Жарық дифракциясы

1 слайд
Жарық дифракциясыЖарық дифракциясы Авторлары:Авторлары: ф-м.ғ.к.ф-м.ғ.к. Салькеева А.К., Салькеева А.К., Физика кафедрасыФизика кафедрасы 050716 «Тау – кен ісі» 050712 «Машинажасау» 050731 «Қоршаған ортаны қорғау және өмір тіршілігінің қауіпсіздігі» мамандықтар үшін.

1 слайд

2 слайд
Дәріс жоспарыДәріс жоспары 1. Гюйгенс- Френель принципы1. Гюйгенс- Френель принципы 2. Френельдің зоналық әдістері2. Френельдің зоналық әдістері 3. Бір және бірнеше саңылаулардағы 3. Бір және бірнеше саңылаулардағы дифракциясы дифракциясы 4. Дифракция торы4. Дифракция торы 5. Голография5. Голография

2 слайд

3 слайд
 ДифракцияДифракция деп жолында кездесетін деп жолында кездесетін кедергіде толқынның айналуы, нақтырақ кедергіде толқынның айналуы, нақтырақ айтканда геометриялық оптика заңынан айтканда геометриялық оптика заңынан кедергі маңында таралған толқынның кедергі маңында таралған толқынның кез келген ауытқуыкез келген ауытқуы

3 слайд

4 слайд
 Дифракция құбылысыДифракция құбылысы Гюйгенс Гюйгенс принципі принципі көмегімен түсіндіріледікөмегімен түсіндіріледі . . Толқын жететін әрбір нүкте екінші реттік толқындар центрі болып табылады. Осыдан пайда болған екінші жаңа толқындар, толқын шебі болып есептеледі.

4 слайд

5 слайд
ГЮЙГЕНС-ФРЕНЕЛЬ ПРИНЦИПІ  Гюйгенс қағидасы бойынша ортаның толқын жететін әрбір нүктесі екінші ретті толқындардың көзі болады.  Френель мұны былай толықтырды, яғни екінші ретті толқын көздері когерентті және жаңа толқындар көзі олардың интерференциясының нәтижесі болып табылады.

5 слайд

6 слайд

6 слайд

7 слайд
 Жарық дифракциясыЖарық дифракциясы – геометриялық – геометриялық оптика заңынан айналулармен оптика заңынан айналулармен байланысты және кішкене саңылау, байланысты және кішкене саңылау, мөлдір емес дененің маңайындағы мөлдір емес дененің маңайындағы ортада жарық таралғанда бақылайтын ортада жарық таралғанда бақылайтын құбылыс.құбылыс.

7 слайд

8 слайд
ДифракцияДифракция Дифракциялық бейне анықДифракция байқалмайды

8 слайд

9 слайд
Дифракция құбылысын бақылау шарты Дифракция байқалмайды Жарықтың, толқын ұзындығымен салыстырылатын, тар саңылаудан өтуі кезінде дифракция анық көрінеді.

9 слайд

10 слайд
ФРЕНЕЛЬ ЗОНАСЫ Толқындар тобы зоналарға әрбір келесі тербелістердің қарастырылып отырған М нуктесінен ара қашықтығы толқынның жарты ұзындығына ерекшеленетіндей етіп бөлінеді, сондықтан көрші шекаралардан тербеліс қарама- қарсы фазада келеді .

10 слайд

11 слайд
ФРЕНЕЛЬ ЗОНАСЫ НЫҢ ҚҰРЫЛУЫ

11 слайд

12 слайд
S 1 B – S 0 B = S 2 B – S 1 B = S 3 B – S 2 B = …= λ / 2

12 слайд

13 слайд
 М нүктесінде радиусыМ нүктесінде радиусы , , ,… Сондықтан, М нүктесіндегі жарық тербелісінің амплитудасы: А = А 1 – А 2 + А 3 – А 4 +… ,Р 1 М – Р 0 М = Р 2 М – Р 1 М = Р 3 М – Р 2 М = …= λ /2

13 слайд

14 слайд
Френель зонасының радиусы

14 слайд

15 слайд
Френель дифракциясы А = А 1 – А 2 + А 3 – А 4 + …± А m . А = А 1 /2 ± А m /2. Френель зонасының радиусы Дөңгелек қуыстағы Дөңгелек қуыстағы дифракциядифракция

15 слайд

16 слайд
Дөңгелек қуыстағы Дөңгелек қуыстағы ДИФРАКЦИЯДИФРАКЦИЯ Тақ және Жұп Френель зонасының дө ң гелек қуыстағы ДИФРАКЦИЯСЫ

16 слайд

17 слайд
Дисктегі Френельдің Дисктегі Френельдің дифракциясыдифракциясы

17 слайд

18 слайд
Түссіз емес экранның ДИФРАКЦИЯСЫ

18 слайд

19 слайд
Бір саңылаудағы Фраунгофердің Бір саңылаудағы Фраунгофердің дифракциясыдифракциясы

19 слайд

20 слайд
Интерференция минимумының шарты  k a  sin Интерференция максимумының шарты   2 1 2 sin     k a

20 слайд

21 слайд
 Сонымен Френель зонасының саны жұп Сонымен Френель зонасының саны жұп болса, ондаболса, онда Егер Френель зонасының саны тақ болса, онда (m=1,2,3,…) (m = 1 ,2 ,3 ,… ) 0   , 2 ) 1 2 ( sin max a m      . sin min a m    

21 слайд

22 слайд
Дифракциялық тордағы Фраунгофердің Дифракциялық тордағы Фраунгофердің дифракциясыдифракциясы  a a  + +  bb  =  =  dd саңылау саны. a     sin sin d b a CF       m  a sin = (m=1,2,3,..) 2 ) 1 2 ( sin      m d

22 слайд

23 слайд
Дифракция торыДифракция торы m = 0 m =1 m = 2m = -1 Дифракциялық тор – мөлдір емес ара қашықтықтармен бөлінген бірдей қашықтықта паралель орналастырылған саңылаулар жиынтығы.

23 слайд

24 слайд
 Егер дифракциялық тор N салаларынан Егер дифракциялық тор N салаларынан тұрсатұрса мұнда барлық бүтін сандардың жиынын алады,0,N,2N…m’

24 слайд

25 слайд
2d sinφ = mλ (m = 1, 2, 3,....) Вульф– Брэгтар формуласы

25 слайд

26 слайд
Голография туралы түсінікГолография туралы түсінік

26 слайд

27 слайд
СӨЖ арналған бақылау сұрақтары 1 . Егер дифракция торының периоды 3,6 мкм болса, дифракцияның 3-ретінде қандай толқын ұзындығы байқалады? 2. Дифракция торының штрихтарының арақашықтығы d = 4 мкм. Торға толқын ұзындығы λ = 0,6 мкм сәуле тік келіп түседі. Тордың максимумдарының ең көп реттік санын анықтандар. 3. Саңылауға толқын ұзындығы λ монохроматты жарық сәулелері параллель келіп түседі. Саңылаудың ені 6 λ болса, спектрдің үшінші минимумы қандай бұрышпен көрінеді? 4. Егер дифракция торының периоды d = 2 мкм болса, онда, толқын ұзындығы λ = 5890 Ǻ  сары спектр сызығының ең үлкен ретін анықта.

27 слайд

28 слайд
Косымша әдебиеттер тізімі  Абдулаев Ж. Физика курсы. Б ілім , Алматы, 1994 ж.  Ахметов А. Қ. Физика. Алматы, 2000 ж.

28 слайд

29 слайд
Назар Назар аударғандарыңызға аударғандарыңызға рахмет!рахмет!

29 слайд