Жалпыадамзаттық құндылықтар – отбасылық тәрбиенің негізі.

1 слайд
Мұнайлы ауданы, № 1 1 жалпы білім беру орта мектебінің Өзін – өзі тану пәні мұғалімі Избасар Қымбат АйтуғанқызыЖалпыадамзаттық құндылықтар – отбасылық тәрбиенің негізі

2 слайд
1. Семинардың мақсаты мен міндеттері 2. Ұйымдастыру кезеңі, тыныштық сәті 3. «Өзін-өзі тану» рухани-адамгершілік білім беру бағдарламасының психологиялық педагогикалық негіздері 4 .«Өзін-өзі тану» рухани-адамгершілік білім беру бағдарламасының аксиологиялық негіздері. 5. Балаларды тәрбиелеудегі ата ананың рөлі Жоспары:

3 слайд
Жалпыадамзаттық құндылықтар – отбасылық тәрбиенің негізі Мақсаты: Баланың мейірімді, сыпайы әдеттерді бойына сіңіріп өсу жолдарын ата-аналармен бірлесе қарастыру. Міндеттері: 1. Ата-анамен баланы өзара мейірімділікке, бір-біріне шынайы болуға үйрету. 2. Ата-ананың әр жағдайда балаға құрметпен қарауын дамытуға ықпал ету. 3. Ата-ана мен баланы өзара жауапкершілікке шақыру.

4 слайд

5 слайд
Өзін - өзі тану пәнінің мақсаты – жалпыадамзаттық құндылықтар мен адамгершілік мұраттарына сүйене отырып оқушылардың тұлғалық дамуын қамтамасыз ету. Бұл пән әрбір жас жеткіншекке өз өмірінің мәнін түсінуге және осы өмірдегі мақсаты мен мұраттарын анықтауға, шығармашылық қабілеттері мен бейімділіктерін ашуға, қоғамдағы өз орнын табуға, өзі мен өзгелерді, сонымен қатар, өзін қоршаған әлемді бағалай білуге үйретуді көздейді. Сол себепті, Қазақстан Республикасының білім беру жүйесінің барлық деңгейлерінде оқытылатын «Өзін- өзі тану» пәні жеке тұлғаның азаматтық белсенділігін арттыруға, рухани адамгершілік құндылықтарын қалыптастыруды мақсат тұтады. ӨЗІН-ӨЗІ ТАНУ

6 слайд
Рухани бастау ол адамгершілік, риясыз мейірімділік, өзара түсінушілік, төзімділік арқылы жүзеге асырылады. Рухани адамгершілік адамдарға деген ізгі ниеттілік, құрмет, жанашырлық пен сенім, кеңпейілділік, басқалардың мүддесі үшін жан аямау сияқты жеке қасиеттерді қамтиды. Рухани кәусар бұлаққа барар жолды іздеу әр адамның міндеттерінің міндеті екендігіне сенімдімін. С. А. Назарбаева.

7 слайд
«Өзін-өзі тану» рухани-адамгершілік білім беру бағдарламасының психологиялық педагогикалық негіздері Сана арқылы оқыту Оқыту, ойлау және түсіну– осының бәрі бес сезім мүшелері арқылы сананың ішінде жүретін үдерістер. Олардың екеуі: көру мен есту ақпарат алудың маңызды жолдары болып табылады. Бес сезім мүшелері арқылы ақпарат сыртқа әлемнен түпкі санаға (подсознание) түседі де (кейде саналы түрде, кейде санадан тыс), психикалық-эмоциялық реңге ие болады.

8 слайд
Сананың құрылымы туралы Сананың құрылымы, оның табиғаты – адамның руханилығы мәселелерімен тығыз байланысты психологияның көкейтесті мәселелерінің бірі. З. Фрейд бірінші рет бейсаналық (санадан тыс) бөлігін ажырата отырып, адам санасының құрылымын жасады. Ол невроздарды зерттей отырып, сана саласынан шығып қалған эмоцияларды тапты және оларды түпкі сана (подсознание) деп атады. З. Фрейд негізінен патологиялық жағдайларды қарастырғандықтан, оның теориясын жан-жақты ету адам мүмкіндіктерін шектеуге әкеліп соқтырды.

9 слайд
З.Фрейд ілімі бойынша: САНА Тупкі санаДұрыс қабылдау БЕС СЕЗІМ МҮШЕСІ

10 слайд
Сана Жо ғары сана Түпкі сана (еріксіз таңдау) Интуиция, эмоцияДұрыс (оң) (көру, есту, сезу) Қабылдау мүшесіКарл Густав Юнг Рух, рухани бастау, мен Әлем З.ФрейдСананы дамыту

11 слайд
Сананы тазарту туралы: Күн сайын жағымды көңіл күйге еніп, көтеріңкі көңіл күйде жүріңіз Күні бойы барлық адамдарға сүйіспеншілік нұрын шашуға талпыныңыздар. Ашу ызаңызды бақылаңыз. Сабырлы болуға тырысыңыз

12 слайд
4.«Өзін-өзі тану» рухани-адамгершілік білім беру бағдарламасының аксиологиялық негіздері. Жалпыадамзаттық құндылықтар - тұлғаға рухани-адамгершілік білім берудің негізгі өзегі болып табылады. «Өзін-өзі тану» бағдарламасының авторы Сара Алпысқызы Назарбаева: «Өзін-өзі тану» пәні адамның өзін- өзі тануына, өзінің ең жақсы қасиеттерін анықтауға, өз ар-ұжданын сақтап, әрқашанда АДАМ деген атқа лайық болуына ықпал етеді»,- деп атап айтқан болатын.

13 слайд
Платон философиясыңда құндылықтар жалпы ізгілікпен байланыстырылып, әмбебапты мәнге ие болды. Аксиологияның негізгі мәселесі — "Игілік деген не?" деген сұрақты алғашқы болып Сократ қойған. Ф илософиясының мақсаты адамды ізгілікке тәрбиелеу деп түсінді және адам оған өзін тану және өзін сынау арқылы жете алады деп сенді. Аксиология (грек, axios — құнды, logos — ілім) — құндылықтардың табиғаты, олардың әлеуметтік шындықта аталған орны және құндылық әлемінің құрылымы туралы философиялық ілім.

14 слайд
Т.И. Петракова ұсынған құндылықтар жүйесінің жіктемесі оларды үш түрге бөліп қарастыруды көздейді: Табиғи құндылық: бұл адамның табиғи күші мен жан – дүниесінің қабілеттілігі құндылықтары, яғни ақыл – ой, сезім, күш - жігер Жүре пайда болатын құндылық: адамның интеллектуалды және адамгершілік тұрғыдан дамуы барысында меңгерген. Абсолюттік құндылық: бұл уақытқа бағынбайтын, ешқандай ортамен, қоғаммен шектелмейтін мәңгілік құндылықтар

15 слайд
Жалпыадамзаттық құндылықтар 1. Ақиқат 2. Сүйіспеншілік 3. Дұрыс әрекет 4. Ішкі тыныштық 5. Қиянат жасамау

16 слайд
Ақиқат -өзін бәріне қатысы бар және бәріне де жауапкер бөлінбейтін бірліктің бөлшегі ретінде қабылдау. Дұрыс пен бұрыстың арасындағы шынайылықты ажырату. Ол уақытқа: өткенге, бүгінге, болашаққа тәуелді емес. . Ішкі тыныштық- ақылдың толықтай тынышталуы, адамның терең табиғаты. Ақыл мен жүрек тең болғанда ішкі тыныштық орнайды. Сүйіспеншілік- бұл таза, риясыз және шүбәсіз сүйіспеншілік, өмірге тірек болатын жасампаз қуат. Қиянат жасамау- ешкімге оймен, сөзбен қиянат жасамау. Дұрыс әрекет- борыш пен жауапкершілікке, ішкі ар-ұждан дауысына сәйкес мінез-құлық.

17 слайд
АқиқатСүйіспеншілік Дұрыс әрекет ТыныштықҚиянат жасамау

18 слайд
Отбасы – ұлттың, мемлекеттің, әлемнің, адамзаттың негізі. Сондықтан оны нығайту керек. Отбасында тыныштық болса – үйде тыныштық болады; Үйде тыныштық болса – мемлекетте тыныштық болады. Балаларды тәрбиелеудегі ата ананың рөлі

19 слайд
• Психиатрлар баланың нәрестелік кезеңінен 5-6 жасқа дейінгі кезеңдегі дамуының өте маңызды екенін баса айтады. • Бұл кезде ата-ананың баланың ақыл-ой дамуына әсері өте күшті. Бұл баланың тұлғалық дамуына ең бірінші және басым әсер етуші фактор және негізгі мінез- құлық үлгісі болып табылады .

20 слайд
• Балалардың махаббаты таза, риясыз. Олар өздерінің ата-аналарын бар жан-тәнімен жақсы көреді және оларға еліктейді. (кейбір келеңсіз мінез-құлықтарынада). • Кей-кейде балалар ата-аналарының тілін алмайды. Бірақ-та олардың мінез- құлықтарын, іс-әрекеттерін зер сала бақылайды. Бұл балаларға үлкен әсер етіп, ықпалын тигізеді. • Олар ата-аналары өтірік айтып, алдап тұрса, екіжүзділік таныса, оны байқап қояды.

21 слайд
• Ата-аналар өз балаларына білім беруге, білім алуына жағдай жасауға талпынады. Бір-ақ оларды балаларының қандай білім алып жатқаны онша алаңдатпайды. • Білім балаларға жалпы адамзаттық құндылықтарды игеруге, бойына сіңіруге қызмет етуі тиіс. • Академиялық білім білім алушыға өмір сүру үшін табыс табуға үйретеді. Алайда, білім тек қана өмір сүру үшін пайда табуды ғана көздемеуі керек. • Білім білім алушыны өмірде кездескен қиыншылықтарға қарсы тұруға рухани, адами тұрғыда дайындауы керек. • Білім беруде адамзаттық құндылықтардың жоқ болуынан білім алушылардың бойында алаңдау, мазасыздық, үрейлену басым болып отыр.

22 слайд
Орынсыз қамқорлық (бала ата-анасының орынсыз қамқорлығына еті үйреніп, дағдыланғаны сондай, өз бетімен шешім қабылдай алмайды). Орынсыз жұмсақтық (көнгіштік) (баланың мінез-құлқын бүлдіреді, басқаларға түсіністікпен қарамайды) Орынсыз қорқыныш, үрей (баланы мазасыз етеді, тіпті психосоматикалық ауруларға апарады). Жоғары талаптар қою (балалар сасақалақ, жабырқаңқы, тұнжыраңқы болып, сәтсіздікке ұшыраймын деген сезім басым болады) Кемсіту, елемеу (мұндай сезіммен өскен балаларда агрессия, ашу-ыза басым, қызба болады. Өсе келе түрлі қылмыс, зорлық-зомбылық жасау, нашақорлық сияқты келеңсіз жағдайларға бой алдыруы мүмкін). Балалардың мінез-құлқына кері әсер ететін ата-аналардың қарым-қатынас типтері

23 слайд
• Жұмақ - ананың аяғының астында. Құраннан • Ана-от анасы. Оның қорғаушысы. • Ұлт болашағы ананың алақанында. Оноре де Бальзак • Өмірдегі барлық тамаша заттар күннің нұрынан, ананың ақ сүтінен нәр алады. М.ГорькийБала тәрбиесіндегі ананың рөлі

24 слайд
• Бала өмірінің алғашқы бес жылында міндетті түрде анасымен болуы керек. Ана өзінің міндетін өзгелерге аудара салмауы тиіс (ата-әжесіне, күтушіге, балабақшаға). • Өте ерте жастан тәрбиеге әлеуметтік мекемелерге берілген балалар анасы ғана бере алатын мейірімнен, жылылықтан, ізгіліктен, сүйіспеншіліктен кенде қалады. • Өкінішке орай көптеген балалар ана махаббатының не екенін білмейді. БАЛА ТӘРБИЕСІНДЕГІ АНАНЫҢ РӨЛІ

25 слайд
• Әке отбасында ең басты орынды иеленеді. • Әке – білімнің даналықтың, тәртіптің іске асырушысы. • Әке- әйелін, балаларын қорғаушы, отбасының барлық мұқтаждығын өтеуші, олардың денсаулығына, білім алуына кепілдік беретін адам. • Ата-ана бір-бірін үйлесімділікпен толықтырып, бала тәрбиелейді. Ата-аналарға бала тәрбиесіндегі ең негізгі міндет дұрыс мінез-құлқын қалыптастыру болып табылады. • Бала тәрбиесінде барлығы өз шекарасынан шықпауы тиіс. Әр кезде сүйіспеншілік пен тәртіп болуы тиіс.Отбасындағы әкенің рөлі

26 слайд
• Ынтымақтастық- баланың өзіндік тұлғалық дамуы мен ерекшеліктерін сезіну, түсіну. Оның осы өмірге өзінің мақсат-міндетімен келгенін ұмытпау. Ол осы өмірге бір жаңа леп әкелгенін есте ұстау. Ата-аналар баланың өзінің бойында бар ерекшеліктерін іске асыру үшін сүйіспеншілікпен , құрметпен жағдай жасауы тиіс. Бала да сол кезде ата-анасының беделін, құрметін түсініп, олардың айтқандарына құлақ сала бастайды. • Материалдық қызығушылықтар негізінде тәрбиелеу – жақсы болсаң аласың, қол жеткізесің (ақша, сыйлық, ойын-сауық), жаман болсаң жазаланасың. Отбасында балаларды тәрбиелеу типтері

27 слайд
• Зорлық-зомбылық негізінде тәрбелеу – істегің келмесе де, істейсің, істемесең жазалаймын. • Тәрбиеден тысқары қалу – бұл бетімен кетушілік, балаларға немқұрайлы қарау. «Қалай болса, солай болсын, барлық балалар да осылай істейді.

28 слайд
• Отбасында ешқандай ережелердің болмауы; • Балаларға ешқандай бақылаудың болмауы; • Тәртіптің болмауы; • Отбасында түрлі мәселенің шешімін табу іскерліктерінің болмауы; • Балаға сөзбен немесе іспен қиянат жасалуы.АГРЕССИВТІ БАЛАНЫҢ АТА-АНАСЫНЫҢ БОЙЫНДАҒЫ ҚАСИЕТТЕР:

29 слайд
1. Барлық баланы жақсы көру керек. Жақсы көру - барлығын жаңғыртатын күш. 2. Баланың шынайы табиғатын сезініп, табиғат берген ерекшеліктерін ескере отырып, қалай бар солай қабылдап, түсіне білу керек. 3. Әрбір баланы жақсы көру, түсіну, сыйлау арқылы қанаттандыруға болады. Ынтымақтастықта тәрбиелеу:

30 слайд
• Баланы ақылға құлақ қоюғыштыққа, тілалғыштықа қалай жеткізуге болады? • Баланың жүрегінде жоғары «Мен» орын алған. Ол интуитивті түрде бәрін сезінеді. • Егер анасы оны өтірік айтып, алдап тұрса онда бала тыңдамайды. Ал егер әкесінің айтып тұрғаны басқа болып, істегені одан да басқа болса, бала оған да құлақ аспайды. Егер баланы алдап, табиғатына қарсы әрекет етес онда бала тыңдамайды. Егер мамасы оған үлкендердің ақылын тыңдау керек деп тұрып, өзі күйеуін тыңдамаса онда бала да олардың ақылына құлақ аспайды. • Баланы ақылға құлақ қоятын, тілалғыш ету үшін ең алдымен ынтымақтастықа әрекет етіп, үлкендердің өзі өзін-өзі жақсы мінез-құлыққа тәрбиелеуі тиіс . Ынтымақтастықта тәрбиелеу

31 слайд
• Күнделікті өмірде ата-аналар балаларға үлгі болуы тиіс. Өзге адамдардан тек жақсылықты көруге үйрету керек және олармен өздеріне басқалардың қандай қатынас жасағанын қаласа, өздері де сондай қатынас жасауға тиіс екенін үйрету керек. • Ата-аналар отбасында мінез-құлық ережесін жасауы керек және оны өздері де бұлжытпай орындап, сол ережеге бағынып отыруы керек.Ынтымақтастықта тәрбиелеу

32 слайд
Үлгілі, жақсы ата-аналар: • Беделді болуы керек; • Ажырата білуге үйретуі тиіс; • Сүйе білетін балаларды өсіруі тиіс; • Балаларын әрекет етуден бұрын, жақсылап ойланып алуға үйретуі тиіс; • Өздері жақсы үлгі бола білуі тиіс. Үлгілі, жақсы отбасының қасиеттері: • Барлығы сүйе білетін, айнала қоршаған ортасын жақсы көретін болады; • Әр қайсысы өз парызын, борышын дұрыс орындайды; • Қуанышты, жан тыныштығына өмір сүреді; • Отбасында бір-бірімен жақсы қарым-қатынаста болады; • Адамгершілік қағидаларымен өмір сүреді.

33 слайд
І-топқа: Бала жақсы білімді болу үшін ата-аналардың міндеті қандай болу керек? Постер қ...