Материалдар / Презентация "Қышқылдық жаңбыр"

Презентация "Қышқылдық жаңбыр"

Материал туралы қысқаша түсінік

Қышқылды жаңбыр – атмосфералық жауын-шашын түрлері (оған қар да жатады). Жаңбыр құрамында қышқылдың (pH<5,6) болатындығы ауа құрамында өндіріс қалдықтары (мыс., SO2, NO2, HCl, т.б.) мөлшерінің көптігіне байланысты. Осындай жауын-шашын түскен топырақ пен су айдындарының қышқылдығы артып, соның нәтижесінде қоршаған ортаның экожүйесі деградацияға ұшырайды. Атап айтқанда, су айдындарындағы балықтар мен су жануарлары жаппай қырылып, топырақ құнарсызданып, жеміс-жидек пен көкөніс және орман ағаштары өспей, солып қалады.Бұл материал химия пәнінен қолданбалы курсқа 10-сыныпұа өте пайдалы

Байкенова Марал Аманкалиевна

Автор материалды ақылы түрде жариялады. Сатылымнан түскен қаражат авторға автоматты түрде аударылады. Толығырақ

17 Сәуір 2018

1998

0 рет жүктелген

Химия Презентация 10 сынып

770 ₸

Бүгін алсаңыз
+39 бонус беріледі
Бұл не?

Бүгін алсаңыз +39 бонус беріледі Бұл не?

Тегін турнир Мұғалімдер мен Тәрбиешілерге
Дипломдар мен сертификаттарды алып үлгеріңіз!

Бұл бетте материалдың қысқаша нұсқасы ұсынылған. Материалдың толық нұсқасын жүктеп алып, көруге болады

1 / 13

Ресми байқаулар тізімі

Республикалық байқауларға қатысып жарамды дипломдар алып санатыңызды көтеріңіз!

Материалдың қысқаша түсінігі

1 слайд

2 слайд
Өсімдіктердің зардап шегуі

2 слайд

Өсімдіктердің зардап шегуі

3 слайд
Адамдарға тікелей әсер ету жолдары

3 слайд

Адамдарға тікелей әсер ету жолдары

4 слайд
Мәселені шешу жолдары •Бұл мәселені шешу үшін азот және күкірт қалдықтарының атмосфераға түсуін тоқтату қажет. Бұны бірнеше жолмен шешуге болады: •1.Әр түрлі жанармай құрамындағы күкіртті азайту. Бұның ең қолайлысы жанармай құрамындағы күкіртті аз қолдануға болар еді. Бірақ ондай жанармайлар өте аз. Жанармай құрамынан күкіртті ығыстырып шығару қаржы жағынан да тиімсіз болып келеді, сонымен қоса жанармай құрамынан тек қана 50% күкіртті ығыстырып шығара аламыз. •2.Ұзын құбырларды қолдану. Бұл әрекет қоршаған ортаға әсер кемітпейді, бірақ ұзын құбырларды қолдану арқылы қышқылдық қалдықтарды басқа жерлерге ауыстыруға болады.Сондай-ақ құбырларды қолдану арқылы белгілі бір аумақтағы экожүйені сақтап қалуға болады. Ұзын құбырларды қолдану арқылы біз ластаушы қалдықтарды басқа мемлекеттерге аудара аламыз бұл оның теріс жағы деп айтсақ болады. •3.Технологиялық өзгерістер. Жану барысында туындайтын азот оксидінің NO көлемі жану температурасына байланысты. Зерттеу барысында температура қаншалықты төмен бөлса сонша көлемде азот оксиді бөлінетіндігі көрсетілді. Сол себепті технологияны өзгерту қышқыл қалдығының аз бөлінуін қамтамасыз етеді. •4.Әктеу. Өзен топырақтардың қышқылдығын төмендетуде әктеу қолданылады. Бұл әрекет көбінесе Скандинавия елдерінде де қолданылады. •Әктеуді қолдану барысында өзіндік қателіктері де кездеседі: Бұл металдар қышқылданудың төмендеу барысында қиын еритін металдарға айналады, бірақ бұған қышқыл қосу арқылы бұл реакцияны қайтымды ете аламыз, сонымен қоса өзен, көлдерге қауіп төнеді. [2]

4 слайд

Мәселені шешу жолдары •Бұл мәселені шешу үшін азот және күкірт қалдықтарының атмосфераға түсуін тоқтату қажет. Бұны бірнеше жолмен шешуге болады: •1.Әр түрлі жанармай құрамындағы күкіртті азайту. Бұның ең қолайлысы жанармай құрамындағы күкіртті аз қолдануға болар еді. Бірақ ондай жанармайлар өте аз. Жанармай құрамынан күкіртті ығыстырып шығару қаржы жағынан да тиімсіз болып келеді, сонымен қоса жанармай құрамынан тек қана 50% күкіртті ығыстырып шығара аламыз. •2.Ұзын құбырларды қолдану. Бұл әрекет қоршаған ортаға әсер кемітпейді, бірақ ұзын құбырларды қолдану арқылы қышқылдық қалдықтарды басқа жерлерге ауыстыруға болады.Сондай-ақ құбырларды қолдану арқылы белгілі бір аумақтағы экожүйені сақтап қалуға болады. Ұзын құбырларды қолдану арқылы біз ластаушы қалдықтарды басқа мемлекеттерге аудара аламыз бұл оның теріс жағы деп айтсақ болады. •3.Технологиялық өзгерістер. Жану барысында туындайтын азот оксидінің NO көлемі жану температурасына байланысты. Зерттеу барысында температура қаншалықты төмен бөлса сонша көлемде азот оксиді бөлінетіндігі көрсетілді. Сол себепті технологияны өзгерту қышқыл қалдығының аз бөлінуін қамтамасыз етеді. •4.Әктеу. Өзен топырақтардың қышқылдығын төмендетуде әктеу қолданылады. Бұл әрекет көбінесе Скандинавия елдерінде де қолданылады. •Әктеуді қолдану барысында өзіндік қателіктері де кездеседі: Бұл металдар қышқылданудың төмендеу барысында қиын еритін металдарға айналады, бірақ бұған қышқыл қосу арқылы бұл реакцияны қайтымды ете аламыз, сонымен қоса өзен, көлдерге қауіп төнеді. [2]

5 слайд
Қорытынды •1)Тәжірибе жасау барысында ауада күкірттін ІV оксидінен VІ оксидіне дейін өзгеруі анықталмады. Бірақ бұл реакция өнеркәсіпте катализатордың қатысуымен өтетіндігі анықталды. •2)Қышқылдық жаңбырлар магний мен борды ерітетіндігі анықталды және де өсімдіктерден биогендерді (әсіресе кальций, магний, калий) қанттар, ақуыздар, аминқышқылдарын ығыстырып, зақымдайды. Олар қорғанышсыз ұлпаларды зақымдап, ағзаға патогенді бактериялар мен саңырауқұлақтардың ену мүмкіндігін арттырады. •3)Металдық бөлшектер мен архитектуралық ескерткіштер әрдайым қышқылдық жаңбырдың әсер ету нәтижесінде бүлінеді яғни жемірілу процесі жүреді. •4)Қышқылдық жаңбырларды болдырмау үшін құбырлардан шығатын күкірт диоксидінің қалдықтарына арнайы сүзгі орнату қажет (сорып алу процесі). [3] •

5 слайд

Қорытынды •1)Тәжірибе жасау барысында ауада күкірттін ІV оксидінен VІ оксидіне дейін өзгеруі анықталмады. Бірақ бұл реакция өнеркәсіпте катализатордың қатысуымен өтетіндігі анықталды. •2)Қышқылдық жаңбырлар магний мен борды ерітетіндігі анықталды және де өсімдіктерден биогендерді (әсіресе кальций, магний, калий) қанттар, ақуыздар, аминқышқылдарын ығыстырып, зақымдайды. Олар қорғанышсыз ұлпаларды зақымдап, ағзаға патогенді бактериялар мен саңырауқұлақтардың ену мүмкіндігін арттырады. •3)Металдық бөлшектер мен архитектуралық ескерткіштер әрдайым қышқылдық жаңбырдың әсер ету нәтижесінде бүлінеді яғни жемірілу процесі жүреді. •4)Қышқылдық жаңбырларды болдырмау үшін құбырлардан шығатын күкірт диоксидінің қалдықтарына арнайы сүзгі орнату қажет (сорып алу процесі). [3] •

6 слайд

7 слайд

8 слайд

9 слайд

10 слайд
Қышқыл жауындардың пайда болуының негізгі себебі •Қышқыл жауындардың пайда болуының негізгі себебі күкірттің қос оксидімен ластану болып табылады. Су буының қатысуында күкіртті ангидрид күкірт қышқылының ерітіндісіне айналады. Осындай жолмен көмірқышқыл газы мен азот оксидтерінен көмір қышқылы мен азот қышқылы түзіледі. Оларға органикалық қышқылдар мен басқа да қосылыстар араласып, қышқыл реакциясы бар ерітінді береді. Қышқыл жауынның түзілуіндегі күкірт қос оксидінің үлесі 70%. Алғашқы қышқылдық жауындар 1907-1908 жылы Англияда байқалған.Бұл жерде қышқыл заттардың шығарылуы мен олардың жаңбыр, қар, тұман түрінде ылғалды тұндыруға қолайлы жағдай бар. Қышқылдық жауын-шашындар Скандинавия елдері, Англия, ФГР, Бельгия, Дания, Польша, Канада, АҚШ- тың солтүстік аудандарына тән. Қышқыл жауын-шашын топыраққа, су экожүйелеріне, өсімдіктерге, архитектура ескерткіштеріне, ғимараттарға және т.б зиянды әсер етеді. Бірінші жағдайда онсыз да қышқылдығы жоғары топырақ қышқылданады. Бұл топырақтарда қышқылдылықты нейтралдайтын (кальций карбонаты, доломит және т.б) табиғи қосылыстар болмайды.

10 слайд

Қышқыл жауындардың пайда болуының негізгі себебі •Қышқыл жауындардың пайда болуының негізгі себебі күкірттің қос оксидімен ластану болып табылады. Су буының қатысуында күкіртті ангидрид күкірт қышқылының ерітіндісіне айналады. Осындай жолмен көмірқышқыл газы мен азот оксидтерінен көмір қышқылы мен азот қышқылы түзіледі. Оларға органикалық қышқылдар мен басқа да қосылыстар араласып, қышқыл реакциясы бар ерітінді береді. Қышқыл жауынның түзілуіндегі күкірт қос оксидінің үлесі 70%. Алғашқы қышқылдық жауындар 1907-1908 жылы Англияда байқалған.Бұл жерде қышқыл заттардың шығарылуы мен олардың жаңбыр, қар, тұман түрінде ылғалды тұндыруға қолайлы жағдай бар. Қышқылдық жауын-шашындар Скандинавия елдері, Англия, ФГР, Бельгия, Дания, Польша, Канада, АҚШ- тың солтүстік аудандарына тән. Қышқыл жауын-шашын топыраққа, су экожүйелеріне, өсімдіктерге, архитектура ескерткіштеріне, ғимараттарға және т.б зиянды әсер етеді. Бірінші жағдайда онсыз да қышқылдығы жоғары топырақ қышқылданады. Бұл топырақтарда қышқылдылықты нейтралдайтын (кальций карбонаты, доломит және т.б) табиғи қосылыстар болмайды.

11 слайд
Топыраққа әсері

11 слайд

Топыраққа әсері

12 слайд