"Қыстау" ашық сабақ

1 слайд
Жор ға – сұрақ 1. Көшпенділер дегеніміз кімдер ? 2 . Ежелгі Иран халқының қасиетті кітабы - “Авестада” көшпенділер туралы не айтылған ? 3.Қазақ көшінің ерекшелігін атаңыз? 4.Орта Азия халықтарының негізгі баспанасы қалай аталады? 5.Киіз үйдің негізгі бөлшектерін атаңыз? 6. Жайлау – қандай қоныс?

1 слайд

2 слайд

2 слайд

3 слайд
Бөлім: Көшпенділер мәдениеті Тақырыбы:Қыстау

3 слайд

4 слайд
Оқу мақсаттары: 7.1.2.1 әлеуметтік-қоғамдық, оқу-еңбек тақырыптарына байланысты диалог, монолог, полилогтердегі (көркем әдеби шығармалардан үзінді) автор көзқарасы мен көтерілген мәселені талдау; 7.4.2.1 сөйлеу тіліндегі интонация, кідіріс, логикалық екпіннің мәнін түсініп қолдану Сабақ мақсаты: Әлеуметтік-қоғамдық, оқу-еңбек тақырыптарына байланысты автор көзқарасы мен көтерілген мәселені түсініп, диалог, монолог, полилогта көтерілген мәселені талдайды, өз ойын дәлелді, жүйелі жеткізеді. Сөйлеу барысында тілдік бірліктерді интонация, кідіріс, екпінді өзіндік орнын, қызметін түсініп қолданады. Б ағалау критерийлері: - Мәтіндегі автор көзқарасы мен көтерілген мәселені талдай алады; - Диалог, монолог, полилогта өз ойларын дәлелді, жүйелі жеткізеді. - Сөйлеу барысында сөйлеу тілінің орнын, қызметін түсініп қолданады.

4 слайд

5 слайд
• Қыстау -  қазақтың  байырғы қысқы мекенжайы, әдетте суы бар, ықтасынды, оты мол жерлерде орналасады. Қыстау аумағы, негізінен шарбақпен қоршалады. Айналасында ор қазылған қора жайлары болады. Қыстаудағы тұрақжай түрлері:  киіз үй ,  қоржын үй , жер үй, ас үй, сондай- ақ, шаруашылыққа арналған мал қора, тезек қора, пішен қора, т.б. Кең тараған Қыстау үйінің пішіні төрт-бұрышты, есіктері мен терезелері оңтүстікке, ал бітеу қабырғалары қысқы желдің өтіне қарайды. Қабырғалары шикі кірпіштен, шымнан, кейде тастан қаланады. Тұрғын бөлмелер саны 2 - 4-тен келеді. Астық, т.б. азықтарды ішкі қабырғасы күйдірілген ұраларда (тереңдігі 2 м-ге дейін) сақтайды. Үйдің ортасына биіктігі қабырға бойынан сәл асатын ағаш діңгек - бақан қаз қатар орнатылады. Оларға ұзына бойы бас арқалық (белағаш) қойылады да, ал арқалыққа көлденең сырғауылдар - жөкелер төселеді. Оның үстіне қамыс жауып, балшықпен бастырылған бақандар мен сырғауылдар жүйесіне арқа сүйейді. Жарық төбедегі тесік арқылы кіреді. Мұндай Қыстауды қазіргі кезде кейбір жерлерде шопандар пайдаланады.

5 слайд

6 слайд
Қыстаудағы тұрақжай түрлері

6 слайд

7 слайд
• Диалог - екі немесе бірнеше адамның кезектесіп сөйлесуі арқылы пікір алмасатын ауызекі сөйлеу формасы. Диалогта сұрақ қою арқылы сұхбаттасушы өзі күткен мәліметті ала алады. • Монолог -  кейіпкердің көпшілікке қарата немесе өзіне арнап айтқан сөзі, толғанысы, өсиет-уағызы. Сөз өнерінде жиі қолданылатын монологтар кейіпкердің ішкі жай-күйін, сырт ортаның өзіне әсер еткен жағдайына байланысты туған толғаныс-тебіренісін бейнелеу мақсатында қолданылады. • Полилог ( грек , әңгіме) — бірнеше адамның арасында болатын әңгіме. "Полилог" термині тілдің қарым-қатынастық қасиетін зерттеуде " диалог " терминіне қосымша қабылданған.

7 слайд

8 слайд
1-тапсырма . Маусымдық көштер жайлы ақпарат

8 слайд

9 слайд
1. Қыстау - көшпенді халықтардың қыз мезгілінде жылы мекенге қоныс аударуы. 2. Көктеу - көктемгі қоныс,шөптің жаңадан қаулап шыққан кезінде, көктем айларында мал жаятын өріс. 3. Күзеу – салқын түскенде, күз айында қыс жақындай бере қоныстанатын, қыстауға жақын жайылым. 4. Жайлау-   жаз жайлауда отыратын қазақтар үшін, жайлау жерінің шөбі ш ү йгін, жері қ ұ нарлы, су ы мол,салқын жер болуы керек. Жайлауда-киіз ү ймен,әр үй ат шаптырым жерде алшақ тұратын болған.

9 слайд

10 слайд
Фразеологиялық антонимдер Ат ізің салмады - ат ізін құрғатпады; Жайнаң қақты- көңілі торықты; Құрылымы жағынан екі түрлі сипатта кездеседі. Мысалы:аты шықты - аты өшті, беделі артты- беделі түсті. Екіншісі: ит арқасы қиянда- таяқтастам жер т.б.

10 слайд

11 слайд
ТЖ. Жазылым тапсырмасы. 1-топ: диалог «Қазіргі қоғамға көшпелі мәдениетті қайта енгізу керек пе?» 2-топ:монолог “Сәні мен салтанаты жарасқан қазақ көші” 3-топ: “Атамның қыстауы” тақырыбында полилог

11 слайд

12 слайд
Кері байланыс: «Менің баспалдағым» Монолог , диолог жаза алмадымЖаздым, бірақ өңдей алмадым Монолог, диолог жаздым, өңдей алдым.Жазу барысында сөз байлығым жеткіліксіз болды. Монолог, диологты жаздым, өңдедім, сөз байлығым жеткілікті болды. Тапсырманы мүлдем орындай алмадым

12 слайд