оқушы жұмысы

1 слайд

1 слайд

2 слайд

2 слайд

3 слайд

3 слайд

4 слайд

4 слайд

5 слайд
Тұздар-нағыз электролиттер

5 слайд

6 слайд
Тұздар-нағыз электролиттер  Тұздар - қатты кристал заттар, біразы суда жақсы еріп, мөлдір ерітінді түзеді Тұздарды бинарлы косылыстарға балап,  металл   мен  қышқыл   қалдықтарының валенттіліктерін олардың таңбаларының үстіне жазамыз да, валенттілік бойынша  формула   құру  алгоритмін   пайдаланамыз .

6 слайд

7 слайд
Тұздар Орта Қышқылдық негіздік кешенді   сутек   атомдары толық ауысса (Na2CO3, K3PO4, MgSO4); сутек атомдары металл атомдарымен біртіндеп алмасса (NaHCO3, K2HPO4); құрамына  гидроксил   тобы енсе , қос тұздар – сутектің орнын бірнеше металл катиондары басса

7 слайд

8 слайд
Тұздар көбіне халықаралық  номенклатура   бойынша аталады. Тұздар суда ерігенде иондарға ыдырап, ерітінділері электр тогын өткізеді. Гидролиз   тұрғысынан тұздар 4 топқа жіктеледі: күшті негіз бен күшті қышқылдан; күшті қышқыл мен әлсіз негізден; әлсіз негіз бен күшті қышқылдан; әлсіз негіз бен әлсіз қышқылдан түзілген.

8 слайд

9 слайд
Тұздардың химиялық қасиеттері • Тұздар негізінен катты заттар, олардың суда ерігіштігі арнайы кестеде беріледі (химия кабинетінде ілініп тұрады) және  « ерігіштік кестесі»  деп аталады. Онда суда еритін заттар  «е» , аз еритіндері -  «а.е» , ерімейтіндері -  «ем» , суда тұрақсыздары сызықшаман (-) белгіленген. Тұздардың ішінде  нитраттар  жақсы ериді, ал  барий сульфаты ,  кальций карбонаты ,  күміс хлориді ,  қорғасын (II) сульфиді  т. т. іс жүзінде ерімейді. Калий мен натрийдің барлық түздары суда ерімтал келеді. • Тұздардың металдар мен әрекеттесуі белсенді металдар белсенділігі төмен металдарды олардың тұздарының құрамынан ығыстырып, орын басу  реакциясы  жүреді, нәтижесінде жаңа тұз бен бос күйіндегі металл алынады. Мысалы, сынауыққа  мыс сульфатының  ерітіндісін құйып, оған темір шеге салсақ, оның беті біраздан кейін қызыл мыспен қапталады: – CuSO4+Fe=FeSO4+Cu • Бұл типті реакциялардың сұлбасы мынадай: – тұз + металл (белсенді) = тұз (жаңа) + металл (белсенділігі төмен)

9 слайд

10 слайд
Сынауыққа мәрмөр түйірлерін салып, үстіне тұз қышқылын құйсақ, төмендегі реакция жүреді, нәтижесінде газ бөлінеді: СаС0 3 +2НСl=СаСl 2 +Н 2 С0 3 Н 2 С0 3 =Н 2 0+С0 2 ↑ (реакцияның жүру белгісі) 2NaCl+H 2 S0 4 =Na 2 S0 4 +2HCl↑ Жалпы сұлбаны былай беруге болады:

10 слайд

11 слайд
Сынауыққа барий хлоридінің ерітіндісін құйып, оған натрий сульфатының ерітіндісін коссақ, ақ түсті тұнба пайда болады, ол мына реакцияның жүргендігінен: BaCl 2 +Na 2 S0 4 =BaS0 4 ↓+2NaCl NaCl+AgN0 3 =AgCl↓+NaN0 3 Реакция типі - алмасу, мұндай  реакциялардың жүру шарттары  мынадай: 1. Реакцияға қатысатын тұздардың екеуі де ерімтал болуы керек. 2. Түзілген тұздардың біреуі тұнбаға ( ↓ ) түсуі керек. Сұлбасы мынадай: тұз + тұз = тұз (жаңа) + тұз ↓(жаңа)

11 слайд

12 слайд
Тұздардың металдармен әрекеттесуі[ өңдеу ] • Тұздардың металдармен әрекеттесуі. Тәжірибе бойынша Мыс(2) хлоридінің көгілдір ерітіндісіне темір шегені батырса, біраз уақыт өткенде ерітіндінің түсі жасылданып, шегенің бетіне қызғылт сары мыс қонғаны байқалады. Белсендірек темір мысты тұзынан ығыстырып шығарады: • Fe+CuCl2=FeCl2+Cu • Әрбір металдың басқа металдарды оның тұздарынан ығыстырып шығаруы, металдардың кернеу қатарына тікелей байланысты. Бұл былай өрнектеледі: • металл+тұз=жаңа тұз+бос металл Мысала: Zn+Cu(NO3)2=Zn(NO3)2+C •

12 слайд

13 слайд

13 слайд

14 слайд
Тұздардың формулаларын құру[ өңдеу ] Тұздарды бинарлы косылыстарға балап,  металл   мен  қышқыл   қалдықтарының валенттіліктерін олардың таңбаларының үстіне жазамыз да, валенттілік бойынша  формула   құру  алгоритмін   пайдаланамыз. Натрий   сульфатының   формуласын құрумен танысайық: NaSO4 валенттіліктерінің ең кіші ортақ еселігін табу. ортақ еселікті әр топтың валенттілігіне бөліп, индекс етіп жазу: 2:1 = 2 (Na); 2 : 2 = 1 (S04). сонда тұздың формуласы  Na2S04 . Ал натрийдің   осы қышқылмен   түзген екінші тұзында Na HS04 натрий   мен қышқыл   калдығының валенттіліктері өзара тең болғандыктан (I), тұздың формуласы  NaHS04 күйінде қалады.

14 слайд

15 слайд

15 слайд