«IV топ элементтері» тақырыбында

1 слайд
IV топтың элементтері Бекмаганбетова Аругул

1 слайд

2 слайд
Көміртек адамзатқа  көмір , күйе түрінде ерте  заманнан  белгілі.  1780  жылы  А.Лавуазье  көміртектің  табиғатын  зерттеді. Оған латынша «карбонеум» көмір деген атау  1827  жылы берілді.

2 слайд

3 слайд

3 слайд

4 слайд
Кремнийдің түсі күңгірт-сұр, шайырдай жылтыр, салмағы 2,32 г/м 3 , балқу t 1420 С, қайнау t 2600 С- қа жуық.  Өнеркәсіпте  Кремний кремнеземді қыздырып, кокспен тотықсыздандыру, ал таза кремний төрт хлорлы кремнийді мырыш буымен  тотықсыздандыру  арқылы алынады. Қыздырғанда  сутектен  басқа кез келген бейметалмен қосыла алады. Төменгі температурада  инертті . Таза кремний  темір ,  мыс ,  алюминий ,  қорғасын  қорытпаларында қолданылады. Ол мұндай қорытпалардың  қышқылдарға  төзімді, мықты, электрлік  және  магниттік  қасиеттерін арттырады. Кремнийді алғаш рет  1811  жылы  Гей-Люссак  пен  Л.Ж. Тенар  ашқан.  1824  –  1825  жылдары  швед  химигі  Я.Берцелиус  фторлы кремнийді калиймен тотықсыздандырып, ал  1865  жылы орыс ғалымы  Н.Н. Бекетов  төрт хлорлы кремний мен  мырышты  әрекеттестіріп жеке бөліп алған.

4 слайд

5 слайд
Германий , Ge – элементтердің периодтық жүйесінің І V тобындағы  химиялық элемент , атомдық нөмірі 32, атомдық массасы 72,59. 1871 ж. орыс ғалымы Дмитрий Менделеев элементтердің периодтық жүйесіне сүйеніп, германийдің (латынша German і um) табиғатта бар екенін (экасилиций деп атаған) болжаған, кейін 1886 ж. немістің химик-ғалымы Клеменс Винклер аргиродит  минералы  құрамын химиялық талдау арқылы бұл элементті тауып, атын туған елі  германия  құрметіне қойған. Германий – морт сынғыш, күміс түсті  кристалл  зат, тығыздығы 5,35 қайнау  температурасы  28500С. 5  изотопы  бар. Табиғатта жеке күйде кездеспейді. Оның негізгі минералдары: германит, аргиродит, рениерит, плюмбогерманит. Германий – өте тұрақты элемент, қыздырса ауада қос тотық қабыршағымен қапталады, галогендермен,  күкіртпен  әрекеттеседі. Су,  сілті , қышқылмен әрекеттеспейді, тек азот қышқылы оны тотықтырып германий оксидіне ( GeO2) айналдырады.  Германий

5 слайд

6 слайд
алайы б.з-дан 6000 жылы бұрын белгілі болған. Оны өте ерте кезден-ақ әсемдік бұйымдар жасауда пайдаланған. Қалыпты жағдайда химиялық әсерге төзімді келеді, дымқыл ауада, суда өзгермейді, оның сыртында түзілген жұқа берік қабат Қалайыны одан әрі тотығудан қорғайды. Табиғатта негізінен қосылыс күйінде кездеседі. Маңызды өндірістік минералдары:  касситерит ,  станнин . Өнеркәсіпте қалайыны жоғары температурада қалайылы-тасты ( касситерит ) көмірмен тотықсыздандыру арқылы алады:

6 слайд