Киім технологиясының негіздері

1 слайд
ХАЛЫҚАРАЛЫҚ БІЛІМ БЕРУ КОРПОРАЦИЯСЫ «Дизайна» факультеті 1 дәріс Тақырыбы: Киім технологиясының негіздері Лектор: Н ұ рбай Сәуле Кұрбанбекқызы

2 слайд
Жеңіл өнеркәсіп бұйымдары өркениет деп аталатын күрделі жүйедегі ең қажетті элементтердің бірі болып табылады. Киім дегеніміз - бүл қорғайтын және әсемдік беретін, сондай-ақ түтынушының дербестігін көрсететін жабулардың жиынтығы болып табылады.Киім классификациясы

3 слайд
Тігін өнеркәсібінде киімдер қызметіне байланысты екі класқа бөлінеді түрмыстық киімдер өндірістік киімдер Түрмыстық киімдер эксплуатациялық талабына қарай алты шағын қатарға бөлінеді: 1.сырт киімдер, 2. жеңіл киімдер, 3. іш киімдер, 4. төсек-жабдық б ұ йымдары, 5. корсеттік бұйымдар, 6. бас киімдер.

4 слайд
Қолданылып киілу белгісіне қарай келесі топтарға бөлінеді:  сырт киімдер: пальто, плащ, тон, түлып, шапан, бешпент, пиджак, куртка және т.б;  жеңіл киімдер: көйлек, блузка, жейде, белдемше, халат және т.б;  іш киімдер: түнгі жейде, іш көйлек, трусилер, дамбалдар, пижама, купальник, плавка, кальсон жене т.б;  төсек бүйымдары: ақжайма, көрпе қабы, жастық қабы, жөргектер, шағын жаймалар, сырылып тігілген көрпе, төсек жапқыш және т.б;  корсеттік бүйымдар: корсет, грация, шүлық белбеушесі, бюстгальтер және т.б;  бас киімдер: бөрік, тымақ, күнқағар, телпек, қалпақ, тақия, бөрік, тебетей, шляпа, орамал және т.б;

5 слайд
Функциялық белгісіне байланысты типтерге бөлінеді: күнделікті киетін үйге киетін спорттық киімдер салтанатқа киетін

6 слайд
Өндірістік киім — халық шаруашылығының әр саласында өндірісте кию үшін қажетті киімдер. Өндірістік киім өнеркәсіптің барлық салаларында жаппай мамандық жүмысшылары үшін қолданылады, олар өндірістік қатерден қорғайды және техникалық қауіпсіздік ережелерін сақтауды қамтамасыз етеді. Өндірістік киімдер арнайы киім формалық киім

7 слайд
Арнайы киім - бүл жүмысшыны қауіпті және зиянды өндірістік фактордың әсерінен қорғайтын өндірістік киімдер. Арнайы киім жүмысшыны қоршаған ортаның зиянды әсерінен қорғауды қамтамасыз етеді. Арнайы киімнің негізгі түрлері мыналар: жадағайлар, курткалар, комбинезондар, жейделер, халаттар, алжапқыштар, шалбарлар. Формалық киімдер - әскери қызметшілер, арнайы ведомство қызметкерлері, көлік қызметкерлері (теміржол, авиация, көлік және теңіз флоты) және форма киетін оқушыларға (кәсіптік білім беретін оқу орны) арналған киімдер. Формалық киімдердің негізгі түрлері: шинель, пальто, костюм, китель, көйлек, бас киім.

8 слайд
2. Қолдануына байланысты кимдерді екі тұрге бөледі Бел бұйымдар- белден төмен қарай киілетін бұйымдар (белдемше, шалбар) Иық бұйымдар- иыққа киілетін бұйымдар (көйлек, халат, жейде, көкірекше, сарафан)

9 слайд
Топтағы бүйымдар жынысы мен жас ерекпіелігіне қарай шағын топқа бөлінеді: 1. ерлер, 2. әйелдер; 3. жасөспірім, 4. жоғары сынып 5. мектеп жасындағы, 6. мектеп жасына дейінгі, 7. балабақша жасындағы ер бала мен қыз бала киімдері және т.б.; Маусымдық белгісіне қарай киімдер бөлінеді: қысқы, жазғы және маусымдық.

10 слайд
Киімге қойылатын талаптар  Тігін өнеркәсібі халықты сәнді де ұнамды киіммен қамтамасыз етуге мүдделі. Киім адамға ең қажетті зат болып табылады, сондықтан оған қойылатын талап күнделікті өсіп отырады. Киімге қойылатын талаптар:  гигиеналық – адам денсаулығын сақтауға бағытталған  техникалық – материалдар сапасы мен киімді дайындауға қойылатын талаптар  эстетикалық – киім сәнді болуы тиіс  экономикалық – киім бағасымен сипатталады

11 слайд
Киімнің функциялары  Соңғы жылдары мата тоқу өнеркәсібінде көп өзгерістер болды. Тоқыма өнеркәсібінде материал өндіру жоғары технологияның дамуымен өте тығыз байланысты.  Осы салада жұмыс үш бағытта жүргізіліп жатыр:  “ Қауіпсіздік” - бағытында жаңа, қорғайтын қасиеттері бар маталар шығарылуда.  “ Еркіндік” – күнделікті киюге арналған , өте қолайлы маталар.  “ Әдемілік”- өте әдемі және эстетикалық жоғарғы талғаммен шығарылатын материалдар.

12 слайд
Әдемі, сәнді киімдерге қойылатын талаптар :  Сәнді киім адам денесіне қонымды және қолайлы болуы керек;  Адамның ажарын ашу, дене сұлулығы мен сымбаттылығын анықтау үшін керек;  Сәнді киім адамға рухани және моралдық жағынан дем береді;  Сәнді киім адамның қоғамдағы орнынан, байлығынан, білімінен хабардар етеді;

13 слайд
Киім пішімдері туралы жалпы мағлұматтар  Киіну үлгісі бір орнында тұрып қалмай, алға қарай дамып отырады. Соған орай сән талабына сай киімді жаңартып отыру бүгінгі күннің басты талабы.  Халықты сәнді тұтыну тауарларымен қамтамасыз ету барысында өнеркәсіп пен сауда арасындағы байланыс нығая түсуде. Сонымен бірге өндірістің көлемін көбейту, тігін бұйымдарының түржиынын жақсарту, жоғары сапалы бұйым шығару керек. Ол үшін жеке өнеркәсіптерге жаңа технологияларды енгізіп, жаңа материалдарды пайдалану және жақсы жұмыс істеу керек.

14 слайд
Киімнің пішім бөліктері тұрақты болмайды, киім модельіне байланысты әртүрлі болып өзгеріп тұрады. Мыс: киімнің алдыңғы бойы тұтас қиылуы мүмкін немесе екі- үш бөліктен тұруы мүмкін. Киімді модельдеуде, құрастыруда киім тігу технологиясында киім пішімінің және қиықтың аттары біркелкі атаулармен аталған . Суреттегі бейнеленген көйлекті дайындау үшін мынадай бөлшектерді пішеді [1,2] : а) алдыңғы бой- 2 бөлшек б) артқы бой – 1 бөлшек в) қондырма жең – 2 бөлшек г) белдемшенің алдыңғы бөлігі -1 бөлшек д) белдемшенің артқы бөлігі – 2 бөлшек е) өңірасты – 2 бөлшек ж) астыңғы және үстіңгі жаға – 2 бөлшек з) қаттама – 2 бөлшек к) жапсырма қалта - 1 бөлшек и) белдік – 1 бөлшек

15 слайд
АЛДЫҢҒЫ ЖӘНЕ АРТҚЫ БОЙ БӨЛШЕКТЕРІ  Алдыңғы бойдың (а-суреті) құрастыру сызықтарының, қиықтары мен нүктелерінің мынадай атаулары бар: 1- бүйір қиығы, 2 – бүкпе, 3 – қолтық ойындысы, 4 – иық қиығы, 5 – мойын ойындысы, 6 - кертпеш нүктесі, 7 – кертпеш, 8 – өңір қиығы, 9 – алдыңғы бойдың ортаңғы сызығы, 10 – бел қиығындағы бүкпелер, 11 – бел қиығы.  Артқы бой: (б-суреті) 1 - артқы бойдың ортасы, 2 – артқы бойдың мойын ойындысы, 3 – иық қиығы, 4 – иық қиығының бүкпесі, 5 – қолтық оймасы, 6 – бүйір қиығы, 7 – бел қиығы, 8 – бел қиығындағы бүкпе.  Жең: (в – суреті) 1 – шынтақ қиығы, 2 – жең доғасы, 3 – алдыңғы қиығы, 4 – төменгі қиығы.

16 слайд
БЕЛДЕМШЕНІҢ БӨЛШЕКТЕРІ  Белдемшенің алдыңғы бөлігі: (г-сурет) 1 – бүйір қиығы, 2 – бел қиығы, 3- бел қиығындағы бүкпелері, 4 – алдыңғы бөліктің ортасы, 5 – төменгі қиығы.  Белдемшенің артқы бөлігі: (д-сурет) 1 – артқы бөліктің ортасы, 2- артқы бөліктің ортаңғы қиығы, 3 – бел қиығындағы бүкпесі, 4 – бел қиығы, 5 – бүйір қиығы, 6 – төменгі қиығы.

17 слайд
БЕЛДЕМШЕНІҢ БӨЛШЕКТЕРІ  Өңірасты: (е-сурет) 1 – алдыңғы қиығы, 2 – мойын ойындысы, 3 – жоғарғы қиығы, 4 – ішкі қиығы, 5 – төменгі қиығы.  Астыңғы және үстіңгі жаға: (ж-сурет) 1 – жағаның ортасы, 2 - қайырма қиығы, 3- жаға ұшы, 4-тіктеме қиығы.

18 слайд
Суреттегі бейнеленген көйлекті дайындау үшін қандай бөлшектерді пішеді?

19 слайд
Қолданған әдебиет:  Труханова А.Т. Иллюстрированное пособие по технологии легкой одежды  https://shei-sama.ru/publ/ tekhnologija_zhenskoj_i_detskoj_ljogkoj_ode zhdy/glava_1/3_detali_kroja/25-1-0-101