Материалдар / Мәтін есептерді шешу

Мәтін есептерді шешу

Материал туралы қысқаша түсінік
Мәтінді есептерді шешу жолдары көрсетілген.
Авторы:
Автор материалды ақылы түрде жариялады. Сатылымнан түскен қаражат авторға автоматты түрде аударылады. Толығырақ
22 Мамыр 2024
124
0 рет жүктелген
810 ₸ 900 ₸
Бүгін алсаңыз 10% жеңілдік
беріледі
Тегін турнир Мұғалімдер мен Тәрбиешілерге
Дипломдар мен сертификаттарды алып үлгеріңіз!
Бұл бетте материалдың қысқаша нұсқасы ұсынылған. Материалдың толық нұсқасын жүктеп алып, көруге болады
img_page_1
Материал жариялап тегін
сертификат алыңыз!
Бұл сертификат «Ustaz tilegi» Республикалық ғылыми – әдістемелік журналының желілік басылымына өз авторлық жұмысын жарияланғанын растайды. Журнал Қазақстан Республикасы Ақпарат және Қоғамдық даму министрлігінің №KZ09VPY00029937 куәлігін алған. Сондықтан аттестацияға жарамды
Ресми байқаулар тізімі
Республикалық байқауларға қатысып жарамды дипломдар алып санатыңызды көтеріңіз!
Материалдың қысқаша түсінігі
м Дайындаған мұғалім: Нағашбекова А. Т. 20 21-2 0 22 оқу жылыМәтіндік есептерді теңдеу

1 слайд
м Дайындаған мұғалім: Нағашбекова А. Т. 20 21-2 0 22 оқу жылыМәтіндік есептерді теңдеу мен теңсіздік құрып шығару«Республикалық физика-математика мектебі »

1 слайд

м Дайындаған мұғалім: Нағашбекова А. Т. 20 21-2 0 22 оқу жылыМәтіндік есептерді теңдеу мен теңсіздік құрып шығару«Республикалық физика-математика мектебі »

Мәтінді есептерді бір, екі немесе одан да көп айнымалылар енгізіп, олардың көмегімен теңдеулер мен теңсіздіктер және олардың жү

2 слайд
Мәтінді есептерді бір, екі немесе одан да көп айнымалылар енгізіп, олардың көмегімен теңдеулер мен теңсіздіктер және олардың жүйелерін құрып шешеді. Осылай құрылған теңдеулер және теңсіздіктер және олардың жүйелері есептің математикалық моделі деп аталады. 1-мысал. Дүкендегі 4 кг алма мен 3 кг алмұрттың құны бірдей. Егер алманың бағасы 50 тг-ге қымбаттаса, ал алмұрттың бағасы 50 тг-ге арзандаса, онда олардың бағасы бірдей болар еді. Олардың әрқайсысының бағасы қандай? Шешуі: Айнымалы енгіземіз. 1 кг алма -х тг, 1 кг алмұрт -у тг. болсын. 4х3у және х50у50 теңдеулерінен жүйе құрып, оны шешеміз. x 300 ; y 400 Жауабы: Алма 300 теңге, алмұрт 400 теңге Мәтінді есептерді математикалық модель құрып шығару

2 слайд

Мәтінді есептерді бір, екі немесе одан да көп айнымалылар енгізіп, олардың көмегімен теңдеулер мен теңсіздіктер және олардың жүйелерін құрып шешеді. Осылай құрылған теңдеулер және теңсіздіктер және олардың жүйелері есептің математикалық моделі деп аталады. 1-мысал. Дүкендегі 4 кг алма мен 3 кг алмұрттың құны бірдей. Егер алманың бағасы 50 тг-ге қымбаттаса, ал алмұрттың бағасы 50 тг-ге арзандаса, онда олардың бағасы бірдей болар еді. Олардың әрқайсысының бағасы қандай? Шешуі: Айнымалы енгіземіз. 1 кг алма -х тг, 1 кг алмұрт -у тг. болсын. 4х3у және х50у50 теңдеулерінен жүйе құрып, оны шешеміз. x 300 ; y 400 Жауабы: Алма 300 теңге, алмұрт 400 теңге Мәтінді есептерді математикалық модель құрып шығару

1.Айнымалылар енгізіп, есеп шарты бойынша осы айнымалылар арасындагы тәуелділіктерді математикалық өрнектер мен теңдеулер арқыл

3 слайд
1.Айнымалылар енгізіп, есеп шарты бойынша осы айнымалылар арасындагы тәуелділіктерді математикалық өрнектер мен теңдеулер арқылы жазамыз. 2. Құрылған теңдеулерден жүйе құрып, математикалық есепке келеміз. 3. Алынған жауаптарды есепте қойылған сұраққа жауап беру үшін колданамыз. Сонымен мәтінді есептерді шығарудың мынадай сызбасын аламыз : Мәтінді есептің шешуі Айнымалылар енгізіп, математикалық модель құру Математика лық есепті шешіп , жауабын алу Есептің жауабын жазу

3 слайд

1.Айнымалылар енгізіп, есеп шарты бойынша осы айнымалылар арасындагы тәуелділіктерді математикалық өрнектер мен теңдеулер арқылы жазамыз. 2. Құрылған теңдеулерден жүйе құрып, математикалық есепке келеміз. 3. Алынған жауаптарды есепте қойылған сұраққа жауап беру үшін колданамыз. Сонымен мәтінді есептерді шығарудың мынадай сызбасын аламыз : Мәтінді есептің шешуі Айнымалылар енгізіп, математикалық модель құру Математика лық есепті шешіп , жауабын алу Есептің жауабын жазу

Ара қашықтығы 30 км болатын екі айлақтың арасын катер ағыспен 120 мину тта, ағысқа қарсы 3 сағатта жүріп өтті. Катердің мен

4 слайд
Ара қашықтығы 30 км болатын екі айлақтың арасын катер ағыспен 120 мину тта, ағысқа қарсы 3 сағатта жүріп өтті. Катердің меншікті жылдамдығы мен өзен ағысының жылдамдығын табыңыз. Шешуі: x км / сағ - к атердің меншікті жылдамдығы, ал y км / сағ - өзен ағысының жылдамдығы болсын. S ( км ) ( км / сағ ) t (c ағ ) Ағыспен 30 x+y 2 Ағысқа қарсы 30 x-y 32-мысал. { x + y =15   x − y =10   ⟺ Жауабы : км / сағ ; 2,5 км / сағ.

4 слайд

Ара қашықтығы 30 км болатын екі айлақтың арасын катер ағыспен 120 мину тта, ағысқа қарсы 3 сағатта жүріп өтті. Катердің меншікті жылдамдығы мен өзен ағысының жылдамдығын табыңыз. Шешуі: x км / сағ - к атердің меншікті жылдамдығы, ал y км / сағ - өзен ағысының жылдамдығы болсын. S ( км ) ( км / сағ ) t (c ағ ) Ағыспен 30 x+y 2 Ағысқа қарсы 30 x-y 32-мысал. { x + y =15   x − y =10   ⟺ Жауабы : км / сағ ; 2,5 км / сағ.

Ара қашықтығы 340 км болатын екі қаладан бір уақытта бір-біріне қарама-қарсы екі пойыз шықты. Пойыздардың біреуінің жылдамдығы

5 слайд
Ара қашықтығы 340 км болатын екі қаладан бір уақытта бір-біріне қарама-қарсы екі пойыз шықты. Пойыздардың біреуінің жылдамдығы екіншісінен 5 км/сағ -қа артық. Егер қозғалыс басталғаннан кейін 120 минут өткенде олардың арақашықтығы 30 км болса, пойыздардың жылдамдығын табыңыз. Шешуі: x км / сағ 1-пойыздың жылдамдығы, ал х+5 км / сағ 2-пойыздың жылдамдығы болсын. 3-мысал. S ( км ) ( км / сағ ) t (c ағ ) 1-пойыз 2х x 2 2-пойыз 2 (х+5) х+5 2 Жауабы : км / сағ ; 80 км / сағ. 340-2(2х+5)=30 , x=75

5 слайд

Ара қашықтығы 340 км болатын екі қаладан бір уақытта бір-біріне қарама-қарсы екі пойыз шықты. Пойыздардың біреуінің жылдамдығы екіншісінен 5 км/сағ -қа артық. Егер қозғалыс басталғаннан кейін 120 минут өткенде олардың арақашықтығы 30 км болса, пойыздардың жылдамдығын табыңыз. Шешуі: x км / сағ 1-пойыздың жылдамдығы, ал х+5 км / сағ 2-пойыздың жылдамдығы болсын. 3-мысал. S ( км ) ( км / сағ ) t (c ағ ) 1-пойыз 2х x 2 2-пойыз 2 (х+5) х+5 2 Жауабы : км / сағ ; 80 км / сағ. 340-2(2х+5)=30 , x=75

4-мысал. Бірінші жұмысшы жұмысты 20 күнде орындайды, ал екінші жұмысшыға осы жұмысты орындау үшін бірінші жұмысшының уақытының

6 слайд
4-мысал. Бірінші жұмысшы жұмысты 20 күнде орындайды, ал екінші жұмысшыға осы жұмысты орындау үшін бірінші жұмысшының уақытының -і қажет, үшіншіге екіншіге қарағанда есе артық уақыт қажет. Осы жұмысты үш жұмысшы бірігіп қанша күнде бітіреді? жұмыс t ( күн ) еңбек өнімділігі 1-жұмысшы 1 20 2-жұмысшы 1 20 3-жұмысшы 1 12 30 + Жауаб ы: 6 күнде

6 слайд

4-мысал. Бірінші жұмысшы жұмысты 20 күнде орындайды, ал екінші жұмысшыға осы жұмысты орындау үшін бірінші жұмысшының уақытының -і қажет, үшіншіге екіншіге қарағанда есе артық уақыт қажет. Осы жұмысты үш жұмысшы бірігіп қанша күнде бітіреді? жұмыс t ( күн ) еңбек өнімділігі 1-жұмысшы 1 20 2-жұмысшы 1 20 3-жұмысшы 1 12 30 + Жауаб ы: 6 күнде

5-мысал. Атасының жасы немересінің жасынан 11 есе артық. Төрт жылдан кейін атасының жасы немересінің жасынан 7 есе артық болад

7 слайд
5-мысал. Атасының жасы немересінің жасынан 11 есе артық. Төрт жылдан кейін атасының жасы немересінің жасынан 7 есе артық болады. Атасы мен немересінің жасы нешеде? Жасы 4 жылдан соң Атасы 11х 11х+4 Немересі х х+4 11х+4 =7(х+4) х=6 Жауаб ы: 66 жас , 6 жас

7 слайд

5-мысал. Атасының жасы немересінің жасынан 11 есе артық. Төрт жылдан кейін атасының жасы немересінің жасынан 7 есе артық болады. Атасы мен немересінің жасы нешеде? Жасы 4 жылдан соң Атасы 11х 11х+4 Немересі х х+4 11х+4 =7(х+4) х=6 Жауаб ы: 66 жас , 6 жас

Дүкеннен барлығы 4 кг екі түрлі кәмпит сатып алынды. Оның 3 килограмы 1800 теңгеден. Кәмпиттерді араластырғанда қоспа кәмпиттің

8 слайд
Дүкеннен барлығы 4 кг екі түрлі кәмпит сатып алынды. Оның 3 килограмы 1800 теңгеден. Кәмпиттерді араластырғанда қоспа кәмпиттің бағасы 1825 теңгеден артық, бірақ 1875 теңгеден кем болуы үшін екінші түрлі кәмпиттің бағасы неше теңге болуы керектігін бағалаңыз. 6-мысал. Масса ( кг ) Бағасы ( теңге ) Жалпы құны 1-түрлі кәмпит 3 1800 5400 2-түрлі кәмпит 1 х х 1825 1825 1875 7300 7500 1900 2100 Жауаб ы: 1900 тг. артық, 2100 тг-ден кем

8 слайд

Дүкеннен барлығы 4 кг екі түрлі кәмпит сатып алынды. Оның 3 килограмы 1800 теңгеден. Кәмпиттерді араластырғанда қоспа кәмпиттің бағасы 1825 теңгеден артық, бірақ 1875 теңгеден кем болуы үшін екінші түрлі кәмпиттің бағасы неше теңге болуы керектігін бағалаңыз. 6-мысал. Масса ( кг ) Бағасы ( теңге ) Жалпы құны 1-түрлі кәмпит 3 1800 5400 2-түрлі кәмпит 1 х х 1825 1825 1875 7300 7500 1900 2100 Жауаб ы: 1900 тг. артық, 2100 тг-ден кем

7 -мысал. Жауаб ы: 90 бет. Компьютерде теруші бірінші күні шығарманың 30% - ін, қалғанын екінші және үшінші күндері терді.

9 слайд
7 -мысал. Жауаб ы: 90 бет. Компьютерде теруші бірінші күні шығарманың 30% - ін, қалғанын екінші және үшінші күндері терді. Оның екінші күні терген бет санының үшінші күні терген бет санына қатынасы 5:2 қатынасындай. Компьютерде теруші екінші күні үшінші күнге қарағанда 27 бет артық терді. Шығармада барлығы неше бет бар? күн терген бет саны бірінші 0,3 x екінші 5 y үшінші 2yШығармада барлығы x бет болсын. 5 y -2 y=27 y=9 7y=63 63=0,7x x=90

9 слайд

7 -мысал. Жауаб ы: 90 бет. Компьютерде теруші бірінші күні шығарманың 30% - ін, қалғанын екінші және үшінші күндері терді. Оның екінші күні терген бет санының үшінші күні терген бет санына қатынасы 5:2 қатынасындай. Компьютерде теруші екінші күні үшінші күнге қарағанда 27 бет артық терді. Шығармада барлығы неше бет бар? күн терген бет саны бірінші 0,3 x екінші 5 y үшінші 2yШығармада барлығы x бет болсын. 5 y -2 y=27 y=9 7y=63 63=0,7x x=90

8 -мысал. Екі ауылдың арасын велосипедші жаяу жүргіншіге қарағанда 3 сағат 20 минутқа жылдам жүріп өтеді. Велосипедші сағатына

10 слайд
8 -мысал. Екі ауылдың арасын велосипедші жаяу жүргіншіге қарағанда 3 сағат 20 минутқа жылдам жүріп өтеді. Велосипедші сағатына 12 км. жүрсе, жаяу жүргінші сағатына 4 км. жол жүреді. Екі ауылдың арасын велосипедші қанша уақытта жүріп өтеді ? S ( км ) ( км / сағ ) t (c ағ ) Велосипедші 1 2х 12 x жаяу жүргінші 4 (х+ 3 ) 4 x+3 1 2 х = 4 (х+ 3 ) 3 x=x+ 3 2 х= x==1 Жауаб ы: 100 минуттавелосипедші x сағатта жүріп өтсін.

10 слайд

8 -мысал. Екі ауылдың арасын велосипедші жаяу жүргіншіге қарағанда 3 сағат 20 минутқа жылдам жүріп өтеді. Велосипедші сағатына 12 км. жүрсе, жаяу жүргінші сағатына 4 км. жол жүреді. Екі ауылдың арасын велосипедші қанша уақытта жүріп өтеді ? S ( км ) ( км / сағ ) t (c ағ ) Велосипедші 1 2х 12 x жаяу жүргінші 4 (х+ 3 ) 4 x+3 1 2 х = 4 (х+ 3 ) 3 x=x+ 3 2 х= x==1 Жауаб ы: 100 минуттавелосипедші x сағатта жүріп өтсін.

4 12 . 5 Егер сыныптағы әр оқушыға дәптерден тарататын болсақ дәптер қалып қалады Егер , 7 .

11 слайд
4 12 . 5 Егер сыныптағы әр оқушыға дәптерден тарататын болсақ дәптер қалып қалады Егер , 7 . дәптерден тарататын болсақ онда оқушыға дәптер жетпей қалады Сыныпта қанша оқушы бар және барлығы қанша дәптер болды ? 9 -мысал. Жауаб ы: 19 оқушы, 88 дәптер. Сыныпта x . оқушы болсын Таратылған дәптер саны Барлық дәптер саны 19

11 слайд

4 12 . 5 Егер сыныптағы әр оқушыға дәптерден тарататын болсақ дәптер қалып қалады Егер , 7 . дәптерден тарататын болсақ онда оқушыға дәптер жетпей қалады Сыныпта қанша оқушы бар және барлығы қанша дәптер болды ? 9 -мысал. Жауаб ы: 19 оқушы, 88 дәптер. Сыныпта x . оқушы болсын Таратылған дәптер саны Барлық дәптер саны 19

40%- , - 60%- , Көкөніс дүкені бірінші күні барлық картоптың ін екінші күні қалғанының ін үшінші -

12 слайд
40%- , - 60%- , Көкөніс дүкені бірінші күні барлық картоптың ін екінші күні қалғанының ін үшінші - 85 %- , - 180 . күні жаңа қалдықтың ін ал төртінші күні қалған кг картопты сатты Әр күні дүкен қанша картоптан сатқан ? 10 -мысал. Жауаб ы: 2000 кг , 1800 кг , 1020 кг , 180 кг . Бірінші күні z , екінші күні y , үшінші күні x . кг картоп қалған болсын Қалған картоп (кг) Сатылған картоп (кг) 1-күн 0,60 z3000, z5000 5000 2-күн 0,40y1200, y3000 3000 3-күн 0,15 x180, x1200 1801020 4-күн

12 слайд

40%- , - 60%- , Көкөніс дүкені бірінші күні барлық картоптың ін екінші күні қалғанының ін үшінші - 85 %- , - 180 . күні жаңа қалдықтың ін ал төртінші күні қалған кг картопты сатты Әр күні дүкен қанша картоптан сатқан ? 10 -мысал. Жауаб ы: 2000 кг , 1800 кг , 1020 кг , 180 кг . Бірінші күні z , екінші күні y , үшінші күні x . кг картоп қалған болсын Қалған картоп (кг) Сатылған картоп (кг) 1-күн 0,60 z3000, z5000 5000 2-күн 0,40y1200, y3000 3000 3-күн 0,15 x180, x1200 1801020 4-күн

Балақай Карлсоннан бір банкі тосапты үш түрлі қорапшалардың біріне салып . « », жасырып қой

13 слайд
Балақай Карлсоннан бір банкі тосапты үш түрлі қорапшалардың біріне салып . « », жасырып қойды Балақай қызыл қорапқа мұнда тосап жоқ көк қорапқа « », « » . тосап осында жасыл қорапқа тосап көк қорапта деп жазып қойды Егер , осы жазулардың тек біреуі ғана дұрыс екені белгілі болса тосаптың қай . қорапшада екендігін табыңыздар , , ! Ал балалар барлығымыз жабылып Карлсонға көмектесіп жіберейік10 -мысал.

13 слайд

Балақай Карлсоннан бір банкі тосапты үш түрлі қорапшалардың біріне салып . « », жасырып қойды Балақай қызыл қорапқа мұнда тосап жоқ көк қорапқа « », « » . тосап осында жасыл қорапқа тосап көк қорапта деп жазып қойды Егер , осы жазулардың тек біреуі ғана дұрыс екені белгілі болса тосаптың қай . қорапшада екендігін табыңыздар , , ! Ал балалар барлығымыз жабылып Карлсонға көмектесіп жіберейік10 -мысал.

Қосымша есептер: № 11. Екі таңбалы санның цифрларының қосындысы 11-ге тең. Егер бұл санға 63-ті қоссақ, онда осы цифрлар арқылы

14 слайд
Қосымша есептер: № 11. Екі таңбалы санның цифрларының қосындысы 11-ге тең. Егер бұл санға 63-ті қоссақ, онда осы цифрлар арқылы таңбаланған, бірақ кері тәртіпте жазылған сан шығады. Берілген санды табыңыз. № 12. Теңіз суының құрамында массасы бойынша 5 тұз болады. Құрамында тұздың концентрациясы 1,5 болу үшін 15 литр теңіз суына қанша литр тұщы су құю керек? Рефлексия: Төменде көрсетілген көңіл-күйіңізге сәйкес бағанды таңдаңыз:

14 слайд

Қосымша есептер: № 11. Екі таңбалы санның цифрларының қосындысы 11-ге тең. Егер бұл санға 63-ті қоссақ, онда осы цифрлар арқылы таңбаланған, бірақ кері тәртіпте жазылған сан шығады. Берілген санды табыңыз. № 12. Теңіз суының құрамында массасы бойынша 5 тұз болады. Құрамында тұздың концентрациясы 1,5 болу үшін 15 литр теңіз суына қанша литр тұщы су құю керек? Рефлексия: Төменде көрсетілген көңіл-күйіңізге сәйкес бағанды таңдаңыз:

Назарларыңызға рақмет!

15 слайд
Назарларыңызға рақмет!

15 слайд

Назарларыңызға рақмет!