Марс планетасы 3 сынып

1 слайд
№ 79 Жалпы Білім Беретін мектеп Ғылыми жоба тақарабы: «Марс планетасы» Ғылыми жетекші: Кабакаева Ж.Н. Орындаған: Жұмахан Қ.А. Сыныбы: 3 «ә» Алматы қ, 2022ж

1 слайд

2 слайд
Күннен қашықтығы:   227,9 млн км Планетаның диаметрі:   6786 км * Ғаламшардағы күндер:   24 сағ 37 мин 23 с ** Ғаламшардағы жыл:   687 күн *** t° бетінде:   -50° C Атмосфера:   9 5,37 % көмірқышқыл газы; 2,7% азот; 1,6% аргон; 0,13% оттегі; су буының болуы мүмкін (0,03%) Спутниктер:   Фобос және Деймос* Планетаның сипаттамалары:

2 слайд

3 слайд
Марс планетасы  Күн жүйесінің төртінші планетасы, күннен 227,9 миллион шақырым қашықтықта немесе жерден 1,5 есе алыс. Планета жерге қарағанда еріген орбитаға ие. Марстың күн айналасында эксцентрлік айналуы 40 миллион километрден асады. Перигелийде 206,7 млн км, ал афелийде 249,2 млн. Табиғи серігі Фобос Оның өлшемі 2 7 км.  Демос Оның өлшемі 13 км. 

3 слайд

4 слайд
Ғаламшардың орташа радиусы 3390 шақырымды құрайды, бұл жердің жартысына жуығы. Планетаның массасы жердікінен 10 есе аз. Ал бүкіл Марстың бетінің ауданы Жердің тек 28% құрайды. Бұл мұхиттарсыз барлық құрлық континенттерінің ауданынан сәл артық. Массасы аз болғандықтан, еркін түсу үдеуі 3,7 м/с² немесе жердің 38% құрайды. Яғни, жердегі салмағы 80 келі болатын ғарышкер Марста салмағы 30 келіден сәл артық болады.

4 слайд

5 слайд
Марстың орташа тығыздығы да жердегіден төмен және 3,93 кг/м³ құрайды. Марстың ішкі құрылымы жердегі планеталардың құрылымына ұқсайды. Планетаның қыртысы орташа есеппен 50 километрді құрайды, бұл жердегіден әлдеқайда көп. Қалыңдығы 1800 шақырымдық мантия негізінен кремнийден тұрады, ал диаметрі 1400 шақырым болатын планетаның сұйық ядросы 85 пайыз темірден тұрады. Марста геологиялық белсенділік табылған жоқ. Дегенмен, Марс бұрын өте белсенді болды. Марста геологиялық оқиғалар жер бетінде болмаған ауқымда орын алды. Қызыл планетада Күн жүйесіндегі ең үлкен тау Олимп бар, биіктігі 26,2 шақырым. Сондай-ақ тереңдігі 11 шақырымға дейінгі ең терең каньон (Маринер аңғары).

5 слайд

6 слайд
Марстағы мұз қиыршығы.   М арстың шығуы  мен  күннің  батуы  -  жердің  қарама-қарсы  жері. Планетаның атмосферасына шашыраған шаңның арқасында олар көк реңкте боялған.  Марстың полярлы қалпақшалары екі қабаттан тұрады.   Төменгісі  - су мұзы мен шаңның қоспасы.  Көктемде температураның жоғарылауымен ол сублимацияға түседі  (қатты күйден ерімей газ тәрізді күйге ауысады),  нәтижесінде қақпақтың көрінетін мөлшері азаяды.  Қыста көмірқышқыл газы атмосферадан шыға бастайды және қақпағы қайтадан артады.  Марста озон қабатының болмауы себепті Күн шығыстан шыға салысымен ғаламшар беті адамды күйдіріп жіберетіндей радиация дозасын қабылдайды.

6 слайд

7 слайд
Суық дүние Марс бетіндегі температура күндізгі экваторда -155°С- тан +20°С-қа дейін ауытқиды. Өте сирек атмосфераға және әлсіз магнит өрісіне байланысты күн радиациясы планетаның бетін еркін сәулелендіреді. Сондықтан Марс бетінде тіршіліктің ең қарапайым түрлерінің де болуы екіталай. Ғаламшар бетіндегі атмосфераның тығыздығы жер бетіндегіден 160 есе төмен. Марста байқалатын жалғыз құбылыс - шаңды дауылдар, кейде ғаламдық марс масштабын алады. Соңғы уақытқа дейін бұл құбылыстардың шығу тегі анық емес еді. Дегенмен, планетаға жіберілген соңғы роверлер Марста үнемі пайда болатын және әртүрлі өлшемдерге жете алатын шаңды құйындарды түзете алды. Шамасы, мұндай құйындылар тым көп болса, олар шаңды дауылға айналады.

7 слайд

8 слайд
Марстың серіктері Фобос пен Деймос Бір қызығы, грек тілінде олардың есімдері «қорқыныш» және «ужас» деп аударылады. Және бұл таңқаларлық емес, өйткені сыртқы жағынан екі спутник де қорқыныш пен қорқынышты тудырады. Олардың пішіндері біркелкі емес, олар астероидтарға көбірек ұқсайды, ал диаметрлері өте кішкентай - Фобос 27 км, Деймос 1 3 км. Спутниктер тасты жыныстардан тұрады, беті көптеген ұсақ кратерлерде орналасқан, тек Фобостың диаметрі 10 км болатын үлкен кратері бар, бұл спутниктің 1/3 мөлшерінде.

8 слайд

9 слайд
НАЗАРЛАРЫҢЫЗҒА РАҚМЕТ

9 слайд