1 слайд
Джуанышева Элмира -
Меркі ауданы әкімдігінің
«№1 орта мектебі» КММ физика пәні мұғалімі.Сабақты зерттеу – кәсіби дамудың
жарқын жолы
2 слайд
Замануи мектептегі әр ұстаздың алдына қойған мақсаты – бұл өзінің кәсіби
шеберлігін заман талабына сай арттырып отыру. «Сабақты зерттеу» үрдісінің
түйінді сипаты креативтілік пен ғылыми дәлдік болып табылады. ҚР тұңғыш
Президенті Н.Назарбаев халыққа жолдауында: «Қазіргі таңдағы басты міндетіміз
түрлі тиімді бағдарламалар есебінен білім беру мазмұнын жаңартуды
жалғастыру болып табылады» деп атап өтті. Білім беру саласында
оқушылардың танымдық білімін қалыптастырумен қатар білік-дағдыларын
дамыту да тең дәрежеде қарастыру қажеттілігі танылып отыр. Білім берудің жаңа
мазмұны бойынша сабақ үрдісінде брілетін теориялық білімді оқушылардың
өмірде қолдана білуіне жан-жақты басымдық берілген.
3 слайд
Сабақты зерттеу – кәсіби
дамудың жарқын жолы
Бұл жұмыста менің педагогикалық
қызметімдегі сабақ беру үрдісім, өз
өзімді бағалау мен болашақта кәсіби
тәжірибемдегі жоспарларым және
оқушылардың зертеушілік
қабілеттерін дамыту, ғылыми жобалар
әзірлеуге дайындау мақсатында
өткізілген сабақтарға зерттеу
жүргізудегі тәжірибем сипатталған.
4 слайд
Сабақты зерттеу – кәсіби
дамудың жарқын жолы
Менің ойымша, сабақты
зерттеу - оқыту мен оқу
сапасын жақсарту мен
тәжірибелерді жүзеге асыру,
бірлесіп зерттеу жүргізу, өзара
көмек беру және ақпарат
алмасу алаңы.
.
5 слайд
Оқушыларды зерттеу мақсатында 7 сыныбын алуды
жоспарладым, себебі зерттеу әдіс-тәсілі ретінде «Lesson
study» зерттеуін жүзеге асыру мақсатында таңдап алынған
мұғалімдердің барлығы осы 7 сыныпқа сабақ береді.
«Lesson study» зерттеу әдісін жүргізу үшін тәлім алушылар
үш сабақтан сабақ беруді жоспарларына енгізді. Алдымен
орта мерзімді тізбектелген сабақтар жоспарын құрып алып,
жоспарға өтілетін сабақтар тақырыптары, оқып үйренудің
негізгі мақсаттары, қолданылатын әдіс тәсілдері, жеті
модульдің элементтері енгізіліп, сергіту сәттерінің түрлері,
ресурстар, атқарылатын ісәрекеттер, қолданылатын бағалау
түрлері, өтілетін уақыты еңгізілді. Әр сабақ тақырыбына
ҚМЖ жасалды, оған барлық атқарылатын іс-әрекеттер
толығымен түсіндіріліп жазылады. Сабақ 45 минутқа
жоспарланды.
6 слайд
«Lesson study» зерттеу әдісін қолданып оқушыларды
зерттеу үшін физика пәніне жоспар құрылып, зерттеу
жүргізілетін А,В,С деңгейдегі оқушылар таңдап алынды. А
деңгей өте жақсы оқиды, бірақ стандарттан тыс
тапсырманы өз бетінше орындамайды, В деңгей жақсы
оқиды ашық, С орташа оқиды жасқаншақ, қызығуы төмен.
Бұл 7 сыныбын таңдап алған себебім сыныпта А,В,С
деңгейдегі оқушылар саны көп, ол сауалнама алынған
кездеде байқалды. Қорыта келгенде менің мектептегі
тәжірибедегі зерттеу жұмыстарым жалғасын табуда.
Джеймс «Оқушы табысты білім алуы үшін мұғалімнің де
оқуын жалғастыруы негізгі болып табылады» деп атап
көрсеткендей, мұғалімдер білім алатын кәсіби мәдениетті
жүйелі түрде дамытуға кірісіп кетті.
7 слайд
Физика сабағына сабақ беретін үш мұғалім
қатысты. Бірінші сабағым «Архимед күші»
тақырыбында С оқушыны бақылаудағы
мақсатым: Мерсердің үш әдісі бойынша С
оқушының әңгімеге қосқан үлесін байқау. Үй
тапсырмасын тексеру кезінде «Өрмекші торы»
әдісін алдым.В мен С оқушы белсене қатысты.
ЖИГСО әдісін қолданған кезде А оқушы
тақырыпты өз бетімен толық түсініп,
оқушыларға интербелсенді тақта арқылы
түсіндірді. Жекелей жұмыс кезінде деңгейлік
тапсырма берген кезде В оқушы есептерді
ешкімнің көмегінсіз шығарды, С оқушы А
оқушымен бірлесіп шығарып отырды, С
оқушыда белсенділік байқалды. Сұрақ – жауап
әдісінде тек қана жабық сұрақтар
берілгендіктен қысқаша кітаптың сөзімен жауап
берді. Келесі сабағымда ашық сұрақтар беріп,
өмірмен байланыстыру арқылы әңгімеге
тартып, қызығушылығын, белсенділігін
арттыруға болады деп шештік. Бірінші сабағым «Архимед күші»
8 слайд
Екінші сабағым «Денелердің
жүзу шарттары»
Екінші сабағым «Денелердің жүзу шарттары»
тақырыбында «Ой қозғау» әдісін алған кезде,
үйге берілген тапсырма бойынша С оқушы
сұрақтарға жауап беріп отырды.В оқушы
қосымша сұрақтар құрап, А оқушыға құраған
сұрақтарын қойды. С оқушы ойланудан гөрі
механикалық жаттауға, өзіндік пайымдалмаған
дайын жауаптар берумен шектеліп отырды.
Жұптық жұмыс кезінде есеп шығаруға берілді. С
оқушы В оқушы мен бірлесіп шығарған кезде,
осы есепке деген қызығушылығы ояна бастады.
9 слайд
Үшінші сабағым «Су көлігі.
Ареометрлер»
Үшінші сабағым «Су көлігі. Ареометрлер»
тақырыбында тәжірибе жасаған кезде С оқушы А
оқушымен бірге бір литрлік екі шыны банкі алып, бірі
тұзды су, екіншісі тұщы суға тауық жумыртқасын
салып тәжірибе жасады. С оқушы бұл тәжірибені тұщы
суда батып кететінің, ал тұзды суда жүзіп жүретінің
дәлелдеп көрсетті. Бағалау парағын толтырған кездеде
оқушыларды әділ бағалап жауапкершілікті сезінді.
Зерттеп отырған мұғалімдер оқушылардың физика
пәніне деген қызығушылығының оянғаның байқады.
Оқушыларға жеті модульді сабақтарда тиімді
пайдаланып отырса, пәнге деген қызығушылығы
артатының байқадық. Әсіресе жекелей, топтық,
жұптық жұмыс кезінде байқалды. Топпен жұмыс
кезінде сыныпта ең алғар дарынды оқушыны
анықтауға мүмкіндік береді.
10 слайд
1 . «Ыстық орындық »
Оқушылар шеңбер бойымен отырады. Өз еркімен ортаға бір оқушы
шғып, өзін таныстырады. Аты-жөнін, сүйікті тағамы мен түсін,
қызығушылығын айтады. Содан кейін сыныптың басқа оқушылары,
тренингті жүргізуші мұғалім де ыстық орындықта отырған оқушыға
өзінің көкейінде жүрген сұрақтарын қояды. Сұрақтар реті әртүрлі болуы
мүмкін, мысалы, өзінің жеке басы, болашағы, арманы және т.б. Жаттығу
кезекпен осылай жалғаса береді.
11 слайд
2 . «Джигсо» әдісі.Талқылау
12 слайд
3.Кластер тәсілі «Қалайы обасы»
Қалайы
ақ
T<13 ,2 °
V> на 25,6%
ϸ=7,3г /
см³
сұр
ϸ
Сұр
-30 ° айналу
жылдамдығы
ұнтақ ϸ=5,8г /
см³
Бұл құбылыстардың
жиынтығы «Қалайы
обасы» деп аталады2222222
13 слайд
ауа
m Жалпы азот
молекулаларының
массасынан 75,5% 23,2%- оттегі
молекулалары молекулалар
m ₀ от тегі > m ₀ азоттан 1,14 есе
P V
молекула
h=760 мм рт. ст. – p=101 ,3 k Па - ϸ =1,295кг / м ³
теңіз деңгейіндеАтмосфералы қысым Бетіне қысады P=mg
Қалыпты атмосфералық
қысымКластер «Атмосфералық қысым»
14 слайд
Блум таксономиясы бойынша ұйымдастыру оқушылардың дайын ақпаратты
қабылдауынан гөрі, ондағы қойылған мәселені зерттеуіне, талдауына және
салыстыруына, ой толғауына және бағалауына қолдау ететінін айта кеткен жөн. Блум
таксономиясы адамның ақыл-ой қабілеттерінің құрылымы танымдық үдерісінің ең
қарапайымнан бастап күрделіге біртіндеп өту барысында белсенді әрекетке жетелейтін
6 деңгейге сәйкес тапсырмаларды құруды қажет етеді. Тапсырмалар құруда оқытудың
белсенді әдістердің мәні- оқушыларды кәсіби іс-әрекетті меңгеруге бағытталады. Сабақ
жоспарын Блум таксономиясына салып, бағдарламада белгіленген жеті модульді
ықпалдастырудың арқасында оқушылардың не білетінін және нені жасай алатынын,
сондай-ақ қызығушылықтарын түсініп, оқытудың жаңа тәсілдерін тиімді және орынды
пайдаланып, оқушы бойында ішкі уәж тудырып, өз қабілеттеріне сенім арттырып, ол өз
кезегінде жаңа материалды саналы түрде меңгеруіне әсер етеді
Оқушылардың зерттеушілік қабілеттерін дамытуда мен өз тәжірибемде төмендегі
шығармашылық тапсырмалар арқылы шешуге тырысамын: Блум таксономиясы
15 слайд
Танымдық есептер
Шығармашылық тапсырмалар - физикалық
құбылыстар мен байланысты әртүрлі жұмбақтар,
қызықты және әдеттен тыс мәтіндер.
Проблемалық күрделі танымдық мәселелер, оларды
шешуге оқушылар маңызды практикалық және
теориялық қызығушылықты танытады, яғни зерттеу
зертханалық жұмыстар жүргізіледі.
Ғылыми-зерттеу жобаларды қорғау
байқаулары
16 слайд
Шығармашылық тапсырмалар
•
Танымдық
есептер–
арнайы
жиналған оқу
есептер . •
Шығармашылық
тапсырмалар
ретінде физикалық
құбылыстар мен
байланысты
әртүрлі жұмбақтар,
қызықты және
әдеттен тыс
мәтіндер. •
Проблема – күрделі
танымдық есептер,
оларды шешуге
оқушылар маңызды
практикалық және
теориялық
қызығушылықты
танытады.
•
( Зерттеу зертханалық
жұмыстар )
17 слайд
Танымдық есептер.
« Қызыл конверт».
1. Жылу табиғаты туралы корпускулалық теорияның дамуына үлес қосқан орыс физигі кім? (М.В. Ломоносов)
2. Ампер Андре Мари кім? (Француз физигі, математика, магниттік, электр құбылыстар арасындағы байланыс
туралы тұңғыш теория жасады. Магнитизм жөніндегі гипотезаны ұсынған, электр тогы ұғымын енгізген).
3. Майкл Фарадей кім? (Ұлы ағылшын ғалымы, электромагниттік құбылыстардың бәрін бір ортақ тұрғыдан
қарастырып, электр және магнит өрісі жөнінде түсінік енгізді).
«Ақ конверт».
1. Лорд Кельвин кім? (Ол ХІХ ғасырдағы ағылшынның көрнекті ғалымы, халықаралық бірліктер жүйесінде
температураның құрметіне берілді).
2. Ол шоқ жолына үш қырлы призма табанына қарай ауытқытатын ын анықтады және «Күн жарығының ақ шоғы
күрделі болады, жеті негізгі түрлі-түсті шоқтан тұрады» деген қорытынды жасаған ағылшын физигі? (Исаак
Нь ю тон 1643-1727)
3. Ай тұтылуы кезінде, Ай түсінің өзгеруін, Күннің толық тұтылуы кезіндегі К үн тәжі құбылысын бақылап және
суреттеп жазған. Ол Жердің Күнді айнала қозғалуы туралы ойын айтты және гелиоцентрлік теорияны жетілмеген
деп есептеген Хорезмде туылған Ортағасырлық Шығыс ғалымы? (Мұхаммед ибн Ахмет әл-Бируни 973-1048)
«Көк конверт».
1. Ток күшінің кернеу мен кедергіге тәуелділік заңын ашқан кім? (Неміс ғалымы Г. Ом)
2. Шарл Кулон кім? (Француз ғалымы, 1785 жылы тәжірибе жүзінде вакуумдегі нүктелік зарядтардың өзара
әрекеттесу заңын ашты).
3. Абу Али аль-Хасан ибн аль-Хайсам кім? (Бирунидің замандасы, Еуропада Алхазен деген атпен белгілі
болған египеттік ғұлама физик, ол оптика саласын зерттеді. Алхазен жарықтың сынуына арналған зерттеулермен
айналысты) .
18 слайд
Шығармашылық тапсырмаларды шығарғанда халық даналығының,
нақыл сөздерінің, мақал-мәтелдерінің тәрбиелік мәнін және ұлттық
ойындарды физика тұрғысынан түсіндіруге, пайдалануға болады.
Мысалы:
1. «Арбасының дөңгелегін майламаса, арбакештің шәйі қайнамайды»
деген мақал арқылы мынадай сұрақ қоюға болады:
• Арбаның дөңгелегі неге майланады, майламаса не болар еді?
• Бұл жерде арбакеш үйкелістің қандай түрімен жұмыс жасап тұр?
2. «Толқын ұрар жағаны,
Маған бөгет қылма деп,
Жаға кейін қағады,
Әуре болып тұрма деп». – бұл өлең арқылы толқын қалай пайда
болады және толқынның жағаға ұрылып кейін қайтуын қандай
заңмен түсіндіруге болады?
19 слайд
3. Мылтықтан оқтың атылуы қандай физикалық
құбылысқа мысал болады және бұл жерде қандай
физикалық заң ескеріледі?
4. Жанып жатқан керосинді неге сумен құйып
сөндіруге болмайды?
5. Алтыбақан және көкпар ойындары арқылы
қандай физикалық процестерді кездестіре
аламыз?- деген сияқты қызықты сұрақтар мен
ойындарды пайдалануға болады.
20 слайд
танымдық қызығушылығы
өз алдында мақсат қою және әрекеттер жоспарын
жасау біліктілігі
абстракт ойлауы қалыптасады.Шығармашылық тапсырмаларды шешу
барысында оқушылардың……
21 слайд
8-сыныпта «Өткізгіштердің тізбектей және
параллель жалғау» деген зертханалық жұмыс орындау
кезінде зерттеу элеметтерімен қоса техникалық
шығармашылыққа қабілеттігін арттыру көзделеді. Зерттеушілік зертханалық жұмыстар
22 слайд
«Өткізгіштердің тізбектей және
параллель жалғау»
Зертханалық жұмыс
Оқушылар ток тұтынушыларының
аралас жалғанған электр тізбегіндегі
жұмысын оқып-үйренеді, сурет
бойынша электрлік сұлбаны
жинайды, шамдар мен
резисторлардың бір-бірімен қалай
жалғанатындықтарын біледі,
реостаттың реттегішін қозғай
отырып, шамның жарықтылығының
өзгеру себебін түсіндіреді, содан
кейін бұның дұрыстығын тәжірибеде
тексереді. Бұл жағдайда оқушылар
зерттеуші ролін атқарумен қоса
физикалық құралдармен үлкен
ынтамен жұмыс жасайды.
23 слайд
Оқушылардың алған біл і мдерін
қорытындылау, қайталау және бекіту
мақсатында пайдалану өте тиімді
Зерттеу жұмыстарын орындау
барысында оқушының өз бетінше
эксперимент жүргізу қабілеттері
қалыптасады. Зерттеушілік сабақтардың тиімділігі
24 слайд
Зерттеу зертханалық жұмыстар
келесі жоспар бойынша іске асырылады:
2. Қажетті білімдер берілмейді. Оқушылар білімдерді өз бетінше
әрекет ету барысында іздеп табады. Нәтижеге жетуге қажетті
құралдарды оқушылар өздері таңдайды, яғни оқушы зерттеушіге
айналады.1. Мұғалім лабораториялық жұмысы барысында шешілетін
мәселені жариялайды.
3. Ал мұғалім зерттеу үрдісін басқарады .
25 слайд
Қарапайым приборларды және қызықты тәжірибелерді жасауды мен физика
пәнін оқытудың бастапқы ...
Сіз үшін 400 000 ұстаздардың еңбегі мен тәжірибесін біріктіріп, ең үлкен материалдар базасын жасадық. Төменде пәніңізді белгілеп, керек материалды алып сабағыңызға қолдана аласыз