Презентация ашық сабақ "ЖАН ЖАДЫРАТАР ӘУЕН" 6 сынып

1 слайд
ЖАН ЖАДЫРАТАР ӘУЕН

2 слайд
I. Ұйымдастыру кезең. Оқушылармен үш тілде сәлемдесу. Сәлеметсіңдер ме, балалар. –Здравствуйте, дети. Hello, children. (ОТ,Қ) Ән орындау: Өткен сабақта үйренген әнді әуені мен мазмұнына сай түрлендіріп, әсемдеп орындауға баулу. Жеке қабілетін дамытып, өнерге деген құштарлығын ашу. Үш топқа бөліну: оқушылар мұғалім үстелінен аспаптың суретін алып, партаға отырады. 1-топ «Домбыра» 2-топ «Қобыз» 3- топ «Жетіген»

3 слайд
Мұғалімнің кіріспе сөзі «Күшті ұлт болу үшін алдымен ішкі бірлік, ұйымшылдық пен татулық қажет». Ал сондай ұлтты алға жетелейтін білімді, патриот, еңбекшіл, өз салт- дәстүрін, мәдениетін, тілін, дінін, ділін құрметтейтін азамат нағыз көшбасшы болуға лайық. Н.Ә.Назарбаев Бүгінгі сабақтың тақырыбын ашпас бұрын, ең алдымен «көшбасшы деген кім, ол қандай болу керек?» деген сұрақтарға жауап іздеп көрейік.

4 слайд
Қасиеттер Құндылық Сабақ ұстанымы Ой, сөз және іс-әрекеттің үйлесімділігіДұрыс әрекет Жақсылық, көшбасшылық, алғырттық, жомарттық, бастамшылдық, мейірімділік, тапқырлық.

5 слайд
Көшбасшы - ( ағылшынша “ leader ” – жетекші) қоғамға, ұйымға немесе топқа ықпал етуге қабілетті тұлға.

6 слайд
Галерея

7 слайд
- Қағып , шертіп ойналатын ішекті музыкалық аспап. Ән – күй орындау дәстүрінде пайдаланады. 2 ішекті, 3 ішекті , пішіні әртүрлі түрлері кездеседі.

8 слайд
– ысқышпен ойналатын ішекті аспап . Мойыны имек келетін аспап сол қол саусақтары тырнақтарының сыртын ішекке тигізу арқылы ойналады . Аспаптың шанағы терімен қапталып , ысқыштары мен ішектері жылқының қылынан жасалады . Ертеде қобызды бақсылар құдіретті күш ретінде пайдаланған . Қазір , ішектері сымнан жасалған төрт ішекті түрі бар .

9 слайд
– көп ішекті аспап . « Жетіген » - « Жеті қазына », « Жеті хан », « Жеті және ән » сөздерінің бірігуінен құралған деген пікірлер бар . Аспап тұтас ағаштан ойылып жасалып , шанағы көн терімен қапталады . Тиек орнына асық қойылады .

10 слайд
Дауылпаз Дабыл Даңғыра – ұрып ойналатын аспаптар . Аңға шыққанда, діни жоралғыларда, жауынгерлік жорықтарда пайдаланылған.

11 слайд
- Көне тілшелі аспап . Ортасында сүйір тілшесі болады . Шаңқобыз өңделген ағаш таспалардан, темір текшелерден жасалған . Дыбысы ұзындығы мен қалыңдығына байланысты өзгеріп тұрады .

12 слайд
Асатаяқтар Қоңырау Сақпан Асатаяқ – сілкімелі аспаптар түріне жатады . Халық сілкімелі аспаптарды ұлттық билерді сүйемелдеу үшін қолданған .

13 слайд
Ұран Сыбызғы Сазсырнай Үскірік Желбуаз Үрлеп ойналатын аспаптардың мүйіз сырнай , ұран , сыбызғы , сазсырнай , тастауық , үскірік , желбуаз деген түрлері кездеседі .Сазсырнай – саздан жасалған , қоңыр үнді болып келеді . Үскірік үні құстың дауысына ұқсас . Бұл аспаптармен халық әндерін орындаған .

14 слайд
Болат Сарыбаев ( 1927 – 1985 ) Профессор, зерттеуші, оқытушы. 1978 жылы «Қазақтың музыкалық аспаптары» атты жинағы жарық көрген.

15 слайд
1- ші тапсырма

16 слайд
1 тапсырма «Домбыра» сөзжұмбақ шешу

17 слайд
II. Жаңа сабақ. Мұғалімнің кіріспе сөзі. Зерттеуші ғалымдардың айтуы бойынша, Әсет Найманбайұлы 1867 жылы Қарқалы уезінің Темірші болысына қарасты сегізінші ауылда туған. Бұл қазіргі Қарағанды облысы, Ақтоғай ауданының «Қызыларай» ауылы. Әсеттің әкесі Найманбай, шешесі Кермеқас кедей адамдар болыпты. Әсеттің әлі жас кезінде әке – шешесі Семейге көшіп келіпті. Әсеттің ескіше, яғни мұсылманша оқығаны және жай ғана оқып қоймай, білімді болғаны байқалады. Ырысжанмен айтысқанда, ол білімділігінің арқасында ғана қыздың жұмбақтарымен қатар діни жұмбағын да дәлме – дәл шешеді. Оның «Ағаш ат», «Шеризат», «Барат қыз», «Француз», «Шаһи Ғаббас», «Жәмсап», тәрізді қисса – дастандардың сюжетін, шығыс әдебиеті үлгілерінен алуы да оның мұсылманша оқуды терең білгендігін көрсетеді.

18 слайд
Әр топ тақырыптық презентациясын қорғайды 1 -топ «Домбыра». «Әсет Найманбаевтың өмірбаяны» 2-топ «Қобыз» . «Ә.Найманбаевтың шығармашылығы: қисса дастандары, өлеңдері, ән өлеңдері, айтыстары, арнау өлеңдері» 3- топ «Жетіген». « Әсеттің шығармаларын халыққа жеткізіп орындаған Дәнеш Рақышев». 2-тапсырма

19 слайд
Әсет Найманбаев 1867 жылы қазіргі Шығыс Қазақстан облысы Мақанша ауданындағы Бақты ауылында дүниеге келген. Ол 7-8 жасқа келгенде медресе имамы Зейнолладан бастауыш білім алады.Мұнда араб тілі мен шығыс поэзиясын меңгеруге ден қояды.1916 жылы ұлт-азаттық көтеріліс кезінде жазалаушы отрядтардан дүрліге қашқан елмен бірге Қытайға өтіп кетеді . Әсет 1923 жылы Құлжа қаласында қайтыс болады.I топ «Домбыра». «Әсет Найманбаев өмірбаяны »

20 слайд
ӘСЕТ Суырып салма ақын Әнші Сазгер

21 слайд
Ә.Найманбаевтың шығармашылығын зерттеген ғалымдар

22 слайд
Біржан салБіржан салАқан серіАқан сері Үш әйгілі ақын сазгерлер

23 слайд
ҚИССА ДАСТАНДАРЫ Жұмсап Кешуба й Нұрғыман -НАҒЫМ Мәлік- Дәрия Салихи- Сәмен Мәлік- ДарабайАғаш ат Үш жетім қызII топ «Қобыз». «Ә.Найманбаевтың шығармашылығы»

24 слайд
Арнау өлеңдері «Маманға » «Жасболат Болысқа» « Мешбетті көгендегі сөзі» Мәлік- Дәрия «Қызыр төреге» «Елшібай байға»«Қанағатқа» «Күшік болысқа» «Жабықбайға айтқан сөзі» «Мешбет пен Жабықбайды татуластырған сөзі»

25 слайд
Өлеңдері Ырғақты Қаракөз Майда қоңыр Жалған -айІнжу- Маржан Сырмақ үркер Аққарагер

26 слайд
Дәнеш Рақышев – әнші, композитор. Қазақстанның халық артисі. Ән айту мен домбырада ойнауды ата-анасынан үйренеді. Оның әкесі – әнші, домбырашы, сырнайшы болған. Д.Рақышев әнші ақындар Әсет, Шашубаймен кездесіп, Шығыс Түркістандық жас қазақ әншілерінің сайысына қатысып, өз өнерін шыңдайды. Құлжадағы ұйғыр-қазақ драма театрында жұмыс істей жүріп, Б. Майлиннің «Шұға» спектакльдеріндегі Әбдірахман, М. Әуезовтың «Еңлік-Кебегіндегі», Жапал, Қалқаманның бейнелерін жасады. 1959 жылы Қазақстанға келген соң Талдықорған халық театрына басшылық жасайды. 1968 жылдан Талдықорған облыстық филармониясының солисі. Оның репертуарында қазақ, ұйғыр, қырғыз, өзбек, татар әндері бар. М.Ержанов, Ж.Елебеков сияқты әншілердің орындаушылық дәстүрін жалғастырды. Оның репертуарында Үкілі Ыбырайдың «Аңшының әні», Әсеттің «Ардақ», «Мақпал», «Атым Әсет», «Хысмет», «Аха-ау, жалған», «Жайқоңыр» әндері, қазіргі қазақ композиторларының әндері болған. Р. «Шаттық толқыны», «Мақтанышты елім бар», «Жас қайрат», «Жер сұлуы Жетісу», «Комсомол», «Саясында алманың», «Жеңеше», «Туған жер», «Алматым», т.б. әндерін шығарған . Дәнеш Рақышев (1926-1992)III топ «Жетіген»

27 слайд
III . Сергіту сәті: «Балақан» қимыл қозғалыс әні

28 слайд
IV . Тыңдау және талдау Әсет Найманбаевтың шығармаларын тыңдап талдайық. Ендеше осы әндерінің бірі «Інжу - маржанды» тыңдап көрейік. және Дәнеш Рақышевтың орындауында Әсет Найманбаевтың «Қысмет» дастанын тыңдайық. 1 . Музыканың көңіл күйі қандай? 2.Шығарманың екпіні қалай естілді? 3.Қандай әсер алдың? 4.Шығармалардың ұқсастықтары қандай? Ерекшеліктері? 5.Музыка жанры?

29 слайд
3-тапсырма. Музыкалық сауаттылықты тексеру 1-топ «Домбыра». Сұрақ « Лад деген не ?» 2-топ. «Қобыз». Сұрақ «Динамика деген не? 3-топ. «Жетіген». « Музыкалық екпін деген не?»

30 слайд
1-топ «Домбыра». «Қисса деген не?» 2-топ «Қобыз». «Дастан деген не?» 3-топ «Жетіген». «Арнау өлең деген не?»4-тапсырма Класстер түрінде постер қорғау.

31 слайд
Қисса Сюжетті жыр Поэтикалық жанр Дастан Мазмұны, құрылысы жағынан лиро-эпосқа жақын Эпикалық жанр Кітаби эпос Махаббатты, пәктік пен тазалықты, ізгілікті, адамгершілікті жырлайтын шытырман оқиғалы поэтикалық жанр1 – топ «Домбыра»

32 слайд
Дастан Фольклордың   саласына жатады Ғашықтық жырлар (« Қыз Жібек» ) Қиссалар   («Тотының тоқсан тарауы») Әдебиет жанры Тарихи жырлар (« Бекболат» ) Шынайы танымал адамға арналған, авторы белгілі дастандарБатырлар жыры (« Алпамыс» )2-топ «Қобыз»

33 слайд
Арнау өлең 3-топ «Жетіген» Есмамбетов Әли

34 слайд
5-тапсырма Ән орындау « Домбырасыз  сән  қайда». Өлеңін  жазған .Х.Талғаров.     Әнін жазған. И.Нүсіпбаев.    Елдің  жырын  жырлаған , Қайғысын  да  толғаған . Домбырасыз  ешқашан Жүрекке  ем  қонбаған. Қайырмасы: Домбырасыз  сән  қайда , Домбырасыз  ән  қайда . Ән  мен  күй  бар  өмірде От  та  лаулап  жанбай  ма?... Құрманғазы , Тәттімбет Домбырамен  сайраған . Жүрекке  от  жақсын  деп , Елге  күйін  арнаған . Қайырмасы: 3.  Абай , Жамбыл , сал Біржан Таңғалдырып  ән  салған . Жүрегінді жандырған , Естіген  жан  тамсанған . Қайырмасы:

35 слайд
Рефлексия –Не үйрендім? -Қандай жаңа мәлімет білдіңіз? -Сізге не ұнады? -Тағы қандай жаңа мәлімет білгіңіз келеді? Бағалау (әр тапсырма 5 баллдық бағамен бағаланады) 18-20 балл - «5» 14-16 балл - «4» 12-13балл -«3» Сөзжұмбақ Презентация қорғау Сұраққа жауап Постер қорғау Жиынтық баға          

36 слайд
Зей і н қойып тыңдағандырыңызға рахмет!!!