Психологиялық тренинг"Зиянды әдеттерге -жол жоқ"

1 слайд
Тренингтің тақырыбы  «Зиянды әдеттерге – жол жоқ!»

1 слайд

2 слайд

2 слайд

3 слайд
Мақсаты:   Салауатты өмір салтын ұстанудың адам өміріндегі маңыздылығы туралы түсініктерін кеңейте отырып,шынайы болмысын іздеуіне үйрету.   Өзіне және іс-әрекетіне жауапкершілікті қалыптастыру

3 слайд

4 слайд
Міндеті:  Шешім қабылдау дағдысы мен «жоқ»  деп айтуды қалыптастыру; Топ қысымына қарсы тұра алу қабілетін игерту

4 слайд

5 слайд
1. Сәлемдесу Нұсқау:  Әр қатысушы өз есімім және болашақта кім болғысы келетінін айтып шығуы керек. Сіздердің осы таңдаған болашақтағы армандарыңның орындалуы үшін сіздер қандай өмір салтын ұстануларың керек? Қоғамға үлкен дерт әкелетін қандай зиянды заттар бар? (Оқушылар өз ойларымен бөліседі)

5 слайд

6 слайд
2.Тақырып бойынша жұмыс Нұсқау:  «Өмірде кейбір жағдайға « жоқ» деп жауап беруімізге тура келеді. Егер сізге есірткіні немесе шылымды тартып көруді сұранса, өзіңізге сенімді түрде кері жауап беру қажет. «Ойланып көрейін», «кішкене тартып көрермін» деген сөз ұсынушыға мүмкіндік береді. Нақты анық қысқа байсалды «жоқ» деп жауап беріп үйренген жөн. Бүгін біз соның екі түрімен танысамыз. 1.Ену – сөздің қызығушылығыңыз бен саналы талдауыңызға қарсы келетін кез келген әрекетке кері жауап беру. Себебі, оған ата-ана, заң ереже, мұғалім тиым салған. 2. «Иә, бірақ...» - сізге ұсынылғанмен келісесіз, бірақ өзіңіздің бірнеше нұсқаңызды ұсынасыз.

6 слайд

7 слайд
Зиянды әрекеттердің адам ағзасына зияны Максүнемдік, нашақорлық және темекі шегу сияқты зиянды әрекеттер соңғы кезде қоғамда көптеп орын алуда. Кейде балаларды алкогольге үйрету отбасынан басталады. Ата-аналары, әсіресе әкелері, өгей әкелері, ағалары, аталарының өздері балаға ішімдік береді. Зерттеулерге қарағанда, тіпті 4-8-10 жастағы балалардың ішімдік ішіп көргенін анықтап отыр. Балалар алғашында алкогольді ішімдікті жай ойнап, ермек ретінде қабылдайды, алайда кейін біртіндеп оған деген тәуелділік туындайды. Нашақорлық – адам ағзасын өте тез уландыратын, аса қауіпті психикалық дерт. Оны әсіресе, жас ағзалар тез қабылдайды. Қазір республикамыздағы нашақорлардың дені 15 пен 25 жас аралығындағы жастар. Әрине, олар басында еріккеннен, ермек үшін есірткішілік наша, гашиш шеге бастайды. Психикаға әсер ететін есірткі, адамды біршама уақытқа дейін көңілдендіреді.   Есірткі заттарға әбден дағдыланған аурулар оларды 12-18 сағаттан кейін тағы ішпесе болмайды. Өйтпеген жағдайда есінейді, денесі құрысып-тырысып, көздерінен жас ағып, тамақ ішсе құсады, тәбеттері ашылмайды. Басы жиі ауырып, буын-буыны, аяқ-қолының бұлшық еттері шаншып, ішек-қарыны бүріп, іші өтіп, бойынан сұп-суық тер парлай бастайды. Мұны олардың тілінде “ломка” дейді. Сырқат адам ашушаң болып, ызақорлық көрсетеді. Психапаттық көріністер, өзін-өзі жарақаттау, тіпті кейде өзіне қолданып жүрген емдеу тәсілдеріне қарсы мінез көрсетеді. Ақырын ғана шыққан дыбыс нашақорға тау құлап жатқандай болып естіледі. Алдында жатқан бір тал шыбық бөрене боп, тау төбе болып елестейді. Адамның аңғару, ойлау қабілеті нашарлап, бос сандырақтайды, бос күлетін болады. Содан соң оны бірнеше сағатқа шейін ұйқы басады. Нашақордың есіл-дерті қайдан да болса да есірткі заттарды тауып ішуде болады. Ең қатерлісі – нашақор есірткіге ақша табу үшін кісі тонаудан бастап, тіпті жақын адамын тонаудан да тойынбайды.

7 слайд

8 слайд
Есірткі заттарға әбден дағдыланған аурулар оларды 12-18 сағаттан кейін тағы ішпесе болмайды. Өйтпеген жағдайда есінейді, денесі құрысып- тырысып, көздерінен жас ағып, тамақ ішсе құсады, тәбеттері ашылмайды. Басы жиі ауырып, буын-буыны, аяқ-қолының бұлшық еттері шаншып, ішек-қарыны бүріп, іші өтіп, бойынан сұп-суық тер парлай бастайды. Мұны олардың тілінде “ломка” дейді. Сырқат адам ашушаң болып, ызақорлық көрсетеді. Психапаттық көріністер, өзін-өзі жарақаттау, тіпті кейде өзіне қолданып жүрген емдеу тәсілдеріне қарсы мінез көрсетеді. Ақырын ғана шыққан дыбыс нашақорға тау құлап жатқандай болып естіледі. Алдында жатқан бір тал шыбық бөрене боп, тау төбе болып елестейді. Адамның аңғару, ойлау қабілеті нашарлап, бос сандырақтайды, бос күлетін болады. Содан соң оны бірнеше сағатқа шейін ұйқы басады. Нашақордың есіл-дерті қайдан да болса да есірткі заттарды тауып ішуде болады. Ең қатерлісі – нашақор есірткіге ақша табу үшін кісі тонаудан бастап, тіпті жақын адамын тонаудан да тойынбайды .

8 слайд

9 слайд
Шылым шегу барысында, жұтылатын түтіннің құрамында никотин, көміртек тұтығы, синил қышқылының бөліктері және басқа да сол сияқты химиялық заттар бар. Оның ішінде ең улысы – никотин, оның уы ағзаға еніп, әуелі тітіркендіреді, одан соң жүйке жүйесіне әсер етеді, қан тамырлары тарылып, сілемейлі қабаты зақымданады. Егер де никотин көп мөлшерде ағзаға енсе, дене тырысып өліп кетуі мүмкін. Никотин ағзаға бірден емес, шамалап енеді, сондықтан да, шылым шегуші қатты уланбайды. Ол біртіндеп болады. Ас қорыту жүйесінің, жүрек-қан тамыры аурулары, қатерлі ісіктер болуы мүмкін. Неғұрлым шылымның сапасы төмен болған сайын, соғұрлым оның құрамында никотин көп болады

9 слайд

10 слайд
Ситуациялық жағдайлардан шыға білу. 1.Бір спортсмен өзі әйгілі болады. Жақсы жұртқа танымал.Бірақ табыс көзі онша болмайды. Енді ол отбасын асырау үшін «арақ» заводына жұмысқа тұрады.Алғашқы кезде жақсы табыс тауып жүреді. Кейіннен ол аз-аздап ішіп,араққа бойы үйреніп кетеді. Енді жұмысты тастайын десе,ақша керек,тастамайын десе,ішіп қоя береді.Ситуациядан қалай шығуға болады? 2.Темекі тартпайтын планетадан келген қонаққа темекі деген не және оны адамдар не үшін тартатыны жайлы түсіндіру қажет.(қонақтың ролін бір оқушы ғана орындайды,қалған оқушылар темекі туралы оған түсіндіреді 3.Сенің достарыңның бәрі темекі шегеді.Ал сенің темекі шеккің келмейді,сол үшін олар сені шеттете бастайды.Сен олардан бөлініп кете алмайсың.Не істер едің,жоқ әлде қойдырудың жолын іздестірер ме едің?

10 слайд

11 слайд
«Жоқ» деп айтуды үйрен жаттығуы Нұсқау: жаттығуды жұппен жүргізеді. Білім алушының біреуі есірткі немесе темекі, ішімдік ұсынады екіншісі бас тартады. Жауап нақты болуы керек. Сосын білім алушылар орын алмастырады. Жұмысқа 5 минут уақыт беріледі. Жаттығуды жасап болғаннан кейін  сұрақ қойылады: -Нақты, берік жауап дайындау қаншалықты оңай болды? -Сендіру мен бас тартқан адам рөлінде ойнағанда қандай сезімде болдыңыз? -Қай рөлді оңай ойнадыңыз? Бас тарту жауабының нұсқалары: -«Рахмет, керек емес. Оның маған зиян келтіретінін білемін» -«Рахмет, керек емес.Оны татып көргенмін, бірақ маған ұнамады» -«Рахмет керек емес . Мен ата-анаммен, ұстаздарыммен шиеленіске түскім келмейді.» -«Рахмет, керек емес. Мен жаттығуға асығып бара жатырмын».

11 слайд

12 слайд
Сонымен, қорыта келгенде шылым шегу, ішімдік ішу, нашақорлық адам денсаулығына көп зиянын тигізеді. Бірақ, өкінішке орай қазіргі  жастар осы жаман әдеттерге өте жақын келеді. Олар осы әдеттер денсаулыққа зиян екенін біле тұрсада, шылым шегіп, ішімдік ішеді, тіпті нашақорлыққа да барады. Қазіргі таңда бұл мәселелер бүкіл халықтық проблемаға айналып отыр, сондықтан да бұл мәселеге бір адам немесе бір мекеме болып көңіл аудармай, бүкіл халық болып қарау керек. “ Қазақстанның болашағы жастар” деп елбасымыз жастарға сенім арттырып отыр. Бірақ біздер  жастар мұндай жаман әдеттерге үйір болсақ, онда біздің мемлекетіміздің болашағы қандай болмақ?

12 слайд

13 слайд
7. Рефлексия: Әр оқушы «Бүгін мен ....» деп басталатын аяқталмаған сөйлемді өз ойымен аяқтайды.

13 слайд