Қиянат жасамау

1 слайд

2 слайд
Жалпыадамзаттық құндылықтар және адам тұлғасының құрылымы Ішкі үйлесімділікке қол жеткізу үшін адамның ойы, сөзі, ісі адами тұлғаның мынадай аспектілеріне сәйкес келетін жалпыадамзаттық құндылықтарға сай болуы тиіс:М ін с із а д а м н ы ң б а с т ы б а й л ы ғ ы Қиянат жасамау - рухани деңгей Ақиқат - интеллектуалды деңгей (ажырату, интуиция) Сүйіспеншілік – адамгершілік деңгей ( ментальді, ақыл-ой, сөз) Тыныштық – эмоциялық деңгей (сезім) Дұрыс әрекет – физикалық деңгейМ ін с із а д а м н ы ң б а с т ы б а й л ы ғ ы Қиянат жасамау - рухани деңгей Ақиқат - интеллектуалды деңгей (ажырату, интуиция) Сүйіспеншілік – адамгершілік деңгей ( ментальді, ақыл-ой, сөз) Тыныштық – эмоциялық деңгей (сезім) Дұрыс әрекет – физикалық деңгей

3 слайд
Құндылықтар терегі Егер осы құндылықтарды мәуелі ағашқа теңеп көрсек, мәуелі ағаштың тамыры - мәңгілік құндылықтар, оны ақиқатқа теңейміз. Ағашқа құятын суды, сүйіспеншілік деп алайық. Егер мәңгілік құндылықтарды, ақиқатты, сүіспеншілікпен суарсақ, әрқашан әрекетіміз дұрыс болады. Яғни, мәуелі ағаштың діңі түзу өседі. Әрекетіміз дұрыс болса, ішімізде тыныштық орнайды. Мәуелі ағаш бүршік жарады. Ішімізде тыныштық орнаса, біз ешқашан қиянат жасамаймыз, тіпті ойламаймыз да. Яғни ағаш жемісін береді. Ақиқат Қиянат жасамау Ішкі тыныштық Сүйіспеншілік Дұрыс әрекет

4 слайд
 Ақиқатпен өмір сүру, мінез-құлық және жан тыныштығы да сүйіспеншілікке арналған, яғни тәтті жеміс.  Қиянат жасамау - түсіну ретіндегі Сүйіспеншілік. Түсіну – барлық тіршілікті қиянат жасамауға алып келу тұтастығы .  Қиянат жасамау- Ақиқат, Сүйіспеншілік, Дұрыс әрекет және ішкі тыныштықтың іс жүзіндегі тәтті жемісі.  Қиянат жасамаудың өзіндік ерекшеліктері. Барлық болмыстың бірлігін жете түсіну. Қиянат жасамау барлық адамгершілік қасиеттерді қамтиды. Табиғатқа қатысты- бұл табиғаттағы тепе- теңдікті сақтау, табиғат заңдылықтарын құрметтеу.  Қиянат жасамау зиян келтірмеу дегенді ғана білдірмейді, ол – басқа адамдардың қайғы –қасіретін жеңілдету үшін әрекет жасау. «Әже өсиеті» Әңгімелеу

5 слайд
Қиянат жасамаудың үш аспектісі Жеке - (бес сезім мүшемізге қиянат жасамау), Әлеуметтік - (барлық адамадарды құрметтеу және сүю; барлық ұлттарды мәдениеттерді, діндерді қабылдау;) Экологиялық - (өмірдің табиғатпен үйлесімділігі, қоршаған ортаға қамқорлық көрсету).

6 слайд
«Жер ана» туралы мысал Ертеде жер кіршіксіз таза болыпты. Ол шексіз мейірімді әрі жайдары болатын. Ол барлық жер бетіндегі тіршілік иелеріне, жануарларға, құстарға, жәндіктерге пана болды, оларға азық берді, ал олар Жердің көркемдігі мен тазалығын сақтап, оған бар сүйіспеншіліктерін арнап, жанашырлықпен қарады. Күндердің бір күнінде Табиғатадам пайда болды. Ол құдыретті, зор, әрі сымбатты болды. Ол күлгенде, онымен бірге күн де күлетін, ол қамыққанда онымен бірге ай да қайғыратын, ол ән айтқанда онымен бірге аспан мен жел қосылып ән шырқайтын. Жер- ана мен Табиғатадам бір-бірінен жарастық тауып олардан Адам-ұрпақ өмірге келді. Бірақ әрбір ұрпақ- адам оларға өмір сыйлаған Ұлы сүйіспеншіліктен алыстай берді. Жер-ана олар үшін өмір сүрудің, байлықтың қайнар көзіне айналды. Адамдар Жер- ананың кім екенін ұмытты, ал Табиғатадам олар үшін бірі сеніп, бірі сенбейтін аңызға айналды. Адамдар өздерінің қажеттіліктері үшін жерді жыртты, егін екті, одан пайда тапты. Тамақ іздеп, олар жердің мәпелеп өсірген өсімдіктері мен жануарларын аяусыз жайратты. Содан соң алтын мен басқа қазба байлықтарын іздеп Жер- ананың денесін ойып, шұңқырлар қазып, шөл мен шөлейттер қалдырды. Бірақ бұл да аз болды, олар жарылыстар жасап, өздері сияқтыларды құрту үшін қуатты қаруларды пайдаланып, соғысты. Ал Жер -ана осының бәріне шыдады, ол адамдар естерін жияр, олар Ұлы сүйіспеншіліктің перзенттері екенін түсінер деп сенді. Осыдан кейін, ол өзін адамдардың естеріне саламын деп, табиғи апаттарын жасап, өз күшін көрсетті. Сонда да адамдар қорқатын емес, олардың құлақтары алтынның сыңғырынан керең болған, көздері сараңдықтан көрмей қалған, адамдықтың шырқау биігінен төмендеп, әрі қарай өмір сүруде. Егер адамзат Жерге қайырымды болып, нағыз сүйіспеншілігін көрсете алмаса, ал Табиғатадамға деген шынайы сенімін қайтара алмаса, Жер- ана мен Табиғатадамның сүйіспеншілік дастаны өкінішпен аяқталуы мүмкін.

7 слайд
Сұрақтар: - Жер- ананың бастапқы қалпы қандай болған? -Адам ұрпағы Жер-ана мен Табиғатадамның риясыз сүйіспеншілігін жалғастыра алды ма? -Жер -ана неге адамдарға ашуланды, ол неден үміттенді? -Адамдар неліктен қатыгез болып кетті, одан құтылар жол бар ма? -Жерді неліктен күллі тіршіліктің анасына теңейміз? -Табиғатқа жасалынған залал қиянатқа жата ма? -Табиғат заңдылықтарын бұзу қандай жағдайға әкеп соқтырады?

8 слайд
Өзіне қатысты қиянат жасамау - бұл өз сезім мүшелеріне қиянат жасамау: Өтірік айту, дөрекі сөйлеу - тілге қиянат; Жаман сөз есту - құлаққа қиянат; Барлығынан жамандық көру-көзге қиянат; Жаман әрекет жасау - тәнге қиянат; Жағымсыз ойлар - бүкіл әлемге қиянат.

9 слайд
Жақсылық ойла, Жақсылыққа қара, Жақсылықты есті, Жақсылықты айт, Жақсылық істе – Бақытқа бастар жол осы.

10 слайд

11 слайд
 Ешкімге зиян келтірмеуге тырысу;  Барлық нәрсенің өмір сүру сезімі мен құқығын иеленетінін түсіну;  Бірлік сезімі мен баршаға бауырмалдықты дамыту;  Қоршаған ортаға қамқорлық жасау;  Барлық энергия түрлерін бекер шашпау : тамақты, ақшаны, электрді және т.б.  Тілектеріңе шек қою;  Нағыз бардың өзара байланысын түсіну;  Кешіре білуге үйрену. Кері эмоциялардың көрінуін бақылау (ажырату, ойлану);  Әдепсіз сөйлеуден өзін-өзі тоқтату;  Зиянды ақпараттардан өзін-өзі тоқтату;  Жаман ортадан аулақ жүру. Оқушыға «мәңгіліктің көзімен қарап, оны әлдебір тұтас және бөлінбес, киелі және өшпес, ұлылық пен арналудың символикасы ретінде қабылдау» (А. Маслоу)

12 слайд
Өзін-өзі тану адамның адамға жан дүниесімен ең нәзік, сезімтал рухани жанасуы, сондықтан әрқашан адамға көлеңкелі жағынан (егер сен ... жаман болады) емес, сәулелі жағынан ( егер сен ... жақсы болады) қатынас жасау керек. Егер оқушыда өзін-өзі жетілдіруге деген ұмтылысы болмаса, онда, түрлі өсімдіктердің гүл жаруының өз мезгілі болатыны сияқты әрбір адамның өзінің шынайы табиғатын түсініп, мойындауы үшін өз уақытының болатынын міндетті түрде ескеру керек.

13 слайд

14 слайд