұмыс жасауға
тәрбиелеу,өз-өздеріне баға беруге үйрету.
2 слайд
Сабақтың мақсаты:Сабақтың мақсаты: Білімділік мақсаты : Қышқылдар туралы ұғымды қалыптастырып, олардың физикалық және химиялық қасиеттері туралы білімді жүйеге келтіру,маңызды табиғи қосылыстарының қолданылуымен таныстыру. . Міндеті:1.Қышқылдар туралы білімді толық жетілдіруге дағдыландыру. 2.Сыни ойлаудың және коммуникативтік қабілеттерін дамыту. 3.Оқушыларды топпен жұмыс кезінде ой шапшаңдығына,нақтылыққа жұмыс жасауға тәрбиелеу,өз-өздеріне баға беруге үйрету.
3 слайд
Табыс критерийі :
Кластар арасындағы байланыстарды
мысалдармен көрсету,оттекті және
оттексіз қышқылдардың құрамын
салыстыра отырып,ұқсастықтарымен
айырмашылықтарын анықтау.
Оқушылардың өзіндік ізденуін
ұйымдастыру және танымдық іс-
әрекеттерін жетілдіріп, білімдерін
тиянақтап, дамыту ;
3 слайд
Табыс критерийі : Кластар арасындағы байланыстарды мысалдармен көрсету,оттекті және оттексіз қышқылдардың құрамын салыстыра отырып,ұқсастықтарымен айырмашылықтарын анықтау. Оқушылардың өзіндік ізденуін ұйымдастыру және танымдық іс- әрекеттерін жетілдіріп, білімдерін тиянақтап, дамыту ;
4 слайд
ОТЫРАРСабақтың түрі:
Демонстрациялық сабақ.
Сабақтың өту әдісі:
Сын тұрғысынан ойлауды
дамыту технологиясы.
4 слайд
ОТЫРАРСабақтың түрі: Демонстрациялық сабақ. Сабақтың өту әдісі: Сын тұрғысынан ойлауды дамыту технологиясы.
5 слайд
Күтілетін нәтиже:
Қышқылдардың физикалық, химиялық
қасиеттерін алынуын біледі,
индикаторлармен жұмыс істеуге
қызығушылығы артады, практикалық
жұмыста техникалық қауіпсіздік
ережесін сақтайды.
Сыни ойлайды, өз ойын нақты
жеткізеді, өзін-өзі бағалайды,
топтасуға дағдыланады.
5 слайд
Күтілетін нәтиже: Қышқылдардың физикалық, химиялық қасиеттерін алынуын біледі, индикаторлармен жұмыс істеуге қызығушылығы артады, практикалық жұмыста техникалық қауіпсіздік ережесін сақтайды. Сыни ойлайды, өз ойын нақты жеткізеді, өзін-өзі бағалайды, топтасуға дағдыланады.
6 слайд
ОТЫРАРЖоспары:
І-кезең: “Қызығушылықты ояту.”
( Тақырыпқа танымдық қызығушылықты, оқушының
белсенділігін ояту. )
1.Танымдық сұрақтар.
2.”Кім білімпаз?”
ІІ-кезең: “Мағынаны ашу.”
( Жаңа ақпаратпен танысу. )
1қышқылдардың алыну жолдары.
2.Қышқылдардың қолданылуы.
ІІІ-кезең: «Ой толғау.»
( сабақты бекіту және қорытындылау.)
1.Қызықты тәжірибелер.
2. ’’ Көңілді шарлар ’’ ойыны.
6 слайд
ОТЫРАРЖоспары: І-кезең: “Қызығушылықты ояту.” ( Тақырыпқа танымдық қызығушылықты, оқушының белсенділігін ояту. ) 1.Танымдық сұрақтар. 2.”Кім білімпаз?” ІІ-кезең: “Мағынаны ашу.” ( Жаңа ақпаратпен танысу. ) 1қышқылдардың алыну жолдары. 2.Қышқылдардың қолданылуы. ІІІ-кезең: «Ой толғау.» ( сабақты бекіту және қорытындылау.) 1.Қызықты тәжірибелер. 2. ’’ Көңілді шарлар ’’ ойыны.
7 слайд
ОТЫРАРСабақтың барысы:
І. Ұйымдастыру кезеңі (2 мин)
ІІ. Үй тапсырмасын сұрау, өткен
тақырыптарға шолу жасау (9 мин)
ІІІ. Сабақтың теориялық бөлімі (20 мин)
IV . C абақтың практикалық бөлімі (10мин)
V .Сабақты бекіту (2 мин)
V І.Оқушыларды бағалау және
үйге тапсырма беру (2 мин)
7 слайд
ОТЫРАРСабақтың барысы: І. Ұйымдастыру кезеңі (2 мин) ІІ. Үй тапсырмасын сұрау, өткен тақырыптарға шолу жасау (9 мин) ІІІ. Сабақтың теориялық бөлімі (20 мин) IV . C абақтың практикалық бөлімі (10мин) V .Сабақты бекіту (2 мин) V І.Оқушыларды бағалау және үйге тапсырма беру (2 мин)
8 слайд
ОТЫРАРІ-кезең:Қызығушылықты ояту.” І-кезең:Қызығушылықты ояту.”
Танымдық сұрақтар.Танымдық сұрақтар.
1.Аспен келеді, 1.Аспен келеді,
Тамаққа дәм береді. Тамаққа дәм береді.
2. Су бетінде 2. Су бетінде
безектеп, Металл натрий безектеп, Металл натрий
жүзеді. Ең соңында жоқ жүзеді. Ең соңында жоқ
болып, Қандай қосылыс болып, Қандай қосылыс
түзеді? түзеді?
Тапсырма: Реакция Тапсырма: Реакция
теңдеуін жазыңдар. теңдеуін жазыңдар.
( интерактивті ( интерактивті
тақтадан натрийдің сумен әрекеттесуінің тақтадан натрийдің сумен әрекеттесуінің
бейнекөрінісі көрсетіледі.) бейнекөрінісі көрсетіледі.)
3.Тіршілік 3.Тіршілік
металдарына қандай металдар металдарына қандай металдар
жатады? жатады?
4.Өсімдік 4.Өсімдік
тіршілігі үшін калийдің ролі тіршілігі үшін калийдің ролі
қандай? қандай?
8 слайд
ОТЫРАРІ-кезең:Қызығушылықты ояту.” І-кезең:Қызығушылықты ояту.” Танымдық сұрақтар.Танымдық сұрақтар. 1.Аспен келеді, 1.Аспен келеді, Тамаққа дәм береді. Тамаққа дәм береді. 2. Су бетінде 2. Су бетінде безектеп, Металл натрий безектеп, Металл натрий жүзеді. Ең соңында жоқ жүзеді. Ең соңында жоқ болып, Қандай қосылыс болып, Қандай қосылыс түзеді? түзеді? Тапсырма: Реакция Тапсырма: Реакция теңдеуін жазыңдар. теңдеуін жазыңдар. ( интерактивті ( интерактивті тақтадан натрийдің сумен әрекеттесуінің тақтадан натрийдің сумен әрекеттесуінің бейнекөрінісі көрсетіледі.) бейнекөрінісі көрсетіледі.) 3.Тіршілік 3.Тіршілік металдарына қандай металдар металдарына қандай металдар жатады? жатады? 4.Өсімдік 4.Өсімдік тіршілігі үшін калийдің ролі тіршілігі үшін калийдің ролі қандай? қандай?
9 слайд
ОТЫРАР““
Кім білімпаз?Кім білімпаз?
””
Натрий
атомының
электрондық
конфигурациясын
жаз.
Қанша грамм
натрий 11,2л
оттекпен
реакцияласады ? Сілтілерде
фенолфталеиннің
түсі қалай
өзгереді?
3 моль оттекпен
әрекеттесу үшін
натрийдің
қанша молі
қажет? Сілтілік
металдарды
ата. Сілтілік
металдардың
физикалық
қасиетін
сипатта. 9,2г натрий
сумен
әрекеттескенде
қанша г N аОН
түзіледі? Натрий
мен су
арасындағы
реакция
теңдеуін
жаз.Натрийдің
адам
өміріндегі
маңызы
қандай?
9 слайд
ОТЫРАР““ Кім білімпаз?Кім білімпаз? ”” Натрий атомының электрондық конфигурациясын жаз. Қанша грамм натрий 11,2л оттекпен реакцияласады ? Сілтілерде фенолфталеиннің түсі қалай өзгереді? 3 моль оттекпен әрекеттесу үшін натрийдің қанша молі қажет? Сілтілік металдарды ата. Сілтілік металдардың физикалық қасиетін сипатта. 9,2г натрий сумен әрекеттескенде қанша г N аОН түзіледі? Натрий мен су арасындағы реакция теңдеуін жаз.Натрийдің адам өміріндегі маңызы қандай?
10 слайд
ОТЫРАРІІ.”Мағынаны ашу.”ІІ.”Мағынаны ашу.”
10 слайд
ОТЫРАРІІ.”Мағынаны ашу.”ІІ.”Мағынаны ашу.”
11 слайд
Қышқылдар дегеніміз не?
Құрамында металл
атомдармен орын
алмастыруға бейім сутек
атомдары, қышқыл
қалдықтары бар қосылыстар.
Сумен әрекеттескенде
катион ретінде тек сутек
(Н+)немесе оксоний
иондарын(Н2О+)түзетін
заттар.
11 слайд
Қышқылдар дегеніміз не? Құрамында металл атомдармен орын алмастыруға бейім сутек атомдары, қышқыл қалдықтары бар қосылыстар. Сумен әрекеттескенде катион ретінде тек сутек (Н+)немесе оксоний иондарын(Н2О+)түзетін заттар.
12 слайд
Индикаторлармен әрекеттескенде:
Ме
x O
y + H
n Қалд →
Ме
n Қалд
y + H
2 O
Негізгі оксид + қышқыл →
тұз + су
Мына теңдеулерді Мына теңдеулерді
аяқтаңдар:аяқтаңдар:
Na2CO3 + HCI
K3PO4 + H2SO4
Au+H2SO4
NaOH + HCI
Fe(OH)3 + HNO
3
Mg + H2SO4
Жүретін химиялық
реакция теңдеулерін
жазыңдар
12 слайд
Индикаторлармен әрекеттескенде: Ме x O y + H n Қалд → Ме n Қалд y + H 2 O Негізгі оксид + қышқыл → тұз + су Мына теңдеулерді Мына теңдеулерді аяқтаңдар:аяқтаңдар: Na2CO3 + HCI K3PO4 + H2SO4 Au+H2SO4 NaOH + HCI Fe(OH)3 + HNO 3 Mg + H2SO4 Жүретін химиялық реакция теңдеулерін жазыңдар
13 слайд
ОТЫРАР1.Сутекпен әрекеттесіп гидрид түзеді:1.Сутекпен әрекеттесіп гидрид түзеді:
2 2
Na + HNa + H
22 2 NaH 2 NaH
гидрид-қатты кристалдық зат,күшті гидрид-қатты кристалдық зат,күшті
тотықсыздандырғыш. тотықсыздандырғыш.
Гидридтер сумен әрекеттеседі: Гидридтер сумен әрекеттеседі:
NaH + HNaH + H
22 O 2NaOH O 2NaOH
2.К мен2.К мен
Na Na
ауада жанғанда пероксид түзеді: ауада жанғанда пероксид түзеді:
2Na + O2Na + O
22 Na Na
22 OO
2 2
Металмен балқытып,оксид алынады: Металмен балқытып,оксид алынады:
NaNa
22 OO
2 2 + 2Na 2Na+ 2Na 2Na
22 OO
3.Металл оксиді-күшті негіздік қасиеті бар,ақ түсті 3.Металл оксиді-күшті негіздік қасиеті бар,ақ түсті
зат.Сумен әрекеттесіп,сілті түзеді: зат.Сумен әрекеттесіп,сілті түзеді:
NaNa
22 O +HO +H
22 O 2NaOH O 2NaOH
((
жаңа ақпаратты мұғалім түсіндіреді.жаңа ақпаратты мұғалім түсіндіреді.
))
13 слайд
ОТЫРАР1.Сутекпен әрекеттесіп гидрид түзеді:1.Сутекпен әрекеттесіп гидрид түзеді: 2 2 Na + HNa + H 22 2 NaH 2 NaH гидрид-қатты кристалдық зат,күшті гидрид-қатты кристалдық зат,күшті тотықсыздандырғыш. тотықсыздандырғыш. Гидридтер сумен әрекеттеседі: Гидридтер сумен әрекеттеседі: NaH + HNaH + H 22 O 2NaOH O 2NaOH 2.К мен2.К мен Na Na ауада жанғанда пероксид түзеді: ауада жанғанда пероксид түзеді: 2Na + O2Na + O 22 Na Na 22 OO 2 2 Металмен балқытып,оксид алынады: Металмен балқытып,оксид алынады: NaNa 22 OO 2 2 + 2Na 2Na+ 2Na 2Na 22 OO 3.Металл оксиді-күшті негіздік қасиеті бар,ақ түсті 3.Металл оксиді-күшті негіздік қасиеті бар,ақ түсті зат.Сумен әрекеттесіп,сілті түзеді: зат.Сумен әрекеттесіп,сілті түзеді: NaNa 22 O +HO +H 22 O 2NaOH O 2NaOH (( жаңа ақпаратты мұғалім түсіндіреді.жаңа ақпаратты мұғалім түсіндіреді. ))
14 слайд
Химиялық формулаларын Химиялық формулаларын
жазыңдар:жазыңдар:
Азот қышқылы-Азот қышқылы-
Күкірт қышқылы-Күкірт қышқылы-
Күкіртсутек Күкіртсутек
қышқылы-қышқылы-
Тұз қышқылы-Тұз қышқылы-
Ортофосфор Ортофосфор
қышқылы-қышқылы-
Көмір қышқылы-Көмір қышқылы-
14 слайд
Химиялық формулаларын Химиялық формулаларын жазыңдар:жазыңдар: Азот қышқылы-Азот қышқылы- Күкірт қышқылы-Күкірт қышқылы- Күкіртсутек Күкіртсутек қышқылы-қышқылы- Тұз қышқылы-Тұз қышқылы- Ортофосфор Ортофосфор қышқылы-қышқылы- Көмір қышқылы-Көмір қышқылы-
15 слайд
Толғаныс.
1.Сәйкестендіру кестесі.
N формулалар аттары
1. H
2 SO
4 а) күкірт(І V )
оксиді
2. SO
2 ә) күкірт сутек
3. SO 3
б) күкірт қышқылы
4. Na
2 SO
4 в) күкірт ( V І)
оксиді
5. H
2 S г) натрий
сульфаты
15 слайд
Толғаныс. 1.Сәйкестендіру кестесі. N формулалар аттары 1. H 2 SO 4 а) күкірт(І V ) оксиді 2. SO 2 ә) күкірт сутек 3. SO 3 б) күкірт қышқылы 4. Na 2 SO 4 в) күкірт ( V І) оксиді 5. H 2 S г) натрий сульфаты
16 слайд
““
Кім жылдам?Кім жылдам?
””
Оқушыларды топтарға бөлемін.Кубизм әдісі
бойынша әр топ бір қосылысты таңдап
алып,қолданылуынтүсіндіреді.Интерактивті
тақтада электронды оқулықты пайдаланамыз.
16 слайд
““ Кім жылдам?Кім жылдам? ”” Оқушыларды топтарға бөлемін.Кубизм әдісі бойынша әр топ бір қосылысты таңдап алып,қолданылуынтүсіндіреді.Интерактивті тақтада электронды оқулықты пайдаланамыз.
17 слайд
ОТЫРАР““
АудармашыАудармашы
””
NaOH-NaOH-
НН
CL-CL-
НН
22 SOSO
44 --
NaNa
22 COCO
33 --
NaNONaNO
33 --
НН
NONO
33 --
KClOKClO
33 --
KMnOKMnO
44 - -
17 слайд
ОТЫРАР““ АудармашыАудармашы ”” NaOH-NaOH- НН CL-CL- НН 22 SOSO 44 -- NaNa 22 COCO 33 -- NaNONaNO 33 -- НН NONO 33 -- KClOKClO 33 -- KMnOKMnO 44 - -
18 слайд
С СО2 Н2СО3 СаСО3 С СО2 Н2СО3 СаСО3
СаОСаО Мына айналулар тізбегіне сәйкес
келетін реакциятеңдеулерін
жазыңдар:
18 слайд
С СО2 Н2СО3 СаСО3 С СО2 Н2СО3 СаСО3 СаОСаО Мына айналулар тізбегіне сәйкес келетін реакциятеңдеулерін жазыңдар:
19 слайд
ОТЫРАРІІІІІІ
кезең:кезең:
““
Ой толғау”Ой толғау”
19 слайд
ОТЫРАРІІІІІІ кезең:кезең: ““ Ой толғау”Ой толғау”
20 слайд
ОТЫРАР“ Сиқырлы
таяқша” “ Химиялық
шырындар”
ҚызықтыҚызықты
тәжірибелертәжірибелер
Түсті
жалындар“ Сиқырлы
құмыра”
20 слайд
ОТЫРАР“ Сиқырлы таяқша” “ Химиялық шырындар” ҚызықтыҚызықты тәжірибелертәжірибелер Түсті жалындар“ Сиқырлы құмыра”
21 слайд
ОТЫРАРҚосылыстардың аттары берілген, сәйкес
формулаларын көрсет.
(дұрыс тапсаң шар әуеге қалықтайды!)
Н Cl
HNO
3
HCO
3 NaOH
KMnO
4
KClO
3NaNO
3Na
2 CO
3NaNO
3
21 слайд
ОТЫРАРҚосылыстардың аттары берілген, сәйкес формулаларын көрсет. (дұрыс тапсаң шар әуеге қалықтайды!) Н Cl HNO 3 HCO 3 NaOH KMnO 4 KClO 3NaNO 3Na 2 CO 3NaNO 3
22 слайд
ОТЫРАР1.Натрий және калий гидроксидтерін
сипаттаңдар.
2.Тұрмыста қолданылатын
қышқылдардың ерекешеліктерін
көрсет.
3.Неге сода жуғыш қасиет көрсетеді?
4.Өзгерісті орында:
NaCl Na NaOH V. V.
Сабақты бекіту:Сабақты бекіту:
22 слайд
ОТЫРАР1.Натрий және калий гидроксидтерін сипаттаңдар. 2.Тұрмыста қолданылатын қышқылдардың ерекешеліктерін көрсет. 3.Неге сода жуғыш қасиет көрсетеді? 4.Өзгерісті орында: NaCl Na NaOH V. V. Сабақты бекіту:Сабақты бекіту:
23 слайд
ОТЫРАРVI. Оқушыларды бағалау
Үйге тапсырма: Қышқылдар
тақырыбына эссе жазу.
23 слайд
ОТЫРАРVI. Оқушыларды бағалау Үйге тапсырма: Қышқылдар тақырыбына эссе жазу.
24 слайд
Кері әсер парағы:Кері әсер парағы:
Оқушылар сабақ Оқушылар сабақ
барысында өткен барысында өткен
материалдың қаншалықты материалдың қаншалықты
түсінгеніне байланысты түсінгеніне байланысты
БҮҮ кестесін толтыруБҮҮ кестесін толтыру
24 слайд
Кері әсер парағы:Кері әсер парағы: Оқушылар сабақ Оқушылар сабақ барысында өткен барысында өткен материалдың қаншалықты материалдың қаншалықты түсінгеніне байланысты түсінгеніне байланысты БҮҮ кестесін толтыруБҮҮ кестесін толтыру
25 слайд
ОТЫРАРҚолданылған әдебиеттер
1. “ Химик анықтамалығы” , №3-4 2009 жыл
2. Н.Нұрахметов, Қ.Бекішев, Н.Заграничная . Химия 10-сынып.
Алматы “Мектеп” 2006 жыл
3. Б.Бірімжанов, Н.Нұрахметов . Жалпы химия Алматы
“Кітап” 1992 жыл
4. “ Химия мектепте” , №5 2004 жыл, №4 2005 жыл
5. “ Краткий химический справочник” , В.А.Рабинович,
З.Я.Хавин
6. Практикум по неорганической химии
Москва “Просвещение” 1991 год
25 слайд
ОТЫРАРҚолданылған әдебиеттер 1. “ Химик анықтамалығы” , №3-4 2009 жыл 2. Н.Нұрахметов, Қ.Бекішев, Н.Заграничная . Химия 10-сынып. Алматы “Мектеп” 2006 жыл 3. Б.Бірімжанов, Н.Нұрахметов . Жалпы химия Алматы “Кітап” 1992 жыл 4. “ Химия мектепте” , №5 2004 жыл, №4 2005 жыл 5. “ Краткий химический справочник” , В.А.Рабинович, З.Я.Хавин 6. Практикум по неорганической химии Москва “Просвещение” 1991 год