Материалдар / Қазақтың ұлттық сәндік қолданбады бұйымдары

Қазақтың ұлттық сәндік қолданбады бұйымдары

Материал туралы қысқаша түсінік

көркем еңбек (қыздар) ұстаздарына арналған

Мухамедьярова Карлыгаш Досымкановна

Автор материалды ақылы түрде жариялады. Сатылымнан түскен қаражат авторға автоматты түрде аударылады. Толығырақ

17 Наурыз 2021

543

0 рет жүктелген

Жаңартылған бағдарлама Ашық сабақ 8 сынып

770 ₸

Бүгін алсаңыз
+39 бонус беріледі
Бұл не?

Бүгін алсаңыз +39 бонус беріледі Бұл не?

Тегін турнир Мұғалімдер мен Тәрбиешілерге
Дипломдар мен сертификаттарды алып үлгеріңіз!

Бұл бетте материалдың қысқаша нұсқасы ұсынылған. Материалдың толық нұсқасын жүктеп алып, көруге болады

1 / 9

Ресми байқаулар тізімі

Республикалық байқауларға қатысып жарамды дипломдар алып санатыңызды көтеріңіз!

Материалдың қысқаша түсінігі

1 слайд
Көркем еңбек (қыз балаларға арналған) 8 сынып Тақырыбы: Қазақтың ұлттық сәндік қолданбалы бұйымдары (ши тоқу, киіз басу) Әр түрлі ұлттық бұйымдар. Құрал-саймандар мен материалдар. Әзірлеген: Мухамедьярова Карлығыш Досымкановна. Өскемен қаласы, Оралхан Бөкей атындағы №44 лицей көркем еңбек пәні мұғалімі

1 слайд

Көркем еңбек (қыз балаларға арналған) 8 сынып Тақырыбы: Қазақтың ұлттық сәндік қолданбалы бұйымдары (ши тоқу, киіз басу) Әр түрлі ұлттық бұйымдар. Құрал-саймандар мен материалдар. Әзірлеген: Мухамедьярова Карлығыш Досымкановна. Өскемен қаласы, Оралхан Бөкей атындағы №44 лицей көркем еңбек пәні мұғалімі

2 слайд
САБАҚТЫН МАҚСАТТАРЫ  Тарихи және мәдени шығу тегі әртүрлі өнер, қолөнер мен дизайн туындыларын анықтау және ерекшкліктерін көрсету.  Шығармашылық идеяларды дамыту мен іске асыру өз бетінше таңдаған ақпарат көздерін қолдану арқылы тарихи және мәдени шығу тегі әртүрлі өнер, қолөнер мен дизайн туындыларының ерекшеліктерін зерттеу

2 слайд

САБАҚТЫН МАҚСАТТАРЫ  Тарихи және мәдени шығу тегі әртүрлі өнер, қолөнер мен дизайн туындыларын анықтау және ерекшкліктерін көрсету.  Шығармашылық идеяларды дамыту мен іске асыру өз бетінше таңдаған ақпарат көздерін қолдану арқылы тарихи және мәдени шығу тегі әртүрлі өнер, қолөнер мен дизайн туындыларының ерекшеліктерін зерттеу

3 слайд
ШИ ТОҚУ

3 слайд

ШИ ТОҚУ

4 слайд
Күнделікті тұрмыс пен шаруашылық қажеті үшін тоқылған ши қазірге дейін кеңінен пайдаланып келеді. Оны киіз үйдің құрамдас бір бөлігі ретінде кереге сыртына тұтуға, сондай-ақ үй ішіндегі ыдыс-аяқ, ошақ басын қоршап қоюға, киіз үйдің есігіне ұстауға, әр түрлі үй шаруашылық мүддесіне (мәселен, киіз басу жұмыстарына, жаюлы киіз-сырмақтың асты ылғал тартып, бүлінбеуі үшін солардың астына төсеуге, сонымен бірге құрт, ірімшік жаюға, тары сүзуге т. б.) кеңінен пайдаланылады. Ақ шиді өре жасап құрт, ірімшік кептіруге пайдаланған. Орама шиді жылулық үшін керегенің сыртынан айналдыра құрған. Шым ши әр түсті жіппен, жүнмен өрнектеліп тоқылады. Бұл есіктің екі жақ босағасына ұсталған. Ши — өте төзімді болып келуімен бірге, қүнделікті өмірде қолданылып, халық өнерінің қайнар көзіне айналды.

4 слайд

Күнделікті тұрмыс пен шаруашылық қажеті үшін тоқылған ши қазірге дейін кеңінен пайдаланып келеді. Оны киіз үйдің құрамдас бір бөлігі ретінде кереге сыртына тұтуға, сондай-ақ үй ішіндегі ыдыс-аяқ, ошақ басын қоршап қоюға, киіз үйдің есігіне ұстауға, әр түрлі үй шаруашылық мүддесіне (мәселен, киіз басу жұмыстарына, жаюлы киіз-сырмақтың асты ылғал тартып, бүлінбеуі үшін солардың астына төсеуге, сонымен бірге құрт, ірімшік жаюға, тары сүзуге т. б.) кеңінен пайдаланылады. Ақ шиді өре жасап құрт, ірімшік кептіруге пайдаланған. Орама шиді жылулық үшін керегенің сыртынан айналдыра құрған. Шым ши әр түсті жіппен, жүнмен өрнектеліп тоқылады. Бұл есіктің екі жақ босағасына ұсталған. Ши — өте төзімді болып келуімен бірге, қүнделікті өмірде қолданылып, халық өнерінің қайнар көзіне айналды.

5 слайд
КИІЗ БАСУ ТУРАЛЫ НЕ БІЛЕСІНДЕР? Қазақ қол өнерінің көркемдік ерекшелігінің негізі болып киіз басу өнері саналады. Жүннен әртүрлі киіз басып, тұрмысқа қажетті заттарды, еденге төсейтін текемет, сырмақтар, тұсқа ілінетін тұскиіздер мен қап түрлерін жасаған. Киіз басуға арналған ши бетіне бірыңғай түсті жүн қалың етіп тартылып, басқа түске боялған жүннен ою түседі. Сонан соң бетіне ыстық су себіліп, шиге еппен оралады да, әрі-бері домалатып теуіп, нығыздалады. Бұдан әрі киіз әбден «піскенше» бірнеше тәсіл қолданылып, толық біткен кезде текеметті жарқыратып күнге жайып қояды. Киіз бетіне ою жүргізетін шебер ел арасында аса құрметке ие.

5 слайд

КИІЗ БАСУ ТУРАЛЫ НЕ БІЛЕСІНДЕР? Қазақ қол өнерінің көркемдік ерекшелігінің негізі болып киіз басу өнері саналады. Жүннен әртүрлі киіз басып, тұрмысқа қажетті заттарды, еденге төсейтін текемет, сырмақтар, тұсқа ілінетін тұскиіздер мен қап түрлерін жасаған. Киіз басуға арналған ши бетіне бірыңғай түсті жүн қалың етіп тартылып, басқа түске боялған жүннен ою түседі. Сонан соң бетіне ыстық су себіліп, шиге еппен оралады да, әрі-бері домалатып теуіп, нығыздалады. Бұдан әрі киіз әбден «піскенше» бірнеше тәсіл қолданылып, толық біткен кезде текеметті жарқыратып күнге жайып қояды. Киіз бетіне ою жүргізетін шебер ел арасында аса құрметке ие.

6 слайд

7 слайд

8 слайд
ҮЙ ТАПСЫРМАСЫ  Ши тоқу технологиясын жазу  Киіз басу технологиясын жазу

8 слайд

ҮЙ ТАПСЫРМАСЫ  Ши тоқу технологиясын жазу  Киіз басу технологиясын жазу