Нығмет Нұрмақов-халық игілігіне қызмет еткен күрескер

1 слайд
Нығмет Нұрмақов (1895-1930)

2 слайд
Халы қ игілігіне қызмет еткен күрескер 1895-1937 НЫҒМЕТ НҰРМАҚОВ

3 слайд
Қарағанды облысының Қарқаралы ауданының Егіндібұлақ селосына таяу Қызылшілік елді мекенінде 1895 жылы 25 сәуірінде дүниеге келген.Әкесі,сіңірі шыққан кедей Нұрмақ Ақайдың Хасені ашқан мектепке үйін беріп,баласы Нығметті сол мектепте оқытады. Нығмет Нұрмақов

4 слайд
1906-07 жылдары жас Нығмет Ақайдың Хасенінің көмекшісі ретінде Қоянды жәрмеңкесіне барып,өлкетанушы Григорий Потанинмен кездеседі. 1911-15 жж сол кісінің қолдауымен, Омбы мұғалімдер семинариясында оқып, Бейімбет Майлин,Мағжан Жұмабаевтармен бірге Бірлік жастар ұйымын құрды. 1915—1918 жылдары Қарқаралыда мектеп мұғалімі болып қызмет атқарды.. 1918 жылы ақпан-мамыр айлары — жұмысшы шаруа депутаттары Қарқаралы уездік кеңесінің хатшысы болып сайланды. 1918—1919 жж. Семейде ақгвардияшылар түрмесінде отырды.Көмекке орталықтан келген большевик отряды Ревком мүшелерін босатқан соң Нығмет Нұрмақов Қарқаралы,Қу өңірінде 100 адамдық қарулы әскер ұйымдастырып,осы өңірде ойран салып жүрген Колчактың 300 адамдық отрядын талқандап,Семей губкомының алғысына ие болды.

5 слайд
1925 жылғы қыркүйек—қазан айлары — ВКП(б) Киробкомының бөлім меңгерушісі. 1924 жылғы қазан — 1929 жылғы сәуір — ҚАКСР Халық Комиссарлары кеңесінің төрағасы. 1929—1931 жж. — Мәскеуде оқуда. 1931—1937 жж. — ВЦИК хатшысының орынбасары. ВЦИК Президумының бөлім меңгерушісі ВКП(б) Қазақ өлкелік комитетінің ҚАКСР ОАК мүшесі. 1937 жылы атылып, 1956 жылғы тамызда ақталды. 1920—1921 жж. — Қарқаралы уездік ревкомының, 1923 жылдың 11 сәуірінен РСФСР Жоғарғы Сотының қазақ бөлімінің төрағасы болған Н. Нұрмақовтың Жоғарғы Сот пен губерниялық прокуратураның қалыптасуындағы ролі ерекше зор. 1923—1924 жж. Юстиция халық комиссары қызметін атқарды..

6 слайд
Мемлекет және қоғам қайраткері Мемлекет және Қоғам қайраткері публицист Қазақстанны ң жоғарғы сотының негізін салушы4 премьер- министр Алғашқы төрағаҚазақтың алғашқы бас прокуроыРеспубли ка прокурор ы НЫҒМЕТ НҰРМАҚОВ

7 слайд
Омбы мұғалімдер семинариясын ( 1915 ) бітірген. Омбыда оқып жүргенде С.Сейфуллин , М.Жұмабаев , Ә. Досовтармен бірге “Бірлік” атты жасырын ұйым құрды. Ұйым мүшелері Ресей үкіметінің қазақ даласында жүргізіп отырған отаршылдық саясатына қарсы үгіт-насихат жұмыстарын ұйымдастырумен қатар, Омбы тұрғындарын қазақ халқының мәдениетімен таныстыру мақсатымен әр түрлі кештер өткізіп тұрды. 1915 – 16 жылдары Қарқаралыда мұғалімдік қызмет атқара жүріп, “Дала одағы” (“Степной союз”) ұйымын құрады. Ұйым патшаның қазақтарды қара жұмысқа алу туралы жарлығына қарсы үгіт жұмыстарын жүргізді.

8 слайд
 1929 жылдың сәуір айында Нығмет Нұрмақов Мәскеуге кетуге мәжбүр болған. Бұл Қазақстанның экономикалық- әлеуметтік жағдайына байланысты Голощекинмен келіспеушіліктің шегіне жеткен тұсы еді. Нығмет Нұрмақов үкімет басшысы ретінде «Байларды тәркілеу туралы» декретке қолды амалсыз қоя отырып, «науқан» барысында туған әділетсіздіктер мен асыра сілтеушіліктерге ашық наразылық білдірген

9 слайд
«РСФСР-дегі аз ұлттар арасындағы жұмыстың жайы мен міндеттері» деген кітабы 1934 жылы Мәскеудегі «Власть Советов» баспасынан жарық көрді. Кеңестер Одағының сыртқы жайы және осоавиахим қоғамының міндеті. Отчет правительства Казахстана. Қазақстан құрылысы. Строительство Казахстан.Еңбектері

10 слайд
1937 жылдың қуғын-сүргініне Нығмет Нұрмақов алғашқылардың бірі болып ілінді. Кейін Алматыда, Қарағандыда Нығмет Нұрмақовтан «тапсырма» алып отырған О. Исаев, А. Асылбековтардың ұйымдары табылды мыс. Олардың орталықтағы басшы ұйымын Нығмет Нұрмақов, Т. Рысқұловтар басқарған болып шығады. Мұның бәрі, әрине, ойдан шығарылған болатын. Мәскеу архивінің анықтамасы бойынша Нығмет Нұрмақов 1937 жылдың 3 маусымында Мәскеудегі пәтерінде тұтқындалып, 27 қыркүйегінде «айыбын мойнына алып», «үштіктің» үкімімен 15 минутта тағдыры шешіліп,42 жасында атылады. Сталин қайтыс болғаннан кейін 1950 жылдарың екінші жартысында Нығмет Нұрмақов толығымен ақталды. Сүйікті жары Зүфнін 19 жыл өмірін тұтқын лагерьлерінде өткізген. Тұңғыш қыздарын сол жылдары жоғалтып алған. Ұлдары Ноян Ұлы Отан соғысынан аман-есен оралып, әскери полковник шенінде 1986 жылы Мәскеуде қайтыс болған. Зүфнін апай Алматыдағы туған- туысқандарының ортасында тоқсаннан асып көз жұмған. 1937 жылы атылып, 1956 жылғы тамызда ақталды.

11 слайд

12 слайд

13 слайд
Жалпы, Әлекең мен Нығметтiң Мәскеуде бiр күнде ұсталып, бiр күнде атылып, Дон зиратында бiрге жерленуi де олардың қызыл империя алдындағы сұсы мен мысы өте жоғары болғандығын көрсетедi.

14 слайд
Нығмет Нұрмақовтың есімі берілген көшелер

15 слайд
Нығмет Нұрмақов атындағы көшеҚарағанды облысы, Қарқаралы ауданы. Егіндібұлақ ауылындағы

16 слайд
Нығмет Нұрмақовқа ескерткіш орнатылатын орын

17 слайд
ЗЕРТТЕУ ЖҰМЫСЫНЫҢ БАРЫСЫ Егіндібұлақ музейі

18 слайд
Егіндібұлақ кітапханасы

19 слайд
Назарларыңызға рахмет!!!