Материалдар / Қазақстанның жер бедері: Геологиялық тарихы және тектоникалық құрылымы

Қазақстанның жер бедері: Геологиялық тарихы және тектоникалық құрылымы

Материал туралы қысқаша түсінік

Қазақстанның жер бедері: Геологиялық тарихы және тектоникалық құрылымы тақырыбында дайын презентация

Қайырғалиев Ерасыл

Автор материалды ақылы түрде жариялады. Сатылымнан түскен қаражат авторға автоматты түрде аударылады. Толығырақ

29 Қараша 2024

0 рет жүктелген

География Презентация Барлық сыныптар

450 ₸

Бүгін алсаңыз
+23 бонус беріледі
Бұл не?

Бүгін алсаңыз +23 бонус беріледі Бұл не?

Тегін турнир Мұғалімдер мен Тәрбиешілерге
Дипломдар мен сертификаттарды алып үлгеріңіз!

Бұл бетте материалдың қысқаша нұсқасы ұсынылған. Материалдың толық нұсқасын жүктеп алып, көруге болады

1 / 13

Ресми байқаулар тізімі

Республикалық байқауларға қатысып жарамды дипломдар алып санатыңызды көтеріңіз!

Материалдың қысқаша түсінігі

1 слайд
Қазақстанның жер бедері: Геологиялық тарихы және тектоникалық құрылымы

1 слайд

Қазақстанның жер бедері: Геологиялық тарихы және тектоникалық құрылымы

2 слайд
Қазақстанның жер аумағы • Қазақстанның аумағы 2,7 млн км². 2900км 1 6 0 0 к м 9

2 слайд

Қазақстанның жер аумағы • Қазақстанның аумағы 2,7 млн км². 2900км 1 6 0 0 к м 9

3 слайд
Қазақстанның жер бедері Жазықтар мен ойпаттардан Үстірттер мен қыраттардан Таулардан құралады

3 слайд

Қазақстанның жер бедері Жазықтар мен ойпаттардан Үстірттер мен қыраттардан Таулардан құралады

4 слайд
Жазықтар мен ойпаттар Қазақстан аумағының басым бөлігі жазықтық сипатта, бұл елдің солтүстігі мен батысында кең таралған. Негізгі жазықтар мен ойпаттар: •Каспий маңы ойпаты: •Орналасуы: Қазақстанның батысы. •Ерекшеліктері: Мұнда теңіз деңгейінен төмен жатқан аймақтар бар (-28 м). •Маңызы: Мұнай және газ кен орындары бар. •Тұран жазығы: •Орналасуы: Оңтүстік-батыс Қазақстан. •Ерекшеліктері: Құмды шөлдер (Қызылқұм, Мойынқұм), сирек кездесетін өсімдіктер өседі. •Солтүстік Қазақ жазығы: •Орналасуы: Қазақстанның солтүстігі. •Ерекшеліктері: Құнарлы қара топырақты жерлер. Негізінен егіншілік үшін қолданылады.

4 слайд

Жазықтар мен ойпаттар Қазақстан аумағының басым бөлігі жазықтық сипатта, бұл елдің солтүстігі мен батысында кең таралған. Негізгі жазықтар мен ойпаттар: •Каспий маңы ойпаты: •Орналасуы: Қазақстанның батысы. •Ерекшеліктері: Мұнда теңіз деңгейінен төмен жатқан аймақтар бар (-28 м). •Маңызы: Мұнай және газ кен орындары бар. •Тұран жазығы: •Орналасуы: Оңтүстік-батыс Қазақстан. •Ерекшеліктері: Құмды шөлдер (Қызылқұм, Мойынқұм), сирек кездесетін өсімдіктер өседі. •Солтүстік Қазақ жазығы: •Орналасуы: Қазақстанның солтүстігі. •Ерекшеліктері: Құнарлы қара топырақты жерлер. Негізінен егіншілік үшін қолданылады.

5 слайд
Үстірттер Үстірттер Қазақстанның шөлді және шөлейтті аймақтарында орналасқан. Негізгі үстірттер: •Үстірт үстірті: •Орналасуы: Маңғыстау облысы. •Ерекшеліктері: Тік беткейлер мен шоқылар басым. •Бетпақдала үстірті: •Орналасуы: Орталық Қазақстан. •Ерекшеліктері: Құрғақ, өсімдігі аз аймақ.

5 слайд

Үстірттер Үстірттер Қазақстанның шөлді және шөлейтті аймақтарында орналасқан. Негізгі үстірттер: •Үстірт үстірті: •Орналасуы: Маңғыстау облысы. •Ерекшеліктері: Тік беткейлер мен шоқылар басым. •Бетпақдала үстірті: •Орналасуы: Орталық Қазақстан. •Ерекшеліктері: Құрғақ, өсімдігі аз аймақ.

6 слайд
Қыраттар мен аласа таулар Қазақстанның орталығы мен шығысында қыраттар мен аласа таулар бар. Негізгі қыраттар: •Сарыарқа (Қазақ ұсақ шоқысы): •Орналасуы: Орталық Қазақстан. •Ерекшеліктері: Орташа биіктігі 500–1000 м, ең биік нүктесі — Қарқаралы таулары (1403 м). •Маңызы: Полиметалл, көмір, және басқа минералдар кездеседі.

6 слайд

Қыраттар мен аласа таулар Қазақстанның орталығы мен шығысында қыраттар мен аласа таулар бар. Негізгі қыраттар: •Сарыарқа (Қазақ ұсақ шоқысы): •Орналасуы: Орталық Қазақстан. •Ерекшеліктері: Орташа биіктігі 500–1000 м, ең биік нүктесі — Қарқаралы таулары (1403 м). •Маңызы: Полиметалл, көмір, және басқа минералдар кездеседі.

7 слайд
Биік таулы аймақтар Қазақстанның оңтүстігі мен шығысында биік таулар шоғырланған. Бұл аймақтар альпі қатпарлануының нәтижесінде қалыптасқан. Негізгі тау жүйелері: •Алтай таулары: •Орналасуы: Қазақстанның шығысы. •Ең биік нүктесі: Белуха шыңы (4506 м, Ресеймен ортақ). •Маңызы: Кен орындары (алтын, мыс, т.б.). •Тянь-Шань таулары: •Орналасуы: Қазақстанның оңтүстігі. •Ең биік нүктесі: Хан-Тәңірі шыңы (6995 м). •Маңызы: Туризм, су ресурстары. •Жоңғар Алатауы: •Орналасуы: Алматы облысы. •Ерекшеліктері: Мұздықтар, гидроэнергия көздері.

7 слайд

Биік таулы аймақтар Қазақстанның оңтүстігі мен шығысында биік таулар шоғырланған. Бұл аймақтар альпі қатпарлануының нәтижесінде қалыптасқан. Негізгі тау жүйелері: •Алтай таулары: •Орналасуы: Қазақстанның шығысы. •Ең биік нүктесі: Белуха шыңы (4506 м, Ресеймен ортақ). •Маңызы: Кен орындары (алтын, мыс, т.б.). •Тянь-Шань таулары: •Орналасуы: Қазақстанның оңтүстігі. •Ең биік нүктесі: Хан-Тәңірі шыңы (6995 м). •Маңызы: Туризм, су ресурстары. •Жоңғар Алатауы: •Орналасуы: Алматы облысы. •Ерекшеліктері: Мұздықтар, гидроэнергия көздері.

8 слайд
Қазақстанның жер бедерінің геологиялық тарихы Қазақстанның жер бедерінің геологиялық тарихы Қазақстанның жер бедері палеозой, мезозой және кайнозой дәуірлерінде қалыптасты: •Палеозой дәуірі: Герцин қатпарлану нәтижесінде Алтай, Сарыарқа таулары көтерілді. •Мезозой дәуірі: Бұл кезеңде таулардың шайылуы, тегістелуі байқалды. •Кайнозой дәуірі: Альпі қатпарлануы кезінде Тянь-Шань және Жоңғар Алатауы биіктеді.

8 слайд

Қазақстанның жер бедерінің геологиялық тарихы Қазақстанның жер бедерінің геологиялық тарихы Қазақстанның жер бедері палеозой, мезозой және кайнозой дәуірлерінде қалыптасты: •Палеозой дәуірі: Герцин қатпарлану нәтижесінде Алтай, Сарыарқа таулары көтерілді. •Мезозой дәуірі: Бұл кезеңде таулардың шайылуы, тегістелуі байқалды. •Кайнозой дәуірі: Альпі қатпарлануы кезінде Тянь-Шань және Жоңғар Алатауы биіктеді.

9 слайд
Қазақстанның тектоникалық құрылымы:

9 слайд

Қазақстанның тектоникалық құрылымы:

10 слайд
Платформалық аймақтар a) Сібір платформасы •Орналасуы: Қазақстанның солтүстік-шығыс бөлігі. •Құрылымдық ерекшеліктері: •Протерозой және палеозой дәуірлерінде пайда болған қатты гранитті іргетас. •Шөгінді жыныстар қабаттарымен жабылған. •Маңызы: Қара топырақты құнарлы жазықтары егіншілік үшін қолайлы. b) Тұран плитасы •Орналасуы: Қазақстанның оңтүстігі мен батысы. •Құрылымдық ерекшеліктері: •Шөгінді жыныстар басым (құм, саз, әктас). •Мұнай және газ кен орындары шоғырланған. •Маңызы: Энергетикалық ресурстардың негізгі көзі.

10 слайд

Платформалық аймақтар a) Сібір платформасы •Орналасуы: Қазақстанның солтүстік-шығыс бөлігі. •Құрылымдық ерекшеліктері: •Протерозой және палеозой дәуірлерінде пайда болған қатты гранитті іргетас. •Шөгінді жыныстар қабаттарымен жабылған. •Маңызы: Қара топырақты құнарлы жазықтары егіншілік үшін қолайлы. b) Тұран плитасы •Орналасуы: Қазақстанның оңтүстігі мен батысы. •Құрылымдық ерекшеліктері: •Шөгінді жыныстар басым (құм, саз, әктас). •Мұнай және газ кен орындары шоғырланған. •Маңызы: Энергетикалық ресурстардың негізгі көзі.

11 слайд
Қатпарлы белдеулер a) Герцин қатпарлы белдеуі •Орналасуы: Қазақстанның орталық және шығыс бөлігі (Сарыарқа, Алтай). •Құрылымдық ерекшеліктері: •Палеозой дәуірінде герцин қатпарлануы нәтижесінде көтерілген. •Гранит, порфирит және базальт тәрізді магмалық жыныстар кездеседі. •Кейін шайылып, аласа тауларға айналған. •Маңызы: Полиметалдар (мыс, қорғасын, мырыш) және көмір кен орындары бар. b) Альпі қатпарлы белдеуі •Орналасуы: Қазақстанның оңтүстік және оңтүстік-шығыс бөлігі (Тянь- Шань, Жоңғар Алатауы). •Құрылымдық ерекшеліктері: •Кайнозой дәуірінде альпі қатпарлануы нәтижесінде көтерілген жас таулар. •Белсенді сейсмикалық аймақтарға жатады. •Мұздықтар мен биік шыңдар бар (Хан-Тәңірі).

11 слайд

Қатпарлы белдеулер a) Герцин қатпарлы белдеуі •Орналасуы: Қазақстанның орталық және шығыс бөлігі (Сарыарқа, Алтай). •Құрылымдық ерекшеліктері: •Палеозой дәуірінде герцин қатпарлануы нәтижесінде көтерілген. •Гранит, порфирит және базальт тәрізді магмалық жыныстар кездеседі. •Кейін шайылып, аласа тауларға айналған. •Маңызы: Полиметалдар (мыс, қорғасын, мырыш) және көмір кен орындары бар. b) Альпі қатпарлы белдеуі •Орналасуы: Қазақстанның оңтүстік және оңтүстік-шығыс бөлігі (Тянь- Шань, Жоңғар Алатауы). •Құрылымдық ерекшеліктері: •Кайнозой дәуірінде альпі қатпарлануы нәтижесінде көтерілген жас таулар. •Белсенді сейсмикалық аймақтарға жатады. •Мұздықтар мен биік шыңдар бар (Хан-Тәңірі).

12 слайд
Қорытынды Қазақстанның жер бедері мен тектоникалық құрылымы елдің геологиялық тарихы мен табиғи байлықтарының негізі болып табылады. Жазықтар, үстірттер, аласа таулар мен биік тау жүйелері, сонымен қатар тектоникалық құрылымдардың күрделілігі елдің табиғи ерекшеліктерін анықтайды. Мұндай әртүрлілік пайдалы қазбалардың мол қорымен, сейсмикалық белсенділігімен және геоморфологиялық алуан түрлілігімен ерекшеленеді. Қазақстанның аумағы Еуразия литосфералық плитасының құрамында, ірі тектоникалық платформалар мен қатпарлы белдеулердің түйісуінде орналасқан. Бұл факторлар мұнай-газ, полиметалдар, уран, көмір және басқа да табиғи ресурстардың шоғырлануына себеп болды.

12 слайд

Қорытынды Қазақстанның жер бедері мен тектоникалық құрылымы елдің геологиялық тарихы мен табиғи байлықтарының негізі болып табылады. Жазықтар, үстірттер, аласа таулар мен биік тау жүйелері, сонымен қатар тектоникалық құрылымдардың күрделілігі елдің табиғи ерекшеліктерін анықтайды. Мұндай әртүрлілік пайдалы қазбалардың мол қорымен, сейсмикалық белсенділігімен және геоморфологиялық алуан түрлілігімен ерекшеленеді. Қазақстанның аумағы Еуразия литосфералық плитасының құрамында, ірі тектоникалық платформалар мен қатпарлы белдеулердің түйісуінде орналасқан. Бұл факторлар мұнай-газ, полиметалдар, уран, көмір және басқа да табиғи ресурстардың шоғырлануына себеп болды.