Ойлау. Қисынды ойлау. Қарапайым ұқсастықтар әдітемесі

1 слайд
Такырып: Ойлау. Қисынды ойлау. Қарапайым ұқсастықтар әдітемесі Орындаған :Василева А.Т. Семей 2020ж.

1 слайд

2 слайд
Мазмұны  Кіріспе  Негізгі бөлім  Ойлау – объективтік шындық  Ойлау тәсілдері  Ойлаудың күрделі формалар  қисынды ойлау  Ойлау аса күрделі процесс  Қорытынды  Пайдаланылған әдебиеттер

2 слайд

3 слайд
Ойлау дегеніміз – сыртқы дүние заттары мен құбылыстарының байланыс - қатынастарының миымызда жалпылай және жанама түрде сөз ар- қылы бейнелеуі. Ойлау қабылдау, елестермен тығыз байланысты. Түйсік пен қабылдау танымның бірінші баспалдағы болғандықтан, олардан тыс ешбір ойлау болмай-ды. Ойлау сезім мүшелері арқылы алынған мәлімет- терді өңдейді.Ойлау сезімдік мағлұматтарды не- гізінде ғана мүмкін болатын нәрсе.Елестерде жал-пылағыш элементтер мол болғанмен, оның таным мүмкіндігі ойлаудан әлде-қайда төмен. Ойлаудың қамтитын шеңбері өте кең.

3 слайд

4 слайд
Ойлау адамның сыртқы дүниемен қарым- қатынас процесінде туындап отырады. Адам ойлауының мазмұнын, білетін объективтік шындық. Адамға алдына мақсат қойып оны шешуге ұмтылдыратын оның қажеттері. Ойлау - өзіндік ішкі қарама - қарсы қайшылықтарға толы процесс. Бұл оның дамуының және іске асуының қозғаушы күштері болып табылады. Ойлаудың пайда болуына жаңа белгісіз нәрселерге зер салып, қызығудың да маңызы зор.

4 слайд

5 слайд
Ойлау тәсілдері Ойлау процесі талдау мен жинақтау тәсілдері- нің басталады. Бұлар түйсік пен қабылдаудағы анализ бен синтездің жаңа мазмұнға ие болған тү-рі. Анализ дегеніміз ой арқылы түрлі заттар мен құбылыстардың мәнді жақтарын жеке бөліктерге бөлу. Анализ бен синтез бірімен-бірі тығыз байла- нысты, бірінсіз-бірі болмайтын құбылыс. Бұл екеуі бірінен-бірі ешқашан ажырамайтын ой процесінің негізгі компоненттерінің бірі.

5 слайд

6 слайд
Ойлаудың күрделі формаларының бірі – ой қорытындылары. Ой қорытындылары дегеніміз бірнеше пікірлерден жаңа бір пі- кір шығару тәсілі. Ой қорытындыларының үш түрі бар: 1. Дедукциялық; 2. Индукциялық; 3. Аналогиялық.

6 слайд

7 слайд
 Индукция – жекеден жалпыға қарай жасалатын ой қорытындысы, мәселен, оттегі болмаған ауада өсімдік өсе алмайды, сондай-ақ оттегі жоқ ауада жануарлар да, адам да тіршілік ете алмайды.  Аналогия – ұқсастық бойынша ой қорытындыларын жасау. Мәселен, И.Ньютон бүкіл әлемдік тар-тылыс заңын топқанда, ой қорытындысының осы түріне сүйенген. Ол жер үстіндегі денелердің қозғалуы, әсіресе құлауы мен аспан денелерінің қозғалуы арасындағы ұқсастықты түсіндіруде аналогияны келтіреді.  Дедукциялық ой қорытындысында бала өзі білетін нақтылы фактілерді, байланыстарды, қатынас- тарды сол жалпы заңдылықтарға негіздей ұғуға тырысады.

7 слайд

8 слайд
Логика (гр. λογική - «талдауға құрылған», λόγος — «сөз», «сөйлем», «ойлау», «ақыл») — ойлау, оның формалары мен заңдылықтары туралы ғылым. Логика дәлелдеу мен теріске шығарудың белгілі бір әдіс-тәсілдері қаралатын ғылым теориялар жиынтығын құрайды. Ғылым ретіндегі логикадан логикалық дұрыс ойдың байланысы мен динамикасын (ойлау логикасы) айыра білу қажет. Ғылыми логика саласына белгілік құрылымдарды жасау мен зерттеу (есептеу, формальдік жүйелер), жалпы касиеттері логикалық оймен көрінетін және белгілік құрылымда белгіленетін шындықтың белгілі бір үзінділерін қарастыру (модельдер) енеді. Логикалық форма — бұл мазмұнды тұжырымдардың байланыс әдісі. Мысалы, пікірдің екі түрлі нақты мазмұнын қарастырайық: Барлық ағаш — өсімдік. Барлық өзендер теңізге құяды. Екеуінің мазмұндары жағынан айырмашылығын аңғару қиын емес, сонымен бірге біріншісі пікір ақиқат та, екіншісі — жалған пікір. Қисынды ойлау-Логикалык ойлау

8 слайд

9 слайд
      Психолог А.Н.Леонтьев оқушылардың ақыл-ойын да- мыту мен оқыту өзара байланысты екенін атап көрсет- ті.      Оқыту арқылы ойлаудың төмендегі сапаларын дамы- туға ықпал етуге болады: 1.Ойлаудың икемділігі. 2.Ойлаудың тереңділігі мен кеңділігі. 3.Ойлаудың сынилығы. 4.Ойлаудың мақсаттылығы. 5.Ойлаудың жалпылығы. 6.Ойлаудың өз бетіншелдігі. 7.Анықтылығы,дәлелдігі.     Ойлауға тән осы сипаттар оқушылардың ойлауының мә- дениетін көтеруге, олардың  интеллектуалдық потенциа-лын дамытуға көмектеседі.

9 слайд

10 слайд
Қорытынды Ойлау – объективты шындықты белсенді бейнелеудің жоғарғы формасы, дүниені тану мен игерудің жоғарғы сатысы болып табылады! Ойлау жеке дара ерекшеліктерін әңгімелей отырып, келесі жәйтті естен шығаруға болмайды : ой толғайтын мидың өзі емес, адам біртұтас тұлға. Талай даналық ойлардың пайдасыз болжам деңгейінде қалып жатқанының куәсіміз, сондықтан әрқашан ұшқыр ойдың жасампаз, белсенді әрекетпен ұштасқаны, әр адамның өз дарынды қызметін пайдалы өнімді еңбек әрекетіне жұмсағаны жөн.

10 слайд

11 слайд
Пайдаланылған әдебиеттер  Бабаев С.Б  Жарықбаев Қ.Б  www.google.ru  www.yandex.ru

11 слайд