Массалар центрі

1 слайд
Сабақтың тақырыбы: Статика элементтері. Массалар центр і. Тепе-теңдік түрлері

2 слайд
"Маған тіреу нүктесін тауып берсеңдер, жерді де көтере аламын." АрхимедМассалар центрі Тепе-теңдік шарттары.

3 слайд
Саба қтың мақсаты :  Денеленрдің тепе-теңдік шарттарына түсінік беру;  Тепе –теңдік шарттарының түрлерімен танысу,не себепті тепе-теңдікте болатындығын анықтау;  Денелердің массалар центрін анықтауды үйрену;  Денелердің тепе-теңдікте болу жағдайларының қолданылуын қарастыру.

4 слайд
Телемұнара бірнеше жыл бойы құламай қалай тұр? Егер дене ИСЖ-не қатысты тыныштықта болса, дене тепе-теңдікте болады.Проблемалық сұрақтар

5 слайд
Осы уақытқа дейін мұнараның құламау себебі неде?

6 слайд
Динамиканың қай заңында және қай жағдайда дененің тынышық күйі немесе түзу сызықты бірқалыпты қозғалысы туралы айтылады?

7 слайд
Механиканың қатты денелердің тепе-теңдікте болу шарттарын зерттейтін бөлімі- статика.

8 слайд
Айналатын денелердің тепе-теңдік шарттары 1  2  F 1 F 2 0 ... 2 1     n F F F 2 1    2 2 1 1   F F  0  RОА В

9 слайд
Тепе-теңдіктің бірінші шарты F 1,2 F 2,1 F 3,1 F 3,2 F 1,3 F 2,3 1 2 3F 1 F 2 F 3 F 1 F 1,2 F 1,3 +... = 0+ + F 2 F 2,1 F 2,3+ + +... = 0 F 3 F 3,1 F 3,2+ + +… = 0+ . . . . . . . ++ F 3,2F 3,1F 2,3F 2F 1,3F 1 F 3F 1,2+ + F 2,1+ + + + + … = 0 F 1 F 2 F 3 + … =0 + +

10 слайд
Материалық N нүктелердің жүйесіндегі масса центрінің С радиус-векторыm r m m m m r m r m r m r N N N N i i i С           1 2 1 2 2 1 1 ... ...     Жүйенің массалар центрі

11 слайд
  i mэлементарлық масса  i r радиус-вектор

12 слайд
Дененің ауырлық центрі – дененің кез келген орналасуында ауырлық күштерінің теңәрекетті күші арқылы өтетін нүкте . Массалар центрі,  ауырлық центрі  - дене қимылын немесе бөлшектердiң жүйесін сипаттайтын геометриялық нүкте; қатты дененің кеңістіктегі кез келген жағдайында оның бөлшегіне әсер ететін барлық ауырлық күштерінің қорытқы күші өтетін қатты денемен өзгеріссіз байланысты нүкте.

13 слайд
Тіреу нүктесімен тіреу осі бар дене тепе – теңдікте болу үшін ауырлық центірінен өтетін вертикаль тіреу нүктесінен де өтетін (немесе тіреу осін қиып өтетін ) болу керек. Содан кейін тепе – теңдіктің әр түрінде ауырлық центірінің қалай орналасатыны анықталады.

14 слайд
Жазық фигуралардың ауырлық центрі

15 слайд
Тепе-теңдік түрлері Орнықты Орнықсыз Талғаусыз

16 слайд
Орнықты тепе-теңдік

17 слайд
Ауырлық центрі тіреу нүктесінен төмен орналасса, дененің тепе-теңдігі орнықты болады. Денені ауытқытқанда ауырлық центрі көтеріледі, дене бастапқы қалпына оралады.

18 слайд
Орнықсыз тепе-теңдік

19 слайд
Тіреу нүктесі ауырлық центрінен төмен орналасса, дене орнықсыз тепе-теңдікте болады. Ауырлық центрінің орын ауыстыру бағытына қарай дененің тіреу нүктесі орын ауыстырғанда тепе-теңдік қалпына келе алады.

20 слайд
Талғаусыз тепе-теңдік

21 слайд
Дененің кез келген қалпында күштердің тепе-теңдігі сақталатын жағдайлар болады. Дененің бұл қалпы талғаусыз деп аталады.

22 слайд
Суреттегі қай дене тыныштықта тұр? 2-дене, тік сызық ауырлық центрі арқылы өтеді және тіреуді қиып өтеді.

23 слайд
 Суретте көрсетілген сызғыш қандай тепе теңдікте тұр? Неге? Орнықсыз тепе-теңдік, тіреу нүктесі ауырлық центрінен төмен орналасқан.

24 слайд
 Суретте көрсетілген шамдардың қайсысы орнықты тепе теңдік күйде тұр? Шамдардың салмақтары мен аудандары бірдей? 1 орнықты себебі, ауырлық центрі тіреу нүктесінен төмен орналасқан

25 слайд
Сергіту сәті  Орындықта арқаларыңды тік ұстап отырыңдар. Аяқтарыңды 90 0 бұрышпен қойыңдар. Денелеріңді алға қозғамай, аяқтарыңды орындық астына жылжытпай, орындарыңнан тұрыңдар. Орындарыңнан неге тұра алмағандарыңды түсіндіріңдер. (Кіндік маңайындағы адам денесінің ауырлық центрі тірек ауданын, яғни табанды қиып өтпейді.)

26 слайд
Рефлекси я 1.Сабақта мен жұмыс атқаруым 2.Бүгінгі жұмысым 3.Сабақ мен үшін 4.Сабақта мен 5.Сабақтың тақырыбын белсенді/белсенді емес ұнады/ұнамады қысқа/ұзақ жалықпадым / жалықтым түсіндім/түсінбедім