#1 слайд
Сабақ тақырыбы: Қазақстан халқының моноэтникалық құрамының өзгеруі (XVIII ғасыр - XX ғасырдың басы)

1 слайд

#2 слайд
11.2.1.2 -Қазақстан аумағындағы халықтың этникалық құрамының өзгеру кезеңдерін зерттеу; Оқу мақсаттары:

2 слайд

#3 слайд
Қазақстанның этникалық құрамының өзгеру үрдісін зерттейді; Қазақстан аумағындағы халықтың этникалық құрамының өзгеру кезеңдерін талдайды; Сабақтың мақсаттары:

3 слайд

#4 слайд
«Моноэтностық құрам» - тек қана бір ұлт өкілдері тұратын қоғам, XVIII ғасырда елде тек қана қазақтар ғана өмір сүрді. «Көші-қон саясаты» - XVIII ғ. ортасы ХХ ғ. басы Ресей империасының қазақ жерін отарлау үшін тартып алынған жерлерге казактар мен орыс шаруаларын жаппай орналастыруы. «Аграрлық саясат» - ХІХ ғ. ортасы ХХ ғ. басы Ресей империасының қазақтарды ежелгі атамекенінен жаппай қуу және ең құнарлы жерлерін күштеп тартып алу саясаты.  «Полиэтностық құрам» - мемлекетте көп ұлт өкілдерінен тұратын қоғам. Ресей империясының құрамында болған кезеңде Қазақстанда жүргізген саяси-әкімшілік реформалары барысында қазақ халқының құрамында үлкен өзгерістерге ұшырады. Қазақ халқының ұлттық құрамы моноэтникалық тұтастықтан полиэтникалық сипатқа ие болды. Басқа ұлт өкілдері елге көшірілді, көшіп келді содан тек қазақтардан тұратын ел өзгеріске ұшырады. Сондықтанда ХХ ғ. соңында 100 астам ұлт пен ұлыс елімізде тұрады. Терминдермен жұмыс

4 слайд

#5 слайд
Қазақстан - көпұлтты мемлекет , онда 130 ұлттар мен басқа да ұлыстардың өкілдері мекендейді.

5 слайд

#6 слайд
Қазақстан халқының ішінде 70,6% – қазақтар, орыс халқының үлесі – 15,1%, өзбектер – 3,2%, украиндар – 1,9%, ұйғырлар – 1,5%, немістер – 1,1%, татарлар – 1,1%, әзербайжандар – 0,7%, кәрістер – 0,6% және басқа ұлттар тұрады.

6 слайд

#7 слайд

7 слайд

#8 слайд

8 слайд

#9 слайд
Қазақстанның ұлттық құрамы туралы статистикалық мәліметтермен жұмыс (2024 жылғы ұлттық санақ материалдары). Диаграмма құрып, процесстерді түсіндіріңдер. Критерийлері: - Қазақстандағы саны 100 мыңнан асатын ұлтты анықтау; - Анықталған ұлттарды диаграммада пропорционалды көрсету; - Ұлт санының өзгеру себептерін талдау; Дескрипторлары: Ұлт өкілдерінің санын анықтайды; Ұлт өкілдерінің шоғырланған аймақтарын көрсетеді; Ұлт санының өзгертуге ықпал еткен факторларды көрсетеді;

9 слайд

#10 слайд
Не себептен Қазақстанда көп ұлттар өмір сүреді? Осындай көп ұлттардың елге келуі қандай оқиғалармен байланысты? Қазақ халқы өз жерінде не себепті аз? Қазақ халқының азаюы басқа ұлттардың көбеюі қандай оқиғалармен байланысты? Қалай ойлайсыздар?

10 слайд

#11 слайд
Топпен жұмыс. «Сәйкестік аймағы» әдісі Көпұлтты Қазақстанның қалыптасуының тарихи негіздері қарастырылады: Оқушыларға Қазақстанға басқа ұлттардың келуіне әсер еткен тарихи оқиғалар жазылған мәліметтер үйлестіріледі. 1 топ. ХVIII ғ. қоныс аудару саясатының ерекшеліктері 2 топ. ХІХ ғ. ортасындағы қоныс аудару саясаты 3 топ. Столыпиннің «аграрлық саясаты» 4 топ. Сталиндік депортация Оқушылар өз топтарындағы мәліметтерді оқып «Сәйкестік аймағына» орналастырады: Критерийлері : - ұзақ мерзімді, қысқа мерзімді себептерді көрсету; - қоныс аудару саясатының жүру барысын баяндау; - салдарын анықтау; Деспкрипторлары: Қоныс аудару саясатының себептерін анықтайды; Қоныс аудару саясатының ерекшеліктерін түсіндіреді; Қазақ халқының өмірі мен тұрмысына әсерін анықтайды;

11 слайд

#12 слайд

12 слайд

#13 слайд
Столыпин реформасы ХХ ғ басындағы патша үкіметінің отарлау саясаты Кеңес өкіметі тұсында Жер-су реформасы Ауыл шаруашылығын ұжымдастыру

13 слайд

#14 слайд

14 слайд

#15 слайд
Миграция халықтың өз елінің ішінде немесе бір елден екінші елге қоныс аударуы, тұрғылықты орындарын ауыстыруы «Моноэтностық құрам» ХІХ ғ. ортасы ХХ ғ. басы Ресей империасының қазақтарды ежелгі атамекенінен жаппай қуу және ең құнарлы жерлерін күштеп тартып алу саясаты. «Көші-қон саясаты» мемлекетте көп ұлт өкілдерінен тұратын қоғам. Ресей империясының құрамында болған кезеңде Қазақстанда жүргізген саяси-әкімшілік реформалары барысында қазақ халқының құрамында үлкен өзгерістерге ұшырады. Қазақ халқының ұлттық құрамы моноэтникалық тұтастықтан полиэтникалық сипатқа ие болды. Басқа ұлт өкілдері елге көшірілді, көшіп келді содан тек қазақтардан тұратын ел өзгеріске ұшырады. Сондықтанда ХХ ғ. соңында 100 деген ұлт пен ұлыс елімізде тұрады. «Аграрлық саясат» XVIII ғ. ортасы ХХ ғ. басы Ресей империасының қазақ жерін отарлау үшін тартып алынған жерлерге казактар мен орыс шаруаларын жаппай орналастыруы. «Полиэтностық құрам» -тек қана бір ұлт өкілдері тұратын қоғам, XVIII ғасырда елде тек қана қазақтар ғана өмір сүрді.

15 слайд