Материалдар / ҚАЗАҚСТАН АУМАҒЫН МОНҒОЛДАРДЫҢ ЖАУЛАП АЛУЫ

ҚАЗАҚСТАН АУМАҒЫН МОНҒОЛДАРДЫҢ ЖАУЛАП АЛУЫ

Материал туралы қысқаша түсінік

– Монғол мемлекетінің құрылуы барысын, ХІІІ–ХV ғасырлардағы саяси үрдістерді ұғынасыңдар; – Монғол шапқыншылығының сипатын анықтайсыңдар; – яса, ұлыс ұғымдарымен танысасыңдар; – Отырарды қорғаудағы қала халқының ерлігін білесіңдер

Тлепиев Манат Сергалиевич

Автор материалды ақылы түрде жариялады. Сатылымнан түскен қаражат авторға автоматты түрде аударылады. Толығырақ

30 Қырқүйек 2024

206

0 рет жүктелген

Қазақстан тарихы Презентация 6 сынып

450 ₸

Бүгін алсаңыз
+23 бонус беріледі
Бұл не?

Бүгін алсаңыз +23 бонус беріледі Бұл не?

Тегін турнир Мұғалімдер мен Тәрбиешілерге
Дипломдар мен сертификаттарды алып үлгеріңіз!

Бұл бетте материалдың қысқаша нұсқасы ұсынылған. Материалдың толық нұсқасын жүктеп алып, көруге болады

1 / 13

Ресми байқаулар тізімі

Республикалық байқауларға қатысып жарамды дипломдар алып санатыңызды көтеріңіз!

Материалдың қысқаша түсінігі

1 слайд

2 слайд
1203–1204 жылдары керейiттердi, наймандар мен меркiттерді талқандап, Темучин Монғолияның негiзгi тайпаларын бiрiктiрудi аяқтады.1206 жылы көктемде монғол ақсүйектерiнiң құрылтайында барлық монғолдардың әмiршiсi болып жарияланды. Шыңғысхан (қаған аталды), кейiн бұл оның есiмiне айналып кеттi. Монғол мемлекетi осылай құрылды. Бұл мемлекет бытыраңқы тайпаларды бiртұтас халыққа бiрiктiрiп, өзара қырқыс соғыстарды тоқтатты. Шыңғыс хан өз халқына былай деп мәлiмдедi: «Мен өз бетінше жүрген ұсақ билеушілерді, мұқтаждықта және езг iде жүрген адамдарды бағындырдым, мен оларды жинап бiртұтас еттiм». Осы құрылтайда «Яса» («Жасақ») жария етiлдi. Ол Шыңғысханның нақыл сөздерiнен, әскери және азаматтық заңдардан тұрды. Бұл заңның монғолдарға және қол астындағы халықтарға ықпалы зор болды. Оны Шыңғысхан берік ұстады әрі «өзi шығарған заңдарға бағынудың» үлгiсi болды.

2 слайд

1203–1204 жылдары керейiттердi, наймандар мен меркiттерді талқандап, Темучин Монғолияның негiзгi тайпаларын бiрiктiрудi аяқтады.1206 жылы көктемде монғол ақсүйектерiнiң құрылтайында барлық монғолдардың әмiршiсi болып жарияланды. Шыңғысхан (қаған аталды), кейiн бұл оның есiмiне айналып кеттi. Монғол мемлекетi осылай құрылды. Бұл мемлекет бытыраңқы тайпаларды бiртұтас халыққа бiрiктiрiп, өзара қырқыс соғыстарды тоқтатты. Шыңғыс хан өз халқына былай деп мәлiмдедi: «Мен өз бетінше жүрген ұсақ билеушілерді, мұқтаждықта және езг iде жүрген адамдарды бағындырдым, мен оларды жинап бiртұтас еттiм». Осы құрылтайда «Яса» («Жасақ») жария етiлдi. Ол Шыңғысханның нақыл сөздерiнен, әскери және азаматтық заңдардан тұрды. Бұл заңның монғолдарға және қол астындағы халықтарға ықпалы зор болды. Оны Шыңғысхан берік ұстады әрі «өзi шығарған заңдарға бағынудың» үлгiсi болды.

3 слайд
Қоғамдық құрылымы. Мемлекет пен тұрғын халық үш әскери әкiмшiлiк аймаққа: оң қанат, сол қанат және орталық болып бөлiндi. Әр аймақ бiрнеше түменнен тұрды. Түмен 10 мың жауынгерден, әр мыңдық 10 жүздiктен, жүздiк 10 ондықтан тұрды. Әскер темiрдей тәртiппен және жоғары әскери қабiлеттiлiгiмен ерекшелендi.Сол кезге сай әскери техникасы: қабырға бұзатын және от лақтырғыш қарулары бар еді. Бұл қарулар монғолдарда Солтүстiк Қытайды бағындырғаннан кейiн пайда болды. Мемлекеттiң орталығы Қарақорым Монғолияда орналасты.Деректер Шыңғысханның жорықтарға мұқият дайындалғанын дәлелдейдi. Қарсы жақтың iшкi жағдайы мен әскери күштерiн әбден бiлгеннен кейiн ғана Шыңғысхан iс-әрекет жоспарын құрды.

3 слайд

Қоғамдық құрылымы. Мемлекет пен тұрғын халық үш әскери әкiмшiлiк аймаққа: оң қанат, сол қанат және орталық болып бөлiндi. Әр аймақ бiрнеше түменнен тұрды. Түмен 10 мың жауынгерден, әр мыңдық 10 жүздiктен, жүздiк 10 ондықтан тұрды. Әскер темiрдей тәртiппен және жоғары әскери қабiлеттiлiгiмен ерекшелендi.Сол кезге сай әскери техникасы: қабырға бұзатын және от лақтырғыш қарулары бар еді. Бұл қарулар монғолдарда Солтүстiк Қытайды бағындырғаннан кейiн пайда болды. Мемлекеттiң орталығы Қарақорым Монғолияда орналасты.Деректер Шыңғысханның жорықтарға мұқият дайындалғанын дәлелдейдi. Қарсы жақтың iшкi жағдайы мен әскери күштерiн әбден бiлгеннен кейiн ғана Шыңғысхан iс-әрекет жоспарын құрды.

4 слайд
Әскери бағыт-бағдарды өзгерте бiлу, барлауды ұйымдастыру, шыққан тегiне қарамастан iстi бiлетiн, батыл адамдарды қолбасшылық қызметтерге тағайындау – осының барлығы Шыңғысханның жеңiске жетуіне ықпал еттi. Халыққа бұйрықтарын жеткiзу үшiн арнайы жасақ ұйымдастырды. Бүкiл монғол империясында бекеттер жүйесi енгiзiлдi, бұл бекеттерде хабар жеткiзушiлер аттарын жылдам ауыстыра алды. Шыңғысханға дейін ешжерде жылдам хабар жеткізушілердің мұндай түрі болмаған. Шыңғысханның және оның мұрагерлерiнің замандастары ордадағы адамдардың арасында буддистер, шамандар, христиандар мен мұсылман дар бар деп жазады. Дiнге қысымшылық жасамау монғолдардың басып алған жерлерде ұзақ уақыт жүргізген саясатының басым бағыты болды.

4 слайд

Әскери бағыт-бағдарды өзгерте бiлу, барлауды ұйымдастыру, шыққан тегiне қарамастан iстi бiлетiн, батыл адамдарды қолбасшылық қызметтерге тағайындау – осының барлығы Шыңғысханның жеңiске жетуіне ықпал еттi. Халыққа бұйрықтарын жеткiзу үшiн арнайы жасақ ұйымдастырды. Бүкiл монғол империясында бекеттер жүйесi енгiзiлдi, бұл бекеттерде хабар жеткiзушiлер аттарын жылдам ауыстыра алды. Шыңғысханға дейін ешжерде жылдам хабар жеткізушілердің мұндай түрі болмаған. Шыңғысханның және оның мұрагерлерiнің замандастары ордадағы адамдардың арасында буддистер, шамандар, христиандар мен мұсылман дар бар деп жазады. Дiнге қысымшылық жасамау монғолдардың басып алған жерлерде ұзақ уақыт жүргізген саясатының басым бағыты болды.

5 слайд

6 слайд
Отырар қаласында монғолдардың керуенiн жою тарихқа «Отырар опаты» ретiнде енiп,Шыңғысханның соғыс жариялауына сылтау болды. Оған Хорезмшахтар мемлекетінің билеушісі немесе Қайырханның iс-әрекетi себеп болған жоқ. Шыңғысханның жоспары бүк iл Азия мен Шығыс Еуропаны жаулап алу едi. Соғыс жаңа жайылымдар алу, байлыққа ие болу, сонымен бiрге монғол қоғамын бiрiктiру мақсатында жүргізілді.

6 слайд

Отырар қаласында монғолдардың керуенiн жою тарихқа «Отырар опаты» ретiнде енiп,Шыңғысханның соғыс жариялауына сылтау болды. Оған Хорезмшахтар мемлекетінің билеушісі немесе Қайырханның iс-әрекетi себеп болған жоқ. Шыңғысханның жоспары бүк iл Азия мен Шығыс Еуропаны жаулап алу едi. Соғыс жаңа жайылымдар алу, байлыққа ие болу, сонымен бiрге монғол қоғамын бiрiктiру мақсатында жүргізілді.

7 слайд

8 слайд

9 слайд
Ашнас қаласы қиян-кескi қарсылық көрсеттi, бiрақ тең емес шайқаста құлады. Одан кейiн монғолдар Жентке жақын келдi. Жошы келiсiм жасау үшiн қалаға елшi жiбердi. Монғолдар қаланы қантөгіссіз алды.Оңтүстiк Қазақстанның үш қаласы – Отырар, Сығанақ, Ашнас қиян-кеск i қарсылығы үшiн толық жойылды.

9 слайд

Ашнас қаласы қиян-кескi қарсылық көрсеттi, бiрақ тең емес шайқаста құлады. Одан кейiн монғолдар Жентке жақын келдi. Жошы келiсiм жасау үшiн қалаға елшi жiбердi. Монғолдар қаланы қантөгіссіз алды.Оңтүстiк Қазақстанның үш қаласы – Отырар, Сығанақ, Ашнас қиян-кеск i қарсылығы үшiн толық жойылды.

10 слайд

11 слайд

12 слайд
Сабақ аяқталды Сау болыңыздар!

12 слайд

Сабақ аяқталды Сау болыңыздар!