Қайта құру

1 слайд
Ашық сабақтарПән мұғалімі:Т.Нуркен Тақырыбы: 1945-1991 жылдардағы КСРО. КСРО-ның ыдырауы. ТМД-ның құрылуы.

2 слайд
Ашық сабақтар Пәні: Дүние жүзі тарихы  Сабақ мақсаты: Білімділік: Кеңес халықтары соғыстан кейінгі қиыншылықтарға тап болуы, тоталитарлық тәртіптің күшеюі, халық шаруашылығының жағдайы туралы түсіндіру. Кеңес Одағының соғыстан кейінгі сыртқы саясатындағы ерекшеліктер, КСРО-ның ыдырауы туралы әңгімелеу. Дамытушылық: Жаңа сабақ материалдарын оқып үйрену барысында оқушылардың өздігінше жұмысын ұйымдастырып, танымдық сипаты бар әр түрлі сұрақтар мен тапсырмалар беру арқылы олардың ойлау қабілетін дамыту. Тәрбиелік: Оқушыларды еңбексүйгіштікке, адамгершілікке, патриоттыққа тәрбиелеу.

3 слайд
Ашық сабақтар Сабақтың түрі: Аралас сабақ  Сабақтың әдісі:  Сабақтың көрнекілігі:оқулықтар, карта, интерактивті тақта, үлестірмелі материалдар, слайдтар, буклеттер.

4 слайд
Ашық сабақтарСабақтың барысы: І. Ұйымдастыру кезеңі. ІІ. Үй тапсырмасын сұрау ІІІ. Жаңа сабақ І V . Пысықтауға арналған тапсырмалар V . Қайталау сұрақтары V І. Үйге тапсырма беру. V ІІ. Оқушының білімін бағалау.

5 слайд
Ашық сабақтарҮй тапсырмасын сұрау 1-топ. Капитализм  1-сұрақ. Орталық және Оңтүстік Шығыс Еуропа елдеріне қай мемлекеттер жатады?  2-сұрақ. Қай жылы және қандай себептерге байланысты Польшада «Нан және бостандық» ұранымен наразылық әрекеттері басталып кетті.  3-сұрақ. Қырғи қабақ соғысы жылдарындағы негізгі қарсылас мемлекеттер.  4-сұрақ. Польшада 1995 жылғы президент сайлауында кім жеңіске жетті және ол қандай саясат жүргізді?  5-сұрақ. Тағы Польшада 2000 жылғы президент сайлауында кім жеңіске жетті және ол қандай саясат жүргізді?  6-сұрақ. Қай жылы Польша НАТО-ға мүше болды?  7-сұрақ. Венгриядағы жекешелендіру саясаты.  8-сұрақ. Венгрия қай жылы Солтүстік Атлантикалық альянстың мүшесі болды?

6 слайд
Ашық сабақтар2-топ. Социализм  1-сұрақ. Қай жылы Польша Еуропалық Одаққа (ЕО) мүше болды?  2-сұрақ. Венгрия қай жылы Еуропалық Одаққа (ЕО) мүше болды?  3-сұрақ. Не себептен «Поляк экономикалық ғажабы» деп аталды?  4-сұрақ. Қай жылы Чехословакия екі мемлекетке бөлінді және қандай аталды?  5-сұрақ.Неліктен «Прага көктемі» деп аталды?  6-сұрақ. 1968 жылы Чехословакияға әскери күштерін кіргізген елдер:A) ГДР, КСРО, Венгрия. 7-сұрақ.НАТО ұйымы құрылған жыл?  8-сұрақ. БҰҰ ның құрылуы және оның мақсаты.

7 слайд
Ашық сабақтарЖаңа тақырып: 1945-1991 жылдардағы КСРО. КСРО-ның ыдырауы. ТМД-ның құрылуы.

8 слайд
Ашық сабақтарСабақтың жоспары: 1. Соғыстан кейінгі жылдарда халық шаруашылығын қалпына келтіру. 2. Соғыстан кейінгі Кеңес Одағы және тоталитарлық тәртіптің күшеюі. 3. Н.С.Хрущевтің «жылымығы» және КОКП ның ХХ ші съезі. 4. 60-ші жылдардағы Кеңес Одағы. Ауыл шаруашылығы. 5. Қайта құру үрдісінің басталуы 6.Социализмның ыдырауы. 7. ТМД елдерінің құрылуы.

9 слайд
Ашық сабақтарКСРО территориясы

10 слайд
Ашық сабақтарКеңес Одағының туы

11 слайд
Ашық сабақтарКеңес Одағының елтаңбасы

12 слайд
Ашық сабақтарКеңестік Социалистік Республикалар Одағы  (Кеңес Одағы, КСРО) — Еуропада және Азияда 1922 жылдан 1991 жылға дейiн өмір сүрген мемлекет. КСРО Еуразияның 1/6 бөлiгiнде орналасты және 1917 жылдан дейін Ресейлiк империя Финляндия, Поляк патшалығының бөлiгiнсiз орналасатын және (Карстың жерi, қазіргі Түркия) кейбiр басқа аумақтағы әлемiнiң елдері арасында орналасқан ауданы бойынша өте iрi болды. 1977 жылғы Конституцияға сәйкес, КСРО бiртұтас одақ, көп ұлтты және социалистiк мемлекет болып жарияланды. Ауғанстанмен ,  Венгриямен ,  Иранмен ,  Қытаймен , (1948 жылдың 9 қыркүйегiнен)  Солтүстік Кореямен ,  Моңғол елімен ,  Норвегиямен ,  Польшамен ,  Румыниямен ,  Түркиямен ,  Финляндиямен , Чехословакиямен  және тек қана теңiздегi  АҚШ-тан ,  Швециямен  және  Жапониямен  КСРО-ның  Екiншi дүниежүзілік соғысынан  кейiн жаяу шекарасы болды. КСРО  Ресей КФСР ,  Украин КСР ,  Беларусь КСР  және Закавказ СФСР бiрiгуі жолымен 1922 жылдың 30 желтоқсанында құрылды.

13 слайд
Ашық сабақтар КСРО одағының басшылары 966ррррррроо 8863

14 слайд
Ашық сабақтарКеңес Одағының экономикасы соғыстан әлсіреп шықты. Ұлы Отан соғысы. 1941-1945 жж.

15 слайд
Ашық сабақтарЕкінші дүние жүзілік соғыста КСРО-ның шығындары  27 млн-нан астам адам қаза тапты  2,5 млн-дай адам мүгедек болды  1710 қала  70 мыңнанан астам село, деревня  32 мың өнеркәсіп  65 мың километр темір жол жойылды  1876 совхоз 2890 МТС 92 колхоз қиратылып тоналды  Жалпы материалды шығын 2 трлн 600 млрд сомды құрады

16 слайд
Ашық сабақтар1. Соғыстан кейінгі жылдарда халық шаруашылығын қалпына келтіру. Соғыстан кейінгі ауыл шаруашылығының жағдайы.  Соғыстан кейінгі бірінші жыл ауыл шаруашылығы үшін аса қиын болды.  Құрғақшылық  елдің, әсіресе оның еуропалық бөлігінің ауыл шаруашылық жағдайына ете ауыр тиді. Жағдай жұмысшы күшінің жетіспеушілігінен де ушықты; ауыл шаруашылық машиналардың көп бөлігі соғыс жылдарында істен шықты, ал жаңадан алынатын машиналар саны аз болды. Басқарудың  әкімшілік , күштеу тәсілдерінің,  экономикалық  заңдарды есепке алмаудың зардаптары ауыл шаруашылығына кері әсерін тигізді. Жер өңдеу  мәдениеті  темен болып, қоғамдық мал шаруашылығы нашар дамыды. Ауыл  шаруашылығының ауыр жағдайының себептеріне талдау жүргізген ел басшылығы шаруашылық және партия органдарын бұрынғы колхоз және совхоздарға қатысты бұра тартушылықтарды жоюға міндеттеді. 1949 жылға қарай қабылданған қаулы бойынша  Қазақстанның  колхоздарына түрлі ұйымдардың 214 млн сом қарызы, көп мал, техника, 540 мыңға жуық, заңсыз тартып алынған жер қайтарылып беріліп, әкімшілік- шаруашылық басқару аппараты елеулі түрде қысқарды. Ауыл шаруашылығының материалдық-техникалық жағынан жабдықталуын шұғыл жақсарту мақсатында мемлекет қосымша қаражат бөлді. Ауыл шаруашылығы мамандарын даярлау және қайта даярлаудың жүйесі жолға қойылды. Колхоздар мен совхоздарға қызмет көрсетуге тиіс машина-трактор станцияларын (МТС) техникамен жабдықтауға үлкен көмек көрсетілді. Төртінші бесжылдықтың соңына қарай республика МТС-тары күшейіп, колхоздардың 95%-ына қызмет көрсетті, ал бұл көрсеткіш 1946 жылы 76% ғана болған еді. Соған қарамастан, үкімет қабылдаған іс-шаралар ойдағыдай нәтиже бермеді. Өндірісті арттыру үшін ұсақ колхоздар ірі колхоздарға біріктірілді. Колхоздарды қысқа мерзім ішінде ірілендіру жаппай сипат алды, нәтижесінде Қазақстандағы олардың саны 6 737- ден (1945 жыл) 2 047-ге (1952 жыл) дейін қысқарды.Қабылданған іс-шаралар ауыл шаруашылығының жағдайын біршама жақсартты. МТС техникасы неғұрлым тиімді пайдаланыла бастады. Егін, мал өнімдері бойынша белгіленген жоспарды асыра орындау үшін қосымша төлемдер енгізілді. Мал басының саны артты. Бесжылдық ішінде суарылатын жерлер ауданы 16%-ға артты.

17 слайд
Ашық сабақтар1946 наурызда болған КСРО Жоғарғы Кеңесінің бірінші сессиясында қаралған мәселелер  КСРО жоғарғы Кеңесінің президиумы мен оның төрағасы сайланды. Калининнің орнына КСРО- ның жоғарғы президиумының төрағасы болып Н.Шверник сайланды.  Халық комисарлар кеңесі енді Министрлер кеңесі деп аталынды  1946-1950 жылдарға арналған төртінші бес жылдық жоспар бекітілді.

18 слайд
Ашық сабақтар 1952 жылдың қазан айында партияның XIX съезді болып өтті. Ол Бүкілодақтық Коммунистік Партияның атын Кеңес Одағы Коммунистік Партиясы деп өзгертті. Съезден кейін көптеген жағдайлар ашылды. Сталиннің ұсынысы бойынша санаулы адамдардан тұратын, шағын Президиум Бюросы құрылуға тиісті болатын. Бірақ бұл ұйымда Сталинге жақын Молотов пен Микоянның жоқ екені анықталды. Сталиннің қалауы бойынша Жарғыдан тыс бес адамнан құралған (Сталин, Маленков, Берия, Булганин, Хрущев) Бюро ұйымдастырмақшы болды. 1953 жылы наурызда Сталин қайтыс болды.

19 слайд
Ашық сабақтар2 . Соғыстан кейінгі Кеңес одағы және тоталитарлық тәртіптің күшеюі. 20-жылдардың ортасынан орнаған қатаң әміршіл-әкімшілік жүйе 40-50-жылдары әрекет ете берді. Саяси жүйеге адам еркіндігін басып-жаныштау, оның құқықтарын жоққа шығару, еңбек адамдарын өндіріс құрал-жабдықтарынан жатсындыру сияқты қолайсыз құбылыстар тән болды. Жетекші күш -  Коммунистік партия  болып, оның басшылығымен өмір сүріп отырған жүйенің барлық басқа буындарының (Кеңес мемлекетінін, кәсіподақтардың, комсомол, кооперативтер мен басқа да қоғамдық ұйымдардың) жүмысы үйлестірілді. Мемлекеттік органдардың құзырындағы мәселелерді шеше отырып, Коммунистік партия халық шаруашылық және әлеуметтік-мәдени, қоғамдық ұйымдардың міндеттерін орындауды өз қолына жинақтап, оларды дербес әрекет етуден айырды. Республикада И. В. Сталиннің жеке басына табынушылық жағдай қалыптасты. Қандай да бір қол жеткізілген табыстар оның кемеңгерлік басшылық жасай біліумен байланыстырылып, өрескел кемшіліктер мен сәтсіздіктер жөнінде сөз болмады. Осының бәрі Қазақстанның қоғамдық- саяси дамуына қолайсыз ықпал етіп, ауыр зардаптарға ұрындырды. Аты шулы ұрандарды саяси мақсаттарға пайдаланумен заңдылықтың бұзылуы, өкімет билігін асыра пайдалану жалғаса берді. Өмір сүріп отырған саяси жүйе өзінің дербес дамуына қабілетсіз екендігін көрсетті. Кеңес қоғамын дамытудың соғыстан кейінгі жоспарлары сталиндік антидемократиялық, социализмнің тоталитарлық үлгісімен үйлесіп кетті. Майдан мен тылда, соғыстың барлық ауыртпалығы мен қиыншылығын көтерген халық соғысқа дейінгі кезеңдегі халықтан басқаша еді. Қоғамдық өмірдің бейбіт жағдайының орнығуына байланысты қүндылықтарды қайта бағалау орын алды.

20 слайд
Ашық сабақтарХронологиялық кесте

21 слайд
Ашық сабақтар 1953 жылы қыркүйекте Кеңес Одағы Коммунистік Партиясының Орталық Комитетінің бірінші хатшысы болып Н. С. Хрущев сайланды. 1956 жылдың ақпан айында КОКП - ның ХХ съезі болып өтті. Баспасөз беттерінде жеке басқа табынудың зияндылығы жөніндегі мақалалар жариялана бастады. “Хрущев жылымығы” басталды.

22 слайд
Ашық сабақтар1956 КОКП-ның 1956 жылғы 14-25 ақпан аралығындағы өткен XX Съезде мынандай мәселер қозғалды  Сталиннің жеке басына табынушылық айыпталып, оның зардаптарын жою  Өнеркәсіп өнімдерін арттыру  Ауыл шаруашылығын одан әрі дамыту  7-сағаттық жұмыс мерзімін енгізу  Зейнетақы реформасын жүргізу  Тұрғын үй салу қарқының жылдамдату  Шетел капиталистерді басып озу

23 слайд
Ашық сабақтар Басқа саяси басшыларға қарағанда Н.С.Хрущев шаруалардың мұқтажы мен тілегін білетіндердің қатарында болды. Ауыл шаруашылығының маңызды мәселелерін шешу үшін, дәнді дақылдар өнімін арттыру үшін елде тың және тыңайған жерді игеру басталды.

24 слайд
Ашық сабақтар 1950 жылдардың екінші жартысы мен 1960 жылдардың басында ғарыш кеңістігін игеру, атом қуатын бейбіт мақсатта қолдану ісі қолға алына бастады. Бүкіл дүние жүзін сілкіндірген жаңалық – 1961 жылғы 12 сәуірде кеңес азаматы Юрий Алексеевич Гагариннің ғарышқа тұңғыш рет ұшуы болды. Бұл Кеңес ғылымы мен техникасының жарқын жеңісі деп қабылданды.

25 слайд
Ашық сабақтар 1964 жылы 14 қазанда партия пленумы Н.С. Хрущевті елдегі ұжымдық басқарудың принциптерін бұзғаны үшін қызметтен босатты. Кеңес Одағы Коммунистік Партиясының Орталық Комитетінің Бас хатшылығына Л.И.Брежнев сайланды.

26 слайд
Ашық сабақтар1979 жылы желтоқсан айында Ауғанстанға кеңес әскерлерін енгізу Кеңес Одағының дүние жүзі алдындағы беделін түсірді.

27 слайд
Ашық сабақтарЛ.И.Брежнев 1982 жылы қайтыс болып, басшылыққа Ю.В.Андропов келді. Бірақ 1984 жылы ол да дүние салды. Елдің және партияның басшылығы Л.Брежневтің жақын досы К.Черненкоға тиді. 1985 жылы наурызда К.Черненконың қазасынан кейін Қенес Одағы Коммунистік партиясы Орталық Комитетінің Бас хатшысы болып М.С.Горбачев сайланды.

28 слайд
Ашық сабақтарГорбачевтің қайта құру саясатының бағыты  Жеделдету  Жариялылық  Қайта құру

29 слайд
Ашық сабақтар1991 жылы 8 ж елтоқсанда Ресей, Украина, Белоруссия басшылары Беловеж келісіміне қол қойып, Кеңес Одағының таратылғанын, Тәуелсіз Мемлекеттер Достастығы құрылғанын мәлімдеді. Тәуелсіз Мемлекеттер Достастығы құрамына бұрыңғы Кеңес Одағының құрамындағы елдердің кіруіне есік ашық деп жарияланды. Б. Н. Ельцин Л. Кравчук С. Шушкевич

30 слайд
Ашық сабақтар 1991 жылы 18 тамыз айында Фороста (Қырымда) демалып жатқан М. С. Горбачевке жоғары лауазымды мемлекеттік, әскери және партиялық құрылым басшылары келіп, барлық Кеңес Одағының Республикаларының аумағында төтенше жағдай енгізуді талап етті. Мәскеуде Төтенше жағдай жөніндегі мемлекеттік комитет (ТЖМК) құрылып, кеңес халқына арнайы манифест жарияланды. Бұл манифесте кеңес адамдарының жағдайын жақсарту, жеке меншіктің дамуына мүмкіншілік туғызу, ауылдағы әрбір отбасына 0,65 га жер бөлу, бағаны төмендету, жалақыны өсіру, барлық азаматтарды үй-жай, пәтермен қамтама...