Жоба "Қамшы өру өнері" 4-сынып

1 слайд
Қамшы өру өнері Ныкмуканова Актолкын Муратовна БҚО Теректі ауданы Талпын ауылы

2 слайд
Мақсаты: Қазақ халқының қолөнер туындысы - қамшының шығу тарихы, жасалу технологиясы мен тұрмыста қолданылуын зерттеу. Ұлттық қолөнерді құрметтеуге үйрету және оның қасиетті сыры туралы түсіндіру.

3 слайд
Қамшы — атқа мiнген адам ұстайтын, бірнеше таспа қайыстармен көмкерiлiп, өрілген, сабы тобылғыдан, ырғайдан, аңдардың тұяғы, мүйiздерiнен жасалған , атты айдап жүргiзетiн құрал.

4 слайд
Қамшы сапты өлшеу тәсілі:1 – ші тұтам: Ассалаумағалейкум! 2 – ші тұтам: Уағалейкум ассалам! 3 – ші тұтам: Қайда бара жатырсың? 4 – ші тұтам: Қамшының сабын алуға бара жатырмын. 5 – ші тұтам: Маған да ала сал - деген ұғымды білдіреді. Қамшының өрімі сабынан 1 тұтам артық болуы керек дейді, яғни 6 тұтам болу керек.

5 слайд
* Ат қамшы, дыр қамшы, дырау қамшы, дойыр қамшы, дүре қамшы, ұзын қамшы, шолақ қамшы, сары ала қамшы, білеу қамшы, орама санды қамшы, мүйіз сапты қамшы, тобылғы санды қамшы, шашақты қамшы, бала қамшы, құрау қамшы, шыбыртқы қамшы Қамшы түрлері :

6 слайд
Ұзын қамшы Дойыр қамшы Бала қамшы Шашақты қамшы

7 слайд
Қ арапайым қара қамшының сырын аша түсу – біздер үшін әлі де терең этнографиялық зерттеуді қажет етеді. Сары ала сапты қайыс қамшымен шайтанды қуады деседі. Қамшының ұшар басында, алақанында пәле - жаладан, ауру – сырқаудан қағатын құдірет ұялайды деп түсінген дана бабаларымыз. Құдіреттің ұялауы қамшыны ұстаған адамның жан тазалығына байланысты. Қамшы өзінің иесін де теріс пиғылдан тазартады. Мысалы, жайшылықта қамшыны екі бүктеп ұстайды. Қамшы өрімін салбыратып ұстау дұшпандық, әдепсіздік белгісі деп қаралған. Жол, жөн көрсеткенде де саусақпен емес, қамшымен нұсқаған. Қамшының сыры

8 слайд
Қамшымызды халық тіл өнерінде де «ойната» білген. Жүйрік атты- «қамшыдай қатқан», талаптанған жігітті- «өзін-өзі қамшылады», ұрды, соқты дегенді- «қамшы жұмсады», қорқытты деудің орнына- «қамшы үйірді», қаныпезер тентекті - «қамшысынан қан сорғалаған», жүрмейтін атты- «қамшы кесті шабан», жанына батқан істі - «қамшы боп тиді» деп астарлай сөйлеген. Кейбір берекесіз жанды - «қамшы алып беруге жарамайтын»,- деп кеміткен. Жүрдек атты- «қамшы салдырмайтын мал» деп мадақтаған

9 слайд
Халқымыз сөзді нақты айтса да, тұспалдап айтса да әр нәрсенің шығу тегін, өзара байланыстылығын меңзеген.Қазақта әрбір отбасы мүшесінің өз қамшысы болған. Көші- қонда, ас-тойларда салт- атты адамның қамшысыз жүруі сөлекет саналған. Қамшы – қазақтың ғасырлар бойы ұстаған ұлттық нысандарының бірі болды. Қолына қамшы ұстаған қазақ сұсты, айбарлы, сәнді көрінеді .. Сондықтан қазіргі таңда қамшы өруді, қамшыгерлікті жас ұрпаққа үйретіп, насихаттап отырса елдік, ерлік дәстүріміз жалғасын таба береді. Қорытынды

10 слайд

11 слайд
Назарларыңызға рахмет!!!