Малдардың іш тастауы
Дипломдар мен сертификаттарды алып үлгеріңіз!
1 слайд
Жамбыл облысы әкімдігі білім басқармасының
«Құлан агротехникалық жоғары колледжі» КМҚК
1/19www.kashk.kz
kashk2010@mail.ru Сабақ тақырыбы:
Малдардың іш тастауыПән атауы: Акушерлік гинекология және көбею
биотехнологиясы
3- ТАРАУ
Акушерлік патологиялар
3курс Ветеринария мамандығы Лабораториялық сабағы
1 слайд
Жамбыл облысы әкімдігі білім басқармасының «Құлан агротехникалық жоғары колледжі» КМҚК 1/19www.kashk.kz kashk2010@mail.ru Сабақ тақырыбы: Малдардың іш тастауыПән атауы: Акушерлік гинекология және көбею биотехнологиясы 3- ТАРАУ Акушерлік патологиялар 3курс Ветеринария мамандығы Лабораториялық сабағы
2 слайд
Сабақтың мақсаты: 1.Аборттар туралы жалпы түсінік
2. Аборттың жіктелуі
3. Инфекциялық және инвазиялық аборт
4.Жұқпайтын аборт
5 Шала туу, тусік сипаттамасы
6. Төлдің мацерациялануы
7. Төлдің іріп шіруі ,мумификациясы
8. Төлдің бөсірі эмфиземасы
9. Аборт болған малды емдеу. Аборттың алдын алу
10.Куре тамырға кальций хлорид,глюкоза
ерітіндісін енгізуді үйрену
2/19
2 слайд
Сабақтың мақсаты: 1.Аборттар туралы жалпы түсінік 2. Аборттың жіктелуі 3. Инфекциялық және инвазиялық аборт 4.Жұқпайтын аборт 5 Шала туу, тусік сипаттамасы 6. Төлдің мацерациялануы 7. Төлдің іріп шіруі ,мумификациясы 8. Төлдің бөсірі эмфиземасы 9. Аборт болған малды емдеу. Аборттың алдын алу 10.Куре тамырға кальций хлорид,глюкоза ерітіндісін енгізуді үйрену 2/19
3 слайд
.
3/19Іш тастау ( Abortus ) – Буаздық соңына дейін жетпей уақытынан бұрын
үзілуін аборт деп атйды. Аборт шаруашылықта үлкен зиян келтіреді:
жоспардағы аламыз деп үміттеніп отырған төл алынбай қалады,малдың
өнімділігі төмендейді,мініс жылқы жұмысқа жарамайды, аурып азып тозып
оліп кетуіде мүмкін.Аборттың салдарынын
мал узақ уақытқа қысыр қалуы мүмкін.
Төл ыдырап сіңіп жоқ болып кетуі мүмкін, іріп шіріп,өлі тууы немесе
тірі,бірақ жетілмей тууы мүмкін. Іш тастау деп жетілмеген,қызыл шақалық
өлі төлдің түсуін айтады.и Аборт барлық мал түлігінде кездеседі.
1. Аборттың жіктелуі-
- Мезгіліне қарай – ерте болған аборт
-Кеш болған аборт
2.Клиникалық көрінуіне қарай:
- толық аборт
- жартылай аборт
- үйреншікті аборт . жасырын аборт
3 слайд
. 3/19Іш тастау ( Abortus ) – Буаздық соңына дейін жетпей уақытынан бұрын үзілуін аборт деп атйды. Аборт шаруашылықта үлкен зиян келтіреді: жоспардағы аламыз деп үміттеніп отырған төл алынбай қалады,малдың өнімділігі төмендейді,мініс жылқы жұмысқа жарамайды, аурып азып тозып оліп кетуіде мүмкін.Аборттың салдарынын мал узақ уақытқа қысыр қалуы мүмкін. Төл ыдырап сіңіп жоқ болып кетуі мүмкін, іріп шіріп,өлі тууы немесе тірі,бірақ жетілмей тууы мүмкін. Іш тастау деп жетілмеген,қызыл шақалық өлі төлдің түсуін айтады.и Аборт барлық мал түлігінде кездеседі. 1. Аборттың жіктелуі- - Мезгіліне қарай – ерте болған аборт -Кеш болған аборт 2.Клиникалық көрінуіне қарай: - толық аборт - жартылай аборт - үйреншікті аборт . жасырын аборт
4 слайд
Себептеріне қарай
Жұқпайтын аборт
Жұқпалы аборт – индеттік,инвазиялы
4/19
4 слайд
Себептеріне қарай Жұқпайтын аборт Жұқпалы аборт – индеттік,инвазиялы 4/19
5 слайд
4/19Іш тастау, аборттар
Алиментарлы
Зақымданудан
Медикаментозды
Идиопатикалық
Симптоматикалық
Эксплуатациялық
Үйреншікті
Қолдан жасалған
жасырын Індеттік және
инвазиялық
бруцеллез,
паратив,
хламидиоз,
кампилобактериоз,
трихомоноз,
токсоплазмозжұқпайтын
жұқпалы
5 слайд
4/19Іш тастау, аборттар Алиментарлы Зақымданудан Медикаментозды Идиопатикалық Симптоматикалық Эксплуатациялық Үйреншікті Қолдан жасалған жасырын Індеттік және инвазиялық бруцеллез, паратив, хламидиоз, кампилобактериоз, трихомоноз, токсоплазмозжұқпайтын жұқпалы
6 слайд
шала туу
Буаздықтың аяғына жетпей ерте туған төлді
айтады
Үстінде жүні жоқ өлі туған төл
7/19 Түсік
6 слайд
шала туу Буаздықтың аяғына жетпей ерте туған төлді айтады Үстінде жүні жоқ өлі туған төл 7/19 Түсік
7 слайд
9/19 Сиырдың төлі
1 айлығында ұзындығы 0,9-1,3см.
2айлығында ұзындығы 6-7см,20гр
3айлығында ұзындығы 12-16см,130-150гр.
4 айлығында ұзындығы 22-27см,2кг
5 айлығында ұзындығы 35-45см
6 айлығында ұзындығы 45-60см салмағы 4-6кг
7 айлығында ұзындығы 50-75см салмағы 10-14кг
8 айлығында ұзындығы 60-86 см,салмағы 16-20к
денесінде түгелдей қалың жүні бар.
9айлығында төл жетілген,ұзындығы 80-
100см,салмағы 20-47кг, 4 күрек тісі болады азу тістері
жаңадан шығып келеді,бас сүйегі қатқан
7 слайд
9/19 Сиырдың төлі 1 айлығында ұзындығы 0,9-1,3см. 2айлығында ұзындығы 6-7см,20гр 3айлығында ұзындығы 12-16см,130-150гр. 4 айлығында ұзындығы 22-27см,2кг 5 айлығында ұзындығы 35-45см 6 айлығында ұзындығы 45-60см салмағы 4-6кг 7 айлығында ұзындығы 50-75см салмағы 10-14кг 8 айлығында ұзындығы 60-86 см,салмағы 16-20к денесінде түгелдей қалың жүні бар. 9айлығында төл жетілген,ұзындығы 80- 100см,салмағы 20-47кг, 4 күрек тісі болады азу тістері жаңадан шығып келеді,бас сүйегі қатқан
8 слайд
1 айлығында ұз. 0,5-0,7см
2 ай ұз.5-7см салмағы 60-70гр ,
3 ай.ұз12-15см, салмағы 200-300гр.
4ай ұз.20-30см салмағы1,3-1,6 кг
5 ай ұз.30-37см салмағы 3- 4,5кг
6 ай - 40-75см салм.4-6кг жалына жүн
шыға бастайды
7 ай ұз.45-85см салм.4,5-7,5кг
8ай ұз.50-90см салм.9-15кг басына жүн шығады
9 ай ұз.60-115см салмағы 12-20кг денесін түгел жүн қаптаған
10ай ұз.80-125см салм 18-30кг қысқа жұн денені жауып
турады
11ай ұз1-1,5м салм.26-50кг күрек ,ұры тістері шыққан. Биенің төлі:
8 слайд
1 айлығында ұз. 0,5-0,7см 2 ай ұз.5-7см салмағы 60-70гр , 3 ай.ұз12-15см, салмағы 200-300гр. 4ай ұз.20-30см салмағы1,3-1,6 кг 5 ай ұз.30-37см салмағы 3- 4,5кг 6 ай - 40-75см салм.4-6кг жалына жүн шыға бастайды 7 ай ұз.45-85см салм.4,5-7,5кг 8ай ұз.50-90см салм.9-15кг басына жүн шығады 9 ай ұз.60-115см салмағы 12-20кг денесін түгел жүн қаптаған 10ай ұз.80-125см салм 18-30кг қысқа жұн денені жауып турады 11ай ұз1-1,5м салм.26-50кг күрек ,ұры тістері шыққан. Биенің төлі:
9 слайд
1 ай 1см
2 ай 8см, 50гр
3ай16см 200-
300гр
4ай 25см,2кг
5ай,30-50см,2-
2,5кг Қойдың төлі:
9 слайд
1 ай 1см 2 ай 8см, 50гр 3ай16см 200- 300гр 4ай 25см,2кг 5ай,30-50см,2- 2,5кг Қойдың төлі:
10 слайд
Төлдің мацерациялануы
Жатыр мойны жабық асептикалық жағдайда өтеді.
Төл еріп сұйыққа айналып кетеді.
Төлдің іріп шіруі :
Жатыр ішіне іріңді микроорганизмдер түсіп өлген
төлді шірітіп жіберуі.
Газ жиналып төл ісіп кетеді
Төлдің мумификациялануы:
Төлдің кеуіп қалуы. Төл жатыр ішінде жылдар бойы
сақталуы мүмкін.
10 слайд
Төлдің мацерациялануы Жатыр мойны жабық асептикалық жағдайда өтеді. Төл еріп сұйыққа айналып кетеді. Төлдің іріп шіруі : Жатыр ішіне іріңді микроорганизмдер түсіп өлген төлді шірітіп жіберуі. Газ жиналып төл ісіп кетеді Төлдің мумификациялануы: Төлдің кеуіп қалуы. Төл жатыр ішінде жылдар бойы сақталуы мүмкін.
11 слайд
Комплексті емдеу жүргізіледі
1. Мацерациялану, іріп шіру кезінде жатырды қолмен тазалау.
2. Жатырдағы микробтардың өсуін басу ушін антисептикалық
ерітінділермен жуу.( перманганат калия 1:2000 , сиырға 2-3л.)
3. Жатырдың тонусын қалпына келтіру мақсатымен т/а
гормональды препараттарды енгізеді (1% синестродің майлы
ерітіндісін 2-5мл,тері астына,8-10 мл.питуитрин, 50-60ЕД
окситоцин,2-3мл. 0,5 % прозерин)
4 Жатыр кеңістігіне антимикробты препараттарды енгізеді
(фуразолиден таяқшалары,экзутер,трицилин, Вишневский
бальзамы). Малдың температурасы жоғары болса куре тамырға
глюкозаның 40 % ерітіндісі150-200мл,кальций хлоридтің10 %
ерітіндісі 100-150мл, кофеин 10-15мл косып жібереді.
5 кепкен төлді шығару ушін буаздықтың сары денешігін
жойып,толғақ келтіретін препараттарды қолданады. Аборт болған малды емдеу
12/19
11 слайд
Комплексті емдеу жүргізіледі 1. Мацерациялану, іріп шіру кезінде жатырды қолмен тазалау. 2. Жатырдағы микробтардың өсуін басу ушін антисептикалық ерітінділермен жуу.( перманганат калия 1:2000 , сиырға 2-3л.) 3. Жатырдың тонусын қалпына келтіру мақсатымен т/а гормональды препараттарды енгізеді (1% синестродің майлы ерітіндісін 2-5мл,тері астына,8-10 мл.питуитрин, 50-60ЕД окситоцин,2-3мл. 0,5 % прозерин) 4 Жатыр кеңістігіне антимикробты препараттарды енгізеді (фуразолиден таяқшалары,экзутер,трицилин, Вишневский бальзамы). Малдың температурасы жоғары болса куре тамырға глюкозаның 40 % ерітіндісі150-200мл,кальций хлоридтің10 % ерітіндісі 100-150мл, кофеин 10-15мл косып жібереді. 5 кепкен төлді шығару ушін буаздықтың сары денешігін жойып,толғақ келтіретін препараттарды қолданады. Аборт болған малды емдеу 12/19
12 слайд
Бақылау сүрақтары:
1. Аборттардың себептері атаңыздар
2. Себептеріне байланысты қанша топқа бөлінеді
3. Аборттың ақырғы нәтижесіне қарай түрлерін атаңыздар
4. Буаздық аяғына жетпей ерте туғанды не деп атайды?
5. Түсік деп нені атайды?
6. Сиырға қанша кальций хлорид салады?
7. Қойға қанша кальций хлорид салады?
8 .Мацерациялану деген не?
9. Мумификациялану деп нені атаймыз?
10.Жатырды жуғанға қолданатын ерітіндінің
қонцентрациясы
11. Сиырдың төлінің устіне толық жүн шығуы қанша
айында болады.
12. Мумификация болғандағы іс шаралар.
19/19
12 слайд
Бақылау сүрақтары: 1. Аборттардың себептері атаңыздар 2. Себептеріне байланысты қанша топқа бөлінеді 3. Аборттың ақырғы нәтижесіне қарай түрлерін атаңыздар 4. Буаздық аяғына жетпей ерте туғанды не деп атайды? 5. Түсік деп нені атайды? 6. Сиырға қанша кальций хлорид салады? 7. Қойға қанша кальций хлорид салады? 8 .Мацерациялану деген не? 9. Мумификациялану деп нені атаймыз? 10.Жатырды жуғанға қолданатын ерітіндінің қонцентрациясы 11. Сиырдың төлінің устіне толық жүн шығуы қанша айында болады. 12. Мумификация болғандағы іс шаралар. 19/19