ЖАУЫНГЕРДІҢ ҰРЫСТАҒЫ ІС-ӘРЕКЕТІ

1 слайд
Шымкент 201 5 жылНұсқабаев Бақытжан Қалтайұлы БАЯНДАМА № 103 ЖАЛПЫ ОРТА МЕКТЕБІ ЖАУЫНГЕРДІҢ ҰРЫСТАҒЫ ІС-ӘРЕКЕТІ

2 слайд
Мақсаты: Білімділік: Жауынгер ұрыста командирдің бұйрығын бұлжытпай орындауға міндетті . Инженерлік бекіністер, Қазақстан Республикасының жаяу әскерге қарсы және танкіге қарсы негізгі миналары, олар туралы техникалық- тактикалық мәліметтер, жалпы құрылысы және әрекет ету механизмі, миналарды орнататын орын және орнату тәртібі, жасырынған миналарды,анықтау табу тәсілдері туралы түсіндіру. Тәрбиелік: Патриоттық сезімді ояту, Отан қорғау қызметіне тәрбиелеу,берілген тапсырма бұйрықтарды дер кезінде және бұлжытпай орындау. Дамытушылық: Әрбір сабақ барысында әскери қызметшілерді әскери тәртіпке баулу.

3 слайд
Жоспар ы 1. Жауынгердің ұрыстағы міндеттері 2. Жауынгердің ұрыстағы қозғалысы. 3.  Бөгеттерден өту   4. Инженерлік бөгеттер   5. Жарылмайтын инженерлік бөгеттер  6. Инженерлік  барлау  7. Инженерлік  дайындық  8. Инженерлік  әскерлер  9. Инженерлік  мина  10. Бөгеттер  жүйесі   11. Ұрысты инженерлік  тұрғыдан  қамтамасыз  ету  12. Минажарылғыш  бөгеттер  13. Таулы жердегі  инженерлік  қамтамасыз  ету  14. Су бөгеттерін қорғау: 15. Әскери - инженерлік  өнер

4 слайд
1. Жауынгердің ұрыстағы міндеттері Жеңіске жету жеке жауынгерлердің, бөлімшелердің танк және машиналар экипаждарының, зеңбіректер мен минатқыштар есептобының және т.б.табысты қимылына байланысты болады. Әрбір жауынгер қарсыластың тірі күші мен ұрыс машинасын неғұрлым көп жойған сайын соғұрлым шабуылдағы бөлімшенің алға жылжуы тез және қарсылас үшін қорғаныс тұрақты және берік бола түседі. Жауды жеңу үшін әрбір жауынгер өз қаруы мен ұрыс техникасын жетік біліп, оларды ұрыста шеберлікпен қолдануы тиіс. Жауынгер өз міндетін, қарсылас танктерін басқа да сауытты машиналары мен танкіге қарсы құралдарының жауынгерлік мүмкіндіктерін, олардың әлсіз және күшті түстарын жақсы білуі тиіс,ұрыс барысында тыңғылықты бақылау жасай алуы   т/б міндеттер жүктеледі .

5 слайд
2 . Жауынгердің ұрыстағы қозғалысы . Қазіргі заманғы ұрыста жауынгер қарсылас оғы астында кез-келген жерде тез және жасырын қозғалып қарсыласты үздіксіз бақылап, өз қаруынан атыс жүргізе отырып оны жоюға қабілетті болуы тиіс. Ұрыста жергілікті жер мен қарсылас атысының әсер ету сипатына б/ты жауынгер ЖҰМ-да /БТР-ДА/ танкіде жылжи алады, ал жаяу ретпен қимылдаған уақытта жеделтетіген адым немесе жүгіріспен жүгіре н/се жер бауырлай қозғалу ретімен жылжиды.

6 слайд
3.  Бөгеттерден өту. Ұрыс жағдайында жауынгерге әр түрлі бөгеттерден жиі өтуге тура келеді. Бөгеттерден тоқтаусыз ұрыс барысында шабуыл екпіні немесе қозғалыс жылдамдығын төмендетпей және қарсылас күтпеген жерлерде өту өте маңызды.   4. Инженерлік бөгеттер . Қазіргі заманғы ұрыста  әр түрлі инженерлік бөгеттер, әсіресе миналанған алаңдар, сымды бөгеттер т/б қолданылады. Барлық жарылмайтын бөгеттер әдетте атыспен тасаланады және миналанады. Ұрыста жауынгерлік міндетерді тез және табысты орындау үшін жауынгер инженерлік бөгеттерді тауып, олардан өту шеберлігін шебер меңгеруі тиіс. Ұрыс алдында немесе оның барысында қарсылас әскерінің жылжуын тоқ тату  не тежеу үшін қойылатын немесе жасалатын инженерлік құралдар мен құрылыстар (жасанды кеде ргілер). Өз  міндетіне байланыстыИ.б. жаяу әскерге қарсы, танкіге қарсы, көлікке қ арсы, десантқа қарсы болып бөлінеді. Әсер ету сипатына байланысты т.б. миналы- жарылғыш және жарылмайтын болып бөлінеді. Миналы жарылғыш бөге ттерге миналанған алаң, фугастар және т.б. жатады, бұлар қарсыластың жылж уын  қиындатып қана қоймайды,сонымен бірге оны шығынға ұшыратады. Жа рылмайтын  бөгеттерге топырақты, топырақты-ағашты, сымды бөгеттер жатады. И.б. тұрақты және ауыспалы болып келеді.  

7 слайд
5.Жарылмайтын инженерлік бөгеттер Жарылмайтын бөгеттер дегеніміз – қарсыласқа шығын келтіру , оның жүрісін бөгеу , айла қолдануын қиындату,артилерия,танк және ату қаруы атысынан жойылуы мүмкін бағытқа қозғалуға мәжбүр ету мақсатында жергілікті жерге орнатылған құралдар , ғимараттар мен бөгеттер.Олар топырақ,ағаш, ағаш- топырақ,метал, тас,бетон,темір бетон,мұз, қардан жасалады. Жарылмайтын бөгеттердің орналасу орны ұрыс жүргізу тактикасына байланысты атыс жүйесі мен табиғи кедергілердің тығыз бірігуіне қарай таңдалады

8 слайд
6.Инженерлік бар лау  Инженерлік әскерлердің командиріне инженерлік жұмыстарды  ұйымдастырып, жүргізу үшін және жалпы әскер командиріне шешім қабылдау үшін қажет  мәліметтерді, ұрыс жүріп жатқан  ауданның жер өзгешелігі мен қарсыластың инженерлік жұмыстары туралы мәліметтер алу және жинау мақсатымен жүргізіле ді. И.б-дың негізгі міндеттері: қарсыластың инженерлік  жабдықтарының жай күйін,қорғаныс  шебімен позицияларының орналасуын  және олардың жаппай қырып, жоятын қаруды есепке ала отырып қалай  жабдықталғанын,миналандырылған жерлердің және танктер мен жаяу  әскерлерге қарсы бөгеттерінің, табиғи  кедергілерініңбаржоғын және қай  жерде екенін анықтау, қарсыластың жаңадан қолданатын инженерлік қаруы  мен онықолдану жолын білу, жолдардың,көпірлердің, өткелдердің жайы  туралы және т.б. мәліметтер жинау болып табылады. И.б. — осы саладағы жұмыстардың ажыратылмайтын бір бөлігі. И.б / ды инж енерлік  бақылау,постылары, инженерлік барлау шолғындары (топтары),  инженерлік  фотоға  түсіру постыларын жүргізеді.  

9 слайд
7.И нженерлік дайындық Әскер түрлері мен арнайы әскерлердің бөлімшелерінің, бөлімдер  мен  құрамаларының жеке құрамын соғыс қимылдарын қамтамасыз ететін инженерлік міндеттер  мен  шараларды орын-дауға үйрету.И.д.-барлық әскер түрлері мен арнайы әскер дайындығының құрамдас бөлігі.  Бөлімшенің жеке құрамы өздігінен танкіге және жаяу әскерге қарсы бөгеттер  жасап, олардан өтуге лектік жолдар жасап, бөгеттерден өтуге, өткелден өтудің  табельдік  және жергілікті құралдарын пайдаланып су тосқауылдарынан ш абуылдап өтуге, басқару,атысты жүргізу және бақылау, жеке құр ам мен  әскери техниканы тасалау  пунктері үшін құрылыстар салуға,табельдік  және жергілікті құралдар көмегімен өзінің позициясы мен орнал асқан ауданын  бүркемелеуге,жергілікті су көздерінің негіздерінде қарапайым су мен  қамтамасыз ету пунктерін салуға, фортификациялық құрылыстарды қалпына  келтіруге, өзі орналасқан ауданды  үйінділерден  тазартып, өрттерді сөндіруге,үйренеді.  Бөлімдер мен құрамалар  штабтарының командирлері, офицерлері  бөлімдердің (құрамалардың)соғыс қимылдарын  инженерлік қамтамасыз етілуін ұйымдастыру, инженерлік есеп  және  жоспарлау,әдістемелерін меңгереді. Ал  бөлімшелердің офицер  командирлері,  сонымен қатар инженерлік дайындық,сабақтарын өткізу әдісте месін меңгереді. Сабақтар штабтарда жоспарланып, бағдарламаға сәйкес өткізіледі.

10 слайд
8.Инженерлік әскерлер. Әскердің барлық түрлеріндегі соғыс қимылдары кезіндегі міндеттерді (бөгеттер жасау, қорғаныс шебін құру,өтпелер жасау және оларды жөнде п қалпында ұстау, жолдар, көпірлер салу, т.б.) орындайтын арнаулыәскер  саласы.  И.ә. өздерінің міндеттеріне қарай жалпы (саперлер) және арнаулы (понтонды  көпір салушылар, инженерлік құрылыс, бүркемелеу және т.б. жұмыстарын  жүргізетін бөлімдер мен  бөлімшелер)болып бөлінеді. И.ә. өз міндеттерін  моторландырылған атқыштар, ракета әскерлері, артиллерия, танк және т.б. әскер түрлерімен өзара қоян,қолтық қимылдай отырып орындайды. И.ә.  бекініс, жол, көпір салатын, ағаш дайындайтын күрделі техникамен,  машиналармен, бүркемелеу  құралдарымен, далада сумен қамтамасыз ететін  ыдыстармен, миналайтын және минасыздандыратын аспаптармен   жабдықтала-ды.  Армияның ядролық қарумен қарулануына байланысты   мәні де артты. Осыған байланысты олардың ұрысдаласында бөлім мен  бөлімшелердің маневрлілігін арттыруға және жаппай қырыпжоятын қарудан  сенімді қорғауға бағытталған инженерлік жұмыстары күрделене түсті.  Ұрыс кезінде  И.ә. инженерлік  барлау жүргізеді, басқару пункттерін  жабдықтайды, миналандырылған жерден өтуге жол салады және минасыздандырады,  өткелдерді ретке келтіреді, қарсыластың ядролық шабуылының зардаптарын  жоюға қатысады және т.б. міндеттерді орындайды.  

11 слайд
9.Инженерлік мина. Қарсыластың адам күші мен ұрыс техникасын шығынға ұ шырату мақсатында  миналық жарылғыш бөгеттер жасауға, жолдар мен әр түрлі құрылыстарды  бұзуға, қарсыластың  маневрі мен қозғалысын қиындатуға арналған инженерлік құрылғы. Ол жарылғыш заттың жа рғыш заряды мен  корпустан (металдан,пластмассадан, ағаштан жасалған) т ұрады.Кейбір  инженерлік миналардың қайта шығарып алынбайтын,зи янсыздандырылмай- тын элементтерін орнату кезінде қауіпсіздікті қамтамасы з ететін инженерлік-тежегіштері (сақтағыштары және т.б.) болады. И.м - лар іске қосылу тәсілі бойынша — басқарылатын және басқарылмайтын мина; қозғалысқа түсу мезгіліне байлан ысты — дереу және бәсең іске қосылатын; жарғышқұрыл ымына қарай — түйіспелі және түйіспесіз; орнату тәсілі б ойынша — шығарып алынатын және шығарыпалынбайт ын, зиянсыздандырылатын  және  зиянсыздандырылмайтын, мақсатына қарай — танкіге қа рсы, жаяуәскерге қарсы, көлікке қарсы, десантқа қарсы,  жүзбелі,  объектілі және арнайы болып бөлінеді.  Алғашқы инженерлік мина далалық мина ретінде  Еуропада XV ғасырда бекіністерді  қорғау  үшін қолданыла бастаған .  

12 слайд
10.Бөгеттер жүйесі. Қарсыласты шығынға ұшырату, алға жылжуын  кідірту, маневрін қиындату  және оны атыспен, қарсы шабуылмен (шешуші соққымен) жою мақсатын да  қорғаныста бірыңғай жоспар бойынша құрылат ын әр түрлі бөгеттер жиыны.  Б. ж. қамтамасыз ету алқабында,  алдыңғы позицияда, алдыңғы шептің алдында және өз қорғанысының тереңдігінде құрылатын бөгетте рді қамтиды.  Ол  табиғи  бөгеттермен үйлестіріліп, операция(ұрыс) шеші міне сәйкес  әскердің маневрін  ескере отырып құрылады және атыс жүйесімен тығыз байланыстырылады,бөгеттер тығыздығымен  сипатталады. Бөгеттр жүйесініңнің  негізін танкіге қарсы, жаяу әскерге қарсы миналы алқаптар, ал қорғаныс кезінде теңіз жа ғалаулары мен десантқа қарсы  бөгеттер құрайды. Ол,негізінен, инженерлік әс керлердің күштері арқылы  құрылады.  Ұрыс қимылдары барысында қатерлі бағыттарда  Б.ж- н жылжымалы бөгеттер жасағы нығайтады.

13 слайд
11.Ұ рысты инженерлік тұрғыдан қамтамас ыз ету.Бөлімдер мен бөлімшелердің ұрыстағы өзінің міндеттерін сәтті орындауы на мүмкіншілік  жасайтын және қарсылас әскерінің іс- қимылын қиындататын инженерлік шаралар жиынтығы.  Ұ.и.т.қ.етудің  міндеттері: аймаққа және қарсылас бекінісіне инженерлік барлау жасау;  әскери қорғаны ауданының бекінісі мен аймағын инженерлік жағынан жабдықтау; бөлімдер мен бөлімшелерді ж аппай  зақымдайтын қарудан қорғау үшін қолайлы жағдайлар жасау; қозғалыс үшін жолдарды даярлау; өткел дер  жасау,  бөгеттер құру және одан өту, ұрыста әскерді инженерлік тұрғыдан қамтамасыз ету және оларды қ ажетті құралдармен жабдықтау.Шабуыл ұрысында инженерлік тұрғыдан қамтам асыз етудің негізгі міндеті танк, мотоатқыш әскер,артиллерия шабуылы үшін  қолайлы жағдай жасау және оларды қажетті инженерлік күш құралдармен  нығайтуболып табылады. Қорғаныс ұрысында инженерлік тұрғыдан  қамтамасыз етудің маңызды міндеті әскерді жәнеәскери  техниканы жаппай  зақымдау қаруынан қорғау талаптарына сәйкес бекініс пен алқаптарды  жабдықтау.Инженерлік тұрғыдан қамтамасыз етуде барлық іс- шараларды  ұйымдастырушы және оның басшысы жалпы әскери командир болып табылады.    Ал іс- шаралардың бәрі әскердің барлық түрі арқылы жүзеге асырылады. Ұрысты инженерлік тұрғыдан қамтамасыз етуде инженерлік әскер арнай ы  дайындықты,  инженерлік техниканы қолдануды қажет ететін күрделі  міндеттерді орындайды.

14 слайд
12.Мина жарылғыш бөгеттер. Қарсыластышығынғаұшырату,қозғалысынтоқтату,маневрін қиындату мақсатында жергіліктіжерлерменобъектілер...