ЖАСӨСПІРІМДЕРДІҢ АГРЕССИЯ ДЕҢГЕЙІНЕ КОМПЬЮТЕРЛІК ОЙЫНДАРДЫҢ ӘСЕРІ. Ғылыми жоба

1 слайд

1 слайд

2 слайд
Қазіргі кезде жастардың белгілі бір бөлігі компьютерлік Интернет тәуелділігінің ықпалында, ал бұл қатерлі психикалық ауру болып табылады. Сондықтан да қоғам бұл мәселенің қауіптілігі мен маңыздылығын түсінуі қажет. Бала компьютерді қандай мақсатта қолданады? «Компьютерге тәуелділік» ұғымымен таныспыз ба?

2 слайд

3 слайд
Компьютерлік ойындармен қызығатын және сол жерде уақытын көп өткізетін 12-14 жастағы жасөспірімдердің компьютерлік ойынға қызықпайтындармен салыстырғанда агрессивтілігі жоғарғы деңгейге ие. Жеке болжамдар: 1. Компьютерлік ойындарға қызығатын және қызықпайтын жасөспірімдердің тұлғалық ерекшеліктерінде айырмашылықтар бар; 2. Компьютерлік ойындарға қызығатын және қызықпайтын жасөспірімдерде агрессивтіліктің деңгейлері және олардың көріну ерекшеліктері әртүрлі болып табылады.

3 слайд

4 слайд
Жасөспірімдердің агрессивтілік деңгейіне компьютерлік ойындардың әсерін эмпирикалық зерттеу. Қойылған мақсатқа қол жеткізу үшін біз алдымызға келесі міндеттерді қойдық: 1. Адамның агрессивтілік деңгейін зерттеудің әртүрлі бағыттырын талдау. 2. Компьютерлік ойындарға қызығушылық дәрежелері әртүрлі жасөспірімдерді анықтау. 3. Компьютерлік ойындарға қызығушылық дәрежелері әртүрлі жасөспірімдердің агрессивтіліктерін және басқа да мінез-құлық ерекшеліктерінің көрінулерін салыстырмалы түрде талдау.

4 слайд

5 слайд
- Ж а с ө с п ір ім д е р д ің а гр е с с и я д е ң ге й ін е к о м п ь ю т е р л ік о й ы н д а р д ы ң ә с е р ін е т е о р и я л ы қ т ұ р ғы д а қ а р а у ; - К о м п ь ю т е р л ік с и н д р о м н ы ң а л д ы н а л у ; - О қ у ш ы л а р д ы ң к о м п ь ю т е р а л д ы н д а ж ұ м ы с іс т е у е р е ж е с ін зе р т т е у ж ә н е с о л ж ұ м ы с т ы ң б а л а ға ә с е р ін а н ы қ т а у .

5 слайд

6 слайд
Зерттеудің нысаны – Қарағаш орта мектебі мемлекеттік коммуналдық мекемесінің мектеп жасөспірімдері (12-14 жас аралығы 5-8 сынып оқушылары); Зерттеудің пәні - 12-14 жастағы жасөспірімдердің ерекшеліктерін қарастыру.

6 слайд

7 слайд
Зерттеу негізінде әрбір жасөспірімге жеке тұрғыдан келуді дамыту және әр түрлі әдістемелер жүргізу арқылы олардың мінез- құлқымен және қарым-қатынас ерекшеліктерімен жұмыс жасау керек. Тәжірибелік маңыздылығы

7 слайд

8 слайд
Соңғы кездері көптеген психологтар, әлеуметтанушылар, құқық қорғау органдарының қызметкерлері, педагогтар балалар мен жасөспірімдер арасындағы агрессияның арту мәселесіне қызығушылық танытып отыр. Агрессия қазіргі заманның ең көп кездесетін мәселелердің біріне айналып отыр.

8 слайд

9 слайд
• А.Басса - Дарки агрессияға мынадай анықтама берді: агрессия – бұл басқаға қауіп төндіретін немесе залал тигізетін кез келген мінез-құлық. Олар агрессияның бес түрін бөліп көрсетті: • 1. физикалық (біреуге қарсы физикалық іс-әрекет); • 2. вербалды (қоқан-лоқы, айқай, ұрыс және т.б.); • 3. жанама: • - бағытталған (өсек, ызалы қалжын); • - бағытталмаған (топтағы айқайлар, таптау және т.б.); • 4. түршігу (ашушаңдық, дөрекілік); • 5. негативтілік (мінез-құлықтың оппозициялық манерасы). • Физикалық агрессия (шабуыл) – басқа тұлғаға физикалық күшті пайдалану [8,26.].

9 слайд

10 слайд
Психологиялық агрессия келесі негізгі формаларда көрінеді: • - қорқыту; • - өзінің көзқарасын, кеңестерін, қызметтерін, өмір сүру салтын басқа біреуге итермелеу; • - адами қасиеттерге нұқсан келтіру; • - мәжбүрлеу (тікелей және жанама); • - кінәлілік сезімін шақыру; • - мазасыз өтініштер; • - әділсіз талаптар; • - дөрекілік, тікелей агрессия, жәбірлеу. • Егер адам өзінің жетістіктері арқылы өзін көрсете алмаса, онда ол қоршаған ортадағы адамдарды төмендету, кез келген билікті асыра пайдалану арқылы көрінуге тырысады. Агрессивтілік көбінесе билік немесе беймәлімділік негізінде жауапқа тартпау жағдайында күшейе түседі [2,54].

10 слайд

11 слайд
Компьютерлердің жаппай таралуы балалар мен жасөспірімдердің мінез-құлқына және демалысына қатты ықпал етті. Спортпен айналысуға, достарымен араласуға бөлінетін уақыт көлемі қысқарды. Әр түрлі зорлық- зомбылықты, қатаң компьютерлік ойындардың ықпалымен жасөпірімдердің белгілі бір бөлігінде агрессивті мінез-құлық қалыптаса бастауы, компьютердегі түрлі қызықты ойындар, тез хабар алмасу жасөспірімдерді тәнті етеді .

11 слайд

12 слайд
Компьютерлік ойындардың салдары ретінде : - жасөпірім қызығушылығының азаюы, - өзінің әлемін құруға ұмтылуы, - шынайы өмірден алыстауын қарастырады. Компьютермен өзімен-өзі ойнау құрдастармен қарым-қатынас жасауына зиянын тигізеді, әлеуметтік оқшаулануға әкеледі және тұлғааралық қарым- қатынастарда қиындықтар тудырады.

12 слайд

13 слайд
Батыс қоғамында психологиялық зерттеулер маңызды тақырыптарының бірі – кәмелетке толмаған балалар агрессивтілігі мен онымен байланысты құқық бұзушылықтар . Алайда осы тақырыпқа арналған көптеген еңбектердің мәліметтері агрессивті ойындардың бастауыш мектеп жасындағы балалар мен жасөспірімдерде ғана агрессивтілікті тудыратынын көрсетеді.

13 слайд

14 слайд
Тапжылмай ұзақ уақыт компьютердің алдында отыру: 1. Баланың ой-өрісінің дамуын шектесе; 2 . Оның мінез-құлқының өзгеруіне, логикалық ойлау қабілетінің бірте-бірте төмендеуіне әкеліп соғады; 3 . Баланың, ақыл ойының дамуын тежейді. 4 . Қан қысымын көтереді, және миопия, (көз жанарының алыстан немесе жақыннан көру қабілетінің төмендеуі) құлақтың есту қабілетін төмендетеді, 5 . Баланың ұйқысы бұзылып асқа тәбеті болмайды. Ал ұйқысы қанбаған баланың зейіні төмендейді. 6 . Омыртқаға көп күш түсетіндіктен сколиоз (омыртқа буынының қисаюы) омыртқа ауруына шалдығуы мүмкін, бұған қоса электрленген сәулелер саусақ ұштарына әсер етіп , қолдың буындарына зақым келтіреді.

14 слайд

15 слайд

15 слайд

16 слайд
Зерттеудің ерекшелігіне байланысты, біз оны бірнеше кезеңде жүргіздік. 1 кезеңде біз компьютерлік ойындарға қызығатын жасөспірімдерді анықтау мақсатында анкета жүргіздік. Кейін сол анықталған компьютерлік ойындарға қызығатын жасөспірімдер эксперименттік топқа енгізілді. Арнайы құрастырылған анкетаның көмегімен біз агрессивті мазмұны бар рөлдік компьютерлік ойындарға қызығатын, сол ойындарды ойнайтын балаларды анықтадық.

16 слайд

17 слайд
Оқушылардан алынған сауалнама бойынша компьютерге тәуелділік, компьютерлік ойындарды ойнау, оған жіберетін уақытты анықтау үшін 5 – 7 сынып оқушыларының тәуелділігі 85% көрсетті. Нәтижесінде : Қазіргі таңда компьютерлік ойындарға тәуелді жасөспірімдердің, әсіресе, 5 – 7 сынып оқушылары арасында кең етек алып бара жатқаны мәлім болды.

17 слайд

18 слайд
Жаһандық мәселе Қазіргі таңда түлектердің 90% аурушаң, сонымен қатар, көру қабілеттері төмен. Бұның бірден бір себебі жасөспірімдердің шектен тыс көп уақыттарын компьютер алдында өткізулері.Қазіргі таңда түлектердің 90% аурушаң, сонымен қатар, көру қабілеттері төмен. Бұның бірден бір себебі жасөспірімдердің шектен тыс көп уақыттарын компьютер алдында өткізулері.

18 слайд

19 слайд
Компьютеріңіз бар ма?

19 слайд

20 слайд
Компьютерде жұмыс істеу уақыты?

20 слайд

21 слайд
Компьютермен жұмыс кезінде уақыттың көп бөлігін неге жұмсайды?

21 слайд

22 слайд
Көзге арналған жаттығулар жасайсыз ба?

22 слайд

23 слайд
Компьютермен жұмыс кезіндегі қауіпсіздік ережесін білесің бе?

23 слайд

24 слайд
Қорытындылар мен ұсыныстар : Агрессивті мазмұнды рөлдік компьютерлік ойындарға қызығатын және қызықпайтын жасөспірімдердің арасында айырмашылықтардың болатындығы туралы болжам дәлелденді. Ойындарға тәуелді жасөспірімдер (біздің мәліметтеріміз бойынша олардың көбі ұл балалар) біршама жоғары эмоциялық лабильділікпен және қозғыштықпен, өзіндік мойындалуға деген жоғары талпыныспен сипатталынады, олар біршама интравертті, сонымен бірге олардың өзіндік басқарулары төмен болып келеді, бұл невроз, депрессия, суицидтік және деликвентті мінез-құлықтар секілді бұзылыстардың туындауының мүмкіндігіне алып келеді, бұндай балалардың үштен бірінен көбісіне субъективті бастан өткерілетін жалғыздықтың жоғарғы деңгейі тән, бұл олардың әлеуметтік шеттетілгендіктерін, коммуникативті дағдылардың жеткілікті қалыптаспағандығын білдіреді.

24 слайд

25 слайд
Ата - аналарға кеңес Көз жаттығуларыКөз жаттығулары

25 слайд

26 слайд

26 слайд

27 слайд
Баланың денсаулығын сақтаймын десе ата-ана төмендегідей жағдайларды бұлжытпай орындағаны дұрыс. 1 ) 1-4 сынып оқушылары тәулігіне 30-40 минут , 5-8 сынып оқушылары тәулігіне 40-50 минут, 9-11 сынып оқушылары 60 минуттан артық отырмау 2) бала монитордан 70 см қашықтықта жұмыс істегені жөн компьютер тұрған бөлме жарық болғаны дұрыс. 3)компьютермен жұмыс істегенде ыңғайлы орындықты қолданыңыз. 4) егер компьютерде 2 сағаттан артық отыратын жағдай туындай қалса, арнайы көзәйнекті пайдаланыңыз. 5) өз көздерiңізге демалыс беру үшін көз жаттығуларын жасаңыз. 6) баланың үй тапсырмаларын орындамай тұрып компьютер пайдалануына шек қойыңыз . Демек, кез-келген ата-ана балаларына компьютердің зияны туралы уақыт сайын ескертіп отырғаны дұрыс. Жалпы шамадан тыс компьютер алдында отыру баланың ғана емес, үлкеннің де жүйкесін жұқартып, жоғарыдағы аталған дерттерге әкеліп соғатынын есте ұстаған дұрыс .

27 слайд

28 слайд
Осы мәселе бойынша әдебиеттерді талдай отырып және осы мәселеге сәйкес эксперименттік зерттеуді жүргізе отырып, біз ата-аналар мен педагогтарға келесідей ұсыныстар жасаймыз: Жасөспірімнің қанша уақыт бойы және қандай компьютерлік ойындармен ойнайтындығын шектеу және бақылау; Жастық мүмкіндіктерге сәйкес және құрамында шектен тыс зорлық-зомбылық пен агрессия жоқ, ойындардың жанрын дұрыс таңдап алу да үлкен мәнге ие; Жасөспірімнің мінез-құлқын мұқият бақылау. Агрессивтіліктің шектен тыс деңгейінің, эмоциялық қозғыштықтың көрінуі, қарым-қатынас уақытының азаюы және басқа да іс-әрекеттің түрлері мазасыздық туғызатын сигнал болуы және психикалық бұзылыстардың көбею ықтималдығын жоғарылатуы мүмкін. Бұл достармен қарым-қатынасқа түсуден, оқудан, спортпен шұғылданудан, қоғамдық өмірге араласудан бас тартуда, компьютердің виртуалды әлеміне «кетуде» көрінуі мүмкін. Компьютерлік ойындар өзара әрекеттестіктің әдеттегі формаларын алмастырмауы тиіс, олардың құрамына еніп, оларды өзара толықтырып отыруы қажет; Мазасыздық туғызатын симптомдар пайда болған жағдайда мамандардың көмегіне жүгіну керек, себебі қазіргі таңда «гемблинг» (ойынға тәуелділік) емдеу мен психотерапияны қажет ететін психикалық бұзылыс болып табылатындығы анықталды.    

28 слайд

29 слайд
« ЖАСӨСПІРІМДЕРДІҢ АГРЕССИЯ ДЕҢГЕЙІНЕ КОМПЬЮТЕРЛІК ОЙЫНДАРДЫҢ ӘСЕРІ » атты жұмысымды қорытындылай келе, айтқым келгені, жақсы жетістіктерге жету үшін, адам салауатты өмірді ұстанып, денсаулығын күту керек. Сонымен қатар, әркез есте ұстайтын жайт, компьютер тек көзге зиянын тигізіп қана қоймай, адам ағзасына толықтай әсері зор. Барлық қауіпсіздік ережесін ұстанатын болсақ, компьютердің пайдасы көп, қауіпсіз және қызықты іс екені баршамызға мәлім.

29 слайд

30 слайд

30 слайд