Латын графикасына негізделген қазақ тілі емлесінің ерекшеліктері
Дипломдар мен сертификаттарды алып үлгеріңіз!
1 слайд
Латын графикасына нег ізделген
қазақ тілі емлесінің ерекшеліктері
1 слайд
Латын графикасына нег ізделген қазақ тілі емлесінің ерекшеліктері
2 слайд
мазмұны
2 слайд
мазмұны
3 слайд
ӘРІПТЕРДІҢ ЕМЛЕСІ
3 слайд
ӘРІПТЕРДІҢ ЕМЛЕСІ
4 слайд
Дауыссыз дыбыс әріптерінің емлесі
4 слайд
Дауыссыз дыбыс әріптерінің емлесі
5 слайд
5 слайд
6 слайд
§45. Реттік сан араб цифрымен берілсе,
оның түсірілген - ynshy (-inshi), -nshy (-
nshi) қосымшасының орнына дефис
қойылады және қосымша үндестік
заңына сәйкес жалғанып, дефис арқылы
жазылады, ал рим цифрымен берілсе,
дефис қойылмайды: 6- g a, 100-ge deıin,10-
15-ten; 2018-jyl, 5-sanat,
3-kireberis, 10-qazan, 2-
aqpan, 1-úı, 9-páter, ХХІ
g asyr, III tom, IV taraý.
Бірақ № шартты белгісімен тіркесетін
араб цифрлы сан есімдер дефис арқылы
ажыратылмайды: direktordyń №5 buıry g y,
№82 mektep, №107
qaýly, №17 kiris.
§46. Цифрға тіркелетін % (пайыз), 0
С
(Цельсий) таңбаларынан кейін
жалғанатын қосымшалар дефис арқылы
жазылады: 50 %- ǵa, 10 0
С- den
tómen. ДЕФИСПЕН ЖАЗЫЛАТЫН СӨЗДЕРДІҢ ЕМЛЕСІ
6 слайд
§45. Реттік сан араб цифрымен берілсе, оның түсірілген - ynshy (-inshi), -nshy (- nshi) қосымшасының орнына дефис қойылады және қосымша үндестік заңына сәйкес жалғанып, дефис арқылы жазылады, ал рим цифрымен берілсе, дефис қойылмайды: 6- g a, 100-ge deıin,10- 15-ten; 2018-jyl, 5-sanat, 3-kireberis, 10-qazan, 2- aqpan, 1-úı, 9-páter, ХХІ g asyr, III tom, IV taraý. Бірақ № шартты белгісімен тіркесетін араб цифрлы сан есімдер дефис арқылы ажыратылмайды: direktordyń №5 buıry g y, №82 mektep, №107 qaýly, №17 kiris. §46. Цифрға тіркелетін % (пайыз), 0 С (Цельсий) таңбаларынан кейін жалғанатын қосымшалар дефис арқылы жазылады: 50 %- ǵa, 10 0 С- den tómen. ДЕФИСПЕН ЖАЗЫЛАТЫН СӨЗДЕРДІҢ ЕМЛЕСІ
7 слайд
БАС ӘРІПТІҢ ЕМЛЕСІ.
ҚОСЫМШАЛАРДЫҢ ЖАЛҒАНУЫ
7 слайд
БАС ӘРІПТІҢ ЕМЛЕСІ. ҚОСЫМШАЛАРДЫҢ ЖАЛҒАНУЫ
8 слайд
КЕЙБІР КИРИЛЛ ӘРІПТЕРІ МЕН ШЕТТІЛДІК
СӨЗДЕРДІҢ ЕМЛЕСІ
8 слайд
КЕЙБІР КИРИЛЛ ӘРІПТЕРІ МЕН ШЕТТІЛДІК СӨЗДЕРДІҢ ЕМЛЕСІ
9 слайд
§80 щ әрпі төл сөздерде shsh әріп тіркесімен,
ал шеттілдік сөздерде s һ әрпімен
таңбаланады: ashshy, tushshy,
keshshe; ýchılıshe,
praporshık.
§81 э әрпі е әрпімен жазылады: element, elevator,
epopeıa, poetıka
Е с к е р т у. -оэ әріп тіркесімен аяқталатын
сөзде э әрпінің орнына ı жазылады: aloı, kanoı.
§82 ю әрпі төл сөздерде, сонымен бірге
шеттілдік сөздерде сөз басында және дауысты
дыбыстан кейін ıý әріп тіркесімен: aıý, oıý; Iýpiter,
kaıýta,
дауыссыз дыбыстан, қатаң дауыссыз
дыбыстар мен үнді дыбыстар орнына ú
әрпімен таңбаланады: parashút, absalút,
glúkoza, salút,
valúta, búdjet,
Қосымша соңғы буынның үндесіміне сәйкес
жалғанады.
Е с к е р т у. и ( ı) әрпінен кейін тұрған ю
орнына уF жазылады: qıý, kıý, dıý.
9 слайд
§80 щ әрпі төл сөздерде shsh әріп тіркесімен, ал шеттілдік сөздерде s һ әрпімен таңбаланады: ashshy, tushshy, keshshe; ýchılıshe, praporshık. §81 э әрпі е әрпімен жазылады: element, elevator, epopeıa, poetıka Е с к е р т у. -оэ әріп тіркесімен аяқталатын сөзде э әрпінің орнына ı жазылады: aloı, kanoı. §82 ю әрпі төл сөздерде, сонымен бірге шеттілдік сөздерде сөз басында және дауысты дыбыстан кейін ıý әріп тіркесімен: aıý, oıý; Iýpiter, kaıýta, дауыссыз дыбыстан, қатаң дауыссыз дыбыстар мен үнді дыбыстар орнына ú әрпімен таңбаланады: parashút, absalút, glúkoza, salút, valúta, búdjet, Қосымша соңғы буынның үндесіміне сәйкес жалғанады. Е с к е р т у. и ( ı) әрпінен кейін тұрған ю орнына уF жазылады: qıý, kıý, dıý.
10 слайд
§83. я әрпі төл сөздерде, сонымен бірге шеттілдік
сөздерде сөз басында, дауысты дыбыстан кейін,
айыру белгісі мен жіңішкелік белгісін ің орнына ıa
әріп тіркесі арқылы: ıa g nı, qoıan; I а lta;,
ал дауыссыз дыбыстан кейін а_ арқылы
таңбаланады: akýmýl а_ tor, mýláj,
zar а_ d, kalkýl а_ tor.
Қосымша соңғы буынның үндесіміне сәйкес
жалғанады.
Е с к е р т у. и ( ı) әрпінен кейін тұрған я-ның
орнына а жазылады: qıar, sıa, Túrkıa,
jarıa.
§84. Жіңішкелік белгісі (ь) бар буынға жіңішке
дауыстылардың әрпі жазылады, қосымшалар
түбірдің соңғы буынына үндесіп жалғанады,
жіңішкелік белгі (ь) ескерілмейді: аnsámbl (-i, -ge),
d
ú bl (-diń, -i, -der),
r
ú bl (-diń, -i, -ge),
par
о_ l ( -i, -ge, -der)
múltfılm , álbom (-
nyń, -y, -ǵa, -dar)
10 слайд
§83. я әрпі төл сөздерде, сонымен бірге шеттілдік сөздерде сөз басында, дауысты дыбыстан кейін, айыру белгісі мен жіңішкелік белгісін ің орнына ıa әріп тіркесі арқылы: ıa g nı, qoıan; I а lta;, ал дауыссыз дыбыстан кейін а_ арқылы таңбаланады: akýmýl а_ tor, mýláj, zar а_ d, kalkýl а_ tor. Қосымша соңғы буынның үндесіміне сәйкес жалғанады. Е с к е р т у. и ( ı) әрпінен кейін тұрған я-ның орнына а жазылады: qıar, sıa, Túrkıa, jarıa. §84. Жіңішкелік белгісі (ь) бар буынға жіңішке дауыстылардың әрпі жазылады, қосымшалар түбірдің соңғы буынына үндесіп жалғанады, жіңішкелік белгі (ь) ескерілмейді: аnsámbl (-i, -ge), d ú bl (-diń, -i, -der), r ú bl (-diń, -i, -ge), par о_ l ( -i, -ge, -der) múltfılm , álbom (- nyń, -y, -ǵa, -dar)
11 слайд
11 слайд
12 слайд
12 слайд
13 слайд
13 слайд
14 слайд
14 слайд
15 слайд
15 слайд
16 слайд
§97. Сөз соңындағы -нг әріп
тіркесі ń әрпімен жазылады,
қосымшалар үндестік заңына
сәйкес жалғанады: parkıń (-niń, -ge, -i, -der), boýlıń
(-niń, -ge, -i, -der), brıfıń (-niń, -
ge, -i, -der), reıtıń (-niń, -ge).
§98. Ағылшын тіліндегі
түпнұсқасында w әрпімен
басталатын кейбір сөздер ý
әрпімен жазылады: ý а tsap, ýıkı, ýıkıpedıa, ýeb-saıt.
§99. -ог әріп тіркесімен
аяқталатын сөздерге
қосымшалар жуан жалғанады: pedagog-tar, pedagog-y, dıalog-y,
е kolog-tar, е kolog-y.
16 слайд
§97. Сөз соңындағы -нг әріп тіркесі ń әрпімен жазылады, қосымшалар үндестік заңына сәйкес жалғанады: parkıń (-niń, -ge, -i, -der), boýlıń (-niń, -ge, -i, -der), brıfıń (-niń, - ge, -i, -der), reıtıń (-niń, -ge). §98. Ағылшын тіліндегі түпнұсқасында w әрпімен басталатын кейбір сөздер ý әрпімен жазылады: ý а tsap, ýıkı, ýıkıpedıa, ýeb-saıt. §99. -ог әріп тіркесімен аяқталатын сөздерге қосымшалар жуан жалғанады: pedagog-tar, pedagog-y, dıalog-y, е kolog-tar, е kolog-y.
17 слайд
Назарлары ңызға
рахмет!
17 слайд
Назарлары ңызға рахмет!