Жан жақты дамыған тұлғаны әлемдік білім кеңістігінде еркін жүзетіндей етіп тәрбиелеу
Дипломдар мен сертификаттарды алып үлгеріңіз!
1 слайд
Жан – жақты
дамыған тұлғаны
әлемдік білім
кеңістігінде еркін
жүзетіндей етіп
оқытып тәрбиелеу
1 слайд
Жан – жақты дамыған тұлғаны әлемдік білім кеңістігінде еркін жүзетіндей етіп оқытып тәрбиелеу
2 слайд
•
. Кіріспе
•
І. І. Бастауыш сынып оқушыларын
жеке тұлға етіп қалыптастырудағы
дидактикалық ойындардың тиімділігі
•
ІІ. Негізгі бөлім.
ІІ.І. Оқыту процесі жан-жақты білімді
жеке тұлға қалыптасыру бағыттары
•
ІІІ. Қорытындылау.
2 слайд
• . Кіріспе • І. І. Бастауыш сынып оқушыларын жеке тұлға етіп қалыптастырудағы дидактикалық ойындардың тиімділігі • ІІ. Негізгі бөлім. ІІ.І. Оқыту процесі жан-жақты білімді жеке тұлға қалыптасыру бағыттары • ІІІ. Қорытындылау.
3 слайд
Өзінің және қоғамның мүддесіне өзін -өзі белсенді
етуге дайындау, өзгермелі даму үстіндегі ортада
өмір сүруге бейімдеу, бәсекеге қабілетті және
шығармашыл, білімді тұлғаны дамыту және
қалыптастыру.
3 слайд
Өзінің және қоғамның мүддесіне өзін -өзі белсенді етуге дайындау, өзгермелі даму үстіндегі ортада өмір сүруге бейімдеу, бәсекеге қабілетті және шығармашыл, білімді тұлғаны дамыту және қалыптастыру.
4 слайд
•
Баланы өзіне жақын тарту.
•
Оқушының жан –жақты дамуы.
•
Өз пікірі мен ойын ашық жеткізуі.
•
Келешегін айқындауға саналы түрде дайын болуы
•
Шығармашылық әлеуетін толық іске асыруы.
4 слайд
• Баланы өзіне жақын тарту. • Оқушының жан –жақты дамуы. • Өз пікірі мен ойын ашық жеткізуі. • Келешегін айқындауға саналы түрде дайын болуы • Шығармашылық әлеуетін толық іске асыруы.
5 слайд
•
Орта жалпы білімнің тәжірибелік бағдарлануы
,қолданбалы сипатта болуын қамтамасыз ету;
•
Функционалдық сауатты, шығармашылық
әлеумет,жоғары болашақ маман;
•
Кәсіби бәсекелестік қабілеті жоғары жеке
тұлға
5 слайд
• Орта жалпы білімнің тәжірибелік бағдарлануы ,қолданбалы сипатта болуын қамтамасыз ету; • Функционалдық сауатты, шығармашылық әлеумет,жоғары болашақ маман; • Кәсіби бәсекелестік қабілеті жоғары жеке тұлға
6 слайд
І. І. Бастауыш сынып оқушыларын жеке тұлға
етіп қалыптастырудағы дидактикалық
ойындардың тиімділігі
ХХІ ғасыр адамның шығармашылығы дәуірлеген ғасыр екені баршамызға
аян. Адамзат баласы қол жеткізген жетістіктер негізінде жаңалық ашу
өркениеттіліктің белгісі. Осы тұрғыдан қарайтын болсақ бастауыш сынып
оқушыларын шығармашылыққа баулу арқылы жеке тұлға етіп қалыптастыру
басты міндеттеріміздің бірі.
Бұл міндеттерді жүзеге асыруда, баланың білімге ынта-ықыласын арттыру,
баланы шығармашылыққа жетелеу ол мұғалім құзырында. Ол үшін әрбір педагог
заман талабына сай жұмысты шығармашылықпен, озық педагогыкалық
шеберлікпен уақытты ұтымды пайдалана отырып сабақты түрлендіріп
жүргізулері керек. Бастауыш сынып оқушылары үшін қажеттілік, оларды
психологиялық және жас ерекшеліктерін барынша ескеруден туындап отыр.
Өйткені жаңа буын оқулығы мен 12 жылдық білім беру жүйесіндегі материалдар
ойын қызметінен оқу қызметіне табиғи ұштастырудың негізгі әдістемесі болып
табылады.
Дамыта оқыту процесінде балалар көптеген мағұмат алады, әртүрлі
дағдылар мен шеберліктерді меңгереді, сабақ процесінде ой-еңбегін қажет
ететін сан – алуан қиындықты жеңеді, төзімділікке үйренеді. Сабақты тартымды,
қызықты ойын түрінді жүргізу жас ұландардың білімге қызығушылығын
арттырады. Ойын барысында орындалатын іс - әрекеттермен оқушылардың
сабақ барысында өз беттерінше жұмыс істеуі өте қажет. Сондықтан да ойын
түрлерін тапсырмаларға байланысты өзгертіп тұру, оқушылар үшін жаңалық
болып табылады.
6 слайд
І. І. Бастауыш сынып оқушыларын жеке тұлға етіп қалыптастырудағы дидактикалық ойындардың тиімділігі ХХІ ғасыр адамның шығармашылығы дәуірлеген ғасыр екені баршамызға аян. Адамзат баласы қол жеткізген жетістіктер негізінде жаңалық ашу өркениеттіліктің белгісі. Осы тұрғыдан қарайтын болсақ бастауыш сынып оқушыларын шығармашылыққа баулу арқылы жеке тұлға етіп қалыптастыру басты міндеттеріміздің бірі. Бұл міндеттерді жүзеге асыруда, баланың білімге ынта-ықыласын арттыру, баланы шығармашылыққа жетелеу ол мұғалім құзырында. Ол үшін әрбір педагог заман талабына сай жұмысты шығармашылықпен, озық педагогыкалық шеберлікпен уақытты ұтымды пайдалана отырып сабақты түрлендіріп жүргізулері керек. Бастауыш сынып оқушылары үшін қажеттілік, оларды психологиялық және жас ерекшеліктерін барынша ескеруден туындап отыр. Өйткені жаңа буын оқулығы мен 12 жылдық білім беру жүйесіндегі материалдар ойын қызметінен оқу қызметіне табиғи ұштастырудың негізгі әдістемесі болып табылады. Дамыта оқыту процесінде балалар көптеген мағұмат алады, әртүрлі дағдылар мен шеберліктерді меңгереді, сабақ процесінде ой-еңбегін қажет ететін сан – алуан қиындықты жеңеді, төзімділікке үйренеді. Сабақты тартымды, қызықты ойын түрінді жүргізу жас ұландардың білімге қызығушылығын арттырады. Ойын барысында орындалатын іс - әрекеттермен оқушылардың сабақ барысында өз беттерінше жұмыс істеуі өте қажет. Сондықтан да ойын түрлерін тапсырмаларға байланысты өзгертіп тұру, оқушылар үшін жаңалық болып табылады.
7 слайд
А.С. Макаренко: «Бала жас болғандықтан ойнамайды, балалықтың өзі оған ойнау үшін,
яғни жаттығу арқылы өмірде қажетті дағдыларды игеру үшін берілген» - деген болатын.
«Адамға тіл, құлақ, қол қандай керек болса, бастауыш мектепте үйрететін білімдерде,
сондай керек болмақ» - деп ағартушы А.Байтұрсынов айтқандай, мектеп мақсаты биік,
үнемі даму үстіндегі қатпары мол күрделі кеме. Ал, кешегі ойын баласының қолына бүгін
қалам ұстатып, сол кемеге мінгізіп , білім жолын бастау, мектеп талабын орындауға
бейімдеу – қиынның қиыны. Бұл қиын да, қызықты жолды бастаушы, жол көрсетуші ұстаз
болып табылады. Барлық білім сапасы ұстазына қарап анықталады.
Мұғалім қызметіндегі шығармашылық негіздерді нығайту – оқу оқушыларға білімді
игеруде бар мүмкіншілікті тиімді пайдаланып, барлық әдіс-тәсілдерді жетілдіріп отырғанда
ғана, сапалы білім, саналы тәрбие беру жүзеге асады.
Бастауыш сыныптарда грамматикалық ойындар жүргізу әлі зерттеліп болмаған мәселе.
Сондықтан да болар, мектепте балаларға ойынды өте аз мөлшерде, жетімсіз дәрежеде
ойнатылады. Ал бұл, баланың дамуын тежеп, ойлау қабілетін төмендетіп, оқу үлгерімін
нашарлатады.
А.С.Макаренко. «Ойын –балалар өмірінде өте маңызды зор нәрсе, үлкендердің
қайраткерлігі жұмысы, қызметі қандай маңызды болса, балалардың ойыны да сондай
маңызды. Ойында бала қандай болса, өскен кезде жұмыста да көбінесе сондай болады
болады. Сондықтан болашық қайраткер ең алдымен тәрбиені ойын арқылы алады» - деп
балалардың ойынын жоғары бағалады.
Ойын – балалар үшін оқу да, еңбекте. Ойын айналадағы дүниені танытудың ең негігі де,
тиімді тәсілі. Ойын балаларға өмірде кездесетін қиындықтарды мойымастан жеңудің жолын
үйретіп қана қоймайды, ұйымдастырушылық қабілетін қалыптастырады.
А.С. Сухомлинский: «Ойынсыз, музыкасы, ертегісіз, фантазиясыз толық мәніндегі
ақыл-ой тәрбиесі болмайды» - деп санайды.
Тиімді қолданылған ойын элементтері материалды түсіндірудің кезінде берік
меңгертуге кездеседі, өйткені төменгі сыныптағы оқушылардың аңсары сабақтан гөрі
ойынға ауып отырады. Қызықты ойын түрінен кейін, олар тез сергіп, тапсырманы әрі
сапалы, әрі ықыласпен орындайды.
7 слайд
А.С. Макаренко: «Бала жас болғандықтан ойнамайды, балалықтың өзі оған ойнау үшін, яғни жаттығу арқылы өмірде қажетті дағдыларды игеру үшін берілген» - деген болатын. «Адамға тіл, құлақ, қол қандай керек болса, бастауыш мектепте үйрететін білімдерде, сондай керек болмақ» - деп ағартушы А.Байтұрсынов айтқандай, мектеп мақсаты биік, үнемі даму үстіндегі қатпары мол күрделі кеме. Ал, кешегі ойын баласының қолына бүгін қалам ұстатып, сол кемеге мінгізіп , білім жолын бастау, мектеп талабын орындауға бейімдеу – қиынның қиыны. Бұл қиын да, қызықты жолды бастаушы, жол көрсетуші ұстаз болып табылады. Барлық білім сапасы ұстазына қарап анықталады. Мұғалім қызметіндегі шығармашылық негіздерді нығайту – оқу оқушыларға білімді игеруде бар мүмкіншілікті тиімді пайдаланып, барлық әдіс-тәсілдерді жетілдіріп отырғанда ғана, сапалы білім, саналы тәрбие беру жүзеге асады. Бастауыш сыныптарда грамматикалық ойындар жүргізу әлі зерттеліп болмаған мәселе. Сондықтан да болар, мектепте балаларға ойынды өте аз мөлшерде, жетімсіз дәрежеде ойнатылады. Ал бұл, баланың дамуын тежеп, ойлау қабілетін төмендетіп, оқу үлгерімін нашарлатады. А.С.Макаренко. «Ойын –балалар өмірінде өте маңызды зор нәрсе, үлкендердің қайраткерлігі жұмысы, қызметі қандай маңызды болса, балалардың ойыны да сондай маңызды. Ойында бала қандай болса, өскен кезде жұмыста да көбінесе сондай болады болады. Сондықтан болашық қайраткер ең алдымен тәрбиені ойын арқылы алады» - деп балалардың ойынын жоғары бағалады. Ойын – балалар үшін оқу да, еңбекте. Ойын айналадағы дүниені танытудың ең негігі де, тиімді тәсілі. Ойын балаларға өмірде кездесетін қиындықтарды мойымастан жеңудің жолын үйретіп қана қоймайды, ұйымдастырушылық қабілетін қалыптастырады. А.С. Сухомлинский: «Ойынсыз, музыкасы, ертегісіз, фантазиясыз толық мәніндегі ақыл-ой тәрбиесі болмайды» - деп санайды. Тиімді қолданылған ойын элементтері материалды түсіндірудің кезінде берік меңгертуге кездеседі, өйткені төменгі сыныптағы оқушылардың аңсары сабақтан гөрі ойынға ауып отырады. Қызықты ойын түрінен кейін, олар тез сергіп, тапсырманы әрі сапалы, әрі ықыласпен орындайды.
8 слайд
Ойынға қойылатын
талаптарОйынның мақсаты
нақты немесе керекті
көрнекіліктер мен материалдар
күні ілгері
дайындылып,
онтайлы жерге қойылуы керек.
Ойынға кірісер алдында
олардың жүргізу тәртібі
оқуш ыларға әдеби т
үсіндірілгені жөн.
Ойынға сыныптағы баланың
түгел қатысуын
қамтамасыз ету керек. Ойынның жүру барысында
мұғалім баланың түгел қатысуын
қадағалаумен қатар,
олардың ойын үстінде
шешім қабылдай білуіне
жетілуі керек.
8 слайд
Ойынға қойылатын талаптарОйынның мақсаты нақты немесе керекті көрнекіліктер мен материалдар күні ілгері дайындылып, онтайлы жерге қойылуы керек. Ойынға кірісер алдында олардың жүргізу тәртібі оқуш ыларға әдеби т үсіндірілгені жөн. Ойынға сыныптағы баланың түгел қатысуын қамтамасыз ету керек. Ойынның жүру барысында мұғалім баланың түгел қатысуын қадағалаумен қатар, олардың ойын үстінде шешім қабылдай білуіне жетілуі керек.
9 слайд
ІІ.ІІ. Оқыту процесі жан-жақты білімді жеке тұлға қалыптасыру
бағыттары
Білім беру ұйымдарының алданда тұрған мақсат – жан-жақты білімді тұлға тәрбиелеу. Олай
болса, оқу процесін ұйымдастыру кезінде оқушыға: биологиялық, психологиялық, әлеуметтік және
т.б тұрғыдан тиімді әсер ету - өте маңызды. Жан-жақты білімді жеке тұлғаның қалыптасуы
негізінен, мектептегі жылдарда жүретіндігі ғылымда дәлелденген . Бұл жылдары мектеп жеке
тұлғаның бойындағы қасиеттердің қалыптасып дамуына, ал кейде, керісінше, бала психологиясына
кері әсер ете алатындығын естен шығармаған дұрыс. Көптеген жағдайда мектеп “Үлгерім
проценттерін” жағдайына көп көңіл аударып, оқушының даму, қалыптасу, тұлғалық сапаларына
көңіл аудармай келе жатқандыға жалпыға белгілі жағдай.
Мектептегі авторитарлық ұстаным оқушыға өзінің жеке қабілетін дамытуға мүмкіндік
бермейді. Мектеп тек білім беруге ғана мән беріп, өсіп келе жатқан ұрпақтың тұлға ретінде
моральдік қажеттіліктерін қанағаттандыруға көңіл аудармайды. Көптеген мұғалімдер оқушыға
оның жан-жақты қажеттілігіне көңіл аудармайды, оған тек өзі әсер ететін объект ретінде қарайды.
Жүргізілген зерттеулер нәтежелеріне қарасақ, көптеген оқушылар мектептегі уақытты “қуанышты
кезең ” – деп есептемейді. Мысалы: оқушылардың 36 пайызы демалыс уақытын “Қуанышты кезең”-
деп есептейді, 36 пайызы достармен кездесуді, 50 пайызы мейрамдарды күтеді, сабаққа
қызығатындар үлесі – 14 пайыз. Мұғалім ауырып қалып, сабақтың болмауы, балаларға қуанышта
жағдай екендігін жасыруға болмайды. Сондықтанда қазіргі меектептегі оқу процесі – оқушы
қажетін қанағаттандыратындай, оның сұранысына сай, оған керекті, оның болашақ өмірге
дайындап, мектеп оқушысының қызығып қатынасатын қажетті орнына айналады.
9 слайд
ІІ.ІІ. Оқыту процесі жан-жақты білімді жеке тұлға қалыптасыру бағыттары Білім беру ұйымдарының алданда тұрған мақсат – жан-жақты білімді тұлға тәрбиелеу. Олай болса, оқу процесін ұйымдастыру кезінде оқушыға: биологиялық, психологиялық, әлеуметтік және т.б тұрғыдан тиімді әсер ету - өте маңызды. Жан-жақты білімді жеке тұлғаның қалыптасуы негізінен, мектептегі жылдарда жүретіндігі ғылымда дәлелденген . Бұл жылдары мектеп жеке тұлғаның бойындағы қасиеттердің қалыптасып дамуына, ал кейде, керісінше, бала психологиясына кері әсер ете алатындығын естен шығармаған дұрыс. Көптеген жағдайда мектеп “Үлгерім проценттерін” жағдайына көп көңіл аударып, оқушының даму, қалыптасу, тұлғалық сапаларына көңіл аудармай келе жатқандыға жалпыға белгілі жағдай. Мектептегі авторитарлық ұстаным оқушыға өзінің жеке қабілетін дамытуға мүмкіндік бермейді. Мектеп тек білім беруге ғана мән беріп, өсіп келе жатқан ұрпақтың тұлға ретінде моральдік қажеттіліктерін қанағаттандыруға көңіл аудармайды. Көптеген мұғалімдер оқушыға оның жан-жақты қажеттілігіне көңіл аудармайды, оған тек өзі әсер ететін объект ретінде қарайды. Жүргізілген зерттеулер нәтежелеріне қарасақ, көптеген оқушылар мектептегі уақытты “қуанышты кезең ” – деп есептемейді. Мысалы: оқушылардың 36 пайызы демалыс уақытын “Қуанышты кезең”- деп есептейді, 36 пайызы достармен кездесуді, 50 пайызы мейрамдарды күтеді, сабаққа қызығатындар үлесі – 14 пайыз. Мұғалім ауырып қалып, сабақтың болмауы, балаларға қуанышта жағдай екендігін жасыруға болмайды. Сондықтанда қазіргі меектептегі оқу процесі – оқушы қажетін қанағаттандыратындай, оның сұранысына сай, оған керекті, оның болашақ өмірге дайындап, мектеп оқушысының қызығып қатынасатын қажетті орнына айналады.
10 слайд
Қазіргі кездегі мұғалімнің рөлі мыналарды қамтуы
қажет:
•
Оқушының белсенділігін арттыруы
•
Баға критерийлерінтиімді анықтауы
•
Интерактивті оқытуды енгізуі
•
Болашақ өмірге дайындауы
10 слайд
Қазіргі кездегі мұғалімнің рөлі мыналарды қамтуы қажет: • Оқушының белсенділігін арттыруы • Баға критерийлерінтиімді анықтауы • Интерактивті оқытуды енгізуі • Болашақ өмірге дайындауы
11 слайд
Білім беру негізінен интерактивті оқу әдістеріне, әдістемелік
және дидактикалық материалдарға, үнемі іздену мен өсуге, өзіәне
деген үлкен этикалық талапқа негізделуі тиіс. Интерактивті оқыту
әдістерін оқыту процесінде пайдалану оқушыларда мынадай
қабілеттерді дамытады: өзінің жеке көзқарасын қалыптастырып,
оны жеткізе, қорғай алуы, басқа адам көзқарасын сыйлай білуі, оқу
материалын толық білуге, оқу материалына шығармашылықпен
қарауға, үлкен аудитория алдында өз көзқарасын дәлелді түрде
жеткізуі, жинақталған ақпаратты саралай алуы, ақпаратпен жеке
жұмыс істей алуы, өзінің жеке бағытын көрсете алуы, өзінің білім
мен біліктерін өмірдің әр түрлі ситуацияларына пайдалану арқылы
дамытуы.
11 слайд
Білім беру негізінен интерактивті оқу әдістеріне, әдістемелік және дидактикалық материалдарға, үнемі іздену мен өсуге, өзіәне деген үлкен этикалық талапқа негізделуі тиіс. Интерактивті оқыту әдістерін оқыту процесінде пайдалану оқушыларда мынадай қабілеттерді дамытады: өзінің жеке көзқарасын қалыптастырып, оны жеткізе, қорғай алуы, басқа адам көзқарасын сыйлай білуі, оқу материалын толық білуге, оқу материалына шығармашылықпен қарауға, үлкен аудитория алдында өз көзқарасын дәлелді түрде жеткізуі, жинақталған ақпаратты саралай алуы, ақпаратпен жеке жұмыс істей алуы, өзінің жеке бағытын көрсете алуы, өзінің білім мен біліктерін өмірдің әр түрлі ситуацияларына пайдалану арқылы дамытуы.
12 слайд
Оқушының жеке тұлғасын дамытуға ,
олардың бос уақытын,
Өз қабілетін,
шығармашылығын дамытуға
бағытталған шараларДебат жұмысы
Ғылыми жоба
жарыстарыпікірталастар
Интелектуалды
ойындар
Дөңгелек стол олимпиада
факультатив
12 слайд
Оқушының жеке тұлғасын дамытуға , олардың бос уақытын, Өз қабілетін, шығармашылығын дамытуға бағытталған шараларДебат жұмысы Ғылыми жоба жарыстарыпікірталастар Интелектуалды ойындар Дөңгелек стол олимпиада факультатив
13 слайд
Жан – жақты
дамыған тұлғаДенесі шыққан Әлеуметтік ортада
орны бар
Ақыл-ойы дамыған Шығармашылықпен
жұмыс істей алатын
Эстетикалық талғамы
жоғарыРухани дүниесі бай
Кәсіби шеберлігін
дамытатын
13 слайд
Жан – жақты дамыған тұлғаДенесі шыққан Әлеуметтік ортада орны бар Ақыл-ойы дамыған Шығармашылықпен жұмыс істей алатын Эстетикалық талғамы жоғарыРухани дүниесі бай Кәсіби шеберлігін дамытатын
14 слайд
Білімді тұлға
•
Өз бетінше шешім қабылдайды
•
Белсенді іс - әрекет жасайды
•
Өмір өзгерісіне оңай бейімделеді
14 слайд
Білімді тұлға • Өз бетінше шешім қабылдайды • Белсенді іс - әрекет жасайды • Өмір өзгерісіне оңай бейімделеді
15 слайд
Қорытындылау
Қорыта айтқанда, осы тұрғыда жүргізіліп жатқан
жұмыстар жоғары деңгейде жалғасын тапса. Атап
айтқанда:
•
Зерттеулік қабілеттерді дамыту әдістемесі еліміздің
барлық өңірлерінде қамтылса, ұстаздар тарапынан
нақты қолдауына ие болса;
•
Республика көлеміндегі оқушылардың ғылыми зерттеу
жұмыстары баспасөз беттерінде жүйелі түрде
жарияланса;
•
Оқушыларға арналған зерттеу әдістемелік құралдары
және бағдармаларымен қамтамасыз етілсе ;
15 слайд
Қорытындылау Қорыта айтқанда, осы тұрғыда жүргізіліп жатқан жұмыстар жоғары деңгейде жалғасын тапса. Атап айтқанда: • Зерттеулік қабілеттерді дамыту әдістемесі еліміздің барлық өңірлерінде қамтылса, ұстаздар тарапынан нақты қолдауына ие болса; • Республика көлеміндегі оқушылардың ғылыми зерттеу жұмыстары баспасөз беттерінде жүйелі түрде жарияланса; • Оқушыларға арналған зерттеу әдістемелік құралдары және бағдармаларымен қамтамасыз етілсе ;
16 слайд
Пайдаланған әдебиеттер
•
“ Мектеп” журналы, №9,2006
•
“ Хабаршы” журналы №3,2007
•
“ Хабаршы” журналы №4,2005
•
“ Хабаршы” журналы №1,2007
16 слайд
Пайдаланған әдебиеттер • “ Мектеп” журналы, №9,2006 • “ Хабаршы” журналы №3,2007 • “ Хабаршы” журналы №4,2005 • “ Хабаршы” журналы №1,2007
17 слайд
17 слайд