Сабақтың тақырыбы: «Қазақтың ұлттық сыртқы және жеңіл киімдерін өңдеу».

1 слайд
Ашық сабақ Арнайы пән оқытушысы Сагилаева Гульмира Амангельдиевна «Аспара» мәнерлік өнер және бизнес колледжі

2 слайд
Пән: Тігін өндірісінің технологиясы Сабақтың тақырыбы: « Қазақтың ұлттық сыртқы және жеңіл киімдерін өңдеу » .

3 слайд
Сабақтың түрі: Теориялық Сабақтың мақсаты: Білімділік: Оқушыларға ұлттық сыртқы және жеңіл бұйымдарының қолмен тігу қазақы әдіс-тәсілінің түрлерімен таныстыра отырып, ұлттық бұйымдардың түрлері мен ерекшеліктері туралы тарихи теориялық білім беру; Дамытушылық: Оқушылардың өткен тақырыптан алған білімдерін толықтыру,әрбір оқушының логикалық ой-өрістерін дамыту, кеңейту, талғамдарын жүйелеу, эстетикалық талғамы мен ұйымдастырушылық ойлау қабілеттерін дамыту, практикалық іс-әрекеттерін қалыптастыру ; Тәрбиелік: Оқушының пәнге деген қызығушылығын арттырып, сабаққа өз еркімен белсене араласуына, білімдерін көрсете алуына ықпал ету, өз мамандықтарына деген қызығушылықтарын арттыру,оқушыларды әдемілікке, сәндікке, ұқыптылыққа, үнемділікке тәрбиелеу, жүйелі еңбекке баулып, эстетикалық тәрбие беру. Сабақтың көрнектілігі: Кестелер, суреттер, плакаттар, слайдтар. Сабақтың әдісі: Өзіндік талғамы бойынша бағдар беріп шығармашылығын дамыта отырып оқыту.

4 слайд
Сабақ барысы: 1. Ұйымдастыру кезеңі. Сәлемдесу,білімгерлерді онлайн бойынша түгендеу, білімгерлердің зейінін сабаққа аудару. 2. Үй тапсырмасын тексеру. Үй тапсырмасы бойынша практикалық жұмыстарын тексеру. 3. Сабақтың тақырыбы мен мақсатын хабарлау. Білімгерлерге қазақтың ұлттық сыртқы және жеңіл киімдерін қолмен тігудегі әдіс-тәсілдерінің өңдеу түрлерін меңгерту, сабақ мазмұнын ашу. 4. Жаңа сабақ. Бүгінгі сабағымыз қазақтың ұлттық сыртқы және жеңіл киімдерін қолмен тігудегі әдіс-тәсілдерінің өңдеу түрлерін меңгертуге арналады. 5. Жаңа материалды қабылдау(практикалық жұмыс). 6. Оқушылардың білімін бағалау. 7. Үйге тапсырма беру.

5 слайд
« Қазақтың ұлттық сыртқы және жеңіл киімдерін өңдеу » . Қазақтың ұлттық киімдерінде оның этникалық тарихы мен экономикалық, әлеуметтік және табиғи ортаның ерекшеліктерінен туындайтын көне дәстүрлері сақталған. Олар адамның дене мүшелеріне сәйкес баскиім, иықтық киім, белдік киім, аяқкиім деп жіктеледі. Пайдалану, тұтыну ерекшеліктеріне байланысты күнделікті, сәндік киімдерге, жыл мезгілдеріне қатысты қыстық, маусым аралық және жаздық киімдер болып бөлінеді. Жас және жыныс ерекшеліктеріне қарай: - сәби киімі - ит көйлек, сылау тақия; - бала киімі - кепеш, малақай,құлақшын,жейде, дамбал, шалбар, етік,бешпент, шапан; - бозбала киімі - тақия, етік, жейде, шалбар; - бойжеткен киімі - желбіршекті көйлек, тақия, кәзекей; - қалыңдық киімі - сәукеле, желек, көйлек, қамзол; - келіншек, бәйбіше киімі - көйлек, кимешек, жаулық, қамзол, кебіс - мәсі, көкірекше; - күйеу, жас жігіт, ақсақал киімдері - шапан, ішік, бешпент, күпі, тон, жақы, жарғақ, шидем, кебенек, сырма шалбар, ақ жейде, дамбал, саптама етік, кебіс - мәсі деп түрлерге жіктелінеді.

6 слайд

7 слайд
Қазақ әйелдері киімді тігіп қана қоймай, оған лайық сәндерін де өздері жасаған. Кесте тігу, жиек жүргізу, оюлау, шілтер шалу, зерлеу, тері киім тігу сияқты нәзік жұмыстарды әйелдер атқарған.

8 слайд
Қазақтың киімінің тәуірін ежелден қыз-келіншектер киген , әшекейдің де ең асылын осылар таққан. Жас қыздар бүрмелі етекті көйлек, бешпент, қамзол, қынама бел киімдер, бастарына үкі кепеш, аяқтарына мәсі, оюлы кебістер киген. Бойжеткен қыздар бастарына кәмшат бөрік, сәндеп өрнектеген ақ шыт орамал тартқан.

9 слайд
Қолмен тігудің қазақы әдіс – тәсілінің түрлері Тігіс анықтамалары Атаулары Анықтамасы Қолданылуы Жөрмеу Сетінегіш матаның жиегін біржолата қиғаштап тігу. Пішілген матаның шет- шеті жөрмеледі. Көктеу Екі бөлігін бірімен – бірін беттестеріп, инемен сирек тігу. Теріден не матадан тігу алдында көктеу тігісі жүргізіледі. Айнала көктеу Көмкерілген бөліктердің жиегін уақытша қиғаштап тігіп шығу барысы. Түймелік қақпақ пен жаға айналдырып көктеледі. Бүгіп көктеу Шетін бүгіп, уақытша тігу процесі (пішілген киімді). Етек, жеңінің аузы, жеңұшы бүгіліп, көктеледі.

10 слайд
Іле көктеу Екі бөлікті бірінің үстіне бірін салып, уақытша іліп қою. Әдіп, жаға, астар іліп көктеледі. Қондыру (көктеу) Екі бөлікті ойынды бойымен қосып көктеу. Жең мен жаға қондырылып, көктеледі. Қадау Түйме, ілгек, шыртылдақ және басқалар қадалады. Жапсыру Қайырылған жиекті білдірмей тігу. Етек, жеңнің аузына астар жапсырылады. Іліп қою Жиектерін қолмен сирек, көмескі қайып шығу. Қақпақтың, өңірдің, жағаның жиегі қайып тігіледі. Көмкеру Ойылған тесіктерді көмкеру. Ілгек,қалтаның аузы көмкеріледі.

11 слайд
Ызып тігу Киімдерге бау даярлау үшін, матаны не теріні ызады. Сыру Екі бөлігін жалғастыру барысы Иық тігістері сырылып тігіледі. Көмкеру Жиегін қиғаш немесе ұзынынан, көсе көлденең қиып «алынған әдіппен» әдіптеу процесі. Жиек, қақпақ, өңір, жаға, ілмек көмкеріледі. Жиыра тігу Іш жағынан бірімен -бірінің арақашықтығы 1,5-2 см келетін 4-5 көлденең сызық жүргізіп, барлық сызықтың бойымен «матаны жиірек шаншып» жөрмеп тігу керек. Барлық жіп бірге тартылады, кейін ажырап кетпеу үшін, екінші рет тігіледі.

12 слайд
Әшекейлей тігу Өңі жағынан ұзыннан және көлденеңінен сызықтар сызып, тор жасайды (1см*1см немесе 1,5*1,5 см), жоғарыдан бастап төмен қарай тігеді. Бірінші қатардағы тордың бұрыш – бұрышын, жіппен бекітеді, одан соңғы қатардағы бұрыштар шаршы бұрышты болып бекітіледі. Жіпті үзбей астынан өткізеді, бекітетін жерлерде, жіпті 2-3 рет өткізеді, жіптің түсі мата түсіндей болуы керек. Камзолды, әйел және бала көйлектерін әшекейлеу үшін, қолданады.

13 слайд
Қосу Үлкенді –кішілі бөліктер «жалғастырылғанда» керексінеді. Қиық пен ендірме қосу арқылы тігіледі. Көмкерлей тігу Етекке жіңішке қиық салып тігеді, қиық ішке қайырылып, жалпақтығы керегінше алынады, сосын іш жағынан білдірмей жапсырылады. Етегі қалың және тарқамалы матадан тігілген, жантігістері көмкеріледі.

14 слайд
5. Практикалық жұмыс Қолмен тігудің қазақы әдіс – тәсілінің түрлері

15 слайд

16 слайд
Түйме, ілгек, шыртылдақ және басқалар қадалады. Іліп қою - Жиектерін қолмен сирек, көмескі қайып шығу.

17 слайд
Назарларыңызға Рахмет!