Мектепке дайындықтың функционалдық ерекшеліктері

1 слайд
Мектепке дайындықтың функционалдық ерекшеліктеріТақырыбы Орындаған:Амангелдиева Жарқынай Қабылдаған:Иманғалиева.Н.Т Кафедра: Мектепке дейінгі және Бастауыш білім беру 101топ

2 слайд
МЕКТЕПКЕ АЛҒАШ БАРУ — БАЛА ӨМІРІНЕ ҮЛКЕН ЖАҢАЛЫҚ, ӨЗГЕРІС ЕНГІЗЕДІ, ҚОҒАМДАҒЫ ЖАҢА ОРЫНҒА КӨШУІ МЕН ӨСІП- ЖЕТІЛУІНІҢ БІР БАСТАМАСЫ. БАЛАНЫ МЕКТЕПКЕ ДАЙЫНДАУ ДЕГЕНДЕ КӨПТЕГЕН АТА-АНАЛАР БАЛАҒА ӘРІПТЕРДІ ЖӘНЕ САНАУДЫ ҮЙРЕТУМЕН ҒАНА ШЕКТЕЛЕДІ. ӘРИНЕ БАЛАНЫҢ ОҚУҒА ДАЙЫНДЫҒЫН АҚЫЛ- ОЙЫНЫҢ ДАЯРЛЫҒЫМЕН ҒАНА ШЕКТЕЛІП ҚОЙМАЙ, ОНЫҢ ОҚУҒА ПСИХОЛОГИЯЛЫҚ ЖАҒЫНАН ДАЯРЛАУДЫ ҚАРАСТЫРУ ҚАЖЕТ. ЯҒНИ, БҰЛ БАЛАНЫҢ МОТИВАЦИЯЛЫҚ- ҚАЖЕТТІЛІК ЖӘНЕ ПСИХИКАЛЫҚ ҮРДІСТЕРІНІҢ ДАМУЫ ОҚУДА, ҚАРЫМ-ҚАТЫНАСТА ҚИЫНДЫҚҚА КЕЗІКПЕУІНЕ МҮМКІНДІК БЕРЕДІ.

3 слайд
БҰЛ ҚАУЫРТ КЕЗЕҢДЕ МЕКТЕП БІРІНШІ КҮННЕН БАСТАП ОҚУШЫҒА БІРНЕШЕ ТАЛАПТАР ҚОЙЫП ЖӘНЕ БАЛАНЫ ҰҚЫПТЫЛЫҚ ПЕН ЗЕЙІНДІЛІККЕ ТӘРБИЕЛЕЙДІ. СОНДЫҚТАН ДА БАЛАЛАР ОҚУ ІСІНЕ МАШЫҚТАНУҒА, ҚИМЫЛ-ӘРЕКЕТЕРІНІҢ ЫҚТИЯРЛЫ БАСҚАРЫЛУЫ ҚАБІЛЕТІН, АҚЫЛ-ОЙ ЕҢБЕГІН, МАҚСАТКЕРЛІГІН, ДАҒДЫСЫН ҚАЛЫПТАСТЫРУҒА АСА КӨҢІЛ БӨЛІНЕДІ. МЕКТЕПКЕ ДЕЙІНГІ БАЛАНЫҢ ӨМІРІНДЕ ӘЛЕУМЕТТІК, ПСИХОЛОГИЯЛЫҚ ЖАҒЫНАН ЖӘНЕ ФИЗИОЛОГИЯЛЫҚ ЖАҒЫНАН ДА ҚИЫН КЕЗЕҢ.БҰЛ КЕЗЕҢДЕ МЕКТЕП ӨМІРІМЕН ТАНЫСАДЫ, ӘЛЕУМЕТТІК ОРТАСЫ ӨЗГЕРІП ЖӘНЕ ОҚУШЫНЫҢ ЖАҢА ӘЛЕУМЕТТІК РӨЛІН МЕҢГЕРЕ БАСТАЙДЫ.

4 слайд
Психология лық дайындықты құрылымы мынадай бөліктерге бөлінеді Жеке дайындық Зия ткерлік дайындық Әлеуметтік психология лық дайындық Физиологиялық дайындық

5 слайд
Жеке дайындық Ж ЕКЕ ДАЙЫ Н ДЫ Қ БАЛ АН Ы Ң Ж АҢ А ҚОҒАМ ДЫ Қ ОРТАҒА ДАЙЫ Н ДЫ ҒЫ Н Ы Ң ҚАЛ Ы П ТАСУЫ БІРН ЕШЕ ҚҰҚЫ ҚТАР М ЕН М ІН ДЕТТЕРДІ ҚАМ ТИТЫ Н М ЕКТЕП ЕРЕЖ ЕСІН ЕН ТҰРАДЫ . М ЕКТЕП ТЕ ОҚУҒА ДАЙЫ Н ОҚУШЫ М ЕКТЕП КЕ ҚАЖ ЕТТІ ОҚУ ҚҰРАЛ ДАРЫ Н (П ОРТФЕЛ Ь,ОҚУЛ Ы Қ,ДӘП ТЕР, Ж ӘН Е Т. Б) ТҮГЕЛ ДЕП ҚАН А ҚОЙМАЙ, СОН ДАЙ-АҚ Ж АҢ А БІЛ ІМ АЛ У М ҮМ КІН ДІГІ М ЕН ТАН Ы М ҚАБІЛ ЕТІ Ж ЕТКІЛ ІКТІ ДӘРЕЖ Еде ДАМ Ы ҒАН БАЛ А БОЛ Ы П ТАБЫ Л АДЫ . БОЛ АШАҚ М ЕКТЕП ОҚУШЫ СЫ ҚЫ ЗЫ ҒУШЫ Л Ы ҒЫ Н Ы Ң ҚАЛ Ы П ТАСУ Ж ҮЙЕСІН Е ҚАРАЙ ӨЗІН ІҢ М ІН ЕЗ – ҚҰЛ ҚЫ Н , ТАН Ы М ДЫ Қ ІС- ӘРЕКЕТІН БАСҚАРА АЛ УЫ КЕРЕК. СОН ДА ҒАН А ОН Ы Ң ОҚУҒА ДЕГЕН ҚҰЛ ШЫ Н Ы СЫ П АЙДА БОЛ АДЫ .СОН Ы М ЕН ҚАТАР, Ж ЕКЕ ДАЙЫ Н ДЫ Қ БАЛ АН Ы Ң ЭМОЦ ИЯЛ Ы Қ Ж АЙ – КҮЙІН ІҢ ДАМ У ДЕҢ ГЕЙІН ДЕ КӨРСЕТЕДІ .

6 слайд
Бұл түрі баланың нақты білімі мен ой – өрісінің ауқымын көрсетеді. Баланың танысып отырған материалына деген көзқарасы мен материалды жекелей әрі жоспарлы түрде қабылдау жүйесінің қалыптасуы маңызды. Сондай-ақ жалпылай ойлау формасы мен негізгі логикалық операция ларды атқарып,есте сақтай алуы да міндетті. Зия ткерлік дайындық негізінен баланың бойындағы оқу іс әрекетінің бастапқы пайымдарын қалыптастыруды көздейді Зияткерлік дайындық

7 слайд
Зияткерлік дайындық түрі жалпыға алғанда төмендегі лерді қамтиды: Саралап қабылдау Аналитикалық ойлау Нақтылыққа талпыныс Логикалық есте сақтау Бі луге құштарлық Сөйлеу ті лі н игеру

8 слайд
Әлеуметтік-психологиялық дайындық Бал аны ң ме кте п ке п с и хо л оги я лы қ дай ы н ды ғы ны ң төме нде гіде й е ң маңы зды үш с и п аттамас ы бар: о қуға де ге н ы қы лас ; ө з міне з-құ лқы н бас қару қабіле ті; ө зінің и н те лл е ктуалд ы п ро це с те рін бас қару мү мкін дігі; Бал аны ме кте п ке ж ақс ы д ай ы ндау ж ә не ме кте пте о ңай бе й імде лу ф акто рл ары : ф и зи кал ы қ де нс аул ы қ. Дамы ған и н те лл е кт. Сы н ы п тас тары ме н жә н е е ре с е кте рме н қары м- қаты н ас жас ай біл у. Бе рілге н тапс ы рманы , жұмы с ты жүй е лі жас ау қабіл е ті. Сан ау жә н е о қу мүмкін дігі. Ұқы п ты л ы қ жә н е тә ртіп тілік.

9 слайд
Физиологиялық дайындық. Бұл дайындық бала ағзасының қызметі мен денсаулық жағдайының даму деңгейімен анықталады. Баланың мектепке дайындығын дәрігерлер арнайы өлшемдермен белгілейді.Баланың мектепте оқуға психологиялық және ф изиология лық дайындығын анықтау кезінде денсаулық жағдайы басты назарда болуы шарт.

10 слайд
0 1 0 2 0 3 0 4Баланың мектепте табысқа жетуінде неше түрлі бағыттар қарастырылады Ақыл-ойының даярлығы Биологиялық кемелденуі . Ж е ке бас ы ны ң қалы п тас уы ме н ә л е уме ттік дая рл ы ғы . Ер ік сапалар ының қалыпт асу ы м ен эм оционалдық даяр л ығ ы.

11 слайд
Ақыл-ойының даярлығы. Бұл ме кте п ке де й ін гі балан ы ң біл імі жә н е біл іктіл ігі. Ке з-ке л ге н бала жазы п ж ә не с ан ауме н ғана ше кте ліп қан а қо й май , е ң маңы зды с ы с алы с ты ра біл уді, тал дауды , о й лай біл уді, ө здігіне н қо ры ты н ды жас ай біл уі ти іс . Кө рне кі -ә ре ке ттік о й л ау қабіл е ттіл ігі жо ғары бала кө рне кі үл гіме н жұ мы с іс те ге н де , заттарды ң ке й п іме н , мөл ше рін ұй қас ты рған да, қо й ы л ған мін де тте рд і ше шуде ти імді ә ре ке тте рдің барл ы қ тү рін о ры ндап шы ғады . Сон ы ме н бірге балан ы ң с ө й л е у тіл інде ке міс тіктің бо лмау ы ж ә не ө зіне с өй ле ге н с ө здің мағы нас ы н түс ін іп, ө зінің о й ы н ж е ткізе ал уы қаже т. Бала ө збе тіме н с ө й ле м құ рас ты ры п, ұқс ас ды бы с тірке с те рін ан ы қ ай та ал уы маңы зды . Әрбір бал а ә ңгіме н і құрас ты руме н қатар ә рі бала заттарды , с уре тте рді, ә ре ке ттте рді бе й не л е п ж ә не о ны ң мазмұн ы н ай ты п бе руі қаже т.

12 слайд
Биологиялық кемелденуі М е кте пте гі о қу ә ре ке ті — бұ л ағзаны ң барл ы қ ж үй е л е рін ің қатты жұ мы с іс те у ін қаже т е те тін үрдіс . Балан ы ң ағзас ы н да ж аңа е ре ж е ле р ме н іс -ә ре ке тте рге үй ре ну ө зге ріс те р ту ғы зады . Оқушы ме кте п тің талап тары н о ры нд ап , ж аңа күн ре жи міне , с абақтард а тә ртіп с ақтап о ты руы ға д ағд ы л ану ы қаж е т. Ал ай да ке з-ке л ге н балан ы ң де н с аул ы қ жағдай ы мұ ндай ө зге ріс те рге бірде н бе й імде ле алмай ды . Со нды қтан балан ы ң д е нс ау лы қ жағдай ы (де не с ал мағы , бой ы ны ң ұзы н ды ғы т. б. ) н ормадағы 6-7 жас ар бал аны ң де не кө рс е ткіште рін е с ә й ке с бо лу ы ти іс . Сон ы ме н бірге кө ру , е с ту, мо то ри кас ы н ы ң даму ы ж ә не жү й ке жү е с ін ің ф и зи о л о ги я лы қ жағдай ы н жатқы зуға бо лады .

13 слайд
Жеке б ас ы ны ң қ ал ы птас уы м ен әл еум еттік дая р л ы ғы М е кте пке ке л ге н бал а о қи мы н де ге н н и е тпе н ме кте п табал ды ры ғы н аттай д ы . Бірақ ке й де бал а о қуға барғы м ке л е ді де ге нме н, он ы ң мо ти ві ә ртү рл і бо л ады . Біре у і ме кте п те кө п бала бар жә не о нд а кө ңілд і де с е , біре у і п артаға о ты рғы с ы ке л ге н дікте н ме кте п ке бару ы мүмкін . Ал ай да мұн дай ы қы л ас пе н ме кте пке ке л ге н балал ар, біраз уақы ттан ке й ін ме кте п тің қатал тә ртібіне жә н е күн де л ікті о қу с абақтары н а шы дай ал май ды . Ж алп ы , бал а о қу үрд іс ін ің ө зін е қы зы ғу ы қаж е т. Со н да ған а бұл балан ы ң тан ы м қы зы ғушы лы қтары ны ң даму ы н а, ж аңа білім ал уы н а мү мкін дік ж ас ай ды .

14 слайд
Сон ы ме н бірге бала мұғал імде рме н, балал арме н қары м-қаты н ас жас ау ү шін қаже тті қас и е тте рдің қалы п тас уы ас а маңы зды . Я ғни , о қу ә ре ке ті ұ жы мд ы қ с и п ат бо лған ды қтан , ә рбір бала құрд ас тары ме н қары м-қаты н ас жас ай алу ға, бірге жұмы с іс те уге дағды лан уы ке ре к. Ке й бір бал алар жаңа ұ жы мға те з е ніп , балал арме н те з тіл табы с ы п ке те ді. Ал ке й біре у ле рі кө п ке д е й ін құрбы лары ме н те з тіл табы с а ал мағанды қтан, ұж ы мнан ты с қал ы п, жал ғы з жүре ді. Сон ды қтан баланы ң ұж ы мда ө зіне ти іс ті о ры н алу ы , о ны ң қары м-қаты н ас ы на ә с е р е те ді. Сө й тіп бе ріл ге н құраушы лар балан ы ң бас қаларме н қары м-қаты нас арқы л ы ме кте п те о қы ту ға, ме кте п о қу шы с ы н ы ң рөл і арқы л ы бал ал ар то бы ме н ой лау дай ы н ды ғы н дамы тады .

15 слайд
Ері к с ап алар ын ы ң қалы п т ас уы мен эмоц и он алдық дая р лы ғы . Бұл балан ы ң ш еш і м қабы лдай алы п , мақс ат қоя бі луі. Сон ымен бі рге балан ың әр екет т ерді ж ос п арлап , олардың орын далуын ж үзеге ас ы руда күш ж ұмс ай бі луі, қи ы н дықт арды ж еңуі балан ың п с и хологи я лық үр ді с т ерді ң қалы п т ас уын а ықп алын т и гізеді . Егер балан ы ң мект еп т егі оқуғ а дай ы н дығ ы ос ы бағ ыт т армен ұш т ас ы п ж ат с а, балан ың оқуғ а т ез бей імделіп , ж ақс ы оқып кет уін е мүмкі н дік т уғ ыз ады . Мект еп ке дей ін гі лер ді ң н егі згі іс -әрекет і ой ын болған ды қт ан , оларғ а бірден оқу әр екет ін е ауы с у бірш ама қи ын ды қт ар т уғ ыз ады . Мект еп т абалды рығ ы н алғ аш ат т ағ ан бала п едагогт армен ж ән е балалармен кезіккен де мазалан ады , оқу үрдіс і н і ң өзі н е ж ағ ымс ыз эмоц и я с езін іп , қорқы н ы ш п ай да болады . Ос ыдан келе н аш ар оқи т ын балалар ж ән е екін ш і жы лғ а қалып қоя т ын балалар п ай да болады . Сон ымен бірге балан ы ң көңілкүй ін і ң болмай , с ебеп с ізден ж и і ауыр уы мект еп н ев р озы с и п ат ын да көрі н еді, я ғ н и мект еп т і ес ке алс а болған ы ж ылап , уай ымдай ды . Сөй т і п , мект еп бала үш і н с т р ес с оген дік факт орғ а ай н алып , ден с аулығ ы н ы ң н аш ар лауын а әкеліп с оғады Ерік сапаларының қалыптасуы мен эмоционалдық даярлығы

16 слайд
Қорытынды Кез-келген ата-ана баласының өсіп-жеті луінде, рухани күшті етіп тәрбиелеу жолында алуан түрлі қуаныш пен қиыншылықтарды бастарынан өткізе отырып, оның рухани және ақыл-ойы мен дене құрлысы жағынан жан-жақты даму дәрежесіне жеткізуге баулиды. Мұғалі м баланы оқуға дайындауда ата-анасымен бі рлесе отыра жүргі зеді . Оларға і сәрекеттің мазмұны өзгерген кезде баланың мі нез-құлқы да, і шкі психикалық өмірі де өзгереті ні н және осы кезде баласына аса қажет екенді гі түсі нді рі луі керек.

17 слайд
Бал аны ң ме кте п те гі оқу ға д ай ы нды ғы біртінде п қал ы п тас аты н ас а күрде лі үрд іс жә н е бұл үрдіс ті жү зе ге ас ы руды ң бірде н бір ж ол ы — ата-ан аны ң, мұғал імн ің ж ә не пс и х ол о гты ң бірігіп жұ мы с іс те у і. Бал а бал алы қ шақтан ө зіне бе л гіс із, таны с е ме с дү ни е нің е с ігін ашқанн ан ке й ін , бал аны ң өмір с ү ру тіршілігін түбе ге й л і ө зге рте ді. Я ғни , балан ы ң ме кте п ө мірін е е н іп жә н е өзінің ә ле у ме ттік о ртад а « М ЕН » де ге н ін қалы п тас ты ра алы п , ж оғары д ан кө ріне ал уы , бал ан ы ң білімд і, табы с ты жә н е н ә ти же л і и ге ріп ке ту іне ы қпал ж ас ай ды . Түй ін де й ке л е , бұл бал аны ң же ке тұл ғас ы н ы ң қалы п тас уы жә н е ақы л -о й ы н ы ң, таны м үрдіс те рінің даму ы бо л ы п табы л ады . Де ме к, балан ы ме кте п ке дая рл ау мә с е л е с і ө з ө зе ктілігін жо ғал тп ай ты н ә лі де зе ртте уді қаже т е те тін мін де тті мә с е ле л е рдің бірі бол ы п қала бе рме к

18 слайд
Назарларыңызға рахмет!