Презентация " Халық даналығы – рухани байлық көзі.".
Дипломдар мен сертификаттарды алып үлгеріңіз!
1 слайд
Халық даналығы – рухани байлық көзі
1 слайд
Халық даналығы – рухани байлық көзі
2 слайд
Құндылығы: Ақиқат.
Қасиеттері: Жақсыдан жаманды ажырата білу,
қарапайымдылық, сөздің және істің бірлігі.
2 слайд
Құндылығы: Ақиқат. Қасиеттері: Жақсыдан жаманды ажырата білу, қарапайымдылық, сөздің және істің бірлігі.
3 слайд
Мақсаты: Оқушыларға халық даналығы –рухани байлық
көзі екнін ақиқат құндылығы арқылы түсіндіру.
Міндеттері:
1.Білімділік: Оқушыларды жақсыдан жаманды ажырата
білуге үйрету.
2.Дамытушылық: Оқушылар бойындағы қарапайымдылық
қасиеттерін дамыту.
3.Тәрбиелік: Оқушыларды сөздің және істің бірлігіне
тәрбиелеу.
3 слайд
Мақсаты: Оқушыларға халық даналығы –рухани байлық көзі екнін ақиқат құндылығы арқылы түсіндіру. Міндеттері: 1.Білімділік: Оқушыларды жақсыдан жаманды ажырата білуге үйрету. 2.Дамытушылық: Оқушылар бойындағы қарапайымдылық қасиеттерін дамыту. 3.Тәрбиелік: Оқушыларды сөздің және істің бірлігіне тәрбиелеу.
4 слайд
4 слайд
5 слайд
5 слайд
6 слайд
Үй тапсырмасын тексеру.
1. №27 – сабақ. Жұмыс дәптердегі 1 – тапсырманы
орындау.
Ата өнері — балаға мұра.
Ата кәсібі – бала нәсібі.
Халық мақалы.
Мақалда айтылған ойға не қосар едің?
2. Келесі сабақ. №28, «Менің әкем» өлеңін оқып келу.
6 слайд
Үй тапсырмасын тексеру. 1. №27 – сабақ. Жұмыс дәптердегі 1 – тапсырманы орындау. Ата өнері — балаға мұра. Ата кәсібі – бала нәсібі. Халық мақалы. Мақалда айтылған ойға не қосар едің? 2. Келесі сабақ. №28, «Менің әкем» өлеңін оқып келу.
7 слайд
Cабақтың дә
Ақыл шыңы – даналық.
Халық даналығы.
Өте ақылды, ақылы асқан адамды дана адам дейді.
Дана адам барлық нәрсені ақылмен шешеді,
ойланып барып әрекет етеді. Ұстамды, өте
сабырлы болады. Өйткені ашуын ақылмен жеңеді.
Айтар ойын шұбыртпай қысқа да нұсқа, дәл
айтады. «Ақыл шыңы - даналық» дегеннің
мағынасы осы.
- Дәйексөзден қандай ой түйдіңіз?
7 слайд
Cабақтың дә Ақыл шыңы – даналық. Халық даналығы. Өте ақылды, ақылы асқан адамды дана адам дейді. Дана адам барлық нәрсені ақылмен шешеді, ойланып барып әрекет етеді. Ұстамды, өте сабырлы болады. Өйткені ашуын ақылмен жеңеді. Айтар ойын шұбыртпай қысқа да нұсқа, дәл айтады. «Ақыл шыңы - даналық» дегеннің мағынасы осы. - Дәйексөзден қандай ой түйдіңіз?
8 слайд
Мұғалім сыйы.
БІЛГЕНДЕРДЕН ҒИБРАТ АЛ .
Абыз жүз жиырма жасқа келіп отырған
шағында, Әсет би көрісе кеп былай деген
екен:
— Е, Абыз, жасыңыз келіп қалды. Абыз
айтушы еді деп айтып отыратын бір сөз
айтыңызшы,— депті.
Сонда Абыз былай дейді:
Ата-ананың қадірін
Балалы болғанда білерсің.
Ағайынның қадірін
Жалалы болғанда білерсің.
Балалықтың қадірін
Саналы болғанда білерсің.
Асыл менен жасықты
Бағалы болғанда білерсің.
Бостандықтың қадірін
Жабылғанда білерсің.
Қалтаңдағы ақшаңды
Қағылғанда білерсің.
Ден саулықтың қадірін
Ауырғанда білерсің.
Ақ бетіңнің қадірін
Қан кеткенде білерсің.
Ақ білектің қадірін
Әл кеткенде білерсің.
Жиырма бестің қадірін
Жас өткенде білерсің.
Қара көздің қадірін
Нұр кеткенде білерсің.
Татулықтың қадірін
Дос кеткенде білерсің.
Жақсы әйелдің қадірін
Өлгенінде білерсің.
Жақсы туыс қадірін
Көмгенінде білерсің.
Аяқ-қолдың қадірін
Ақсағанда білерсің.
Отыз тістің қадірін
Қақсағанда білерсің.
Қызыл тілдің қадірін
Тоқтағанда білерсің.
Білгеніңді сөйлеп қал,
Білгендерден ғибрат ал!
8 слайд
Мұғалім сыйы. БІЛГЕНДЕРДЕН ҒИБРАТ АЛ . Абыз жүз жиырма жасқа келіп отырған шағында, Әсет би көрісе кеп былай деген екен: — Е, Абыз, жасыңыз келіп қалды. Абыз айтушы еді деп айтып отыратын бір сөз айтыңызшы,— депті. Сонда Абыз былай дейді: Ата-ананың қадірін Балалы болғанда білерсің. Ағайынның қадірін Жалалы болғанда білерсің. Балалықтың қадірін Саналы болғанда білерсің. Асыл менен жасықты Бағалы болғанда білерсің. Бостандықтың қадірін Жабылғанда білерсің. Қалтаңдағы ақшаңды Қағылғанда білерсің. Ден саулықтың қадірін Ауырғанда білерсің. Ақ бетіңнің қадірін Қан кеткенде білерсің. Ақ білектің қадірін Әл кеткенде білерсің. Жиырма бестің қадірін Жас өткенде білерсің. Қара көздің қадірін Нұр кеткенде білерсің. Татулықтың қадірін Дос кеткенде білерсің. Жақсы әйелдің қадірін Өлгенінде білерсің. Жақсы туыс қадірін Көмгенінде білерсің. Аяқ-қолдың қадірін Ақсағанда білерсің. Отыз тістің қадірін Қақсағанда білерсің. Қызыл тілдің қадірін Тоқтағанда білерсің. Білгеніңді сөйлеп қал, Білгендерден ғибрат ал!
9 слайд
Шығармашылық жұмыс, топпен жұмыс .
Оқушылар үш топқа бөлінеді.
Тапсырма: Дәстүрге байланысты сұрақтар конверт ішінде жасырылған. Әр топқа төрт сұрақтан.
1 – топ: «Даналық»
1. «Сүйінші» деген не? (Қуанышты хабар жеткізу)
2. «Шашу» дегеніміз не? (Қуаныш айғағы ретінде жасалатын дәстүр. Үйлену тойында, құда келгенде, қоныс тойында, т. б.)
3. «Қонақасы» дегенді қалай түсінесің? (Үйге келген қонаққа арнайы мал сойып, сый - сияпат көрсету)
4. «Енші» деген не? (Ер жеткен балаларын дүние - мүлкін беріп ата - анасының бөлек шығаруы)
2 – топ: «Руханилық»
1. «Байғазы» дегенді қалай түсінесің? (Жаңа зат немесе жаңа киім үшін берілетін ақшалай немесе заттай сыйлық)
2. «Ерулік» деген қандай дәстүр? (Жаңадан көшіп келген көршілерге бұрыннан тұратын көршілердің үйіне қонаққа
шақырып ас беруі)
3. «Сыбаға» деген сөзді қалай түсінесің? (Құрметті қонаққа немесе жақын - жуыққа арнайы сақтаған кәделі ет, жілік
мүшелері)
4. «Айдар» деген не? (Ер баланы тіл - көзден сақтау үшін қойылатын шаш)
3 – топ: «Ізгілік»
1. Бес дұшпанды ата? (Өсек, өтірік, мақтаншақ, еріншек, мал шашпақ)
2. Бес асыл істі ата? (Талап, еңбек, терең ой, қанағат, рақым)
3. Бес қаруды ата? (Мылтық, садақ, найза, қылыш, айбалта)
4. Ат әбзелдерін ата? (Ер - тоқым, жүген, құйысқан, өмілдірік, тартпа, үзеңгі т. б.)
9 слайд
Шығармашылық жұмыс, топпен жұмыс . Оқушылар үш топқа бөлінеді. Тапсырма: Дәстүрге байланысты сұрақтар конверт ішінде жасырылған. Әр топқа төрт сұрақтан. 1 – топ: «Даналық» 1. «Сүйінші» деген не? (Қуанышты хабар жеткізу) 2. «Шашу» дегеніміз не? (Қуаныш айғағы ретінде жасалатын дәстүр. Үйлену тойында, құда келгенде, қоныс тойында, т. б.) 3. «Қонақасы» дегенді қалай түсінесің? (Үйге келген қонаққа арнайы мал сойып, сый - сияпат көрсету) 4. «Енші» деген не? (Ер жеткен балаларын дүние - мүлкін беріп ата - анасының бөлек шығаруы) 2 – топ: «Руханилық» 1. «Байғазы» дегенді қалай түсінесің? (Жаңа зат немесе жаңа киім үшін берілетін ақшалай немесе заттай сыйлық) 2. «Ерулік» деген қандай дәстүр? (Жаңадан көшіп келген көршілерге бұрыннан тұратын көршілердің үйіне қонаққа шақырып ас беруі) 3. «Сыбаға» деген сөзді қалай түсінесің? (Құрметті қонаққа немесе жақын - жуыққа арнайы сақтаған кәделі ет, жілік мүшелері) 4. «Айдар» деген не? (Ер баланы тіл - көзден сақтау үшін қойылатын шаш) 3 – топ: «Ізгілік» 1. Бес дұшпанды ата? (Өсек, өтірік, мақтаншақ, еріншек, мал шашпақ) 2. Бес асыл істі ата? (Талап, еңбек, терең ой, қанағат, рақым) 3. Бес қаруды ата? (Мылтық, садақ, найза, қылыш, айбалта) 4. Ат әбзелдерін ата? (Ер - тоқым, жүген, құйысқан, өмілдірік, тартпа, үзеңгі т. б.)
10 слайд
Топпен ән айту.
Ұстазым, менің ұстазым
(с. А.Шамкенов, ә. Ә.Еспаев)
1.Тұлғаңды арманыма ұксатқанмын,
Үлгіңді көңіліме қыстатқанмын.
Есімде, әліппені жаттатқызып,
Ең алғаш қолға қалам ұстатқаның.
Қайырмасы:Ұстазым, менің ұстазым,
Өзіңмен өткен қыс-жазым.
Қалдырған ізің мәңгілік
Жадымда тұрар жаңғырып,
Ұстазым, менің ұстазым.
2.Зердемді сен ашпасаң не етер едім,
Өмірден сыбағасыз өтередім.
Ғажайып дүниенің сырын жайып,
Қияға қызықтырып жетеледің.
Қайырмасы: Ұстазым, менің ұстазым,
Өзіңмен өткен қыс-жазым.
Қалдырған ізің мәңгілік
Жадымда тұрар жаңғырып,
Ұстазым, менің ұстазым.
3.Өзіңнен өмірге азық ала бердім,
Ұшырып мені алысқа қала бердің.
Бойымда отың кетті ұшқын атқан,
Келеді жана бергім, жана бергім.
Қайырмасы:Ұстазым, менің ұстазым,
Өзіңмен өткен қыс-жазым.
Қалдырған ізің мәңгілік
Жадымда тұрар жаңғырып,
Ұстазым, ме
нің ұстазым.
10 слайд
Топпен ән айту. Ұстазым, менің ұстазым (с. А.Шамкенов, ә. Ә.Еспаев) 1.Тұлғаңды арманыма ұксатқанмын, Үлгіңді көңіліме қыстатқанмын. Есімде, әліппені жаттатқызып, Ең алғаш қолға қалам ұстатқаның. Қайырмасы:Ұстазым, менің ұстазым, Өзіңмен өткен қыс-жазым. Қалдырған ізің мәңгілік Жадымда тұрар жаңғырып, Ұстазым, менің ұстазым. 2.Зердемді сен ашпасаң не етер едім, Өмірден сыбағасыз өтередім. Ғажайып дүниенің сырын жайып, Қияға қызықтырып жетеледің. Қайырмасы: Ұстазым, менің ұстазым, Өзіңмен өткен қыс-жазым. Қалдырған ізің мәңгілік Жадымда тұрар жаңғырып, Ұстазым, менің ұстазым. 3.Өзіңнен өмірге азық ала бердім, Ұшырып мені алысқа қала бердің. Бойымда отың кетті ұшқын атқан, Келеді жана бергім, жана бергім. Қайырмасы:Ұстазым, менің ұстазым, Өзіңмен өткен қыс-жазым. Қалдырған ізің мәңгілік Жадымда тұрар жаңғырып, Ұстазым, ме нің ұстазым.
11 слайд
Үй тапсырмасы.
1. №28 – сабақ. Салт – дәстурлерге байланысты мақал
– мәтелдер жазу.
2. Келесі сабақ. №29, «Ана – өмір тірегі» мәтінін оқып
келу.
11 слайд
Үй тапсырмасы. 1. №28 – сабақ. Салт – дәстурлерге байланысты мақал – мәтелдер жазу. 2. Келесі сабақ. №29, «Ана – өмір тірегі» мәтінін оқып келу.
12 слайд
Сабақтың қорытынды сәті.
Тыныс алуға зейін қою.
Мұғалім: Сіздерден аяқ-қолыңызды айқастырмай, түзу отыруыңызды
өтінемін. Біз қазір тыныс алу жаттығуын жасаймыз. Тыныс алуға зейін
қойған кезде, біздің ақылымыз дем алады. Ауаны ішке жұту кезінде
тыныштық пен қуаныш қабылдаймыз. Демді сыртқа шығарған кезде
өзіміздегі мазасыздықтарды сыртқа шығарамыз.
Кәне, дайындалайық, балалар. Көзімізді жұмамыз..., арқамызды
тіктейміз..., қолдарыңды тізеге қоюға болады...
Д е м а л..... ш ы ғ а р... (жаймен 9-10 рет) немесе 1..................2 [3].
Бүгінгі сабақтан игерген жақсы қасиеттерді есімізге түсіріп, жүрегімізге
сақтайық.
12 слайд
Сабақтың қорытынды сәті. Тыныс алуға зейін қою. Мұғалім: Сіздерден аяқ-қолыңызды айқастырмай, түзу отыруыңызды өтінемін. Біз қазір тыныс алу жаттығуын жасаймыз. Тыныс алуға зейін қойған кезде, біздің ақылымыз дем алады. Ауаны ішке жұту кезінде тыныштық пен қуаныш қабылдаймыз. Демді сыртқа шығарған кезде өзіміздегі мазасыздықтарды сыртқа шығарамыз. Кәне, дайындалайық, балалар. Көзімізді жұмамыз..., арқамызды тіктейміз..., қолдарыңды тізеге қоюға болады... Д е м а л..... ш ы ғ а р... (жаймен 9-10 рет) немесе 1..................2 [3]. Бүгінгі сабақтан игерген жақсы қасиеттерді есімізге түсіріп, жүрегімізге сақтайық.