Материалдар / Сабақтың тақырыбы: Бензол

Сабақтың тақырыбы: Бензол

Материал туралы қысқаша түсінік

жас мамандарға көмек ретінде жариялап отырмын

Оразқұл Нұржанат Мұратбекқызы

Автор материалды ақылы түрде жариялады. Сатылымнан түскен қаражат авторға автоматты түрде аударылады. Толығырақ

02 Мамыр 2018

522

0 рет жүктелген

Химия Презентация 9 сынып

770 ₸

Бүгін алсаңыз
+39 бонус беріледі
Бұл не?

Бүгін алсаңыз +39 бонус беріледі Бұл не?

Тегін турнир Мұғалімдер мен Тәрбиешілерге
Дипломдар мен сертификаттарды алып үлгеріңіз!

Бұл бетте материалдың қысқаша нұсқасы ұсынылған. Материалдың толық нұсқасын жүктеп алып, көруге болады

1 / 27

Ресми байқаулар тізімі

Республикалық байқауларға қатысып жарамды дипломдар алып санатыңызды көтеріңіз!

Материалдың қысқаша түсінігі

1 слайд
Арендер. Аромат Арендер. Аромат көмірсутектерікөмірсутектері. Бензол. . Бензол. Сенбе ешкімге тұрса да қанша мақтап, Сенбе ешкімге тұрса да қанша мақтап, Әуре етеді ішіне қулық сақтап. Әуре етеді ішіне қулық сақтап. Өзіңе сен өзіңді алып шығар, Өзіңе сен өзіңді алып шығар, Білімің мен ақылың екі жақтап!! Білімің мен ақылың екі жақтап!! АбайАбай

1 слайд

Арендер. Аромат Арендер. Аромат көмірсутектерікөмірсутектері. Бензол. . Бензол. Сенбе ешкімге тұрса да қанша мақтап, Сенбе ешкімге тұрса да қанша мақтап, Әуре етеді ішіне қулық сақтап. Әуре етеді ішіне қулық сақтап. Өзіңе сен өзіңді алып шығар, Өзіңе сен өзіңді алып шығар, Білімің мен ақылың екі жақтап!! Білімің мен ақылың екі жақтап!! АбайАбай

2 слайд
Сабақтың мақсаты: бензол мысалысында байланыстың ароматикалығы, электрондық құрылысының ерекшелігі химиялық қасиеттеріне әсері туралы ұғымдарын қалыптастыру. Шарттары: 1.Есепті шығару арқылы мәселе жағдайына келу: «бензолдың құрылысы» 2. Бензолдың химиялық қаситері туралы ұғымдарын қалыптастыру. 3. Бензолды қолданылу және алу жолдары.

2 слайд

Сабақтың мақсаты: бензол мысалысында байланыстың ароматикалығы, электрондық құрылысының ерекшелігі химиялық қасиеттеріне әсері туралы ұғымдарын қалыптастыру. Шарттары: 1.Есепті шығару арқылы мәселе жағдайына келу: «бензолдың құрылысы» 2. Бензолдың химиялық қаситері туралы ұғымдарын қалыптастыру. 3. Бензолды қолданылу және алу жолдары.

3 слайд
Заттың формуласы Қаныққан циклопарафи н Алкен Диен пропан А Щ З К циклобутан С р А Б этилен Ж И О Л Бутадиен1.3 Р П р М пентан А Щ Ь Ю циклопропан Ш Т У Ц Пропен-1 Р У К Ы гексан Ө А Г В циклогексан А М Р И Ьутен-1 Л Ж І Э 2метил пропен-1 Ю Ш Р М Пентадиен 1.3 Т О Ы С Этилциклопентан З у І Ө 1,2-диметилпентанТ Ф Ә Ж 2-метилпентадиен-1- 3 Ж Э Ұ Е Нонен-3 А И К Х

3 слайд

Заттың формуласы Қаныққан циклопарафи н Алкен Диен пропан А Щ З К циклобутан С р А Б этилен Ж И О Л Бутадиен1.3 Р П р М пентан А Щ Ь Ю циклопропан Ш Т У Ц Пропен-1 Р У К Ы гексан Ө А Г В циклогексан А М Р И Ьутен-1 Л Ж І Э 2метил пропен-1 Ю Ш Р М Пентадиен 1.3 Т О Ы С Этилциклопентан З у І Ө 1,2-диметилпентанТ Ф Ә Ж 2-метилпентадиен-1- 3 Ж Э Ұ Е Нонен-3 А И К Х

4 слайд
Заттың формуласы Қаныққан циклопарафи н Алкен Диен пропан А Щ З К циклобутан С р А Б этилен Ж И О Л Бутадиен1.3 Р П р М пентан А Щ Ь Ю циклопропан Ш Т У Ц Пропен-1 Р У К Ы гексан Ө А Г В циклогексан А М Р И Ьутен-1 Л Ж І Э 2метил пропен-1 Ю Ш Р М Пентадиен 1.3 Т О Ы С Этилциклопентан З у І Ө 1,2-диметилпентанТ Ф Ә Ж 2-метилпентадиен-1- 3 Ж Э Ұ Е Нонен-3 А И К Х

4 слайд

5 слайд
Есеп шығар : « 1825 жылы Майкл Фарадей жарық газдың құрамында: С-92,3%, Н-7,7%. Көмірсутек бар екенін ашты. Бұл газдың ауа бойынша тығыздығ 2,69 . Заттың молекулалық формуласын есепте».

5 слайд

Есеп шығар : « 1825 жылы Майкл Фарадей жарық газдың құрамында: С-92,3%, Н-7,7%. Көмірсутек бар екенін ашты. Бұл газдың ауа бойынша тығыздығ 2,69 . Заттың молекулалық формуласын есепте».

6 слайд
есеп шығарған соң түзілген формулалардың құрылысы: •молекулалық формула – С 6Н 6 •Құрылымдық формулалары: •СН С-СН 2-СН 2- С  СН •СН С -С С-СН 2-СН 3; •СН 2=СН-С  С-СН=СН 2;

6 слайд

есеп шығарған соң түзілген формулалардың құрылысы: •молекулалық формула – С 6Н 6 •Құрылымдық формулалары: •СН С-СН 2-СН 2- С  СН •СН С -С С-СН 2-СН 3; •СН 2=СН-С  С-СН=СН 2;

7 слайд
бір формуласы болсын дұрыс жазылса, мысала ақырғысы СН 2=СН-С  С-СН=СН 2; броммен және сумен келесі қосылыс түзеді: •СНСН 22ВВr-r-CHCHBr-Br-CCBrBr 22--CCBrBr 22--CHCHBr-Br- CHCH 22BrBr Сонда бром суымен калий Сонда бром суымен калий перманганаты перманганаты түссізденеді.түссізденеді. •Тәжірибені байқайық.

7 слайд

бір формуласы болсын дұрыс жазылса, мысала ақырғысы СН 2=СН-С  С-СН=СН 2; броммен және сумен келесі қосылыс түзеді: •СНСН 22ВВr-r-CHCHBr-Br-CCBrBr 22--CCBrBr 22--CHCHBr-Br- CHCH 22BrBr Сонда бром суымен калий Сонда бром суымен калий перманганаты перманганаты түссізденеді.түссізденеді. •Тәжірибені байқайық.

8 слайд
Тәжірибе № 1

8 слайд

Тәжірибе № 1

9 слайд
Тәжірибе № 2.

9 слайд

Тәжірибе № 2.

10 слайд
Бензолдың ашылу тарихы Бензолдың ашылу тарихы Бензолды 1825 жылы ағылшын Бензолды 1825 жылы ағылшын физигі Майкл Фарадей ашқан. Оны физигі Майкл Фарадей ашқан. Оны жарық бергіш газының сұйық жарық бергіш газының сұйық конденсатынан бөлген. конденсатынан бөлген. 1833 жылы неміс физик-химигі 1833 жылы неміс физик-химигі Эйльгард Мичерлих бензой Эйльгард Мичерлих бензой қышқылының кальций тұзын қышқылының кальций тұзын құрғақ айдауы арқылы бензолды құрғақ айдауы арқылы бензолды алған. (бензол аты осыдан шыққан)алған. (бензол аты осыдан шыққан) Бензолдың сипаттамасын ең бірінші неміс химигі Иоган Глаубер берген, бұл қосылысты 1649 жылы тас көмір шайірін өңдеген кезде тапты. Бірақ оңың құрамы белгісіз болғандықтан аталған жоқ.

10 слайд

Бензолдың ашылу тарихы Бензолдың ашылу тарихы Бензолды 1825 жылы ағылшын Бензолды 1825 жылы ағылшын физигі Майкл Фарадей ашқан. Оны физигі Майкл Фарадей ашқан. Оны жарық бергіш газының сұйық жарық бергіш газының сұйық конденсатынан бөлген. конденсатынан бөлген. 1833 жылы неміс физик-химигі 1833 жылы неміс физик-химигі Эйльгард Мичерлих бензой Эйльгард Мичерлих бензой қышқылының кальций тұзын қышқылының кальций тұзын құрғақ айдауы арқылы бензолды құрғақ айдауы арқылы бензолды алған. (бензол аты осыдан шыққан)алған. (бензол аты осыдан шыққан) Бензолдың сипаттамасын ең бірінші неміс химигі Иоган Глаубер берген, бұл қосылысты 1649 жылы тас көмір шайірін өңдеген кезде тапты. Бірақ оңың құрамы белгісіз болғандықтан аталған жоқ.

11 слайд
•1865 жылы неміс химигі А.Кекуле бензолдың бірінші құрылымдық формуласын ұсынды.

11 слайд

•1865 жылы неміс химигі А.Кекуле бензолдың бірінші құрылымдық формуласын ұсынды.

12 слайд
Бензолдың циклдік құрылымын дәлелдеу. 1.Ацетиленнен синтездеу (1866 г. Бертло) 3С 2Н 2 актив.көмір С 6Н 6 2. бензолды Гидрлеуциклогексан Сабатье 1900г. 3.1912г.Н.Зеленской циклогександы кері дегидрлеуін өткізді.

12 слайд

Бензолдың циклдік құрылымын дәлелдеу. 1.Ацетиленнен синтездеу (1866 г. Бертло) 3С 2Н 2 актив.көмір С 6Н 6 2. бензолды Гидрлеуциклогексан Сабатье 1900г. 3.1912г.Н.Зеленской циклогександы кері дегидрлеуін өткізді.

13 слайд
Бензолдың физикалық қасиеттері

13 слайд

Бензолдың физикалық қасиеттері

14 слайд
Бензолдың физикалық қасиеттерін Анықтайтын таблицаны құрастыр Физикалық қасиеттері Қалыпты жағдайда агрегаттық күйі Түсі Иісі Қайнау t Балқу t Суда ерігіштігі

14 слайд

Бензолдың физикалық қасиеттерін Анықтайтын таблицаны құрастыр Физикалық қасиеттері Қалыпты жағдайда агрегаттық күйі Түсі Иісі Қайнау t Балқу t Суда ерігіштігі

15 слайд
Орынбасу реакциясы 1. Броммен әрекеттесу (бромдау). 2. Хлормен әрекеттесу (хлорлау). +Cl 2 Cl +HCl Бензолдың химиялық қасиеттері FeСl 3 +Br 2 FeBr 3 Br + бромбензол хлорбензол HBr Хлорирование бензола Бензолды бромдау

15 слайд

Орынбасу реакциясы 1. Броммен әрекеттесу (бромдау). 2. Хлормен әрекеттесу (хлорлау). +Cl 2 Cl +HCl Бензолдың химиялық қасиеттері FeСl 3 +Br 2 FeBr 3 Br + бромбензол хлорбензол HBr Хлорирование бензола Бензолды бромдау

16 слайд
3. азот қышқылымен әрекеттесу (нитрлеу). +HONO 2 NO 2 +H 2 O t, H 2SO 4 нитробензол ПОЛУЧЕНИЕ бензолды нитрлеу

16 слайд

3. азот қышқылымен әрекеттесу (нитрлеу). +HONO 2 NO 2 +H 2 O t, H 2SO 4 нитробензол ПОЛУЧЕНИЕ бензолды нитрлеу

17 слайд
Қосылу реакциясы . C 6 H 6 + 3H 2 C 6 H 12 +3Cl 2 H Cl H Cl HCl H lC H Cl HCl kat циклогексан Гексахлорциклогексан 1. Сутекпен әрекеттесу. 2. Хлормен әрекеттесу (жарықта ) Бензолды хлорлау

17 слайд

Қосылу реакциясы . C 6 H 6 + 3H 2 C 6 H 12 +3Cl 2 H Cl H Cl HCl H lC H Cl HCl kat циклогексан Гексахлорциклогексан 1. Сутекпен әрекеттесу. 2. Хлормен әрекеттесу (жарықта ) Бензолды хлорлау

18 слайд
Тотығу реакциясы. 2С 6 H 6 + 15O 2 12CO 2 + 6H 2 O 1. Жану . 2. толық емес жану. 2С 6 H 6 + 3O 2 12C + 6H 2 O Электрондық құрылысы ның ерекшелігіне байланысты –  -байланысы өте тұрақты. Сондықтан қаныққан көмірсутектерге қарағанда бензол молекуласында қосылу реакциялар әлсіз, ал орынбасу реакциялары тезрек жүреді.

18 слайд

Тотығу реакциясы. 2С 6 H 6 + 15O 2 12CO 2 + 6H 2 O 1. Жану . 2. толық емес жану. 2С 6 H 6 + 3O 2 12C + 6H 2 O Электрондық құрылысы ның ерекшелігіне байланысты –  -байланысы өте тұрақты. Сондықтан қаныққан көмірсутектерге қарағанда бензол молекуласында қосылу реакциялар әлсіз, ал орынбасу реакциялары тезрек жүреді.

19 слайд
Уравнения реакций, иллюстрирующие химические свойства бензола (N 132072)

19 слайд

Уравнения реакций, иллюстрирующие химические свойства бензола (N 132072)

20 слайд
1) Мұнай мен көмірді өндеу арқылы; 2) Циклогександы дегидрлеу. Pt, Pd 300 0 С +3H 2 Бензолды алу жолдары 3) Циклоалкандарды ароматтау С С С С С С H 2 H 2 H 3 H 3 H 2 H 2 Cr 2 O 3 +4H 2 циклогексан бензол

20 слайд

1) Мұнай мен көмірді өндеу арқылы; 2) Циклогександы дегидрлеу. Pt, Pd 300 0 С +3H 2 Бензолды алу жолдары 3) Циклоалкандарды ароматтау С С С С С С H 2 H 2 H 3 H 3 H 2 H 2 Cr 2 O 3 +4H 2 циклогексан бензол

21 слайд
4) Ацетиленді синтездеу . С С С С С H 2 H H H H HС + Акт. Көмір

21 слайд

4) Ацетиленді синтездеу . С С С С С H 2 H H H H HС + Акт. Көмір

22 слайд
Тест сұрақтары • 1.C8H10 ароматты көмірсутектеріне сәйкес изомерлер саны: • A) 4. B) 1. C) 3. D) 5. E) 2. • 2. Молекулалық формуласы С6H6 болатын ароматты көмірсутегінің аты: • A) Бензол. B) Фенил. C) Циклогексан. D) Гексан. E) Гексен. • 3. Көмірсутектегі көміртек пен сутектің массалық үлестері 92,31% және 7,69%. Сутек бойынша тығыздығы 39-ға тең көмірсутектің формуласы: • A) C6H6. B) C6H8. C) C6H12. D) C6H14. E) C6H10. • 4. Құрамында 14 сутек атомы бар аромат көмірсутектің молярлық массасы мынаған тең: • A) 134 г/моль B) 78 г/моль C) 92 г/моль D) 106 г/моль E) 120 г/моль • 5. Ароматты көмірсутектердің гомологы: • A) С8H10 ксилол. B) С10H8 нафталин. C) С3H6 пропилен. D) С2H2 этин. E) С6H14 гексан. • 6.Арендерге сәйкес жалпы формула: • A) Сn H2n-6. B) Сn H2n. C) Сn H2n-2. D) Сn H2n-4. E) Сn H2n+2. •7. Көмірсутектердің ароматты деп аталу себебі • A) алғашқы өкілдері хош иісті B) тұншықтырғыш иісті C) жағымсыз иісті • D) иісі жоқ E) өткір иісті

22 слайд

Тест сұрақтары • 1.C8H10 ароматты көмірсутектеріне сәйкес изомерлер саны: • A) 4. B) 1. C) 3. D) 5. E) 2. • 2. Молекулалық формуласы С6H6 болатын ароматты көмірсутегінің аты: • A) Бензол. B) Фенил. C) Циклогексан. D) Гексан. E) Гексен. • 3. Көмірсутектегі көміртек пен сутектің массалық үлестері 92,31% және 7,69%. Сутек бойынша тығыздығы 39-ға тең көмірсутектің формуласы: • A) C6H6. B) C6H8. C) C6H12. D) C6H14. E) C6H10. • 4. Құрамында 14 сутек атомы бар аромат көмірсутектің молярлық массасы мынаған тең: • A) 134 г/моль B) 78 г/моль C) 92 г/моль D) 106 г/моль E) 120 г/моль • 5. Ароматты көмірсутектердің гомологы: • A) С8H10 ксилол. B) С10H8 нафталин. C) С3H6 пропилен. D) С2H2 этин. E) С6H14 гексан. • 6.Арендерге сәйкес жалпы формула: • A) Сn H2n-6. B) Сn H2n. C) Сn H2n-2. D) Сn H2n-4. E) Сn H2n+2. •7. Көмірсутектердің ароматты деп аталу себебі • A) алғашқы өкілдері хош иісті B) тұншықтырғыш иісті C) жағымсыз иісті • D) иісі жоқ E) өткір иісті

23 слайд
Рефлексия: орында тест сұрақтарына жауап беріп тақтаға шығарылған модульмен салыстыру.

23 слайд

Рефлексия: орында тест сұрақтарына жауап беріп тақтаға шығарылған модульмен салыстыру.

24 слайд
Бензолдың қолданылуы

24 слайд

Бензолдың қолданылуы

25 слайд
Үй тапсырмасы :Үй тапсырмасы : §§34.6 34.6 Темекі шегуідің зияны туралы Темекі шегуідің зияны туралы интернеттен ақпарат іздестіру; интернеттен ақпарат іздестіру; Темекі түтінінТемекі түтінініің құрамына ң құрамына бензопирен аромат көмірсутегі бензопирен аромат көмірсутегі кіреді, бұл зат туралы кіреді, бұл зат туралы баяндама жасау. баяндама жасау. Үй тапсырмасы :Үй тапсырмасы : §§34.6 34.6 Темекі шегуідің зияны туралы Темекі шегуідің зияны туралы интернеттен ақпарат іздестіру; интернеттен ақпарат іздестіру; Темекі түтінінТемекі түтінініің құрамына ң құрамына бензопирен аромат көмірсутегі бензопирен аромат көмірсутегі кіреді, бұл зат туралы кіреді, бұл зат туралы баяндама жасау. баяндама жасау.

25 слайд

Үй тапсырмасы :Үй тапсырмасы : §§34.6 34.6 Темекі шегуідің зияны туралы Темекі шегуідің зияны туралы интернеттен ақпарат іздестіру; интернеттен ақпарат іздестіру; Темекі түтінінТемекі түтінініің құрамына ң құрамына бензопирен аромат көмірсутегі бензопирен аромат көмірсутегі кіреді, бұл зат туралы кіреді, бұл зат туралы баяндама жасау. баяндама жасау. Үй тапсырмасы :Үй тапсырмасы : §§34.6 34.6 Темекі шегуідің зияны туралы Темекі шегуідің зияны туралы интернеттен ақпарат іздестіру; интернеттен ақпарат іздестіру; Темекі түтінінТемекі түтінініің құрамына ң құрамына бензопирен аромат көмірсутегі бензопирен аромат көмірсутегі кіреді, бұл зат туралы кіреді, бұл зат туралы баяндама жасау. баяндама жасау.

26 слайд