Жарық. Жарық жылдамдығы.Жарық көздері.

1 слайд
«Басқаларды үйрете жүріп біз өзіміз үйренеміз» Луций Анней Сенека

1 слайд

2 слайд
Армысың досым, Кел, маған қосыл . Алақанға салып алақан, Шеңберге бірге тұрайық . Жер шарындай айналып, Жарық әлемге ұқсайық. Қолымызды көтеріп, Күннің нұрын алайық . Ортамызда күн нұры, Құшаққа оны алайық . Шаттық шеңбері

2 слайд

3 слайд
«Тәтті тағам» (қайталау сұрақтары)

3 слайд

4 слайд
“ Кім тапқыр?”

4 слайд

5 слайд
Жарық. Жарық жылдамдығы. Жарық көздері. Күн – жұлдыз. Жарықтың таралуы. Күн және Айдың тұтылулары.

5 слайд

6 слайд
* Қандай жарық көздерін білесіңдер? * Олардың бір бірінен айырмашылығы бар ма?

6 слайд

7 слайд
Оптика – жарық құбылыстарын зерттейтін физиканыӊ бір бөлімі. Жарық - бұл жиілігі 7,5 · 10 14 Гц – 4 · 10 14 Гц (толқын ұзындығы ≈400 нм - ≈760 нм) интервалдағы адамда көру сезімін пайда ететін электромагниттік толқындар Жарық табиғаты ерекше бөлшектер ағыны болып табылады. Жарық бөлшектерін фотондар деп атайды. Жарықтың таралу жылдамдығы бұл фотондар жылдамдығы. Ендеше күнделікті тұрмыстан жарық құбылыстарына мысалдар келтірейік:

7 слайд

8 слайд
                              Жарық көздері

8 слайд

9 слайд

9 слайд

10 слайд

10 слайд

11 слайд
Өзінен жарық шығаратын денелер жарық көздері деп аталады. Жарық көздері екіге бөлінеді: табиғи және жасанды жарық көздері . Күн, Ай, жұлдыздар, найзағай, жарқырауық қоңыздар табиғи жарық көздеріне жатады.

11 слайд

12 слайд
Жасанды жарық көздері үш топқа бөлінеді : жылулық және люминесценцияланатын ( салқын жарық көздері ) және плазмалық . Жылулық жарық көздері : Люминесценцияланатын жарық көздері (салқын жарық көздері): күндізгі жарық шамдары, теледидар экраныныӊ жарығы т.б.

12 слайд

13 слайд
Жарық сәулесі – жарық энергиясының таралу бағытын көрсететін сызық. Жарық сәулесі толқын шебіне перпендикуляр жүргізілген және толқын ұйытқуының таралу бағытын көрсетеді. Жарық шоғы және жарық сәулелері Нүктелік жарық көздері (физикалық модель) – қарастырылып жатырған жағдайда өлшемдері еленбейтіндей жарық көздері. Жарықтың түзусызықты таралу заңы : жарық біртекті мөлдір ортада түзу сызық бойымен таралады (көленкенің пайда болуы). Жарықтың түзу сызықты таралу заӊын Евклид (б.э.д 325-265 ж.) тапқан.                        Көлеӊкеніӊ пайда болуы жарықтыӊ түзу сызықты таралуыныӊ дәлелі болып табылды.

13 слайд

14 слайд
Көлеӊке – жарық сәулесі жетіп бармайтын аймақ. Егер нәрсеге нүктелік жарық көзінен шыққан жарықты бағыттасақ, онда экранда шекаралары анық болған көлеӊке пайда болады. Жарық шоқтарының тәуелсіздік заңы : жарық шоқтары ортада бір-бірінен тәуелсіз таралады.

14 слайд

15 слайд
Жарты көлеӊкеніӊ пайда болуы Егер нәрсеге нүктелік емес жарық көзінен шыққан жарықты бағыттасақ, онда экранда көлеӊке және жарты көлеӊке пайда болады. .

15 слайд

16 слайд
Тапсырмалар орындау

16 слайд

17 слайд
1 тапсырма. Күнніӊ тұтылуы 2 тапсырма. Айдың тұтылуы 3 тапсырма. Жердегі тіршіліктің дамуында Күннің рөлі қандай?

17 слайд

18 слайд
Күнніӊ тұтылуы Айдың тұтылуы

18 слайд

19 слайд
Сергіту сәті

19 слайд

20 слайд
Ойлан, тап! (жұмбақтар шешу)  Төрiнде тұр нұр көзi,                    Жердiң биiк күмбезi.  Әлемнiң бар екi күзетшiсi;   Бiрi – күндiз тынығады,   Бiрi – түнде тынығады.  Күн мен түннiң кеңдiгiн,   Жер шарының ендiгiн,   Қақ бөлiп тұр тепе-тең,   Жұмыр жердiң белдiгi.  Ғаламның шырағы не?   Адамның шырағы не?  Күндiз бiлiнбейдi,     Түнде күлiмдейдi.

20 слайд

21 слайд
Ойлан, тап! (жұмбақтар шешу)  Айсыз түнде қараңғы,     Түнекте де боранды.     Бiр орнынан жылжымай,     Бағыт берер бұлжымай,     Жол көрсетiп тұрады.  Мөлдiр көкте бiр ғана,      Шоқтай жайнап тұр дара.  Жарқылдан соң жаңағы,      Суға бөктi бар алап.     Көкте түрлi жолақты,     Өрнек тұрды ғаламат!    Қып-қызыл кезiнде,      Бет қаритын жапырақ,     Табы қайтқан кезiнде,     Сұп-сұр майда топырақ.  

21 слайд

22 слайд
Қазақша Орысша Ағылшынша Жарық Свет light Жарық көзі Источник света illuminant Күннің тұтылуы Затмения Солнцы eclipse of the sun Айдың тұтылуы Затмения Луны eclipse of the moon Жарық сәулесі Луч света light ray Көлеңке Тень shadowАрнайы пәндік лексика мен терминология

22 слайд

23 слайд
Физикалық диктант 1. Жарық дегеніміз ........... 2. Жарық құбылыстары жөніндегі физиканың бөлімі … деп аталады. 3. Полярлық шұғыла, ...., ...., ...., ...., табиғи жарық көздеріне жатады. 4. Жасанды жарық көздері:........... 5. ….......... түзу сызықты таралады. 6. Жарық сәулесі деп … айтады. 7. Нүктелік жарық көздері деп … айтады.

23 слайд

24 слайд
Назарларыңызға рахмет!

24 слайд