Оқушылардың шығармашылық қабілеттерін дамытудағы драма театрының рөлі
Дипломдар мен сертификаттарды алып үлгеріңіз!
1 слайд
Оқушылардың
шығармашылық
қабілетін
шыңдаудағы драма
театрдың рөлі Мұқашова Жұлдыз
Қозыханқызы
Алматы қаласы ХББ НЗМ
қазақ тілі мен әдебиеті пәні
мұғалімі, «Мұрагер»
оқушылар драма театр
жетекшісі
1 слайд
Оқушылардың шығармашылық қабілетін шыңдаудағы драма театрдың рөлі Мұқашова Жұлдыз Қозыханқызы Алматы қаласы ХББ НЗМ қазақ тілі мен әдебиеті пәні мұғалімі, «Мұрагер» оқушылар драма театр жетекшісі
2 слайд
«Мұрагер» оқушылар драма театр
үйірмесі
«Театр – адамдарды
біріктіретін
шығармашылық үй, үлкен
бір отбасы»
Мектепішілік «100 кітап» жобасы аясында
оқушылардың көркем шығармаларды оқуға
қызығушылығын арттыру, эстетикалық астыру,
оларға рухани-мәдени тәрбие беру, ұлттық
құндылықтарды дарыту .
2 слайд
«Мұрагер» оқушылар драма театр үйірмесі «Театр – адамдарды біріктіретін шығармашылық үй, үлкен бір отбасы» Мектепішілік «100 кітап» жобасы аясында оқушылардың көркем шығармаларды оқуға қызығушылығын арттыру, эстетикалық астыру, оларға рухани-мәдени тәрбие беру, ұлттық құндылықтарды дарыту .
3 слайд
Дарынды оқушылармен шығармашылық
жұмыс түрлері:
І. Театр сабақтары
ІІ. Саяхат сабақтары
ІІІ. «Оқырман конференциясы»
IV. Оқырман күнделігі
V. Қойылымнан кейінгі сыр-сұқбат
(ойтолғаныс)
3 слайд
Дарынды оқушылармен шығармашылық жұмыс түрлері: І. Театр сабақтары ІІ. Саяхат сабақтары ІІІ. «Оқырман конференциясы» IV. Оқырман күнделігі V. Қойылымнан кейінгі сыр-сұқбат (ойтолғаныс)
4 слайд
І. Театр сабағында жүзеге асыралатын
жаттығу жұмыстары:
1. Бет қимылына арналған жаттығулар. «Күлегешті
қайталайық» ( беттің бұлшықеттерінің ішкі сезімге қарай өзгеруі
және оларды өз қалауынша өзгерте білу ).
2. Жаттығу. Дауыс ырғағымен жұмыс. Дұрыс дем алу.
Балауыз үрлеу Шар үрлеу Қарындашты
қолдану Ауызға жаңғақ
толтырып оқу Тіл, тіс, ерін, жаққа
арналған жаттығулар
4 слайд
І. Театр сабағында жүзеге асыралатын жаттығу жұмыстары: 1. Бет қимылына арналған жаттығулар. «Күлегешті қайталайық» ( беттің бұлшықеттерінің ішкі сезімге қарай өзгеруі және оларды өз қалауынша өзгерте білу ). 2. Жаттығу. Дауыс ырғағымен жұмыс. Дұрыс дем алу. Балауыз үрлеу Шар үрлеу Қарындашты қолдану Ауызға жаңғақ толтырып оқу Тіл, тіс, ерін, жаққа арналған жаттығулар
5 слайд
ІІ. Саяхат сабақтары
Ғ.Мүсірепов атындағы балалар
және жасөспірімдер театры Театр мүшелерімен әр
қойылымды көрсетер алдында
М.Әуезов атындағы драма
театрға, Ғ.Мүсірепов атындағы
балалар және жасөспірімдер
театрына барып тұрамыз. Бұл
оқушылардың
шығармашылығын одан сайын
арттыра түседі. Театр
әртістерінің, кәсіби шеберлердің
қойылымдарынан оқушылар
қанаттанып, солардың орнына
өздерін қойып, қиялдарына ерік
береді. Сахнаның қадір-қасиетін
түсініп, оған деген құрметтері
арта түседі.
5 слайд
ІІ. Саяхат сабақтары Ғ.Мүсірепов атындағы балалар және жасөспірімдер театры Театр мүшелерімен әр қойылымды көрсетер алдында М.Әуезов атындағы драма театрға, Ғ.Мүсірепов атындағы балалар және жасөспірімдер театрына барып тұрамыз. Бұл оқушылардың шығармашылығын одан сайын арттыра түседі. Театр әртістерінің, кәсіби шеберлердің қойылымдарынан оқушылар қанаттанып, солардың орнына өздерін қойып, қиялдарына ерік береді. Сахнаның қадір-қасиетін түсініп, оған деген құрметтері арта түседі.
6 слайд
ІІІ. «Оқырман конференциясы»
1. Галереяға саяхат
2. Кейіпкерлер әлемі
3. Конверт сұрақ
4. Автор орындығы
5. Әдеби аукцион
6. «Балалық шақтан болашаққа»
6 слайд
ІІІ. «Оқырман конференциясы» 1. Галереяға саяхат 2. Кейіпкерлер әлемі 3. Конверт сұрақ 4. Автор орындығы 5. Әдеби аукцион 6. «Балалық шақтан болашаққа»
7 слайд
Шығарманың атауы: ____________________________________________
Автор : ___________________________________________________________
Идеясы :
___________________________________________________________________________________________
Кей іпкерлері: _ _____________________________________________________________________________________
Негізгі м әселе: _________________________________________________________ ___________________________
Шешу жолы:
______________________________________________________________________________________
Қысқаша мазмұны:
•
Басталуы:
_______________________________________________________________________________________________
_______________________________________________________________________________________________
__
•
Ортасы:
_______________________________________________________________________________________________
_______________________________________________________________________________________________
__
•
Соңы :
_______________________________________________________________________________________________
_______________________________________________________________________________________________
__
Шығарманы оқығаннан кейінгі көңіл - күйім: _______________________________________________________
Маған ерекше әсер етт і:
___________________________________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________________________________
__
Келесі сұрақтар туындады:
___________________________________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________________________________
__
Шығарма маған не берді?
___________________________________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________________________________
__I V
. О
қ
ы
р
м
а
н
к
ү
н
д
е л
і г і
7 слайд
Шығарманың атауы: ____________________________________________ Автор : ___________________________________________________________ Идеясы : ___________________________________________________________________________________________ Кей іпкерлері: _ _____________________________________________________________________________________ Негізгі м әселе: _________________________________________________________ ___________________________ Шешу жолы: ______________________________________________________________________________________ Қысқаша мазмұны: • Басталуы: _______________________________________________________________________________________________ _______________________________________________________________________________________________ __ • Ортасы: _______________________________________________________________________________________________ _______________________________________________________________________________________________ __ • Соңы : _______________________________________________________________________________________________ _______________________________________________________________________________________________ __ Шығарманы оқығаннан кейінгі көңіл - күйім: _______________________________________________________ Маған ерекше әсер етт і: ___________________________________________________________________________________________________ ___________________________________________________________________________________________________ __ Келесі сұрақтар туындады: ___________________________________________________________________________________________________ ___________________________________________________________________________________________________ __ Шығарма маған не берді? ___________________________________________________________________________________________________ ___________________________________________________________________________________________________ __I V . О қ ы р м а н к ү н д е л і г і
8 слайд
«Әпке» пьесасынан қойылым көрсетуде
«Қош, махаббат!» пьесасынан қойылым
көрсетуде
8 слайд
«Әпке» пьесасынан қойылым көрсетуде «Қош, махаббат!» пьесасынан қойылым көрсетуде
9 слайд
«Менің атым Қожа» қойылымынан көрініс«Арман» қойылымынан көрініс «Аққулар ұйықтағанда» қойылымы
9 слайд
«Менің атым Қожа» қойылымынан көрініс«Арман» қойылымынан көрініс «Аққулар ұйықтағанда» қойылымы
10 слайд
Дулат Исабеков: «ХХ ғасыр оқиғасын ХХІ ғасыр
балаларының түсініп, табиғи ойнағандары өте тамаша
болды. Оқушыларға шығармашылық табыс тілеймін»
10 слайд
Дулат Исабеков: «ХХ ғасыр оқиғасын ХХІ ғасыр балаларының түсініп, табиғи ойнағандары өте тамаша болды. Оқушыларға шығармашылық табыс тілеймін»
11 слайд
«Театрдан оқушылар не үйренді?» деген
сұраққа осы атқарылған жұмыстардың
нәтижесі бойынша жауап беруге болады:
- Өнерді, көркем туындыларды бағалай,
құрметтей біледі;
- Шығармаларды қызығушылықпен оқып,
сөздік қорлары дами түскен;
- Өздерін кез-келген ортада еркін ұстайды;
- Топ алдында сенімді және мәнерлі сөйлейді;
- Көпшілікпен тез тіл табысады;
- Кез-келген жағдайға бейімделе алады;
- Кейіпкер өмірінен сабақ алып, ой түйді;
- Кері байланыс бере алады.
11 слайд
«Театрдан оқушылар не үйренді?» деген сұраққа осы атқарылған жұмыстардың нәтижесі бойынша жауап беруге болады: - Өнерді, көркем туындыларды бағалай, құрметтей біледі; - Шығармаларды қызығушылықпен оқып, сөздік қорлары дами түскен; - Өздерін кез-келген ортада еркін ұстайды; - Топ алдында сенімді және мәнерлі сөйлейді; - Көпшілікпен тез тіл табысады; - Кез-келген жағдайға бейімделе алады; - Кейіпкер өмірінен сабақ алып, ой түйді; - Кері байланыс бере алады.
12 слайд
V. «Сұрақ-жауап» немесе оқушы үні
•
«Қамажай» рөлін сомдаған 8 «D» сынып оқушысы Аршабекова Жанэль:
Мен Дулат Исабековтың «Әпке» пьессасынан қойылым көрсеткенде Қамажайдың яғни әпкенің рөлінде ойнадым.
Бұл біздің мектеп бойынша ең бірінші қойған койылымымыз. Бұл қойылым мен үшін ерекше болды. Себебі бұл
қойылымдағы кейіпкерлер де ерекше еді. Басты рөлдегі әпкенің мінезі маған өте қатты ұнады. Оның бойында
төзімділік пен көркем мінез тұнып тұр. Бұл қойылымнан кейін мен әпкеге еліктей бастадым. Себебі ол қандай
қиындық болмасын өз бауырларына қамқор бола білді, өсірді, жеткізді. Барлық қиындыққа төтеп бере алды, ал
бауырлары оның еңбегін ақтады. Омары ғалым, Тимуры бригадир, ал Нәзилә мұғалім, Ермек оқушы болды.
Менің бұл пьесадан түсінгенім - бауырларыңа және де ең жақын адамдарыңа бауырмал болу.
•
«Тимур» рөлінде 8 «D» сынып оқушысы Сейітжан Марлен:
«Мұрагер» оқушылар драма театры - біздің мектепте ашылған ең бірінші театр. Мен осы театрда алғаш қойылған
Дулат Исабековтың «Әпке» пьесасында басты кейіпкерлердің бірі Тимурдың рөлінде ойнадым. Осы рөл арқылы
өзіме көптеген әсер мен тәжірибе жинай білдім. Иә,Тимур ашуланшақ, қатал мінезді болғанымен, жүрегінің түбінде
өз бауырларына деген сағыныш пен мейірімділіктің оты лаулап тұр. Мен Тимурдан ең бастысы ер мінезді болуды
үйрендім. Және осы ерекшелікті өз өмірімде қолдана білемін.
•
«Нәзила» рөлінде 8 «D» сынып оқушысы Халидин Майра:
Мен Халидин Майра осы «Әпке» пьесасында Нәзилә рөлін сомдадым. Маған Нәзиләнің қайсарлығы және
шыншылдығы ұнайды. Мен одан кемшілікті іркілмей тіке айтуды үйрендім. Нәзилә әпкесінің сырласы әрі
көмекшісі. Осы пьесаны қою үшін біз өзге де театрларга барып, іс-тәжірибе жинақтадық. «Мұрагер» театр үйірмесі
бізге өте қызық, бұл жерде біздің танылмай қалған жаңа қырларымыз ашылды және осы кейіпкерлердің жақсы
тұстарын үйрене білдік.
12 слайд
V. «Сұрақ-жауап» немесе оқушы үні • «Қамажай» рөлін сомдаған 8 «D» сынып оқушысы Аршабекова Жанэль: Мен Дулат Исабековтың «Әпке» пьессасынан қойылым көрсеткенде Қамажайдың яғни әпкенің рөлінде ойнадым. Бұл біздің мектеп бойынша ең бірінші қойған койылымымыз. Бұл қойылым мен үшін ерекше болды. Себебі бұл қойылымдағы кейіпкерлер де ерекше еді. Басты рөлдегі әпкенің мінезі маған өте қатты ұнады. Оның бойында төзімділік пен көркем мінез тұнып тұр. Бұл қойылымнан кейін мен әпкеге еліктей бастадым. Себебі ол қандай қиындық болмасын өз бауырларына қамқор бола білді, өсірді, жеткізді. Барлық қиындыққа төтеп бере алды, ал бауырлары оның еңбегін ақтады. Омары ғалым, Тимуры бригадир, ал Нәзилә мұғалім, Ермек оқушы болды. Менің бұл пьесадан түсінгенім - бауырларыңа және де ең жақын адамдарыңа бауырмал болу. • «Тимур» рөлінде 8 «D» сынып оқушысы Сейітжан Марлен: «Мұрагер» оқушылар драма театры - біздің мектепте ашылған ең бірінші театр. Мен осы театрда алғаш қойылған Дулат Исабековтың «Әпке» пьесасында басты кейіпкерлердің бірі Тимурдың рөлінде ойнадым. Осы рөл арқылы өзіме көптеген әсер мен тәжірибе жинай білдім. Иә,Тимур ашуланшақ, қатал мінезді болғанымен, жүрегінің түбінде өз бауырларына деген сағыныш пен мейірімділіктің оты лаулап тұр. Мен Тимурдан ең бастысы ер мінезді болуды үйрендім. Және осы ерекшелікті өз өмірімде қолдана білемін. • «Нәзила» рөлінде 8 «D» сынып оқушысы Халидин Майра: Мен Халидин Майра осы «Әпке» пьесасында Нәзилә рөлін сомдадым. Маған Нәзиләнің қайсарлығы және шыншылдығы ұнайды. Мен одан кемшілікті іркілмей тіке айтуды үйрендім. Нәзилә әпкесінің сырласы әрі көмекшісі. Осы пьесаны қою үшін біз өзге де театрларга барып, іс-тәжірибе жинақтадық. «Мұрагер» театр үйірмесі бізге өте қызық, бұл жерде біздің танылмай қалған жаңа қырларымыз ашылды және осы кейіпкерлердің жақсы тұстарын үйрене білдік.
13 слайд
Х ХАЛЫҚАРАЛЫҚ ҒЫЛЫМИ-ТӘЖІРИБЕЛІК КОНФЕРЕНЦИЯ
13 слайд
Х ХАЛЫҚАРАЛЫҚ ҒЫЛЫМИ-ТӘЖІРИБЕЛІК КОНФЕРЕНЦИЯ
14 слайд
К.Г.Юнгтің қабілеттілік кресті
Рационалды қабілеттілік
интеллект, логика
басты мотив:
шындықты (ақиқат) тану Эмоционалды қабілеттілік
сезімдік сферасы
басты мотив:
сұлулық пен мейірімді
атмосфераға қол жеткізу
Әрекеттілік қабілеттілік
Ұсақ және ірі моторика
басты мотив:
қимылдау мүмкіндігі,
практикалық пайда,
материалды нәтиже Интуитивті қабілеттілік
интуиция, алдын ала сезу,
алдын ала көру
басты мотив:
өзін өзі көрсету, болжам,
импровизация,
шығармашылық
14 слайд
К.Г.Юнгтің қабілеттілік кресті Рационалды қабілеттілік интеллект, логика басты мотив: шындықты (ақиқат) тану Эмоционалды қабілеттілік сезімдік сферасы басты мотив: сұлулық пен мейірімді атмосфераға қол жеткізу Әрекеттілік қабілеттілік Ұсақ және ірі моторика басты мотив: қимылдау мүмкіндігі, практикалық пайда, материалды нәтиже Интуитивті қабілеттілік интуиция, алдын ала сезу, алдын ала көру басты мотив: өзін өзі көрсету, болжам, импровизация, шығармашылық
15 слайд
Брунер бойынша ойлау түрлері
Пәндік ойлау
Практикалық ой дамуы
Заттық әрекеттер арқылы ақпаратты
түрлендіру
Нәтиже:
Жаңа конструкцияға енген ой Символикалық ойлау
Математический склад ума
Қорытынды шығару ережесі арқылы
ақпаратты түрлендіру
Нәтиже:
Құрылым және формула түріндегі ой
Белгілік ойлау
Гуманитарлық ақыл жаратылысы
Тұжырымдау арқылы ақпаратты
түрлендіру
Нәтиже:
Ұғым немесе пікір формасындағы
(түріндегі) ой Образды ойлау
Шығармашылық ақыл жаратылысы
Образ арқылы ақпаратты түрлендіру
Нәтиже:
Жаңа образға (бейнеге) енген ой
15 слайд
Брунер бойынша ойлау түрлері Пәндік ойлау Практикалық ой дамуы Заттық әрекеттер арқылы ақпаратты түрлендіру Нәтиже: Жаңа конструкцияға енген ой Символикалық ойлау Математический склад ума Қорытынды шығару ережесі арқылы ақпаратты түрлендіру Нәтиже: Құрылым және формула түріндегі ой Белгілік ойлау Гуманитарлық ақыл жаратылысы Тұжырымдау арқылы ақпаратты түрлендіру Нәтиже: Ұғым немесе пікір формасындағы (түріндегі) ой Образды ойлау Шығармашылық ақыл жаратылысы Образ арқылы ақпаратты түрлендіру Нәтиже: Жаңа образға (бейнеге) енген ой
16 слайд
Гарднер бойынша көптік зият теориясы
Вербальді-лингвистикалық
интеллект
Тіл және сөздің әуені, реті,
басқа да кішігірім
ерекшеліктеріне аса сезімтал Логика-математикалық
интеллект
дедуктивті және индуктивті,
нақты және абстракты
ойлаудың аса көрнекі
қабілеттіліктері
Визуалды-кеңістіктегі
интеллект
Ғаламның визуалды-
кеңістіктегі бейнесін
қамтитын қабілеттілік Дене-кинестетикалық
интеллект
Дене қимылы арқылы ойы
мен эмоциясын көрсетіп,
білдіретін, қойған
талаптарды шешетін
қабілеттілік.
16 слайд
Гарднер бойынша көптік зият теориясы Вербальді-лингвистикалық интеллект Тіл және сөздің әуені, реті, басқа да кішігірім ерекшеліктеріне аса сезімтал Логика-математикалық интеллект дедуктивті және индуктивті, нақты және абстракты ойлаудың аса көрнекі қабілеттіліктері Визуалды-кеңістіктегі интеллект Ғаламның визуалды- кеңістіктегі бейнесін қамтитын қабілеттілік Дене-кинестетикалық интеллект Дене қимылы арқылы ойы мен эмоциясын көрсетіп, білдіретін, қойған талаптарды шешетін қабілеттілік.
17 слайд
Музыкалық интеллект
әуенге эмоционалды сезімтал,
дыбыс, тембр деңгейін және
ритмін қамтиды Натуралистік интеллект
табиғат әлемі мен флора
және фаунаны зерттеуге
қабілетті
Тұлғааралық интеллект
Басқалардың ниетін,
мотивациясын, мақсаттарын
ажырата алу және түсіну,
олармен тиімді қарым
қатынас жасау қабілеттілігі
бар Тұлғалық интеллект
өз өзімен сөйлесу арқылы
өзінің жеке ойлау әрекетін
бақылауға епті екендігін
көрсетеді
17 слайд
Музыкалық интеллект әуенге эмоционалды сезімтал, дыбыс, тембр деңгейін және ритмін қамтиды Натуралистік интеллект табиғат әлемі мен флора және фаунаны зерттеуге қабілетті Тұлғааралық интеллект Басқалардың ниетін, мотивациясын, мақсаттарын ажырата алу және түсіну, олармен тиімді қарым қатынас жасау қабілеттілігі бар Тұлғалық интеллект өз өзімен сөйлесу арқылы өзінің жеке ойлау әрекетін бақылауға епті екендігін көрсетеді
18 слайд
Дарынды балалардың зияткерлік, жеке бас ерекшеліктері
Оқу және сойлеу
дағдыларының ерте
дамуы
Білуге құмарлық
Оқып білу
жылдамдығы тез
Назардың ұзақ
шоғырлануы
Ерекше
стандарттан тыс
ойлауӘртүрлі ойлау
деңгейінің
қосындысы
Бір немесе бірнеше
академиялық сфераларда
жетілген когнитивті даму
Ойлауды жетілдіруге
деген қажеттілік
18 слайд
Дарынды балалардың зияткерлік, жеке бас ерекшеліктері Оқу және сойлеу дағдыларының ерте дамуы Білуге құмарлық Оқып білу жылдамдығы тез Назардың ұзақ шоғырлануы Ерекше стандарттан тыс ойлауӘртүрлі ойлау деңгейінің қосындысы Бір немесе бірнеше академиялық сфераларда жетілген когнитивті даму Ойлауды жетілдіруге деген қажеттілік
19 слайд
Пайдаланған әдебиеттер тізімі:
1. Сығай Ә. Толғам. – Алматы: Парасат. – 2004. -392 бет.
2. Программа : «Театрализованная деятельность как средство нравственно -духовного
образования дошкольников » Тебай Р.Ұ., Рощук Л.С., Есмаханова М.В., Нуртаева Г.К. –
Караганда, 2016г .- 168 стр.
3. Әбілмәжінов И. Театр мектепте кәсіби білім беру әдістемесі: оқу әдістемелік құрал.
2008, -64 бет.
4. Кулбаев А.Б. Сахна қозғалысының негіздері: оқу әдістемелік құралы. - Алматы, КазНАИ
им. Жургенова, 2012. -52 бет.
5. Тұранқұлова Д. Сахна тілі. Оқулық. - Алматы: «Білім», 2011. -264 бет.
6.Театр туралы толғамдар. Зерттеулер және мақалалар / А.О.Мұқан. -Алматы , 2015. -358
бет.
7. Құндақбайұлы Б. Заман және театр өнері. - Алматы : Өнер, 2001. - 520 бет.
8.Бітібаева Қ.О. Әдебиетті оқыту әдістемесі: Педагогикалық оқу орындарына арн.оқулық.-
Алматы: Рауан, 1997. – 288 бет.
9. Шпет Г.Г. «Психологические исследование».- Театр как искусство // Мастерство театра.
1922, № 1.
10. Құндақбайұлы Б. Театр туралы толғаныстар. - Алматы: Өнер, 2006.- 320 бет.
11. Сейтметов К.М. Сахна қозғалысының негіздері жоғары оқу орындары театр өнері
факультеттерінің студенттеріне арналған оқу құралы. Түркістан, 2004. -78 бет.
12. Құндақбаев Б. Уақыт және театр. Зерттеулер мен мақалалар. - Алматы: Өнер, 1981. -
328 бет.
13. https://www.youtube.com/watch?v=NFz_4ZzIBBE J
19 слайд
Пайдаланған әдебиеттер тізімі: 1. Сығай Ә. Толғам. – Алматы: Парасат. – 2004. -392 бет. 2. Программа : «Театрализованная деятельность как средство нравственно -духовного образования дошкольников » Тебай Р.Ұ., Рощук Л.С., Есмаханова М.В., Нуртаева Г.К. – Караганда, 2016г .- 168 стр. 3. Әбілмәжінов И. Театр мектепте кәсіби білім беру әдістемесі: оқу әдістемелік құрал. 2008, -64 бет. 4. Кулбаев А.Б. Сахна қозғалысының негіздері: оқу әдістемелік құралы. - Алматы, КазНАИ им. Жургенова, 2012. -52 бет. 5. Тұранқұлова Д. Сахна тілі. Оқулық. - Алматы: «Білім», 2011. -264 бет. 6.Театр туралы толғамдар. Зерттеулер және мақалалар / А.О.Мұқан. -Алматы , 2015. -358 бет. 7. Құндақбайұлы Б. Заман және театр өнері. - Алматы : Өнер, 2001. - 520 бет. 8.Бітібаева Қ.О. Әдебиетті оқыту әдістемесі: Педагогикалық оқу орындарына арн.оқулық.- Алматы: Рауан, 1997. – 288 бет. 9. Шпет Г.Г. «Психологические исследование».- Театр как искусство // Мастерство театра. 1922, № 1. 10. Құндақбайұлы Б. Театр туралы толғаныстар. - Алматы: Өнер, 2006.- 320 бет. 11. Сейтметов К.М. Сахна қозғалысының негіздері жоғары оқу орындары театр өнері факультеттерінің студенттеріне арналған оқу құралы. Түркістан, 2004. -78 бет. 12. Құндақбаев Б. Уақыт және театр. Зерттеулер мен мақалалар. - Алматы: Өнер, 1981. - 328 бет. 13. https://www.youtube.com/watch?v=NFz_4ZzIBBE J