Қарапайымдылар типі.

1 слайд
Қарапайымдылар типі Биологиядан ҰБТ-ге дайындық Биология пән мұғалімі :Насырова.Қ.Е

1 слайд

2 слайд
Саркодиналар немесе тамыраяқтылар (жалғанаяқтылар) класы Кәдімгі амеба Тіршілік ортасы Су Дене құрылысы Пішіні тұрақсыз, бір жасушалы. Тұрқы – 0,5 мм. Жасуша құрылысы Мембрана (плазмолемма), цитоплазма, ядро. Ерекшелігі Қолайсыз жағдайда циста (грекше «кистис» – қаптама) түзеді. Тыныс алуы Суда еріген оттегіні бүкіл денесімен сіңі - реді. Зәр шығаруы Жиырылғыш вакуоль арқылы, денесінің кез келген жерінен шығарылады Қоректенуі Бактериялар және ұсақ балдырлар. Қоре - гін жалғанаяқтарымен қоршайды, вакуоль пайда болып, қорегін ерітіп, денесіне сіңі - реді. Көбеюі Жыныссыз, екіге бөліну арқылы

2 слайд

3 слайд
Талшықтылар класы Жер шарындағы түр саны 7 000 -нан аса түр Тіршілік ортасы Теңіз, тұщы су, кейбірі паразит. Дене құрылысы Денесін пелликула қаптайтындықтан пішіні тұ - рақты, сопақша, цилиндр тәрізді. Бір жасушалы, 1 немесе көп талшықтары болады. Қозғалу мүшесі Талшық, денесінің алдыңғы жағында орналас - қан. Қорегі Ыдыраған, шіріген өсімдік пен жануар қалдық - тары, кейбірі паразит. Көбеюі Жыныссыз, екіге бөліну арқылы. Өкілдері 1. Өсімдіктекті талшықтылар – хламидомонада, эвглена, домаланғы, т.б. 2. Түншырақ, лямблия, трипонасома, бодо, лейш - мания, опалина, талшықты амеба, т.б.

3 слайд

4 слайд
Жасыл эвглена Жер шарындағы түр саны 900 -ге жуық түрі бар Тіршілік ортасы Тұщы су қоймалары Дене құрылысы Тұрқы – 0,05 мм, бір жасушалы. Пішіні сүйір жапырақ тәрізді. Денесінің алды доғал, артқы жағы сүйір. Қа - бықшасы тығыз, дене пішінін сақтайды, цито - плазма, ядро, қызыл көзше, хлоропласттары және қозғалыс жасайтын 1 талшығы бар. Қоректенуі 1. Жарықта: 20 -дан аса хлоропластары бар, жа - рықта фотосинтез жүргізеді . 2. Қараңғыда судағы шіріген қалдықтан түзілген органикалық заттарды денесімен сіңіреді. Тыныс алуы Суда еріген оттегіні бүкіл денесімен сіңіреді. Зәр шығаруы Зиянды заттары денесінің алдыңғы жағындағы жиырылғыш вакуолі арқылы шығарылады. Сезім мүшесі Қызыл көзшесі арқылы жарықты сезеді. Ол талшығының түбінде орналасқан. Көбеюі Ұзынынан тік екіге бөліну арқылы көбейеді. Қолайсыз жағдайда Циста түзеді

4 слайд

5 слайд
Талшықтылардың көптүрлілігі 1. Лейшмания Тұрқы – 2-4 мкм. Адам мен жануарда тері ауруын тудыратын паразит. 2. Лямблия Тұрқы – 15 мк. Екі ядросы, 4 жұп талшығы болады. 3. Трипаносома Тұрқы – 15 -30 мк. Қан плазмасының паразиті. Ұйқы ауруының қоздырғышы. Түйеде суауру, жылқыда қараталақ ауруының қоздырғышы. 4. Түншырақ Теңізде тіршілік етеді, түнде жарықпен нұрлан - дырады. 5. Бодо Лас тұщы суда тіршілік етеді, қалдықпен қорек - теніп, суды тазартады. 7. Талшықты амеба Тұщы суда кездеседі, 1 талшығы бар.

5 слайд

6 слайд
Кірпікшелілер класы Жер шарындағы түр саны 1100 -ден аса түр. Тіршілік ортасы Тұщы су, тұзды су, топырақта кездеседі. Кей - бірі паразит. Дене құрылысы Тұрқы 10 мкм -3 мм, бір жасушалы, денесін кірпікшелер қаптайды. Бір кіші, бір үлкен ядросы бар. Қозғалу мүшесі Кірпікшелері арқылы қозғалады. Кейбірі отырықшы. Үлкен ядросының қызметі Қоректену, тынысалу, зат алмасу, қозғалу Кіші ядросының қызметі Жыныстық жолмен көбеюін жүзеге асырады Көбеюі Жынысты және жыныссыз. Жынысты көбею – жанасу арқылы іске асады. Түрлері Кірпікшелі кебісше, кіреукелі кірпікше, мөр - же, валантидий, опалина, сувойка, т.б.

6 слайд

7 слайд
Кірпікшелі кебісше Тіршілік ортасы Тоған, тоқтау суда, батпақ суында кездеседі. Дене құрылысы Тұрқы – 0,2 мм. Бір жасушалы, денесін 10 - 15000 кірпікше қаптайды. Пішіні кебіс ізіне ұқсас. Алдыңғы жағы доғал, артқы жағы сүйір. Жасуша құрылысы Қабықша, цитоплазма, үлкен және кіші ядро, жиырылғыш вакуоль, асқорыту вакуолі, қылаулатқыш, ауыз тесігі, кірпікшелер. Үлкен ядро – қоректену, тынысалу, қозғалу, зат алмасу қызметтерін атқарады. Кіші ядро жыныстық жолмен көбеюіне қаты - сады. Қоректенуі Ауыз ойысы, жұтқыншақ, ас қорыту вакуолі. Қалдығы қылаулатқыш арқылы шығарылады. Қорегі бактериялар. Тынысалуы Оттегіні бүкіл денесімен сіңіреді. Зәр шығаруы Жиырылғыш вакуолдерімен зәр шығарады. Тітіркенгіштігі Кірпікшелері химиялық әсерді сезеді. Жарық - ты сезетін арнайы органелласы жоқ Көбеюі Екіге бөліну арқылы Циста түзуі Қолайсыз кезде циста түзеді

7 слайд