Қазақ халқының мақал-мәтелдері
Дипломдар мен сертификаттарды алып үлгеріңіз!
1 слайд
5 – сынып
Мақал-мәтелдер
1 слайд
5 – сынып Мақал-мәтелдер
2 слайд
Сабақтың мақсаты:
А) Білімділік: Мақал-мәтелдер халықтың рухани
қазынасы екендігі, олардың өзара ұқсастығы мен
ерекшеліктерін, мақалдың ғибраттық, өсиеттік мәні,
мәтелдің ишара, меңзеу тұрғысында қолданатындығын
түсіндіру;
Ә) Дамытушылық: Тіл байлықтарын, ойлау
қабілеттерін өз беттерінше салысыру, қорытынды
жасау және таным белсенділіктерін дамыту;
Б) Тәрбиелік: Мақал-мәтелдерді орынды пайдалана
білуге, ұшқыр ойлы сөйлеуге,ұлтжандылыққа
тәрбиелеу.
2 слайд
Сабақтың мақсаты: А) Білімділік: Мақал-мәтелдер халықтың рухани қазынасы екендігі, олардың өзара ұқсастығы мен ерекшеліктерін, мақалдың ғибраттық, өсиеттік мәні, мәтелдің ишара, меңзеу тұрғысында қолданатындығын түсіндіру; Ә) Дамытушылық: Тіл байлықтарын, ойлау қабілеттерін өз беттерінше салысыру, қорытынды жасау және таным белсенділіктерін дамыту; Б) Тәрбиелік: Мақал-мәтелдерді орынды пайдалана білуге, ұшқыр ойлы сөйлеуге,ұлтжандылыққа тәрбиелеу.
3 слайд
Ұйымдастыру кезеңі:
1.Оқушылармен сәлемдесу;
2. Оқушыларды түгендеу;
3. Оқушыларды сабаққа психологиялық
дайындау.
3 слайд
Ұйымдастыру кезеңі: 1.Оқушылармен сәлемдесу; 2. Оқушыларды түгендеу; 3. Оқушыларды сабаққа психологиялық дайындау.
4 слайд
4 слайд
5 слайд
Қайырлы күн, достым,
Сәттілікке толсын!
Біздің алар бағамыз,
Кілең «бестік» болсын!
5 слайд
Қайырлы күн, достым, Сәттілікке толсын! Біздің алар бағамыз, Кілең «бестік» болсын!
6 слайд
Үй тапсырмасын сұрау
1.Мақал дегеніміз не?
2. Мәтел дегеніміз не?
3. Мақал мен мәтел арасындағы
айырмашылық қандай?
6 слайд
Үй тапсырмасын сұрау 1.Мақал дегеніміз не? 2. Мәтел дегеніміз не? 3. Мақал мен мәтел арасындағы айырмашылық қандай?
7 слайд
Жаңа білімді меңгерту кезеңі
Мақал-мәтелдердің негізгі
белгілері:
Тоқсан ауыз
сөздің
тобықтай
түйінін
білдіріп,
тұжырым
жасайды.
Мағынасы
ашық
болдмай,
ишарамен,
тұспалмен
айтылады.
Екеуі де
белгілі бір
түйінді
береді.
Мақал Мәтел
7 слайд
Жаңа білімді меңгерту кезеңі Мақал-мәтелдердің негізгі белгілері: Тоқсан ауыз сөздің тобықтай түйінін білдіріп, тұжырым жасайды. Мағынасы ашық болдмай, ишарамен, тұспалмен айтылады. Екеуі де белгілі бір түйінді береді. Мақал Мәтел
8 слайд
Мақал-мәтелдердің ерекшеліктері
Р/с Мақал Мәтел
1 Құрылысы жағынан екі-үш
бөлімді.
Әке – асқар тау,шеше-қайнар
бұлақ, бала-жағасындағы құрақ.
Көбіне бір бөлімді болып
келеді.
Кәрі түлкі қақпанға түспес.
2 Ой неғұрлым ашық айтылады.
Батыр туса - ел
ырысы,жаңбыр жауса - жер
ырысы.
Ой,пікір ишара,тұспал
түрінде беріледі.
Көп түкірсе – көл.
3 Мақалдың мазмұнында себебі
мен салдары қатар айтылады.
Қорқақты көп қусаң, батыр
болады.
Істің салдары айтылып,
себебі айтылмай қалып
қояды.
Дария жанынан құдық қазба.
8 слайд
Мақал-мәтелдердің ерекшеліктері Р/с Мақал Мәтел 1 Құрылысы жағынан екі-үш бөлімді. Әке – асқар тау,шеше-қайнар бұлақ, бала-жағасындағы құрақ. Көбіне бір бөлімді болып келеді. Кәрі түлкі қақпанға түспес. 2 Ой неғұрлым ашық айтылады. Батыр туса - ел ырысы,жаңбыр жауса - жер ырысы. Ой,пікір ишара,тұспал түрінде беріледі. Көп түкірсе – көл. 3 Мақалдың мазмұнында себебі мен салдары қатар айтылады. Қорқақты көп қусаң, батыр болады. Істің салдары айтылып, себебі айтылмай қалып қояды. Дария жанынан құдық қазба.
9 слайд
Практикалық дағды кезеңі
I саты ( Оқушылық деңгей)
Бірнеше сөздер беріледі: Ана, еңбек, дос,
ел.
Мақал-мәтелдер құрап, оларды
қатыстырып, бір-екі сөйлеммен өз
сезімдеріңді білдіріңдер.
9 слайд
Практикалық дағды кезеңі I саты ( Оқушылық деңгей) Бірнеше сөздер беріледі: Ана, еңбек, дос, ел. Мақал-мәтелдер құрап, оларды қатыстырып, бір-екі сөйлеммен өз сезімдеріңді білдіріңдер.
10 слайд
II саты ( Алгоритмдік деңгей)
Көп нүктенің орнына тиісті сөзді қой және сол сөзді
үш тілде айтып бер.
1) ... тас жарады,
Тас жармаса бас жарады.
2) Таяқ еттен өтеді,
... сүйектен өтеді.
3) ... таумен кездеспейді,
Адам адаммен кездеседі.
4) ... көпті жау алмайды,
Ақылы көпті дау алмайды.
5) ... қылды қақ жарған.
10 слайд
II саты ( Алгоритмдік деңгей) Көп нүктенің орнына тиісті сөзді қой және сол сөзді үш тілде айтып бер. 1) ... тас жарады, Тас жармаса бас жарады. 2) Таяқ еттен өтеді, ... сүйектен өтеді. 3) ... таумен кездеспейді, Адам адаммен кездеседі. 4) ... көпті жау алмайды, Ақылы көпті дау алмайды. 5) ... қылды қақ жарған.
11 слайд
III деңгей ( Ізденімдік деңгей )
А) 125-жаттығу. Мақалдарды бір бөлек, мәтелдерді бір
бөлек көшіріп жазыңдар.
ә) «Жылдам жауап» ойыны. Сәйкестендіру тесті
Еңбек түбі – Зейнет
Бейнет түбі – Береке
Ұрлық түбі – Бұлақ
Сөз анасы – Қорлық
Су анасы — Құлақ
11 слайд
III деңгей ( Ізденімдік деңгей ) А) 125-жаттығу. Мақалдарды бір бөлек, мәтелдерді бір бөлек көшіріп жазыңдар. ә) «Жылдам жауап» ойыны. Сәйкестендіру тесті Еңбек түбі – Зейнет Бейнет түбі – Береке Ұрлық түбі – Бұлақ Сөз анасы – Қорлық Су анасы — Құлақ
12 слайд
IV саты ( Шығармашылық деңгей )
Екі қатарға тапсырмалар беріледі.
І қатар – Ата – ана
ІІ қатар – Еңбек
Тірек сөздер мен сөз тіркестері, мақал – мәтелдер.
Ата – ана тақырыбына: аялы алақан, мейірім, парыз,
сәби тілегі, «Қыздың ұяты — шешеге», «Шеше
көрген тон пішер».
Еңбек тақырыбына: еңбек ету, маңдай тер, мақсат
қою, «Еңбек түбі — береке», «Ердің атын – еңбек
шығарар».
12 слайд
IV саты ( Шығармашылық деңгей ) Екі қатарға тапсырмалар беріледі. І қатар – Ата – ана ІІ қатар – Еңбек Тірек сөздер мен сөз тіркестері, мақал – мәтелдер. Ата – ана тақырыбына: аялы алақан, мейірім, парыз, сәби тілегі, «Қыздың ұяты — шешеге», «Шеше көрген тон пішер». Еңбек тақырыбына: еңбек ету, маңдай тер, мақсат қою, «Еңбек түбі — береке», «Ердің атын – еңбек шығарар».
13 слайд
Бағалау
Смайлик фишкалар арқылы бүгінгі сабаққа белсене
араласқан оқушыларды бағалаймын.
13 слайд
Бағалау Смайлик фишкалар арқылы бүгінгі сабаққа белсене араласқан оқушыларды бағалаймын.
14 слайд
Қош сау
болыңыздар!!!
14 слайд
Қош сау болыңыздар!!!