Мектеп жасына дейіңгі балалардың танымдық әрекетін дамыту.
Дипломдар мен сертификаттарды алып үлгеріңіз!
1 слайд
Тақырыбы :
Мектеп жасына дейінгі балалардың
танымдық әрекетін дамыту
Педагог-психолог: Молдабаева А.А
1 слайд
Тақырыбы : Мектеп жасына дейінгі балалардың танымдық әрекетін дамыту Педагог-психолог: Молдабаева А.А
2 слайд
. Мақсаты мен міндеттері
. Кіріспе
. Негізгі бөлім
. Баланың танымын алғашқы күннен бастап дамытудың
жолдары
. Ойын арқылы балалардың танымдық қабілеттілігін
дамыту
. Ойын арқылы ұйымдастырылатын оқу қызметтері
. 3-4 жастағы баланың танымдық дамуына арналған
ойындар
. 4-5 жастағы баланың танымдық дамуына арналған
ойындар
. Қорытынды
2 слайд
. Мақсаты мен міндеттері . Кіріспе . Негізгі бөлім . Баланың танымын алғашқы күннен бастап дамытудың жолдары . Ойын арқылы балалардың танымдық қабілеттілігін дамыту . Ойын арқылы ұйымдастырылатын оқу қызметтері . 3-4 жастағы баланың танымдық дамуына арналған ойындар . 4-5 жастағы баланың танымдық дамуына арналған ойындар . Қорытынды
3 слайд
Мақсаты:
Мектеп жасына дейінгі балалардың танымдық
қабілеттерін дамыту
Міндеттері:
. Танымдық процестері
. Көру
. Есте сақтау
.Ойлау қабілеттері
3 слайд
Мақсаты: Мектеп жасына дейінгі балалардың танымдық қабілеттерін дамыту Міндеттері: . Танымдық процестері . Көру . Есте сақтау .Ойлау қабілеттері
4 слайд
Кіріспе
Қазақстан Республикасының 2011-2020 жылдарға арналған білім беруді
дамытудың мемлекеттік бағдарламасында мектеп жасына дейінгі балалардың
бойына оқу қызметін меңгерту, ол танымдық белсенділікті дамытудың басты бағыты
болып саналады.
Танымдық белсенділікті психологиялық -педагогикалық құбылыс ретінде анықтау,
бұл мектепалды даярлық кезеңіндегі балалардың тұлғалық сапасының ерекшелігіне
талдау жасауға, тәрбиелеу мен оқыту үрдісін қалыптастыру жағдайлары мен
құралдарын қарастыруға мүмкіндік береді
Себебі меңгерілген білімнің сапасы мен беріктігіне тек балаларды оқыту, дамыту
және тәрбиелеудің нәтижесі емес, сонымен қатар балалардың өзіндік танымдық іс -
әрекетіне қатынасының қатысуымен тәуелді болып келеді. Танымдық белсенділік
баланың психологиялық- денелік дамуының алғы шарты мен нәтижесі болып
табылады.Осыған байланысты балалардың жоғары психикалық үрдісін қабылдау,
зейін, ойлау ерекшеліктері анықтайды.
Барлық психикалық танымдық үрдістердің ішінен ойлау жетекші үрдіс болып
табылады. Барлық танымдық процестер үрдістердің қасиеттері мен қатар бір-бірімен
сипатын анықтай отырып, олармен бірге және тығыз байланыста болуын бірізділікте
жүреді. Демек оқыту үрдісінде ынталандыру- бұл ең алдымен бала ойлауын дамыту
болып табылады.Ойлау адам өмірінде аса қымбат орын алады.
4 слайд
Кіріспе Қазақстан Республикасының 2011-2020 жылдарға арналған білім беруді дамытудың мемлекеттік бағдарламасында мектеп жасына дейінгі балалардың бойына оқу қызметін меңгерту, ол танымдық белсенділікті дамытудың басты бағыты болып саналады. Танымдық белсенділікті психологиялық -педагогикалық құбылыс ретінде анықтау, бұл мектепалды даярлық кезеңіндегі балалардың тұлғалық сапасының ерекшелігіне талдау жасауға, тәрбиелеу мен оқыту үрдісін қалыптастыру жағдайлары мен құралдарын қарастыруға мүмкіндік береді Себебі меңгерілген білімнің сапасы мен беріктігіне тек балаларды оқыту, дамыту және тәрбиелеудің нәтижесі емес, сонымен қатар балалардың өзіндік танымдық іс - әрекетіне қатынасының қатысуымен тәуелді болып келеді. Танымдық белсенділік баланың психологиялық- денелік дамуының алғы шарты мен нәтижесі болып табылады.Осыған байланысты балалардың жоғары психикалық үрдісін қабылдау, зейін, ойлау ерекшеліктері анықтайды. Барлық психикалық танымдық үрдістердің ішінен ойлау жетекші үрдіс болып табылады. Барлық танымдық процестер үрдістердің қасиеттері мен қатар бір-бірімен сипатын анықтай отырып, олармен бірге және тығыз байланыста болуын бірізділікте жүреді. Демек оқыту үрдісінде ынталандыру- бұл ең алдымен бала ойлауын дамыту болып табылады.Ойлау адам өмірінде аса қымбат орын алады.
5 слайд
Баланың танымын алғашқы күннен бастап дамытудың жолдары
Егер сөйлеу, ойлау, қабылдау процестерінің дамуы қалыпты жағдайда жүрмесе
баланың ой-өрісінің дамуы да кейін қалады. Бала бұл жаста өзін еркін ұстап, өз
бетімен әркет жасап үйрене алмайды, олардың дамуында жол көрсететін, өмірге
бейімделуіне жағдай жасайтын адам болу керек. Қандай адамзат баласы болмасын
баланың әлеуметтік жағдайына бейімдейтін, үйрететін ата-анасы болып табылады.
Бүгінгі күні мектепке дейінгі жастағы балалардың толық интеллектуалды даму
мәселесі әлі де өзекті болып отыр. Интеллектуалды толық дамыған мектеп жасына
дейінгі бала сабақты жақсы оқиды, берілген материалды тез қабылдайды, өзінің
күшіне сенімді, айналасындағылармен тез тіл табысады. Сол себепті мектепке дейінгі
білім беру мекемесінде ұйымдастырылған оқу – тәрбие үрдісінде зейін, есте сақтау,
ойлау қабілеті, елестету, сөздік қорын дамытатын және жаттықтыратын жұмыстарға
көп көңіл бөлінеді. Дидактикалық ойындар арқылы балалардың ойлау қабілеттері
дамиды, сабаққа деген қызығушылықтары артады.
5 слайд
Баланың танымын алғашқы күннен бастап дамытудың жолдары Егер сөйлеу, ойлау, қабылдау процестерінің дамуы қалыпты жағдайда жүрмесе баланың ой-өрісінің дамуы да кейін қалады. Бала бұл жаста өзін еркін ұстап, өз бетімен әркет жасап үйрене алмайды, олардың дамуында жол көрсететін, өмірге бейімделуіне жағдай жасайтын адам болу керек. Қандай адамзат баласы болмасын баланың әлеуметтік жағдайына бейімдейтін, үйрететін ата-анасы болып табылады. Бүгінгі күні мектепке дейінгі жастағы балалардың толық интеллектуалды даму мәселесі әлі де өзекті болып отыр. Интеллектуалды толық дамыған мектеп жасына дейінгі бала сабақты жақсы оқиды, берілген материалды тез қабылдайды, өзінің күшіне сенімді, айналасындағылармен тез тіл табысады. Сол себепті мектепке дейінгі білім беру мекемесінде ұйымдастырылған оқу – тәрбие үрдісінде зейін, есте сақтау, ойлау қабілеті, елестету, сөздік қорын дамытатын және жаттықтыратын жұмыстарға көп көңіл бөлінеді. Дидактикалық ойындар арқылы балалардың ойлау қабілеттері дамиды, сабаққа деген қызығушылықтары артады.
6 слайд
Ойын арқылы балалардың танымдық қабілеттілігін дамыту
Баланың ақыл –ойының дамуы тек белгілі бір білім көлеміне емес, танымдық іс -әрекет
амалдары мен тәсілдерін игерумен бірге еске сақтау, ойлау, елестету, танымдық шығармашылық
қабілеттерінің дамуын тұтас қамтиды. Бала дамуы үшін есте сақтауы мен ойлау қабілетінің мәні
өте зор. Бұлардың бәрі қоршаған орта мен білім, білік дағдысының қалыптасуы, есте сақтау
және ойлау қабілетімен тығыз байланысты. Баланың ойлау әрекетін ойдағыдай дамыту үшін,
тиімді тәсілдер қолданып, арнайы жұмыстар жүргізу қажет. Ойлау аса күрделі психологиялық
процесс. Бұлардың ішінде психология мен логиканың орны ерекше. Психология бірнеше жас
ерекшеліктердің ойының пайда болу, даму, қалыптасу жолын, яғни жеке адамның ойлау
ерекшелігі мен заңдылығын қарастырса логика –бүкіл адамзатқа ортақ ой-әрекет заңдары мен
формаларын айқындайды, ол адам ойының нақты нәтижесі болып табылатын ұғым, пайым,
дәлел сияқты ой формаларының табиғатын зерттейді.
Ойынның бірнеше түрлері бар: қимыл- әрекеті, логикалық, ұлттық, грамматикалық,
дидактикалық, рөлді- сюжетті. Тиімді қолданылған ойынның түрлері тәрбиешінің түсіндіріп
отырған материалын, тәрбиеленушілер зор ынтамен тыңдап, берік меңгеруіне көмектеседі.
Өйткені, төменгі сыныптағы оқушылардың аңсары сабақтан гөрі ойынға ауыңқырап тұрады.
Қызықты ойын түрінен кейін олар тез серігіп, тапсырманы ықыласпен орындайды.
6 слайд
Ойын арқылы балалардың танымдық қабілеттілігін дамыту Баланың ақыл –ойының дамуы тек белгілі бір білім көлеміне емес, танымдық іс -әрекет амалдары мен тәсілдерін игерумен бірге еске сақтау, ойлау, елестету, танымдық шығармашылық қабілеттерінің дамуын тұтас қамтиды. Бала дамуы үшін есте сақтауы мен ойлау қабілетінің мәні өте зор. Бұлардың бәрі қоршаған орта мен білім, білік дағдысының қалыптасуы, есте сақтау және ойлау қабілетімен тығыз байланысты. Баланың ойлау әрекетін ойдағыдай дамыту үшін, тиімді тәсілдер қолданып, арнайы жұмыстар жүргізу қажет. Ойлау аса күрделі психологиялық процесс. Бұлардың ішінде психология мен логиканың орны ерекше. Психология бірнеше жас ерекшеліктердің ойының пайда болу, даму, қалыптасу жолын, яғни жеке адамның ойлау ерекшелігі мен заңдылығын қарастырса логика –бүкіл адамзатқа ортақ ой-әрекет заңдары мен формаларын айқындайды, ол адам ойының нақты нәтижесі болып табылатын ұғым, пайым, дәлел сияқты ой формаларының табиғатын зерттейді. Ойынның бірнеше түрлері бар: қимыл- әрекеті, логикалық, ұлттық, грамматикалық, дидактикалық, рөлді- сюжетті. Тиімді қолданылған ойынның түрлері тәрбиешінің түсіндіріп отырған материалын, тәрбиеленушілер зор ынтамен тыңдап, берік меңгеруіне көмектеседі. Өйткені, төменгі сыныптағы оқушылардың аңсары сабақтан гөрі ойынға ауыңқырап тұрады. Қызықты ойын түрінен кейін олар тез серігіп, тапсырманы ықыласпен орындайды.
7 слайд
Ойын арқылы ұйымдастырылатын оқу қызметтері
Ойын арқылы ұйымдастырылатын оқу қызметтері
балаларға жеңіл әрі тартымды, түсінікті болады.
Оқытудың түпкі мақсаты- оның сапалы болуы, яғни оқу
қызметінің түрлері мен әдістерін, мазмұнын жетілдіруге,
оның әдіскерлік, танымдық, білімдік, тәрбиелік жағынан
сапалық жаңа деңгейге көтеру.Ойын түрін оқу үдерісінде
пысықтау, жаңа оқу қызметін пайдалану тиімді.Ойын түрі
оқу қызметінің тақырыбы мен мазмұнына неғұрлым
сәйкес алынса оның танымдық, тәрбиелік маңызы да арта
түседі.Баланың әдепті, көрегенді, қайырымды болып өсуі
қоршаған ортасына, үлкендерге байланысты екені мәлім.
Ойын қызметінің тағы бір ерекшелігі- оның өз әрекеттік
сипаты. Балалар ойын шығарушылар,ойынды
жасаушылар болып табылады. Білім мен тәрбие бастауын
балалар балабақшадан алады. Бүгінгі таңда
қоғамымыздың даму бағытында мектепке дейінгі тәрбие
саласы мамандарының алдында жан - жақты дамыған,
сауатты, саналы, өзіндік орыны бар үлкенге құрмет
көрсетіп, кішіге қамқор бола білетін азаматты тәрбиелеу
мәселесі жүктеліп отыр. Бүлдіршіндердің білімді, білікті,
саналы болуында ойынның алатын орны ерекше.
7 слайд
Ойын арқылы ұйымдастырылатын оқу қызметтері Ойын арқылы ұйымдастырылатын оқу қызметтері балаларға жеңіл әрі тартымды, түсінікті болады. Оқытудың түпкі мақсаты- оның сапалы болуы, яғни оқу қызметінің түрлері мен әдістерін, мазмұнын жетілдіруге, оның әдіскерлік, танымдық, білімдік, тәрбиелік жағынан сапалық жаңа деңгейге көтеру.Ойын түрін оқу үдерісінде пысықтау, жаңа оқу қызметін пайдалану тиімді.Ойын түрі оқу қызметінің тақырыбы мен мазмұнына неғұрлым сәйкес алынса оның танымдық, тәрбиелік маңызы да арта түседі.Баланың әдепті, көрегенді, қайырымды болып өсуі қоршаған ортасына, үлкендерге байланысты екені мәлім. Ойын қызметінің тағы бір ерекшелігі- оның өз әрекеттік сипаты. Балалар ойын шығарушылар,ойынды жасаушылар болып табылады. Білім мен тәрбие бастауын балалар балабақшадан алады. Бүгінгі таңда қоғамымыздың даму бағытында мектепке дейінгі тәрбие саласы мамандарының алдында жан - жақты дамыған, сауатты, саналы, өзіндік орыны бар үлкенге құрмет көрсетіп, кішіге қамқор бола білетін азаматты тәрбиелеу мәселесі жүктеліп отыр. Бүлдіршіндердің білімді, білікті, саналы болуында ойынның алатын орны ерекше.
8 слайд
3-4 жастағы баланың танымдық дамуына арналған ойындар
Ойын : «Не артық?»
Мақсаты: суреттерді салыстыру арқылы
ойлау қабілетін дамыту.
Шарты: Психолог балаларға суреттері
бар бетшелерді ұсынады.Әр қатардағы
бейнеленген заттарды сипатына қарай
мұқият қарап ,басқаларынан өзгеше
біреуін табуын өтінеді.Осылайша әр
қатардағы заттардан бала артығын
табады.
Ойын: «Не жетіспейді?»
Мақсаты: көзбен қабылдау және
ойлау қабілетін дамыту.
Шарты: Психолог балаларға
бірнеше заттардың суреті бар
бетшелерді ұсынады.Суретті
мұқият қарап,әр заттың жетіспейтін
бөлшегін табуын сұра йды.
8 слайд
3-4 жастағы баланың танымдық дамуына арналған ойындар Ойын : «Не артық?» Мақсаты: суреттерді салыстыру арқылы ойлау қабілетін дамыту. Шарты: Психолог балаларға суреттері бар бетшелерді ұсынады.Әр қатардағы бейнеленген заттарды сипатына қарай мұқият қарап ,басқаларынан өзгеше біреуін табуын өтінеді.Осылайша әр қатардағы заттардан бала артығын табады. Ойын: «Не жетіспейді?» Мақсаты: көзбен қабылдау және ойлау қабілетін дамыту. Шарты: Психолог балаларға бірнеше заттардың суреті бар бетшелерді ұсынады.Суретті мұқият қарап,әр заттың жетіспейтін бөлшегін табуын сұра йды.
9 слайд
4-5 жастағы баланың танымдық дамуына арналған ойындар
Ойын: «Жұбын тап»
Мақсаты:заттардың арасындағы
байланысын таба білуге үйрету.
Шарты: Психолог балаларға бірнеше заттың
бейнесі бар суреттерді береді. Оларды
мұқият қарап,екі-екіден жұптастырып
қарындашпен сызып көрсетуін өтінеді.
Ойын: «Есіңде сақта»
Мақсаты:есте сақтау қабілетін дамыту.
Шарты: Психолог балаларға пішін
бейнеленген карточканы ұсынып, мұқият
қарап алуын сұрайды.Балалар оны есінде
сақтап, содан соң суретін салады.
Ойын: «Бір сөзбен ата»
Мақсаты:ойлау қабілетін дамыту.
Шарты: Психолог балаларға әртүрлі
суреттері бар карточка ұсынады.Балалар әр
қатардағы заттарды бір сөзбен атауы қажет.
9 слайд
4-5 жастағы баланың танымдық дамуына арналған ойындар Ойын: «Жұбын тап» Мақсаты:заттардың арасындағы байланысын таба білуге үйрету. Шарты: Психолог балаларға бірнеше заттың бейнесі бар суреттерді береді. Оларды мұқият қарап,екі-екіден жұптастырып қарындашпен сызып көрсетуін өтінеді. Ойын: «Есіңде сақта» Мақсаты:есте сақтау қабілетін дамыту. Шарты: Психолог балаларға пішін бейнеленген карточканы ұсынып, мұқият қарап алуын сұрайды.Балалар оны есінде сақтап, содан соң суретін салады. Ойын: «Бір сөзбен ата» Мақсаты:ойлау қабілетін дамыту. Шарты: Психолог балаларға әртүрлі суреттері бар карточка ұсынады.Балалар әр қатардағы заттарды бір сөзбен атауы қажет.
10 слайд
Нәтижесінде, ойын:
1. Әр түрлі жастағы балаларды өз еркімен дамыту
әрекетінің түрі;
2. Бала әрекеттерінің ішіндегі ең еркін түрі, онда
айналаны қоршаған әлемді тани, сезіне білуі, өзін – өзі
тануы, өзін – өзі көрсетуі белсенді түрде жүзеге асады.
3. Даму тәжірибесі, бала ойын үстінде дамиды, даму
үшін ойнайды.
4. Балалар қарым – қатынасының негізгі ортасы, ойын
барысында құрдастарына, үлкендерге деген өзара
қарым – қатынас қалыптасады.
10 слайд
Нәтижесінде, ойын: 1. Әр түрлі жастағы балаларды өз еркімен дамыту әрекетінің түрі; 2. Бала әрекеттерінің ішіндегі ең еркін түрі, онда айналаны қоршаған әлемді тани, сезіне білуі, өзін – өзі тануы, өзін – өзі көрсетуі белсенді түрде жүзеге асады. 3. Даму тәжірибесі, бала ойын үстінде дамиды, даму үшін ойнайды. 4. Балалар қарым – қатынасының негізгі ортасы, ойын барысында құрдастарына, үлкендерге деген өзара қарым – қатынас қалыптасады.
11 слайд
Қорытынды
Балалардың танымдық іс-әрекетін дамыту, олардың
жоспарлау және ұйымдастыру біліктерін қалыптастыруда оқу-
зерттеу жұмыстарының маңызы өте зор. Танымдық іс-әрекеттің
шығармашылыққа ұмтылу арқылы сипатталады.Өз бетімен
білім алуға ұмтылу танымдық ізденімпаздықты қажет
етеді.Зерттеу жұмыстары оқу үдірісімен қатар жүре
отырып,оқушының танымдық біліктерінің дамуына негіз
болады.Әсіресе ,бұл жұмыстарда әр оқушының жеке
мүмкіндіктері мен қасиеттері айқындалады.
Ендігі жерде мектеп жасына дейінгі баланың бүкіл өмірін
ұйымдастыру, оның денсаулығын нығайту, ақыл-ой,
адамгершілік тәрбиесін жетілдіріп, түптеп келгенде мектепке
даярлау, тікелей ата-ананың үлесіне тиеді.
11 слайд
Қорытынды Балалардың танымдық іс-әрекетін дамыту, олардың жоспарлау және ұйымдастыру біліктерін қалыптастыруда оқу- зерттеу жұмыстарының маңызы өте зор. Танымдық іс-әрекеттің шығармашылыққа ұмтылу арқылы сипатталады.Өз бетімен білім алуға ұмтылу танымдық ізденімпаздықты қажет етеді.Зерттеу жұмыстары оқу үдірісімен қатар жүре отырып,оқушының танымдық біліктерінің дамуына негіз болады.Әсіресе ,бұл жұмыстарда әр оқушының жеке мүмкіндіктері мен қасиеттері айқындалады. Ендігі жерде мектеп жасына дейінгі баланың бүкіл өмірін ұйымдастыру, оның денсаулығын нығайту, ақыл-ой, адамгершілік тәрбиесін жетілдіріп, түптеп келгенде мектепке даярлау, тікелей ата-ананың үлесіне тиеді.
12 слайд
12 слайд
13 слайд
13 слайд
14 слайд
14 слайд
15 слайд
15 слайд
16 слайд
16 слайд
17 слайд
17 слайд