Өзен аңғарының құрылысы
Дипломдар мен сертификаттарды алып үлгеріңіз!
1 слайд
Жағымды атмосфералық ахуал қалыптастыру:
«Есім акронимі»
Нұсқаулық:
Көршіңе есіміңнің бас әрпінен басталатын сын есім
айту. Мысалы: Оразғали – ойшыл, Нұрқанат –
нұрлы.
1 слайд
Жағымды атмосфералық ахуал қалыптастыру: «Есім акронимі» Нұсқаулық: Көршіңе есіміңнің бас әрпінен басталатын сын есім айту. Мысалы: Оразғали – ойшыл, Нұрқанат – нұрлы.
2 слайд
Құрлық сулары әлемдің су қорының 3,5%-ын алады, оның ішіндегі 2,5%-ы тұщы суларды
құрайды.Жасанды су көздеріне – каналдар, су қоймалары жатады.
Үй тапсырмасын тексеру: “Өздік жұмыс”
https://quizizz.com/join?gc=59310912
2 слайд
Құрлық сулары әлемдің су қорының 3,5%-ын алады, оның ішіндегі 2,5%-ы тұщы суларды құрайды.Жасанды су көздеріне – каналдар, су қоймалары жатады. Үй тапсырмасын тексеру: “Өздік жұмыс” https://quizizz.com/join?gc=59310912
3 слайд
3 слайд
4 слайд
Қызығушылықты ояту
“Болжау” әдісі
4 слайд
Қызығушылықты ояту “Болжау” әдісі
5 слайд
ӨЗЕН ТҮРЛЕРІ
Жазық өзен:
- ағысы баяу;
- өзен аңғары кең;
- арнасы ирелеңген;
- өзен ұзын.
Тау өзені:
- ағысы қатты;
- өзен аңғары жіңішке;
- арнасы тура;
- өзен ұзындығы қысқа.
5 слайд
ӨЗЕН ТҮРЛЕРІ Жазық өзен: - ағысы баяу; - өзен аңғары кең; - арнасы ирелеңген; - өзен ұзын. Тау өзені: - ағысы қатты; - өзен аңғары жіңішке; - арнасы тура; - өзен ұзындығы қысқа.
6 слайд
25. 11. 2024 ж
Өзен аңғарының құрылысы
Таулардан өзен ағар сарқыраған,
Айнадай сәуле беріп жарқыраған.
Жел соқса, ыстық соқса бір қалыпта,
Аралап тау мен тасты арқыраған.
Көңілің суын ішсең ашылады,
Денеңде бар дертіңді қашырады.
Өксіген оттай жанып жануарлар
Өеннен рахат тауып басылады.
Ы. Алтынсарин
Оқу мақсаты:
8.3.3.3 өзен аңғарының құрылысын түсіндіреді
6 слайд
25. 11. 2024 ж Өзен аңғарының құрылысы Таулардан өзен ағар сарқыраған, Айнадай сәуле беріп жарқыраған. Жел соқса, ыстық соқса бір қалыпта, Аралап тау мен тасты арқыраған. Көңілің суын ішсең ашылады, Денеңде бар дертіңді қашырады. Өксіген оттай жанып жануарлар Өеннен рахат тауып басылады. Ы. Алтынсарин Оқу мақсаты: 8.3.3.3 өзен аңғарының құрылысын түсіндіреді
7 слайд
“Мені түсін”
https://youtu.be/U6KHwcTyPj8?si=RI5Z8JbL1N0yb_bw
Оқушылар бейнефильмді көргеннен кейін сұрақтарға жауап береді.
1.Өзендердің қандай ағыстары болады?
2.Өзен және оның салалары қалай аталады?
3.Өзеннің ағатын жері қалай аталады?
4.Жер бедеріне байланысты өзендер қалай бөлінеді?
7 слайд
“Мені түсін” https://youtu.be/U6KHwcTyPj8?si=RI5Z8JbL1N0yb_bw Оқушылар бейнефильмді көргеннен кейін сұрақтарға жауап береді. 1.Өзендердің қандай ағыстары болады? 2.Өзен және оның салалары қалай аталады? 3.Өзеннің ағатын жері қалай аталады? 4.Жер бедеріне байланысты өзендер қалай бөлінеді?
8 слайд
Өзен ағысы тау бөктерінен басталған кезде қатты қарқынмен ағатындықтан түпкі эрозияны қалыптастырады.
Жазықты алқаптардағы өзен ағыстары бүйірлік эрозияларды қалыптастырады.
8 слайд
Өзен ағысы тау бөктерінен басталған кезде қатты қарқынмен ағатындықтан түпкі эрозияны қалыптастырады. Жазықты алқаптардағы өзен ағыстары бүйірлік эрозияларды қалыптастырады.
9 слайд
Өзеннің құйылатын жерін “Саға” деп атаймыз. Өзен сағаларының ерекшеліктеріне байланысты: “Эстуарий”
және “Атырау” (Дельта) деп 2ге бөлінеді.
Ла-Плата шығанағының ұзындығы 320км, ең кең бөлігінің көлденең қимасы 220км. Шағын эстуарийлер –
“кірме” деп аталады.
9 слайд
Өзеннің құйылатын жерін “Саға” деп атаймыз. Өзен сағаларының ерекшеліктеріне байланысты: “Эстуарий” және “Атырау” (Дельта) деп 2ге бөлінеді. Ла-Плата шығанағының ұзындығы 320км, ең кең бөлігінің көлденең қимасы 220км. Шағын эстуарийлер – “кірме” деп аталады.
10 слайд
Аңғар – өзеннің бастауынан бастап құяр сағасына дейінгі алып жатқан ойысты жерді атаймыз.Суретте
аңғардың элементтері көрсетілген.Өзен суы үздіксіз ағып тұратын аңғар табанының ең терең бөлігін –
Арна деп атаймыз.Жайылма – Өзен аңғарының суы тасыған кезінде су басып кететін бөлігі.
Терассалар – тегіс немесе аздаған еңкіштігі бар аңғардың беткейлер шегінде сатыланып орналасқан
алаңдары.
10 слайд
Аңғар – өзеннің бастауынан бастап құяр сағасына дейінгі алып жатқан ойысты жерді атаймыз.Суретте аңғардың элементтері көрсетілген.Өзен суы үздіксіз ағып тұратын аңғар табанының ең терең бөлігін – Арна деп атаймыз.Жайылма – Өзен аңғарының суы тасыған кезінде су басып кететін бөлігі. Терассалар – тегіс немесе аздаған еңкіштігі бар аңғардың беткейлер шегінде сатыланып орналасқан алаңдары.
11 слайд
1-тапсырма. Жеке жұмыс.
“Дарабоз”
https
://learningapps.org/watch?v=poq
cow96c23
№Дескриптор Б
11-4 сәйкестендіру дұрыс болса1
25-8 сәйкестендіру дұрыс болса 1
11 слайд
1-тапсырма. Жеке жұмыс. “Дарабоз” https ://learningapps.org/watch?v=poq cow96c23 №Дескриптор Б 11-4 сәйкестендіру дұрыс болса1 25-8 сәйкестендіру дұрыс болса 1
12 слайд
12 слайд
13 слайд
2-тапсырма. Жұптық жұмыс. “Ойлан,жұптас,бөліс”
1-жұп: Оқушылар өзен бөліктеріне талдау жасайды.
2-жұп: Өзен аңғарларының көлденең көрінісінің типтері ішінен
жазық өзендеріне сәйкесін анықтайды.
3-жұп: Өзен аңғарларының көлденең көрінісінің типтері ішінен тау
өзендеріне сәйкесін анықтайды.
4-жұп: Өзен аңғарының негізгі элементтерін жазады.
5-жұп: Оқушылар сәйкестендіру жұмысын жасайды.
Өзен аңғары
Арна
Өзен аңғары
Жайылма
Террасалар
13 слайд
2-тапсырма. Жұптық жұмыс. “Ойлан,жұптас,бөліс” 1-жұп: Оқушылар өзен бөліктеріне талдау жасайды. 2-жұп: Өзен аңғарларының көлденең көрінісінің типтері ішінен жазық өзендеріне сәйкесін анықтайды. 3-жұп: Өзен аңғарларының көлденең көрінісінің типтері ішінен тау өзендеріне сәйкесін анықтайды. 4-жұп: Өзен аңғарының негізгі элементтерін жазады. 5-жұп: Оқушылар сәйкестендіру жұмысын жасайды. Өзен аңғары Арна Өзен аңғары Жайылма Террасалар
14 слайд
Оқушыларды https://www.classtools.
net/random-group-generator/
платформасы арқылы
2 топқа бөлу.
14 слайд
Оқушыларды https://www.classtools. net/random-group-generator/ платформасы арқылы 2 топқа бөлу.
15 слайд
1-топ: «Іле» өзені 2 – топ: “Нұра” өзені
1. Кестедегі мәліметке қарап өзендердің гидрографын салыңыздар.
Кестедегі төменгі қатарда су шығыны метр куб секунд деп, яғни 1 секунда
өзеннің су қимасынан ағып өтетін су мөлшері. Жоғарғы бөлігінде ай
аттары санмен көрсетілген.
2.Географиялық орны
3.Өзен аңғары
4.Шаруашылық маңызы
5.Кескін картаға салу
1-топ: Қосымша мәлімет:
https://kk.wikipedia.org/wiki/%D0%86%D0%BB%D0%B5
Қолдану. «Зерттеушілік конференциясы» әдісі.
2-топ: Қосымша мәлімет:
https://kk.wikipedia.org/wiki/%D0%9D%D2%B1%D1
%80%D0%B0
15 слайд
1-топ: «Іле» өзені 2 – топ: “Нұра” өзені 1. Кестедегі мәліметке қарап өзендердің гидрографын салыңыздар. Кестедегі төменгі қатарда су шығыны метр куб секунд деп, яғни 1 секунда өзеннің су қимасынан ағып өтетін су мөлшері. Жоғарғы бөлігінде ай аттары санмен көрсетілген. 2.Географиялық орны 3.Өзен аңғары 4.Шаруашылық маңызы 5.Кескін картаға салу 1-топ: Қосымша мәлімет: https://kk.wikipedia.org/wiki/%D0%86%D0%BB%D0%B5 Қолдану. «Зерттеушілік конференциясы» әдісі. 2-топ: Қосымша мәлімет: https://kk.wikipedia.org/wiki/%D0%9D%D2%B1%D1 %80%D0%B0
16 слайд
ЕБҚ
Өзен бөліктеріне
сипаттама
жазыңыз.
ЕҚБ
Қаратал өзенінің бастауының
абсалюттік биіктігі (h
1
) 3300 км,
сағасының биіктігі (h
2
) 341 км, өзеннің
құламасын тап.
Ескерту: өзеннің бастауы мен
сағасының биіктік айырмасын құлама
дейміз. (J-еңістік мөлшері, h
1
-
абсолюттік биіктік, h
2
- саға биіктігі)
Шешуі:
16 слайд
ЕБҚ Өзен бөліктеріне сипаттама жазыңыз. ЕҚБ Қаратал өзенінің бастауының абсалюттік биіктігі (h 1 ) 3300 км, сағасының биіктігі (h 2 ) 341 км, өзеннің құламасын тап. Ескерту: өзеннің бастауы мен сағасының биіктік айырмасын құлама дейміз. (J-еңістік мөлшері, h 1 - абсолюттік биіктік, h 2 - саға биіктігі) Шешуі:
17 слайд
17 слайд
18 слайд
Бағалау
Оқушылар 1-10 баллдық
шәкілмен «Кеме» бағанымен
бағаланады.
Үй тапсырмасы:
Қазақстанның ішкі
суларын кескін картаға
салу,өзен аңғарының
элементтерін жаттау
18 слайд
Бағалау Оқушылар 1-10 баллдық шәкілмен «Кеме» бағанымен бағаланады. Үй тапсырмасы: Қазақстанның ішкі суларын кескін картаға салу,өзен аңғарының элементтерін жаттау
19 слайд
19 слайд