Көміртек және оның маңызды қосылыстары, көміртектің аллотропиялық түрөзгерістері

1 слайд
Тақырыбы :Көміртек және оның маңызды қосылыстары, көміртектің аллотропиялық түрөзгерістері Орындаған:Миразаримова Ю

2 слайд
Жоспар: I. Сабақтың тақырыбы: Көміртек және оның маңызды қосылыстары, көміртектің аллотропиялық түрөзгерістері II. Сабақтың мақсаты : III. Білімділік : тиімді әдіс-тәсілдерді пайдалану арқылы көміртек және оның қосылыстары жайлы білім негіздерін қалыптастыру. IV. Тәрбиелік: жеке тұлғалық қасиеттерін қалыптастыру V. Дамытушылық : ой-өрісін, қабілеттерін, жеке қасиеттерін дамыту. VI. Сабақтың әдіс-тәсілдері: Дамыта оқыту технологиясы есептер шығару, деңгейлік тапсырмалар,кубизм әдісі арқылы қортындылау VII. Ұйымдастыру формасы: жеке- дара, жұппен, топпен VIII. Сабақта қолданылатың көрнекіліктер: интербелсендітақта, үлестірмелі карточкалар. IX. Пәнаралық байналыс: география, математика.

3 слайд
Сабақ барысы ( шағын әңгіме) • Оқушылар бүгін біз көміртегі элементі мен жақыннан танысамыз .Көміртегі көмір, күйе түрінде ерте заманнан белгілі балалар.Көміртегі барлық тірі организмдердің,жанды және жансыз табығатта болады.Мысалыға жансыз табиғатта: Гауһар, графит және көмір түрінде кездеседі. Біздің өмірімізде басты ролдердің бірін көміртегі атқарады Көміртегі қосылыстары күнделікті өмірде әр түрлі кәделерге жаратамыз. Мысалыға:қолдарыңызда ұстап отырған қара қалам ішіндегі нәрсе графит оныңда ішіндеде көміртегі бар.

4 слайд
Тапсырма • Көміртектің электрондық конфигурациясын жазыңдар

5 слайд
ТАПСЫРМА 1 ТАПСЫРМА 2

6 слайд
Атом құрылысы Қажет сөздерді қоя отырып, сызбаны толықтырыңыз Filling the gap.... Бос орынды толтыру Көміртек атомының сыртқы қабатында ....... электроны бар, ...... период элементі. Оның қозған күйінде ....... валенттік электроны болады. Оның атом құрылысында ....протон, ..... нейтрон және ...... электрон орналасады. Көміртекпен бір топта .........., ............... сияқты элементтер кездеседі. Суб-атомдық бөлшектердің қасиеттері Келесі кестені толтырыңыз

7 слайд
Көміртегіге тән химиялық қасиеттер: ТОТЫҚСЫЗДАНДЫРҒЫШ ТОТЫҚТЫРҒЫШ 1 . Көміртек жай заты – кокс арқылы жоғары температурада су буын өткізгенде су буы деп аталатын газ қоспасы түзіледі: C + H 2 O = CO + H 2 2. Тотықсыздандырғыш қасиетін металдарды оксидтерінен тотықсыздандыруға (металлотермия), сондай-ақ металл карбидін алуға да қолданады: 2 CuO + C = CO 2 + 2Cu CaO + 3C = CaC 2 + CO Қыздырғанда көміртек оттекпен екі түрлі оксид түзеді: 2С + O 2 = 2CO ( көміртек монооксиді, иіс газы) C + O2 = CO 2 ( көміртек диоксиді, көмірқышқыл газы) 2. Катализатор қатысында табиғи газдың негізгі бөлігі болатын метанды түзеді: C + 2H 2 = CH 4

8 слайд
АДСОРБЦИЯ Газ немесе сұйықтық молекулаларының қатты денеге сіңірілу үдерісі.Газ және сұйықтық молекулаларын бетінде адсорбциялайтын заттар адсорбенттер деп аталады

9 слайд
Иіс газымен улану белгілері Физиологиялық әсері • Адамның деміндегі СО концентрациясы 0,08% болғанда адамның басы ауырып, тұншыға бастайды. • СО-ның концентрациясы 0,32% -ға жеткенде адам есінен танып, сал ауруына шалдығады. • СО-ның концентрациясы 1,2% болған жағдайда адам 2-3 демнен кейін-ақ есінен танып, 3 минутқа жетпей қайтыс болады. • Иіс газы оттекке қарағанда гемоглобинмен берік байланысып, карбоксигемоглобин түзіледі. Сол себепті гемоглобиннің оттекті тасымалдауына мүмкіндік бермейді. • СО-ның ауадағы концентрациясы 0,1% -ға жеткенде адам уланады.

10 слайд
I. Айналымдарды жүзеге асырыңыз: С→СО→СО2 → Na2CO3→ NaHCO3→CO2 II. Есептеулерді жүзеге асырыңыз: Әк суының ерітіндісі арқылы бөлме температурасында 0.2 моль көмірқышқыл газын өткізді. А. Химиялық реакция теңдеуін жаз Ә. Түзілген тұнбаның массасын тап. Б. Тұнбаның осы массасындағы атомдар санын есепте. 3.Иіс газымен улану белгілерінің дұрыс тұжырымдарын таңда: а) бас айналуы және ауруы; ә) тыныс алудың қиындауы; б) жүрек айнуы; в) тамақтың қырнауы, асфиксия; г) шашыраңқы зейін; ғ) тепе-теңдіктің бұзылуы; д) қозу; е) естен тану

11 слайд
Көміртектің химиялық қасиеті: 0 +4 А) Тотықсыздандырғыш қасиеті: С -4 е- → С Өзгерісті жүзеге асыр. СО ← С + С uO → ↓ СО2 0 -4 Б) Тотықтырғыш қасиеті: С + 4е- → С С + ?→ СН4 В) Белсенді металдармен немесе олардың оксидтерімен әрекеттесіп, карбидтер түзеді. Са + С СаО + С →

12 слайд
Деңгейлік тапсырмалар: Оқушылар тақырып бойынша жұмыс істеп, өз түсінгендерін баяндайды «5» деген баға: № 1. 1 моль NaHCO3 қыздырғанда(қ.ж) СО2 қандай көлемі түзіледі? № 2. 15% қоспасы бар 200г СаСО3 ыдырағанда Қ.ж. Неше литр СО2 бөлінді? «4» деген баға: № 1. Өзгерісті жүзеге асырыңыз С → СО → СО2 → Na2CO3 →NaCl № 2. Адам тыныс алғанда сағатына 54 г СО2 шығарады. Көмірқышқыл газының көлемі қанша болады? «3» деген баға № 1.Метандағы (СН4) көміртектің массалық үлесі қандай? № 2. СН 4 , СО2, СО, С тотығу дәрежелерін анықта.

13 слайд
Тест тапсырмалары: 1-топқа 1.Күкірттің физикалық қасиеттері: А) суда жақсы ериді, жылу өткізеді, сары түсті; В) суда нашар ериді, жылу өткізбейді; С) t б = 119 0 С , жұмсақ, қызыл түсті; Д) суда ерімейді, жылу өткізбейді, сары түсті. 2. Күкірттің күкірт және күкіртті қышқылдарындағы валенттілігі А) VI, III В) VI, IV С) IV, II Д) ІІ , VI 3 . Күкірт қышқылы А) суда жақсы ериді В) иіссіз С) су буларын сіңіреді Д) метилоранждың түсін сары түске өзгертеді 4.Бос күйінде азот ауаның құрамында неше пайызды құрайды ? А. 75% В.56% С. 78,1% Д. 82% 5. Ортофосфор қышқылының формуласын көрсет. А) Н3РО4 В) НРО3 С) Н4Р2О7 Д) Н2РО4

14 слайд
Тест тапсырмалары 2-топқа 1.Д.И. Менделеевтің периодтық жүйесінде қанша бейметалл бар? А.15 В.8 С.22 Д.20 2. Сұйық бейметалл элемент А. S В. N2 С. Cl2 Д. Br2 3. Период бойынша бейметалдардың қасиеттері А. Артады В.Кемиді С.Өзгермейді Д. Дұрыс жауап жоқ. 4. S- ке тән тотығу дәрежесі мәндерінің қатары: А) 0,+1,+2,+3; В) 0,+1,+2,+3,+4; С) -2,0,+4,+6; Д) -2,0,+3,+4. 5. Бейметал оксиді A) Al2O3 В) ZnO С) Р2O5 Д) Na2O

15 слайд
«ВЕНН диаграммасы» • Көміртегі монооксиді • Көміртегі диоксиді

16 слайд
Кубизм әдісі арқылы қорытындылау 1-топ сұрақтары? топпен жұмыс тақырып бойынша бір-біріне сұрақтар қояды Көміртегі адсорбент? Көміртектің неше аллотропиялық түр өзгерісі бар? Бұл затты тамақпен уланған жағдайда таблетка т үрінде қолданылады Оны қайыңды ауасыз жерде қыздыру арқылы алып, одан әрі өңдейді. Бұл қай дәрі? Техникада “құрғақ май” ретінде қолданылатын зат. Көміртектің металдармен қосылысы қалай аталады?

17 слайд
Кубизм әдісі арқылы қорытындылау 2-топ сұрақтары? 1.Көміртектің физикалық қасиеті жайлы не түсіндің? 2.Көміртекті қайда қолданады? 3.Көміртек табиғатта қайда кездеседі? 4.Көміртекті қандай әдістермен алады? 5.Көміртектің маңызды қосылыстары? 6.Көміртектің екі оксидтерін өзара салыстыр

18 слайд
Үйге тапсырма • Көміртек және оның қосылыстары № 1 көміртек пен күкірттің 4 г қоспасын жаққанда 12г көміртек (І V) және күкірт (І V) оксидтерінің қоспасы түзеді .Қоспада неше грамм көмір және күкірт болған