Материалдар / Жеміс пен тұқымның құралуы. Құрғақ және шырынды жемістер.
2023-2024 оқу жылына арналған

қысқа мерзімді сабақ жоспарларын

жүктеп алғыңыз келеді ма?
ҚР Білім және Ғылым министірлігінің стандартымен 2022-2023 оқу жылына арналған 472-бұйрыққа сай жасалған

Жеміс пен тұқымның құралуы. Құрғақ және шырынды жемістер.

Материал туралы қысқаша түсінік
Өсімдік гүлдеп болғаннан кейін дамудың жаңа кезеңі – жемістің құрылуы басталады. Тозаңданғаннан кейін аналықтың түйіні өсіп, жеміске айналады. Жемістің ішінде тұқым дамиды. Жеміс пен тұқым біртіндеп өсе бастайды. Тұқым барлық жемісте болады. Бұл олардың ортақ ерекшелігі.
Авторы:
Автор материалды ақылы түрде жариялады.
Сатылымнан түскен қаражат авторға автоматты түрде аударылады. Толығырақ
29 Қырқүйек 2020
751
0 рет жүктелген
Бүгін алсаңыз 25% жеңілдік
беріледі
770 тг 578 тг
Тегін турнир Мұғалімдер мен Тәрбиешілерге
Дипломдар мен сертификаттарды алып үлгеріңіз!
Бұл бетте материалдың қысқаша нұсқасы ұсынылған. Материалдың толық нұсқасын жүктеп алып, көруге болады
img_page_1
Материал жариялап тегін сертификат алыңыз!
Бұл сертификат «Ustaz tilegi» Республикалық ғылыми – әдістемелік журналының желілік басылымына өз авторлық жұмысын жарияланғанын растайды. Журнал Қазақстан Республикасы Ақпарат және Қоғамдық даму министрлігінің №KZ09VPY00029937 куәлігін алған. Сондықтан аттестацияға жарамды
Ресми байқаулар тізімі
Республикалық байқауларға қатысып жарамды дипломдар алып санатыңызды көтеріңіз!
Жаратылыстану 7-сынып Сабақтың тақырыбы: Жеміс пен тұқымның құралуы. Құрғақ және шырынды жемістер.

1 слайд
Жаратылыстану 7-сынып Сабақтың тақырыбы: Жеміс пен тұқымның құралуы. Құрғақ және шырынды жемістер.

Өсімдік гүлдеп болғаннан кейін дамудың жаңа кезеңі – жемістің құрылуы басталады. Тозаңданғаннан кейін аналықтың түйіні өс

2 слайд
Өсімдік гүлдеп болғаннан кейін дамудың жаңа кезеңі – жемістің құрылуы басталады. Тозаңданғаннан кейін аналықтың түйіні өсіп, жеміске айналады. Жемістің ішінде тұқым дамиды. Жеміс пен тұқым біртіндеп өсе бастайды. Тұқым барлық жемісте болады. Бұл олардың ортақ ерекшелігі. Жемістердің көптүрлілігі. Жемістер көлемі, пішіні, дәмі жағынан алуан түрлі болады. Жемістер құрғақ және шырынды болып екіге бөлінеді. Шырынды жемістердің сыртын тығыз қабық қаптайды да, ішінде шырынды жұмсағы мен тұқымдары болады. Жемістің ішінде бір немесе бірнеше тұқым өсіп жетіледі. Кейбір жемістердің ішінде бір ғана тұқым болады да, тұқымның сыртын қатты «сүйек» қаптап тұрады. Мұндай жемістер сүйекті жемістер (шабдалы, шие, қараөрік және басқалары) деп аталады. Егер шырынды жемістердің ішінде тұқымы көп болса, онда жемістер жидектер (жүзім, қарақат, қарлыған, қарбыз және басқалары) деп аталады.

Шырынды жемістер

3 слайд
Шырынды жемістер

Құрғақ жемістердің шырынды жұмсағы болмайды. Олар біртұқымды, көптұқымды болып бөлінеді. Біртұқымды құрғақ жемістер

4 слайд
Құрғақ жемістердің шырынды жұмсағы болмайды. Олар біртұқымды, көптұқымды болып бөлінеді. Біртұқымды құрғақ жемістерге емен жаңғағы жатады. Тұқымша – біртұқымды құрғақ жеміс, жеміс қабы мен тұқым бір-бірімен бірікпеген. Мысалы, күнбағыс. Дәнек – жеміс қабы мен тұқымы бір-бірімен бітісіп кететін біртұқымды құрғақ жеміс. Мысалы, бидай, жүгері, арпа, қарабидай. Қауашақ – көптұқымды құрғақ жеміс. Оның ішкі жағында майда тұқымдары орналасатын бірнеше ұяшықтары болады. Піскен тұқымдар қауашақ қақпақшалары ашылғанда сыртқа төгіледі. Мысалы, көкнәр, қызғалдақ, меңдуана. Бұршаққап та құрғақ жеміс. Бұл жемістің ішінде тұқымдары екі қатар болып орналасады да, жеміс жақтауларына бекініп тұрады. Тұқымдары піскеннен кейін бұршаққабы кебеді де, ширатылып ашылып қалады. Бұл жемістерге: үрмебұршақ, асбұршақ, қараған жатады. Адам көптеген өсімдіктердің жемістері мен тұқымын тамаққа қолданады. Бұлар: көкөністер, жемістер, жидектер. Нанды бидайды, қарабидайды, жүгеріні өңдеу арқылы алады. Кейбір жемістер мен тұқымдар мал мен құстарға азық ретінде пайдаланылады.

Құрғақ жемістер

5 слайд
Құрғақ жемістер

Үйге тапсырма 1. Жеміс неден дамиды? 2. Жемістер қандай екі топқа бөлінеді? 3. Қандай жемістерді «сүйекті жемістер» деп ат

6 слайд
Үйге тапсырма 1. Жеміс неден дамиды? 2. Жемістер қандай екі топқа бөлінеді? 3. Қандай жемістерді «сүйекті жемістер» деп атайды?