Нағыз достықтың сипаты

1 слайд
НАҒЫЗ ДОСТЫҢ СИПАТЫ 7-СЫНЫП КУШЕРБАЕВА ГҮЛНАФИС ПОШАНОВНА

1 слайд

2 слайд
Сабақтың мақсаты: Сенің білетінің: публицистикалық стиль және оның жанрлық ерекшеліктері; көркем әдебиет стилі және оның жанрлық ерекшеліктері. Сенің меңгеретінің: идеясы ұқсас екі мәтінге салыстырамалы талдау жүргізу; олардың құрылымын, мақсатты аудиториясын, тілдік ерекшелігін анықтау.

2 слайд

3 слайд
ОЙ ШАҚЫРУ •Стиль дегеніміз не? •Оның түрлерін атап бере аласыңдар ма?

3 слайд

4 слайд
МАҒЫНАНЫ ТАНУ •Стиль – мәтіннің тілдік ерекшелігі, жазу мәнері. Әр мәтіннің жеткізілуіне сәйкес стилі болады. Стильдердің бірнеше түрі, қолданылу мақсаты мен қолданылу аясы, өзіндік ерекшеліктері де бар. Ресми іс- қағаздар стилі Публицис- тикалық стиль Көрке м әдеби ет стилі Ауызе кі стиль Ғылым и стиль Стильдің түрлері

4 слайд

5 слайд
•Мәтіндер идеясы жағынан бір – біріне ұқсас болуы мүмкін. Автор өз идеясын кез келген стильде жеткізе алады. Мысалы, достық ұғымы, оның қадір-қасиеті туралы идеяны біз газет-журналдағы мақаладан да, сонымен қатар көркем шығарма идеясынан да анықтауымыз мүмкін. Демек, мәтіндер әртүрлі стильде жазылса да, идеясы жағынан ұқсас болуы мүмкін. Екі түрлі стильде жазылған мәтіннің ұқсастықтарымен қатар айырмашылықтары болуы мүмкін. Публицистикалық стиль дегеніміз барлық бұқаралық ақпарат құралдарының тілі болып есептеледі. Көркем әдебиет стилі дегеніміз барлық көркем шығармалардың тілі. •Мәтін әртүрлі жанрда жазылуы мүмкін. Бірақ әр стильдің өзіндік жанрлық ерекшеліктері болады. Мәселен, мақала жанры публицистикалық стильде де, ғылыми стильде де бар. Бірақ бірінші мысалда ол газет- журналда жазылатын мақала болса, екіншісінде ғылыми мақала болып есептеледі.

5 слайд

6 слайд
МӘТІННІҢ ЕРЕКШЕЛІКТЕРІ Мәтіннің формасы – Ауызша; Жазбаша; Визуалды. Жанры – Мақала; Ертегі; Әңгіме; Анықтама; Қызметтік хат; Баяндама; Реферат; Ғылыми мақала; Сұраныс хат және т.б Мәтіннің стилі – 1.Ауызекі сөйлеу стилі; 2.Көркем әдебиет стилі; 3.Ғылыми стиль; 4.Публицистикалық стиль; 5.Ресми іс қағаздар стилі. Мәтіннің мақсаты – Ақпарат беру; Қызықтыру; Сендіру; Дауласу; Талқыға салу; Суреттеу; Ақыл-кеңес беру; Нұсқау беру; Сын-пікір білдіру; Баға беру; Тәрбиелеу; Хабарлау. Мәтіннің аудиториясы – Балаларға арналған мәтін; Оқушыларға арналған мәтін; Мұғалімдерге арналған мәтін; Көпшілік қауымға арналған мәтін және т.б.

6 слайд

7 слайд
Ақымақтың махаббаты Бір айдаһар аюды қуып бара жатады. Мұны көрген аңшы батыр айдаһарды өлтіріп, аюды құтқарып алады. Аю өлімнен құтқарып алғаны үшін батырға шексіз алғысын білдіріп, аңшы қайда барса, соның артынан қалмай жүретін болады. Көрген елдің бәрі “Аю – жыртқыш аң. Абай бол!” – десе, аңшы: “Айдаһардан құтқарып алғаным үшін бұл аю менің адал, сенімді серігім болды,”– дейді. Елдер “Ақымақтың достығы жамандығынан да жаман. Сен аюға сенбе!” – десе, батыр: “Мұның бәрін қызғаныштан айтып отырсыңдар. Қарасаңыздаршы қандай сүйкімді! Бейшара аюдың мені қатты жақсы көретінін қалайша түсінбейсіңдер,” – дейді. Ақымақтың махаббаты алдамшы болатынына сенбейді. Аюдан бас тарта алмайды. Бір күні аңшы ұйықтап жатқанда, бір маса бетіне келіп қонады. Аю батырдың ұйқысын мазалап тұрған масаны қуып ұшырып жібереді. Маса ұшып-ұшып, қайтадан жігіттің бетіне келіп қонады. Мұны көрген аю әбден ызаланып, маса отырған жерге үлкен таяқ лақтырады. Сол кезде маса ғана емес, жақсы көрген аңшыны да өлтіріп жібереді. Осылайша жақсылық жасаймын деп, жақсы көргенді өлтіреді. https://angimeler.wordpress.com/category/%D0%B4%D0%BE%D1%81%D1%82%D1%8B%D2%9B/

7 слайд

8 слайд
МАҒЫНАНЫ ТАНУ Мақала Анықтама Әңгіме Ғылыми мақала Мәтіннің жанрын тап

8 слайд

9 слайд
МАҒЫНАНЫ ТАНУ Мақала Анықтама Әңгіме Ғылыми мақала Жауабы:

9 слайд

10 слайд
МАҒЫНАНЫ ТАНУ Суреттеу Тәрбиелеу Хабарлау Ғылыми мақала Мәтіннің мақсатын анықта

10 слайд

11 слайд
МАҒЫНАНЫ ТАНУ Суреттеу Тәрбиелеу Хабарлау Ғылыми мақала Жауабы:

11 слайд

12 слайд
Достық туралы не білеміз? • … Достық артық ештеңені қажет етпейді, ешқандай міндет артпайды, бүкіл тірлікті оған арнауды талап етпейді, кінәлі боп қалғанда жалған куәлік етуді сұрамайды, айыптыны өтірік ақтап алуға жұмсамайды. Оған достардың бірге, бір жерде өмір сүруі де керек емес. Бірақ достық үшін жазылмаған заңдардың орындалуы шарт. Егер достықтың талаптары жүзеге аспайтын болса, ол өзінен-өзі жоғалады. Ал жоғалған достық қайтадан жалғанбайды. • Достық адамды жазаламайды, қорқытып-үркітпейді, қудалау мен бопсалауға ұшыратпайды. Ол тек жоғалады, жойылады. Яғни достықтың мақсат-мұраттары жүзеге аспаса, ол жоқ боп кетеді. Раушан Құрманғалиева «Білім шапағаты» Республикалық апталық газеті •Ақпарат дереккөзі: https://bsh.kz/news/239

12 слайд

13 слайд
МӘТІН МАЗМҰНЫНА ҚАТЫСТЫ ТІРЕК СӨЗДЕРДІ БЕЛГІЛЕ Міндет артпайды, жазылмаған заң, достықтың талаптары, адамды жазаламайды Қажет етпейді, міндет артпайды, бір жерде өмір сүру, жоғалған достық Міндет артпайды, өтірік ақтамайды, өзінен-өзі жоғалады, қайтадан жалғанбайды Жалған куәлік, қудалау мен бопсалауға ұшыратпайды, қайтадан жалғанбайды, жойылады

13 слайд

14 слайд
МӘТІН МАЗМҰНЫНА ҚАТЫСТЫ ТІРЕК СӨЗДЕРДІ БЕЛГІЛЕ Міндет артпайды, жазылмаған заң, достықтың талаптары, адамды жазаламайды Қажет етпейді, міндет артпайды, бір жерде өмір сүру, жоғалған достық Міндет артпайды, өтірік ақтамайды, өзінен-өзі жоғалады, қайтадан жалғанбайды Жалған куәлік, қудалау мен бопсалауға ұшыратпайды, қайтадан жалғанбайды, жойылады

14 слайд

15 слайд
МӘТІННІҢ ЖАНРЫН ТАП Әңгіме Ғылыми мақаладан үзінді Мақаладан үзінді Анықтама

15 слайд

16 слайд
МӘТІННІҢ ЖАНРЫ: Әңгіме Ғылыми мақаладан үзінді Мақаладан үзінді Анықтама

16 слайд

17 слайд
ОҚЫҒАН «АҚЫМАҚТЫҢ МАХАББАТЫ» МЕН «ДОСТЫҚ ТУРАЛЫ ОЙЛАР» МӘТІНДЕРІНІҢ ҰҚСАСТЫҒЫН ТАП Екі мәтін де бір жанрда жазылған Екі мәтіннің ұқсас жақтары жоқ. Екі мәтін де бір стильде жазылған. Екі мәтіннің де тақырыбы мен идеясы бір

17 слайд

18 слайд
ОҚЫЛҒАН МӘТІНДЕРДІҢ ҰҚСАСТЫҒЫ: Екі мәтін де бір жанрда жазылған Екі мәтіннің ұқсас жақтары жоқ. Екі мәтін де бір стильде жазылған. Екі мәтіннің де тақырыбы мен идеясы бір

18 слайд

19 слайд
ДОСТЫҚ ТУРАЛЫ МАҚАЛДАРДЫ ТОЛЫҚТЫР Досы көпті жау алмайды, ... Доспен дос болғанша шаттан, ... Ерегескен ел болмайды, ...

19 слайд

20 слайд
ДОСТЫҚ ТУРАЛЫ МАҚАЛДАРДЫҢ ТОЛЫҚ НҰСҚАСЫ Досы көпті жау алмайды, Ақылы көпті дау алмайды. Доспен дос болғанша шаттан, Дұшпанмен дос болғаннан сақтан. Ерегескен ел болмайды, Есептескен дос болмайды.

20 слайд

21 слайд
ОҚЫҒАН ЕКІ МӘТІННІҢ ІШІНЕН ОҚИҒА ЖЕЛІСІ БАР, КЕЙІПКЕРЛЕР АРАСЫНДАҒЫ ДИАЛОГ СИПАТТАЛАТЫН МӘТІНДІ БЕЛГІЛЕ. «Ақымақтың махаббаты» әңгімесі «Достық туралы не білеміз?» мақаласы

21 слайд

22 слайд
ОЙТОЛҒАУ «Мен қандай доспын?» «Нағыз достың сипаты қандай болады?» «Менің досым осындай» Жоғарыда ұсынылған тақырыптарының бірін таңдап, шағын ойтолғау жаз. (5-6 сөйлем)

22 слайд

23 слайд
КЕРІ БАЙЛАНЫС Публицистикалық және көркем әдебиет стиліндегі мәтіндерді ажырата аламыз ба? Қандай дағдымызд ы дамыттық? Бүгінгі сабақта не үйрендік?

23 слайд

24 слайд
РЕФЛЕКСИЯ Менің көңіл күйім қандай болды? Сабақта не ұнады, не ұнамады?

24 слайд