Материалдар / Жеміс пен тұқымның құралуы. Құрғақ және шырынды жемістер.

Жеміс пен тұқымның құралуы. Құрғақ және шырынды жемістер.

Материал туралы қысқаша түсінік

Оспанова Кенже Ерсінқызы

Автор материалды ақылы түрде жариялады. Сатылымнан түскен қаражат авторға автоматты түрде аударылады. Толығырақ

29 Қырқүйек 2020

995

0 рет жүктелген

Жаратылыстану Презентация 7 сынып

770 ₸

Бүгін алсаңыз
+39 бонус беріледі
Бұл не?

Бүгін алсаңыз +39 бонус беріледі Бұл не?

Тегін турнир Мұғалімдер мен Тәрбиешілерге
Дипломдар мен сертификаттарды алып үлгеріңіз!

Бұл бетте материалдың қысқаша нұсқасы ұсынылған. Материалдың толық нұсқасын жүктеп алып, көруге болады

1 / 7

Ресми байқаулар тізімі

Республикалық байқауларға қатысып жарамды дипломдар алып санатыңызды көтеріңіз!

Материалдың қысқаша түсінігі

1 слайд
Жаратылыстану 7-сынып Сабақтың тақырыбы: Жеміс пен тұқымның құралуы. Құрғақ және шырынды жемістер.

1 слайд

Жаратылыстану 7-сынып Сабақтың тақырыбы: Жеміс пен тұқымның құралуы. Құрғақ және шырынды жемістер.

2 слайд
Өсімдік гүлдеп болғаннан кейін дамудың жаңа кезеңі – жемістің құрылуы басталады. Тозаңданғаннан кейін аналықтың түйіні өсіп, жеміске айналады. Жемістің ішінде тұқым дамиды. Жеміс пен тұқым біртіндеп өсе бастайды. Тұқым барлық жемісте болады. Бұл олардың ортақ ерекшелігі. Жемістердің көптүрлілігі. Жемістер көлемі, пішіні, дәмі жағынан алуан түрлі болады. Жемістер құрғақ және шырынды болып екіге бөлінеді. Шырынды жемістердің сыртын тығыз қабық қаптайды да, ішінде шырынды жұмсағы мен тұқымдары болады. Жемістің ішінде бір немесе бірнеше тұқым өсіп жетіледі. Кейбір жемістердің ішінде бір ғана тұқым болады да, тұқымның сыртын қатты «сүйек» қаптап тұрады. Мұндай жемістер сүйекті жемістер (шабдалы, шие, қараөрік және басқалары) деп аталады. Егер шырынды жемістердің ішінде тұқымы көп болса, онда жемістер жидектер (жүзім, қарақат, қарлыған, қарбыз және басқалары) деп аталады.

2 слайд

Өсімдік гүлдеп болғаннан кейін дамудың жаңа кезеңі – жемістің құрылуы басталады. Тозаңданғаннан кейін аналықтың түйіні өсіп, жеміске айналады. Жемістің ішінде тұқым дамиды. Жеміс пен тұқым біртіндеп өсе бастайды. Тұқым барлық жемісте болады. Бұл олардың ортақ ерекшелігі. Жемістердің көптүрлілігі. Жемістер көлемі, пішіні, дәмі жағынан алуан түрлі болады. Жемістер құрғақ және шырынды болып екіге бөлінеді. Шырынды жемістердің сыртын тығыз қабық қаптайды да, ішінде шырынды жұмсағы мен тұқымдары болады. Жемістің ішінде бір немесе бірнеше тұқым өсіп жетіледі. Кейбір жемістердің ішінде бір ғана тұқым болады да, тұқымның сыртын қатты «сүйек» қаптап тұрады. Мұндай жемістер сүйекті жемістер (шабдалы, шие, қараөрік және басқалары) деп аталады. Егер шырынды жемістердің ішінде тұқымы көп болса, онда жемістер жидектер (жүзім, қарақат, қарлыған, қарбыз және басқалары) деп аталады.

3 слайд
Шырынды жемістер

3 слайд

Шырынды жемістер

4 слайд
Құрғақ жемістердің шырынды жұмсағы болмайды. Олар біртұқымды, көптұқымды болып бөлінеді. Біртұқымды құрғақ жемістерге емен жаңғағы жатады. Тұқымша – біртұқымды құрғақ жеміс, жеміс қабы мен тұқым бір-бірімен бірікпеген. Мысалы, күнбағыс. Дәнек – жеміс қабы мен тұқымы бір-бірімен бітісіп кететін біртұқымды құрғақ жеміс. Мысалы, бидай, жүгері, арпа, қарабидай. Қауашақ – көптұқымды құрғақ жеміс. Оның ішкі жағында майда тұқымдары орналасатын бірнеше ұяшықтары болады. Піскен тұқымдар қауашақ қақпақшалары ашылғанда сыртқа төгіледі. Мысалы, көкнәр, қызғалдақ, меңдуана. Бұршаққап та құрғақ жеміс. Бұл жемістің ішінде тұқымдары екі қатар болып орналасады да, жеміс жақтауларына бекініп тұрады. Тұқымдары піскеннен кейін бұршаққабы кебеді де, ширатылып ашылып қалады. Бұл жемістерге: үрмебұршақ, асбұршақ, қараған жатады. Адам көптеген өсімдіктердің жемістері мен тұқымын тамаққа қолданады. Бұлар: көкөністер, жемістер, жидектер. Нанды бидайды, қарабидайды, жүгеріні өңдеу арқылы алады. Кейбір жемістер мен тұқымдар мал мен құстарға азық ретінде пайдаланылады.

4 слайд

Құрғақ жемістердің шырынды жұмсағы болмайды. Олар біртұқымды, көптұқымды болып бөлінеді. Біртұқымды құрғақ жемістерге емен жаңғағы жатады. Тұқымша – біртұқымды құрғақ жеміс, жеміс қабы мен тұқым бір-бірімен бірікпеген. Мысалы, күнбағыс. Дәнек – жеміс қабы мен тұқымы бір-бірімен бітісіп кететін біртұқымды құрғақ жеміс. Мысалы, бидай, жүгері, арпа, қарабидай. Қауашақ – көптұқымды құрғақ жеміс. Оның ішкі жағында майда тұқымдары орналасатын бірнеше ұяшықтары болады. Піскен тұқымдар қауашақ қақпақшалары ашылғанда сыртқа төгіледі. Мысалы, көкнәр, қызғалдақ, меңдуана. Бұршаққап та құрғақ жеміс. Бұл жемістің ішінде тұқымдары екі қатар болып орналасады да, жеміс жақтауларына бекініп тұрады. Тұқымдары піскеннен кейін бұршаққабы кебеді де, ширатылып ашылып қалады. Бұл жемістерге: үрмебұршақ, асбұршақ, қараған жатады. Адам көптеген өсімдіктердің жемістері мен тұқымын тамаққа қолданады. Бұлар: көкөністер, жемістер, жидектер. Нанды бидайды, қарабидайды, жүгеріні өңдеу арқылы алады. Кейбір жемістер мен тұқымдар мал мен құстарға азық ретінде пайдаланылады.

5 слайд
Құрғақ жемістер

5 слайд

Құрғақ жемістер

6 слайд
Үйге тапсырма 1. Жеміс неден дамиды? 2. Жемістер қандай екі топқа бөлінеді? 3. Қандай жемістерді «сүйекті жемістер» деп атайды?

6 слайд

Үйге тапсырма 1. Жеміс неден дамиды? 2. Жемістер қандай екі топқа бөлінеді? 3. Қандай жемістерді «сүйекті жемістер» деп атайды?