Психикалық дамуы тежелген балалардың тілдік дамуының ерекшеліктері

1 слайд
Психикалық дамуы тежелген балалардың тілдік дамуының ерекшеліктері «Қаратөбе мектеп-гимназиясы» КММ Баяндама Тақырыбы: Дайындаған: мұғалім-логопед Нұрбекқызы. Г

1 слайд

2 слайд
Психикалық дамуы тежелген балалар дегеніміз - оқу бағдарламасын меңгеруде қиындықтарға кездесетін үлгермеуші балалар. Психикалық дамуы тежелу – психикалық даму қарқынының қалыпты дамуының бұзылысы, оның салдарынан мектеп жасына келген бала мектепке дейінгі жастағы шеңберде, ойынға қызығушылықта қалуын айтады.

2 слайд

3 слайд
Психикалық дамуы тежелген балаларға тән белгілер: Тез жалығу және шаршаудың әсерінен ынта мен қабілеттің төмендеуі; Сезім мен еріктің жетілмеуі; Жалпы мәлімет пен елестету қорының шектелуі; Сөздік қорының жеткіліксіздігі Интеллектуалды іскерлік, ойлау әдетінің қалыптаспауы; Ойын іскерлігінің толық қалыптаспағандығы; Қабылдаудың баяулауы; Сөйлеу логикалық операциясының ойымен қиылыспауы; Ақыл – естің барлық түрлерінің бұзылуы; Өзін – өзі бағалау деңгейінің төмендігі

3 слайд

4 слайд
  Психикалық дамуы  тежелген  балалардың  сөйлеу   тіліне  қысқаша  сипаттама ПДТ балалардың тіл байлығы, әдеттегі балаларға қарағанда 20-30% төмен деңгейде. Сөздік қорында бар сөздердің өзін қолданғанда, олар көбінесе қате жіберіп, сөз мағынасын толық түсінбейтінін көрсетеді. ПДТ оқушылардың c өздің грамматикалық құрылымын меңгеруі әлсіз, олардың сөйлеу тілінде грамматикалық конструкцияларды дұрыс қолданбауы жиі кездеседі. Бұл балалардың сөйлеу тілі, күнделікті қарық-қатынас қажеттілігін қанағаттандырады. ПДТ балалардың сөйлеу тілінде лексика және грамматикалық қатардың өрескел бұзылуы болмайды, дегенмен бұл балалардың сөйлеу тілі байланыссыздықпен, логика, нақтылық, анықтылықтың жоқтығымен ерекшеленеді, олар өз ойларын дұрыс жеткізуде қиналады. Бұл балалардың сөйлеу тілінің, сөздік қорының және грамматикалық үйлесімнің аздығымен ерекшеленеді, олардың фонематикалық есту қабілеті толыққанды жетілмеген.

4 слайд

5 слайд
Зияты нда ақауы бар балаларда сөйлеу дам уы ны ң баяу тем пі байқалады ж әне сөйлеу бұзы лы сы көп таралған. Сөйлеу бұзы лы сы қы здарға қарағанда, ұлдар көп кездеседі. П сихикалы қ дам уы теж елген балаларды ң көбісінде им прессивті ж әне экспрессивті сөйлеу: ауы зш а ж әне ж азбаш а сөйлеуі бұзы лған.

5 слайд

6 слайд
Психикалық дамудың тежелуінде сөйлеу тілі бұзылыстары Фонематикалық жеткіліксіздік, дауыссыз дыбыстарды артикуляциялық ұқсастықтары және акустикалық белгілері бойынша дыбыстардың орнын ауыстыру қателігі Дыбыстарды естіп ажыратуда қиналады, сөзді қабылдауы және ритмін қайталауы бұзылған Балалар берілген қалыпта тілді ұстап тұруда, бір артикуляциялық қалыпта екіншіге ауысуда қиналады Сын есімдерді меңгеруі қиын. Заттарды сипаттағанда ПДТ балалар орта есеппен екі-үш сын есімді қолданады

6 слайд

7 слайд

7 слайд

8 слайд
Оқушының сөйлеу тілін мінсіздендіргенде немесе қалыптастырғанда сөйлеу тілінің дұрыстығына, анықтығына, нақтылығына үлкен мән беру керек. Оқушының байланыстырып сөйлеу тілін дамытуда, мінсіздендіруде халық ертегілерінің алатын орыны ерекше. Сол ертегілердің негізінде көрініс қою, әңгімені сахыналау байланыстырып сөйлеу тілін дамытады. Ертегілердің осындай ерекшеліктері балалардың талғамын күшейтіп, сөйлеу мәдениетін, байланыстырып сөйлеуін дамытып, өз ойын жүйелі жеткізе білуге үйретеді. Психикалық дамуы тежелген оқушыларға халық ауыз әдебиетінің үлгілерін қолдануда төмендегідей негізгі жағдайлар ескерілуі қажет: аталған халық ауыз әдебиетінің үлгілерін қолдану барысында оқушылардың жас ерекшеліктері ескерілуі қажет; кемістік түрі мен деңгейі назарға алынуы тиіс; балалардың қызығушылықтары да назарда болуы керек;

8 слайд

9 слайд

9 слайд

10 слайд
Қ о р ы та келген д е, п си х и калы қ д ам у ы теж елген б алан ы д ам ы ту б ар ы сы н д а ж ұ м ы с н әти ж елі б олу ү ш ін , әр б алан ы ң ф и зи оло ги ялы қ, п си холо ги ялы қ, ж ас ер екш еліктер ін ескер е оты р ы п , ж еке тұ лған ы д ам ы ту ж ұ м ы стар ы н д ұ р ы с ж ән е ти ім д і ұ й ы м д асты ру б олы п таб ы лад ы . Б алан ы ң кем істігі кү рд елен ген сай ы н , м ұ ғалім н ен аса таб ан д ы лы қ, п ед аго ги калы қ ш ы ғарм аш ы лы қ, ш еберлік талап етілед і. Б алан ы ң сө й леу тілін д ам ы туд ы м ақсат етіп , ж ұ м ы сы м ы зд а әртү рлі әд іс тәсілд ерд і, қолд ан ы п , н әти ж еге қол ж еткізетін эксп ер и м ен ттер ж ү р гізуд ен қо р ы қп ай ы қ. П Д Т б алан ы тәр б и елеуд егі н егізгі м ақсаты м ы з – о сы б алалард ы ең бекке ү й р ету, сө й леу тілін ж ү й елі ету, ө м ірд е ө з о р н ы н табу ға б аулу, ө м ір ге и кем д і ж еке тұ лға қалы п тасты ру.

10 слайд

11 слайд

11 слайд